آیه 1 سوره طور

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ وَالطُّورِ

مشاهده آیه در سوره


<<1 آیه 1 سوره طور 2>>
سوره : سوره طور (52)
جزء : 27
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

قسم به طور سینا.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

By the Mount [Sinai],

معانی کلمات آیه

  • طور: در مجمع البيان از مبرد نقل شده: طور مطلق كوه است و چون الف و لام بر آن داخل شود به معنى كوه معهود آيد، منظور از آن طور سيناء است كه در آنجا بر موسى عليه السّلام وحى آمد.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


سیمای سوره طور

اين سوره در مكّه نازل شده و داراى چهل و نه آيه است.

نام‌گذارى اين سوره به «طور»، به مناسبت نخستين آيه آن است.

كلمه «طور» ده بار در قرآن آمده و مقصود از آن، كوه طور، ميقات حضرت موسى عليه السلام و محل نزول تورات مى‌باشد.

همانند ديگر سوره‌هاى مكّى، بيشتر مطالب اين سوره درباره وقوع قيامت، پاداش پاكان و كيفر كافران است، در ضمن به توحيد، دفاع از پيامبر و صبر و استقامت نيز اشاراتى دارد.

جلد 9 - صفحه 276


بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌

به نام خداوند بخشنده مهربان‌

وَ الطُّورِ «1» وَ كِتابٍ مَسْطُورٍ «2» فِي رَقٍّ مَنْشُورٍ «3»

به (كوه) طور سوگند. به كتابى نوشته شده در صفحه‌اى گشوده سوگند.

وَ الْبَيْتِ الْمَعْمُورِ «4» وَ السَّقْفِ الْمَرْفُوعِ «5» وَ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ «6»

به آن خانه‌ى آباد (خانه خدا) سوگند. به سقف برافراشته (آسمان) سوگند. به درياى شعله‌ور سوگند.

وَ الْبَيْتِ الْمَعْمُورِ «4» وَ السَّقْفِ الْمَرْفُوعِ «5» وَ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ «6»

به آن خانه‌ى آباد (خانه خدا) سوگند. به سقف برافراشته (آسمان) سوگند. به درياى شعله‌ور سوگند.

إِنَّ عَذابَ رَبِّكَ لَواقِعٌ «7» ما لَهُ مِنْ دافِعٍ «8»

كه عذاب پروردگارت قطعاً واقع شدنى است. و براى آن هيچ مانعى نيست.

نکته ها

«طور» در لغت به معناى كوه است، ولى ظاهراً مراد از آن در اينجا، كوهى در منطقه سينا مى‌باشد كه ميقات خدا با حضرت موسى بود. كوه طور مكانى مقدّس است و در قرآن چنين توصيف شده است: «الطُّورِ الْأَيْمَنِ» «1»، «بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ» «2» و «فِي الْبُقْعَةِ الْمُبارَكَةِ» «3».

مراد از «كِتابٍ مَسْطُورٍ»، كتب آسمانى همچون تورات و قرآن است كه در صفحات نازك پوست نگاشته مى‌شده و البتّه باز و گشوده بوده است، نه پيچيده و بسته. «فِي رَقٍّ مَنْشُورٍ»

«رَقٍّ» از «رقت» به معناى پوستى است كه براى نوشتن آماده شده و لطيف و نازك است.

«1». مريم، 52.

«2». طه، 12.

«3». قصص، 30.

جلد 9 - صفحه 277

«مَنْشُورٍ» به معناى مبسوط و «مسجور» به معناى برافروخته و شعله‌ور است و به معناى آكنده و مالامال نيز آمده است.

مقصود از «بيت المعمور» خانه خداست كه همواره به واسطه حضور زائران و حاجيان، معمور و آباد بوده است و در قرآن ده بار از كعبه به عنوان «بيت» ياد شده است، مانند:

«الْبَيْتِ الْعَتِيقِ» «1» البتّه در روايات آمده است كه در آسمان‌ها نيز محلّى در مقابل كعبه قرار دارد كه فرشتگان به دور آن طواف مى‌كنند و آن نيز «بيت المعمور» نام دارد. «2»

مقصود از «الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ»، درياى شعله‌ور و جوشان و خروشان، يا درياهايى است كه در آستانه قيامت برافروخته مى‌شوند، چنانكه در آيه‌ى 6 سوره تكوير مى‌خوانيم: «وَ إِذَا الْبِحارُ سُجِّرَتْ» و يا مراد موادّ مذابّ و جوشان قعر زمين است كه همچون دريايى از آتش هرچندگاه يكبار از دهانه آتشفشان‌ها فوران مى‌كند.

