و چون آنها در میدان مبارزه جالوت و لشکریان او آمدند گفتند: پروردگارا، به ما صبر و استواری بخش و ما را ثابت قدم دار و بر شکست کافران یاری فرما.
و چون [طالوت و اهل ایمان] برای جنگ با جالوت و سپاهیانش ظاهر شدند، گفتند: پروردگارا! بر ما صبر و شکیبایی فرو ریز، و گام هایمان را استوار ساز، و ما را بر گروه کافران پیروز گردان.
و هنگامى كه با جالوت و سپاهيانش روبرو شدند، گفتند: «پروردگارا، بر [دلهاى] ما شكيبايى فرو ريز، و گامهاى ما را استوار دار، و ما را بر گروه كافران پيروز فرماى.»
چون با جالوت و سپاهش رو به رو شدند، گفتند: اى پروردگار ما، بر ما شكيبايى ببار و ما را ثابت‌قدم گردان و بر كافران پيروز ساز.
و هنگامی که در برابر (*جالوت*) و سپاهیان او قرارگرفتند گفتند: «پروردگارا! پیمانه شکیبایی و استقامت را بر ما بریز! و قدمهای ما را ثابت بدار! و ما را بر جمعیّت کافران، پیروز بگردان!
So when they marched out for [encounter with] Goliath and his troops, they said, ‘Our Lord, pour patience upon us, make our feet steady, and assist us against the faithless lot.’
And when they went out against Jalut and his forces they said: Our Lord, pour down upon us patience, and make our steps firm and assist us against the unbelieving people.
And when they went into the field against Goliath and his hosts they said: Our Lord! Bestow on us endurance, make our foothold sure, and give us help against the disbelieving folk.
When they advanced to meet Goliath and his forces, they prayed: "Our Lord! Pour out constancy on us and make our steps firm: Help us against those that reject faith."
معانی کلمات آیه
افرغ: يعنى فرو ريز. افراغ به معنى ريختن است (قاموس قرآن).[۱]
و هنگامى كه در برابر جالوت و سپاهيان او قرار گرفتند، گفتند: پروردگارا صبر و شكيبايى بر ما فرو ريز و قدمهاى ما را ثابت و استوار بدار و مارا بر گروه كافران پيروز فرما.
پیام ها
1- هميشه و به خصوص در جبهه‌ها، دعا همراه با حركت لازم است، نه دعا به جاى حركت. «بَرَزُوا لِجالُوتَ ... رَبَّنا أَفْرِغْ ...»
2- صبر و پيروزى، ملازم يكديگرند. در اثر صبر، ظفر آيد. «صَبْراً ... وَ انْصُرْنا»
3- دعاهاى خود را با «ربّنا» آغاز كنيم. «رَبَّنا أَفْرِغْ ...»
4- در شدايد، انسان به صبرِ بسيار محتاج است. «افرغ» به معناى نزول فراوان است. كلمه «صبراً» نيز در قالب نكره آمده است كه نشانه‌ى صبر بزرگ است.
5- پشت سر گذاشتن امتحانات و موفقيّت در آنها شما را مغرور نكند، باز هم از خداوند استمداد نمائيد. «ثَبِّتْ أَقْدامَنا»
6- وظيفه‌ى انسان، حركت و تلاش است، امّا پيروزى به دست خداست. «رَبَّنا ... وَ انْصُرْنا»
7- پيروزى در جنگ، زمانى با ارزش است كه هدف رزمندگان برترى حقّ بر باطل باشد، نه برترى يكى بر ديگرى. «وَ انْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْكافِرِينَ»
ظاهر و آشكارا شدند، صف مقاتله با جالوت و لشگرش را آراستند، ملتجى به خداوند سبحان و امداد طلبيدند در ثبات قدم در معركه جهاد و طلب يارى نمودند متفق الكلمه: قالُوا رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَيْنا صَبْراً: گفتند پروردگارا فرو ريز بر دلهاى ما بردبارى و شكيبائى تا تحمل مشقات و صدمات حرب را نمائيم. وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا: و ثابت بدار قدمهاى ما را در ميدان جنگ به توفيق و تأئيد و تقويت از جانب خود. وَ انْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْكافِرِينَ: و نصرت فرما ما را بر قوم كافران كه اقرار بوحدانيت تو ننمودند.
تبصره: در اين كلام ترتيب بليغى است، زيرا اول سؤال نمودند از عطاى صبر كه ملاك امر و معظم آنست، و بعد طلب ثبات قدم در مشقات حرب كه مسبب از آن، و آنگاه نصرت خواستند بر دشمنان كه مترتب است بر صبر و ثبات در ميدان حرب؛ و حق تعالى به سبب خلوص نيت و صدق، دعاى ايشان را مستجاب و صبر و ثبات و نصرت هر سه را مرحمت فرمود.
و چون برابر شدند مر جالوت و لشگريانش را گفتند پروردگار ما كرم فرما بر ما شكيبائى را و ثابت دار قدمهاى ما را و نصرت ده ما را بر گروه كافران..
تفسير
بروز بمعنى ظهور است و مراد رو برو شدن با دشمن است و آنها همان خلاصه اهل ايمان و اخلاص بودند كه در اينموقع باز توجه خودشان را بدرگاه احديت اظهار نموده دست بدعا و انابه برداشتند و متفق الكلمه عرض نمودند بار الها بريز بر
جلد 1 صفحه 317
ما باران رحمت خود را و پر كن ظروف قلوب ما را از صبر و شكيبائى تا در نتيجه آن ثبات قدم پيدا كنيم در برابر دشمن و در نتيجه آن فتح و ظفر نصيب ما گردد اين سه جمله دعا بترتيب علل مرتب شده است كه ايجاد لطف مخصوصى در كلام مى‌نمايد.
(آیه 250)- در این آیه مسأله رویارویی دو لشگر مطرح می‌شود، می‌فرماید: «هنگامی که آنها (لشگر طالوت و بنی اسرائیل) در برابر جالوت و سپاهیان او قرار گرفتند گفتند: پروردگارا! صبر و استقامت را بر ما فرو ریز گامهای
ج1، ص225
ما را استوار بدار، و ما را بر جمعیت کافران پیروز گردان» (وَ لَمَّا بَرَزُوا لِجالُوتَ وَ جُنُودِهِ قالُوا رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَیْنا صَبْراً وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرِینَ).
در حقیقت طالوت و سپاه او سه چیز طلب کردند. نخست صبر و استقامت، دومین تقاضای آنها از خدا این بود که گامهای ما را استوار بدار تا از جا کنده نشود و فرار نکنیم در واقع دعای اول جنبه باطنی و درونی داشت و این دعا جنبه ظاهری و برونی دارد و مسلما ثبات قدم از نتایج روح استقامت و صبر است، سومین تقاضای آنها این بود که «ما را بر این قوم کافر یاری فرما و پیروز کن» که نتیجه نهایی صبر و استقامت و ثبات قدم است.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
