Say, ‘On the day of judgement their [newly found] faith will not avail the faithless, nor will they be granted any respite.’
Say: On the day of judgment the faith of those who (now) disbelieve will not profit them, nor will they be respited.
Say (unto them): On the day of the victory the faith of those who disbelieve (and who then will believe) will not avail them, neither will they be reprieved.
Say: "On the Day of Decision, no profit will it be to Unbelievers if they (then) believe! nor will they be granted a respite."
پس، از آنان دورى كن و منتظر باش، كه آنان نيز منتظرند.
نکته ها
خداوند در آيات قبل فرمود: ما از مجرمان انتقام مىگيريم و آنان را به كيفر مىرسانيم. كفّار به عنوان استهزا مىپرسند: روز پيروزى شما مؤمنان و انتقام از ما چه روزى است؟ خداوند به اين عمل و سخن آنان نيز پاسخ مىدهد.
جلد 7 - صفحه 322
پیام ها
1- به گفتههاى مخالفان ديگران پاسخ دهيم. يَقُولُونَ ... قُلْ
2- ايمان، در لحظهى اضطرار سودى ندارد. لا يَنْفَعُ ... إِيمانُهُمْ
3- گرچه مهلت دادن، از سنّتهاى الهى است، «أَمْهِلْهُمْ رُوَيْداً» «1» ليكن آن هم حدّ و مرزى دارد. «وَ لا هُمْ يُنْظَرُونَ»
4- بعد از استدلال و هشدار، آخرين مرحله، اعراض از منحرفان است. «فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ»
5- گذر زمان، مسايل و اختلافات ميان پيروان حقّ و باطل را روشن مىكند. «وَ انْتَظِرْ»
6- رهبر بايد به آينده خوش بين و دلگرم باشد. «وَ انْتَظِرْ»
7- كفّار همواره در انتظار شكست مسلمانان مىباشند. «إِنَّهُمْ مُنْتَظِرُونَ»
«والحمد للّه ربّ العالمين»
«1». طارق، 17.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
قُلْ يَوْمَ الْفَتْحِ لا يَنْفَعُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِيمانُهُمْ وَ لا هُمْ يُنْظَرُونَ «29»
چون بر وجه استهزاء و استعجال سؤال مىكردند، خطاب شد به پيغمبر:
قُلْ يَوْمَ الْفَتْحِ: بگو در جواب، روز فتح و نصرت و حكم به ثواب و عقاب، لا يَنْفَعُ الَّذِينَ كَفَرُوا: فايده و سود نخواهد داشت آنانكه كافرند، إِيمانُهُمْ:
ايمان آوردن ايشان، زيرا وقت استيصال، ايمان بر وجه اضطرار است نه بر وجه اختيار، پس آنها را فايده نخواهد داد. وَ لا هُمْ يُنْظَرُونَ: و نيستند ايشان كه مهلت داده شوند و عذاب آنها توقف يابد، يا روز قيامت ايمان آنها فايده نخواهد داشت در دفع عذاب. پس از تكذيب آنها باك مدار و آنها را واگذار تا وقت معلوم كه نزول آيه سيف يا قيامت باشد.
آيا راهنمائى نكرد براى آنها كه چه بسيار هلاك كرديم پيش از آنها از اهل اعصار كه راه ميروند در مسكنهاى آنها همانا در اين هر آينه آيتها است آيا پس نميشنوند
آيا نديدند كه ما روان ميكنيم آبرا بسوى زمين بىگياه پس بيرون ميآوريم بآن كشت را كه ميخورند از آن چهارپايانشان و خودشان آيا پس مشاهده نميكنند
و ميگويند چه زمان خواهد بود اين فتح اگر هستيد راستگويان
بگو روز فتح سود ندهد آنانرا كه كافر شدند ايمان آوردنشان و نه آنها مهلت داده شوند
پس روى گردان از آنها و منتظر باش همانا آنها منتظرانند.
