آیه 23 سوره سبأ

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

وَلَا تَنْفَعُ الشَّفَاعَةُ عِنْدَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ ۚ حَتَّىٰ إِذَا فُزِّعَ عَنْ قُلُوبِهِمْ قَالُوا مَاذَا قَالَ رَبُّكُمْ ۖ قَالُوا الْحَقَّ ۖ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ

مشاهده آیه در سوره


<<22 آیه 23 سوره سبأ 24>>
سوره : سوره سبأ (34)
جزء : 22
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

و شفاعت کسی نزد خدا هم جز آن که خدا به او اذن شفاعت داده سودمند نیست (پس از اینان چشم شفاعت مدارید و خاصّان و انبیاء را در دنیا و آخرت شفیع خود قرار دهید) تا چون (آن خاصان) از دلهاشان اضطراب (جلال و سطوت الهی) بر طرف شود پرسند: خدای شما (در باب شفاعت) چه فرمود؟ پاسخ دهند که حقّ (و درستکاری و شفاعت مؤمنان نه مشرکان و منافقان) فرمود، و اوست خدای بلند مرتبه بزرگوار (و هیچ کس را جرأت مخالفت امرش نیست).

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Intercession is of no avail with Him, except for those whom He permits. When fear is lifted from their hearts, they say, ‘What did your Lord say?’ They say, ‘The truth, and He is the All-exalted, the All-great.’

معانی کلمات آیه

  • فزع: فزع: (بر وزن فرس) خوف و ناراحتى كه از خوف ناشى است تفزيع: ترسانيدن. و از بين بردن ترس، معناى دوم در صورتى است كه با «عن» باشد: «فزّعه: اخافه، فزع عنه: كشف خوفه» آن در آيه شريفه مضارع مجهول است‏ فُزِّعَ عَنْ قُلُوبِهِمْ‏ يعنى ترس از قلوبشان برداشته شد.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


وَ لا تَنْفَعُ الشَّفاعَةُ عِنْدَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ حَتَّى إِذا فُزِّعَ عَنْ قُلُوبِهِمْ قالُوا ما ذا قالَ رَبُّكُمْ قالُوا الْحَقَّ وَ هُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ «23»

و شفاعت نزد خداوند سودى ندارد، مگر براى آن كس كه او اجازه دهد.

(انتظار اذن شفاعت، ادامه دارد) تا زمانى كه هراس و اضطراب از دل‌هاى آنان بر طرف شود، (مجرمان) از آنان پرسند: پروردگار شما چه گفت؟

پاسخ مى‌دهند: حقّ گفت؛ و او بلند مرتبه و بزرگ است.

نکته ها

كلمه‌ى‌ «فُزِّعَ» هر گاه با حرف‌ «عَنْ» همراه باشد به معناى بر داشته شدن ناله است، «1»

«1». مفردات راغب.

جلد 7 - صفحه 440

ولى اگر بدون آن باشد به معناى به ناله در آوردن است.

جمله‌ «إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ» را دو گونه مى‌توان معنا كرد:

الف: شفاعت نزد خدا سودى ندارد، مگر شفاعت انبيا و اوليا و شفاعت كنندگانى كه از طرف خداوند اجازه‌ى شفاعت داشته باشند.

ب: شفاعت نزد خدا سودى ندارد، مگر براى آن دسته از گناهكارانى كه خدا اجازه‌ى شفاعت براى آنان را به اوليا بدهد.

در تفسير اطيب البيان، آيه‌ى مورد بحث چنين معنا شده است: در قيامت جز براى افرادى كه خداوند اجازه دهد، شفاعت سودى ندارد و مجرمان در آن روز وحشت زده‌اند و ناله‌ها دارند تا آن كه صدايشان خاموش شود و ناله و فزع از دل‌هاى آنان برخيزد. فرشتگان يا مؤمنان از اين مجرمان مى‌پرسند: پروردگار شما در دنيا به شما چه گفت؟ مى‌گويند: گفت، ولى ما گوش نداديم.

پیام ها

1- معبودهاى خيالى، اجازه‌ى شفاعت پيروان خود را ندارند. «لا تَنْفَعُ الشَّفاعَةُ»

2- شفاعت به اين معنا نيست كه شفاعت كنندگان از خداوند مهربان‌ترند، زيرا خداوند است كه به شفاعت كنندگان اجازه‌ى شفاعت مى‌دهد. «لِمَنْ أَذِنَ لَهُ»

3- شفاعت، كارى مستقل در برابر اراده‌ى حتمى او نيست، بلكه در راستاى اراده‌ى خداست. «أَذِنَ لَهُ»

4- در قيامت هم امكان شفاعت هست، ولى با اذن الهى. «لا تَنْفَعُ الشَّفاعَةُ عِنْدَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ»

5- اذنى كه خداوند به افراد مى‌دهد تا شفاعت كنند يا شفاعت شوند بر اساس حقّ است، يعنى شفاعت كنندگان به خاطر قرب الهى به آن مقام مى‌رسند و شفاعت شوندگان به خاطر حفظ ارتباط با راه خدا لايق دريافت شفاعت مى‌شوند. «قالُوا ما ذا قالَ رَبُّكُمْ قالُوا الْحَقَّ»

تفسير نور(10جلدى)، ج‌7، ص: 441

پانویس

  1. پرش به بالا تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی ، ج‏8، ص: 432

منابع