در آيه‌ى آخر سوره قبل (ذاريات) خوانديم: «يَوْمِهِمُ الَّذِي يُوعَدُونَ» كه سخن از وعده‌ى قيامت بود و اين سوره بعد از پنج سوگند مى‌فرمايد: آن وعده قطعاً واقع خواهد شد. «إِنَّ عَذابَ رَبِّكَ لَواقِعٌ»

آن سنگ جمادى كه وحى بر روى آن نازل شود (كوه طور)، مقدّس و قابل سوگند است، چگونه انسانى كه قلبش مركز وحى است، با گذشت زمان قداستش تمام مى‌شود و چگونه وهّابيون كج فكر مى‌گويند: پيامبر صلى الله عليه و آله كه از دنيا رفت با ساير موجودات تفاوتى ندارد!!

سوگند ياد كردن به كتاب و نوشته، آن هم در زمان جاهليّت، نشانه‌ى پيشرفته بودن مكتب است، «وَ كِتابٍ مَسْطُورٍ». در سوره قلم نيز، قرآن به قلم و كتاب و سطرهاى آن سوگند ياد مى‌كند. «ن وَ الْقَلَمِ وَ ما يَسْطُرُونَ»

پیام ها

1- زنده نگه‌داشتن نام و ياد و حفظ مكان‌هاى مقدّس اديان آسمانى لازم است. «وَ الطُّورِ»

«1». حج، 29.

«2». تفسير نورالثقلين.

جلد 9 - صفحه 278

2- با سوگند به كوه طور (محل وحى به موسى)، قلب اهل كتاب را به سوى خود جذب كنيد. «وَ الطُّورِ»

3- خداوند براى به باور رساندن انسان، به نظام تشريع و تكوين (كوه و كتاب و كعبه و آسمان و دريا) سوگند ياد مى‌كند. وَ الطُّورِ وَ كِتابٍ مَسْطُورٍ ... وَ السَّقْفِ الْمَرْفُوعِ‌

4- وحى آسمان بايد بر بهترين و لطيف‌ترين كاغذ و پوست، نگاشته و عرضه شود. «كِتابٍ مَسْطُورٍ فِي رَقٍّ مَنْشُورٍ»

5- كتاب مقدّس، بايد همواره گشوده و مورد استفاده باشد. كِتابٍ‌ ... مَنْشُورٍ

6- علم مفيد و مبارك، آن است كه منتشر شود و گسترش يابد. «مَنْشُورٍ»

7- قرآن، هم به قداست كتب آسمانى نظر دارد و لذا به آن سوگند ياد مى‌كند، هم به نظم در نگارش و شيوه ارائه و گسترش آنها. «وَ كِتابٍ مَسْطُورٍ فِي رَقٍّ مَنْشُورٍ»

8- آبادانى خانه به زرق و برق آن نيست، به آمد و رفت و قداست و بركت آن است. «الْبَيْتِ الْمَعْمُورِ» (خانه خدا ساده‌ترين خانه‌هاست، امّا مبارك‌ترين بناهاست.)

9- با مطالعه طبيعت، به قدرت خداوند بر ايجاد قيامت پى ببريم. «وَ السَّقْفِ الْمَرْفُوعِ وَ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ»

10- قرآن كريم، توجّه انسان را از ديدنى‌ها، به ناديدنى‌ها سوق مى‌دهد. «وَ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ»

11- قهر و تنبيه، از شئون ربوبيت است. «عَذابَ رَبِّكَ»

12- هر چه ناباورى منكران بيشتر باشد، بايد باور مؤمنان به قيامت قوى‌تر گردد. «إِنَّ عَذابَ رَبِّكَ لَواقِعٌ»

13- نزول كتب آسمانى‌ «وَ كِتابٍ مَسْطُورٍ» و ظهور جلوه‌هاى قدرت الهى در هستى‌ «وَ السَّقْفِ الْمَرْفُوعِ» بايد مايه‌ى تعقّل و ايمان گردد و گرنه بى‌توجّهى به آنها عامل عذاب خواهد شد. «إِنَّ عَذابَ رَبِّكَ لَواقِعٌ»

جلد 9 - صفحه 279

14- گرفتاران عذاب الهى از هيچ طريقى نمى‌توانند عذاب را از خود دور كنند. «ما لَهُ مِنْ دافِعٍ»

پانویس

  1. پرش به بالا تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی، ج10، ص365

منابع