آیه 2 سوره نمل

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

هُدًى وَبُشْرَىٰ لِلْمُؤْمِنِينَ

مشاهده آیه در سوره


<<1 آیه 2 سوره نمل 3>>
سوره : سوره نمل (27)
جزء : 19
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

که هدایت و بشارت برای اهل ایمان است.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

a guidance and good news for the faithful

معانی کلمات آیه

«هُدیً»: هدایت. هادی. «بُشْری»: مژده. مژده‌رسان.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


سیمای سوره‌ى نمل‌

اين سوره نود و سه آيه دارد و نام معروف آن به مناسبت آيه‌ى 18 كه درباره‌ى داستان مورچگان و حضرت سليمان است، «نمل» مى‌باشد، ولى نام «سليمان» و «طاسين» نيز بر آن نهاده شده است.

تمام اين سوره در مكّه- در جريان‌ها و مناسبت‌هاى مختلف- نازل شده و «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ»* دوبار در آن آمده است؛ يكى در آغاز سوره و ديگرى در آيه‌ى 30 در آغاز نامه‌ى حضرت سليمان به ملكه‌ى سبأ.

مبارزات چهار پيامبر بزرگ الهى، (موسى، سليمان، صالح و لوط عليهم السلام) با اقوام منحرف زمان خود در اين سوره آمده است كه مفصّل‌ترين آن، برخورد حضرت سليمان با ملكه‌ى سبأ و چگونگى ايمان آوردن او به خدا مى‌باشد.

سخن گفتن پرندگانى همچون هدهد و حشراتى چون مورچه، حضور افرادى از جنّ در لشگر و دربار سليمان و بالاخره آوردن تخت بلقيس از يمن به شام در يك چشم بهم زدن، بخشى ديگر از آيات اين سوره را به خود اختصاص داده است.

جلد 6 - صفحه 388


بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌

به نام خداوند بخشنده مهربان‌

طس تِلْكَ آياتُ الْقُرْآنِ وَ كِتابٍ مُبِينٍ «1»

طا، سين. آن است آيات قرآن و كتاب روشنگر.

هُدىً وَ بُشْرى‌ لِلْمُؤْمِنِينَ «2» الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ «3»

كه (وسيله‌ى) هدايت و بشارت براى اهل ايمان است. كسانى كه نماز بر پامى‌دارند و زكات مى‌پردازند و تنها ايشانند كه به آخرت يقين دارند.

نکته ها

زكات دو معنا دارد: يكى معناى خاص كه زكات معروف است و ديگرى معناى عام كه كمك به نيازمندان به هر نحو است. در اين آيه مراد معناى دوّم زكات است، زيرا اين سوره در مكّه نازل شده و دستور زكات رسمى در مدينه صادر شده است. «يُؤْتُونَ الزَّكاةَ»

كلمه‌ى‌ «مُبِينٍ» از «ابانة»، هم به معناى «روشن» به كار مى‌رود كه به اصطلاح فعل لازم است و هم به معناى «روشنگر» كه فعل متعدّى است.

پیام ها

1- يكى از سنّت‌هاى الهى اين است كه وحى را با برترى و مقامى كه دارد در دسترس انسان قرار دهد. «تِلْكَ»

2- دايره‌ى ارشاد از طريق گفتن و شنيدن، گسترده‌تر از نوشتن و خواندن است.

(كلمه‌ى قرآن قبل از كتاب آمده است) «الْقُرْآنِ وَ كِتابٍ»

3- حركت انبيا فرهنگى و با قرائت و كتابت همراه است. «آياتُ الْقُرْآنِ وَ كِتابٍ»

جلد 6 - صفحه 389

4- قرآن، كتابى بس بزرگ است. ( «كِتابٍ»، بدون «الف و لام» و همراه با تنوين نشانه‌ى عظمت است)

5- قرآن براى مردم قابل درك است. «كِتابٍ مُبِينٍ»

6- ارشاد و تبليغ، بايد با محتواى روشن و شيوه‌اى صريح و قاطع همراه باشد. «تِلْكَ‌- مُبِينٍ»

7- هدايت، درجات و مراحلى دارد: هدايت ابتدايى: «هُدىً لِلنَّاسِ»* هدايت تكميلى: هُدىً‌ ... لِلْمُؤْمِنِينَ‌

8- از امتيازات قرآن، مكتوب بودن: «كِتابٍ» روشن و روشنگر بودن: «مُبِينٍ» هدايت كردن: «هُدىً» و بشارت دادن است. «بُشْرى‌»

9- رسالت اصلى قرآن، هدايت و بشارت است و توجّه قرآن به علوم و مسائل ديگر جنبى است. «هُدىً وَ بُشْرى‌»

10- ايمان، كليد هدايت و نجات است. «هُدىً وَ بُشْرى‌ لِلْمُؤْمِنِينَ»

11- در هدايت شدن، قابليّت شرط اصلى است. «لِلْمُؤْمِنِينَ»

12- براى ترويج خوبى‌ها، از خوبان تجليل كنيم. الَّذِينَ‌ ...

13- در تجليل، محور كردار مردم است، نه نام وعنوان آنها. يُقِيمُونَ‌ ... يُؤْتُونَ‌ ...

14- عمل، نشانه‌ى ايمان است. لِلْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يُقِيمُونَ‌ ...

15- حتّى مؤمنان اهل نماز و زكات براى تداوم كار خود به هدايت الهى نياز دارند. هُدىً‌ ... لِلْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ‌ ... در قيامت نيز انسان به مرحله‌اى از هدايت محتاج است. «يَهْدِيهِمْ رَبُّهُمْ بِإِيمانِهِمْ» «1»

16- نمازى ارزش دارد كه با شرايط صحّت و كمال انجام گيرد. «يُقِيمُونَ» (معناى‌اقامه‌ى نماز، انجام دادن آن با شرايط است)

17- رابطه با خداوند بر رابطه با مردم مقدّم است. «يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ»

«1». يونس، 9.

جلد 6 - صفحه 390

(نماز، قبل از زكات آمده است)

18- چون نماز و رابطه با خدا، زمينه‌ساز ساير كارهاى خير است، نام آن در ابتدا آمده است. «الصَّلاةَ»

19- تداوم عمل، به عمل ارزش مى‌دهد. «يُقِيمُونَ‌- يُؤْتُونَ» (فعل مضارع نشانه‌ى استمرار و تدوام است)

20- يكى از امتيازات اسلام اين است كه مسايل الهى و مردمى، معنوى و مادّى، اين جهانى و آن جهانى را در كنار هم قرار داده است. «الصَّلاةَ- الزَّكاةَ»

21- در تبليغ، اوّل كارهايى را مطرح كنيد كه براى مردم خرج ندارد. (اوّل نماز، بعد زكات) «الصَّلاةَ- الزَّكاةَ»

22- مؤمن در برابر مسايل اجتماعى و نياز محرومان و گرسنگان، احساس مسئوليّت مى‌كند. «يُؤْتُونَ الزَّكاةَ»

23- هركجا حسّاسيّت لازم است، كلام را تكرار كنيد. (نماز وزكات با يك كلمه‌ «الَّذِينَ» آمده، ولى يقين به معاد با دو بار كلمه‌ى‌ «هُمْ» بكار رفته است.)

24- نماز و زكاتى ارزش دارد كه با ايمان به معاد همراه باشد. «وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ»

25- اهل يقين، تنها گروه خاصّى هستند. «هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ» تكرار كلمه‌ى‌ «هُمْ» نشانه‌ى اين است كه اين گروه، گروه خاصّى هستند.

26- مؤمنين برنده هستند؛ با نماز خودسازى مى‌كنند و با زكات مشكلات جامعه را حل و با يقين به معاد، آينده‌ى خود را تأمين مى‌كنند. يُقِيمُونَ الصَّلاةَ ... الزَّكاةَ ... يُوقِنُونَ‌

27- علم، به فراموشى تبديل مى‌شود ولى يقين، با توجّه دائمى همراه است. «يُوقِنُونَ»

28- گمان و دانستن كافى نيست، باور قلبى و يقين لازم است. «يُوقِنُونَ»

تفسير نور(10جلدى)، ج‌6، ص: 391

پانویس

منابع