گفتند: ای موسی، در آن سرزمین مقدس گروهی مقتدر و قاهر و ستمکار هستند و هرگز تا آنها از آنجا بیرون نشوند ما داخل نخواهیم شد، هر گاه آنان بیرون شدند ما داخل می‌شویم.
گفتند: ای موسی! مسلماً در آنجا مردمی زورگو و ستم گر قرار دارند، و ما هرگز وارد آنجا نمی شویم تا آنان از آنجا بیرون روند، پس اگر از آنجا بیرون روند البته ما وارد خواهیم شد.
گفتند: «اى موسى، در آنجا مردمى زورمندند و تا آنان از آنجا بيرون نروند ما هرگز وارد آن نمى‌شويم. پس اگر از آنجا بيرون بروند ما وارد خواهيم شد.»
گفتند: اى موسى، در آنجا مردمى جبارند و ما به آن سرزمين درنياييم تا آنگاه كه آن جباران بيرون شوند. اگر آنان از آن سرزمين بيرون شوند، بدان داخل شويم.
گفتند: «ای موسی! در آن (سرزمین)، جمعیّتی (نیرومند و) ستمگرند؛ و ما هرگز وارد آن نمی‌شویم تا آنها از آن خارج شوند؛ اگر آنها از آن خارج شوند، ما وارد خواهیم شد!»
They said, ‘O Moses, there are a tyrannical people in it. We will not enter it until they leave it. But once they leave it, we will go in.’
They said: O Musa! surely there is a strong race in it, and we will on no account enter it until they go out from it, so if they go out from it, then surely we will enter.
They said: O Moses! Lo! a giant people (dwell) therein and lo! we go not in till they go forth from thence. When they go forth from thence, then we will enter (not till then).
They said: "O Moses! In this land are a people of exceeding strength: Never shall we enter it until they leave it: if (once) they leave, then shall we enter."
معانی کلمات آیه
جبارين: ستمكاران. مفرد آن جبار است. جبر در اصل به معنى اصلاح است، با نوعى از تحميل. آن اگر به خدا اطلاق شود، به معنى مصلح و اگر به انسان اطلاق شود ، به معنى ظالم است؛ زيرا كه مى خواهد با زور و تحميل، نقص خود را جبران كند.[۱]
(بنى‌اسرائيل در پاسخ) گفتند: اى موسى! همانا در آن سرزمين گروهى ستمگر وجود دارد و ما هرگز وارد آن نمى‌شويم، تا آنان از آن سرزمين بيرون شوند، پس اگر از آنجا بيرون روند بى‌ترديد ما داخل مى‌شويم!
نکته ها
«جبار» از «جَبْر» به معناى اصلاح و جبران چيزى همراه با قهر و فشار است. امّا به هر يك از اين دو معنا به تنهايى نيز آمده است: 1. جبران كردن 2. قهر و غلبه، ودرباره‌ى خداوند به هر دو معنى به كار مى‌رود. «1»
«قوم جبّار» همان عمالقه، از نژاد سامى بودند كه در شمال عربستان در صحراى سينا زندگى مى‌كردند و به مصر حمله كرده، پانصد سال حكومت داشتند. «2»
پیام ها
1- بودن نااهلان در جايى، دليل كناره‌گيرى افراد شايسته نيست. يا قَوْمِ ادْخُلُوا ... فَإِنْ يَخْرُجُوا مِنْها فَإِنَّا داخِلُونَ
2- بايد دشمن را بيرون كرد، نه آنكه صبر كرد تا خودش بيرون رود. «فَإِنْ يَخْرُجُوا مِنْها فَإِنَّا داخِلُونَ»
3- راحت‌طلبى، ممنوع است بايد اقدام كرد و امداد خواست تا دشمن را بيرون راند. (انتقاد قرآن از بنى‌اسرائيل كه گفتند: «إِنَّا لَنْ نَدْخُلَها»)
4- توقّع پيروزى بدون مبارزه، تفكّرى نادرست است. «فَإِنْ يَخْرُجُوا مِنْها فَإِنَّا داخِلُونَ»
5- بدتر از نافرمانى، جسارت ولجاجت است. «لَنْ نَدْخُلَها» (با توجّه به اينكه در حرف «لَنْ» ايهام جسارت است.)
خلاصه چون موسى عليه السّلام قوم را از ارتداد منع نمود:
قالُوا يا مُوسى إِنَّ فِيها: در جواب او گفتند: اى موسى، بدرستى كه در ارض مقدسه قَوْماً جَبَّارِينَ: گروهى‌اند متغلب و با شوكت كه اجبار نمايند مردمان را بر آنچه خواهند. وَ إِنَّا لَنْ نَدْخُلَها حَتَّى يَخْرُجُوا مِنْها: و بدرستى كه ما داخل نمى‌شويم در آن زمين تا وقتى كه بيرون آيند جباران از آن. فَإِنْ يَخْرُجُوا مِنْها فَإِنَّا داخِلُونَ: پس اگر بيرون روند از آن زمين، بعد بدرستى كه ما داخل شوندگانيم در آن، چه ما را طاقت جهاد نمودن با ايشان نيست.
گفتند دو مرد از آنانكه ميترسيدند كه انعام فرمود خدا بر آندو داخل شويد بر آنها از در بلد پس چون داخل شديد از آن در پس همانا شما غلبه كنندگانيد.
تفسير
عياشى ره از حضرت باقر (ع) روايت نموده است كه آن دو نفر يوشع بن نون و كالب بن يوفنّا پسران عمّ حضرت موسى بودند و آن دو از اهل تقوى و خدا ترس بودند كه خداوند نعمت ايمان و ثبات قدم را بآن دو كرامت فرموده بود گفتند ناگهان از در بلد درآييد و راه را بر آنها بگيريد و نگذاريد بيرون روند و چون چنين كنيد آنها نميتوانند وسائل دفاع براى خود تهيه نمايند و در تنگناى فرصت شما گرفتار ميشوند و قدرت بر حمله نمودن پيدا نمى‌كنند آنها اگر چه اجسادشان قوى است ولى قلوبشان ضعيف است ناچار شما غالب خواهيد شد ..
اما بنی اسرائیل در برابر این پیشنهاد موسی- همانطور که روش افراد ضعیف و ترسو و بی اطلاع است که مایلند همه پیروزیها در سایه تصادفها و یا معجزات برای آنها فراهم شود و به اصطلاح لقمه را بگیرند و در دهانشان بگذارند «به او گفتند: ای موسی؟ تو که می دانی در این سرزمین جمعیتی جبار و زورمند زندگی می کنند و ما هرگز در آن گام نخواهیم گذاشت تا آنها این سرزمین را تخلیه کرده و بیرون روند، هنگامی که آنها خارج شوند ما فرمان تو را اطاعت خواهیم کرد و گام در این سرزمین مقدس خواهیم گذاشت» (قالُوا یا مُوسی إِنَّ فِیها قَوماً جَبّارِینَ وَ إِنّا لَن نَدخُلَها حَتّی یخرُجُوا مِنها فَإِن یخرُجُوا مِنها فَإِنّا داخِلُونَ).
این پاسخ بنی اسرائیل به خوبی نشان می دهد که استعمار فرعونی در طول سالیان دراز چه اثر شومی روی نسل آنها گذارده بود.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