تفسير
خداوند سبحان به بيان ديگرى تهديد فرموده كفار مكه را و آن آنستكه آيا هدايت و بيان ننمود براى آنها آنچه شنيدند و ديدند كه چه قدر هلاك كرديم ما پيش از آنها از اهل اعصار گذشته و اقوام سابقه مانند قوم عاد و ثمود و لوط كه آنها در سفرها بر ديار و آثار باقيه آن اقوام عبور ميكنند و مشاهده مينمايند شواهد عذاب را همانا در اين هلاك نمودن اهل شرك هر آينه دلائل و موجبات عبرتى است براى مردم آيا نميشنوند آيات الهى را در احوال آن اقوام از قرآن و ساير كتب سماوى و مواعظ انبيا و نصايح اولياء را و آيا نديدند كه ما ميرانيم آبرا از كوهها بسوى زمين بى آب و گياه شده و سوق ميدهيم قطرات باران را از آسمان بجانب آن اراضى پس بيرون ميآوريم بآن آب كه جارى يا نازل از آسمان است زراعت حبوبات و غيره را كه ميخورند از آن شتر و گاو و گوسفند آنها از كاه و برگش و خودشان از حبّه و ميوهاش آيا نمىبينند اين قدرت و رحمت و كرم را تا استدلال نمايند بر وجود قادر رحيم كريم كه ميتواند مرده را زنده نمايد و دانه پوسيده را حبه و ميوه رسيده فرمايد و چون كفار بر سبيل استهزاء در مقابل وعده فتح و نصرتى كه خداوند بمسلمانان داده بود ميگفتند پس اين فتح و ظفر براى شما چه وقت خواهد بود اگر راست ميگوئيد بگوئيد ما بدانيم خداوند به پيغمبر خود دستور فرموده كه در جواب آنها بگويد اگر شما ميخواهيد روز فتح را بدانيد كه آنروز ايمان بياوريد ايمان آنروز بحال شما نفعى ندارد چون از ترس شمشير است علاوه بر آنكه مسلمانان بشما مهلت نميدهند و بخاك هلاكتان مىافكنند و بعد از مشاهده عذاب و مرگ جاى توبه و ايمان باقى نمىماند و محتمل است مراد فتح اكبر باشد كه
جلد 4 صفحه 298
قيامت است و ايمان در آنروز بحال كسى فائده ندارد و مهلتى در كار نيست چون ناگهان بر پا ميشود و كفار بعذاب ابدى گرفتار ميگردند و قمى ره اين سؤال و جواب را مربوط بآيه وَ لَنُذِيقَنَّهُمْ مِنَ الْعَذابِ الْأَدْنى دُونَ الْعَذابِ الْأَكْبَرِ دانسته و حمل بر رجعت و ظهور امام زمان عليه السّلام نموده بعد از خبر دادن پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلم كفار را بآن در هر حال پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله مأمور شد كه بكلى از آنها و اسلامشان صرف نظر نمايد و منتظر فتح موعود الهى باشد چنانچه آنها هم منتظر بودند كه از دست او و مسلمانان آسوده شوند در مجمع و ثواب الاعمال از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه هر كس سوره سجده را در هر شب جمعه بخواند خداوند نامه عملش را بدست راستش بدهد و حساب اعمالش را نكشد و از رفقاء محمد صلى اللّه عليه و اله و اهل بيت اطهارش باشد رزقنا اللّه تعالى شأنه.
(آیه 29)- قرآن بلافاصله به آنها پاسخ میگوید و به پیامبر دستور میدهد:
«بگو: روز پیروزی (فرا میرسد، اما در آن روز) ایمان آوردن سودی به حال کافران نخواهد داشت، و به آنها هیچ مهلت داده نمیشود»! (قُلْ یَوْمَ الْفَتْحِ لا یَنْفَعُ الَّذِینَ کَفَرُوا إِیمانُهُمْ وَ لا هُمْ یُنْظَرُونَ).
یعنی اگر منظورتان این است که صدق وعدههای الهی را که از زبان پیامبر شنیدهاید ببینید و ایمان بیاورید، آن روز دیگر دیر شده است، و ایمان برای شما هیچ فایدهای ندارد.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید: