آیه 13 سوره حجر
| <<12 | آیه 13 سوره حجر | 14>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
لیکن به آن ایمان نمی‌آورند، و البته عادت امم سابقه هم (مانند امت تو بر همین انکار و استهزا نسبت به رسولان و کتب آسمانی) گذشت.
[با این همه] به آن ایمان نمی آورند، و البته روش پیشینیان هم [در مسخره کردن آیات خدا و استهزای پیامبران] به همین صورت بوده است.
[كه] به او ايمان نمى‌آورند، و راه [و رسم] پيشينيان پيوسته چنين بوده است.
به آن ايمان نمى‌آورند و سنت پيشينيان چنين بوده است.
(اما با این حال،) آنها به آن ایمان نمی‌آورند؛ روش اقوام پیشین نیز چنین بود!
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«وَ قَدْ خَلَتْ ...»: شیوه اقوام پیشین نیز چنین بوده است. شیوه خدا درباره پیشینیان هم بر این بوده است که آنان را مدّت زمانی مهلت داده است و سپس نابودشان ساخته و به عذاب دردناک گرفتارشان نموده است.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
كَذلِكَ نَسْلُكُهُ فِي قُلُوبِ الْمُجْرِمِينَ «12»
اينگونه ما (براى اتمام حجّت) قرآن را در دلهاى مجرمان راه مى‌دهيم.
لا يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ قَدْ خَلَتْ سُنَّةُ الْأَوَّلِينَ «13»
(امّا) آنان به آن ايمان نمى‌آورند و سنّت و راه كفّار پيشين نيز اينگونه بوده است.
وَ لَوْ فَتَحْنا عَلَيْهِمْ باباً مِنَ السَّماءِ فَظَلُّوا فِيهِ يَعْرُجُونَ «14»
و اگر از آسمان درى بر روى آنان بگشاييم تا همواره در آن بالا روند.
لَقالُوا إِنَّما سُكِّرَتْ أَبْصارُنا بَلْ نَحْنُ قَوْمٌ مَسْحُورُونَ «15»
قطعاً مى‌گفتند در حقيقت ما چشم‌بندى شده‌ايم بلكه ما قومى جادو شده‌ايم.
نکته ها
در چند آيه قبل خوانديم كه كفّار از پيامبراكرم صلى الله عليه و آله درخواست ديدن و آوردن فرشته مى‌كردند. در آيه 14 اين سوره مى‌فرمايد: حتّى اگر ما درى از آسمان را به روى آنان باز كنيم و آنان به آسمان بالا روند وملائكه وچيزهاى ديگرى را هم ببينند، باز ايمان نخواهند آورد، زيرا تقاضاى ديدن فرشته تنها يك بهانه است. و شخص لجوج، عروج خود را به آسمان نيز، انكار مى‌كند.
در آيه 7 سوره‌ى انعام مى‌خوانيم: حتى اگر كتابى را در كاغذى از آسمان نازل كنيم و آنان با دست خود آن را بگيرند، باز هم انكار مى‌كنند و مى‌گويند اين جز جادو و سحر آشكارى نيست.
جلد 4 - صفحه 447
بعضى مفسّران مى‌گويند: «نَسْلُكُهُ» يعنى ما اين تكذيب واستهزا را در دل كفّار نفوذ داديم، نظير آيه «خَتَمَ اللَّهُ عَلى قُلُوبِهِمْ» كه سنگدل شده‌اند وديگر قابل هدايت نيستند.
پیام ها
1- سنّت خداوند براى هدايت مردم، نسبت به همه يكسان است. «كَذلِكَ نَسْلُكُهُ»
2- خداوند اتمام حجّت مى‌كند و مطالب حقّ را به دل و عمق جان مردم مى‌رساند، تا نگويند ما حقيقت را نفهميديم. «فِي قُلُوبِ الْمُجْرِمِينَ»
3- جرم وگناه، انسان را از هدايت پذيرى دور مى‌كند. «قُلُوبِ الْمُجْرِمِينَ، لا يُؤْمِنُونَ بِهِ»
4- تنها فهميدن حق، براى پذيرفتن آن كافى نيست، زيرا ايمان آوردن نياز به اراده و تواضع وخشوع دارد. نَسْلُكُهُ فِي قُلُوبِ ... لا يُؤْمِنُونَ
5- آسمان درهايى دارد كه با اراده‌ى خداوند، بر هركس كه بخواهد باز مى‌شود. «فَتَحْنا عَلَيْهِمْ باباً»
6- لجاجت، مانع شناخت است و لجوج محسوسات را نيز انكار مى‌كند. لَوْ فَتَحْنا عَلَيْهِمْ باباً ... لَقالُوا إِنَّما سُكِّرَتْ أَبْصارُنا
7- لجاجت، درد بى درمان و رو به گسترش است. او با ديدن هرگونه نشانه‌اى ابتدا مى‌گويد؛ چشم من سحر شده، «إِنَّما سُكِّرَتْ أَبْصارُنا» امّا بعد مى‌گويد؛ تمام وجودم سحر شده است. «بَلْ نَحْنُ قَوْمٌ مَسْحُورُونَ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
لا يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ قَدْ خَلَتْ سُنَّةُ الْأَوَّلِينَ «13»
لا يُؤْمِنُونَ بِهِ: ايمان نمى‌آورند به آن، يعنى با وجود اعراض آنها از قرآن، ما آن را در قلوب آنها در مى‌آوريم و به توسط ابلاغ پيغمبر به ايشان مى‌رسانيم به جهت اتمام حجت.
تبصره: توهّم نشود كه استهزاء يا كفر و شرك را در قلوب كفار، خدا داخل فرمايد، نعوذ باللّه، زيرا اولا: آن كه «ذكر» در آيه متقدمه به معنى قرآن است به اتفاق، پس ضمير «نسلكه» راجع به قرآن باشد. ثانيا: منافى «لا يؤمنون» خواهد بود، چه اسناد عدم ايمان به ايشان شده. ثالثا: اگر حق تعالى ايجاد كفر
جلد 7 - صفحه 89
و شرك در قلوب كفار نموده باشد، هر آينه معذور و مذموم نبودند، و حال آن كه سوق آيه بر سبيل مذمت است.
وَ قَدْ خَلَتْ سُنَّةُ الْأَوَّلِينَ: و بتحقيق گذشته است عادت و سنت الهى در هلاك پيشينيان، يعنى هر كه از آنها هلاك شده به سبب ترك قبول حق و تكذيب رسل بوده. آيه شريفه وعيد مكذبين پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم است كه ايمان نياورده و بعد از ظهور معجزات واضحه، اقتراح آيات نموده، و در نزول ملائكه بر گواهى مبالغه مى‌كردند، نزد ابن عباس معنى آنكه: گذشته است عادت پيشينيان در تكذيب، يعنى عادت امم سابقه آن بوده كه تكذيب پيغمبران خود كنند و از روى عناد نظر در معجزات ايشان ننموده، آيات ديگر طلب كنند.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ قالُوا يا أَيُّهَا الَّذِي نُزِّلَ عَلَيْهِ الذِّكْرُ إِنَّكَ لَمَجْنُونٌ «6» لَوْ ما تَأْتِينا بِالْمَلائِكَةِ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ «7» ما نُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ إِلاَّ بِالْحَقِّ وَ ما كانُوا إِذاً مُنْظَرِينَ «8» إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ «9» وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ فِي شِيَعِ الْأَوَّلِينَ «10»
وَ ما يَأْتِيهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ «11» كَذلِكَ نَسْلُكُهُ فِي قُلُوبِ الْمُجْرِمِينَ «12» لا يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ قَدْ خَلَتْ سُنَّةُ الْأَوَّلِينَ «13» وَ لَوْ فَتَحْنا عَلَيْهِمْ باباً مِنَ السَّماءِ فَظَلُّوا فِيهِ يَعْرُجُونَ «14» لَقالُوا إِنَّما سُكِّرَتْ أَبْصارُنا بَلْ نَحْنُ قَوْمٌ مَسْحُورُونَ «15»
ترجمه
و گفتند اى كسيكه فرستاده شد بر او قرآن همانا تو هر آينه ديوانه‌ئى
چرا نمى‌آورى نزد ما فرشتگان را اگر باشى از راستگويان
فرو نميفرستيم فرشتگان را مگر بحقّ و نباشند آنگاه مهلت داده شدگان
بدرستيكه ما فرو فرستاديم قرآن را و همانا ما مر آنرا هر آينه نگاه دارندگانيم
و بتحقيق فرستاديم پيش از تو در فرقه‌هاى پيشينيان
و نيامد ايشانرا هيچ پيغمبرى مگر كه بودند بآن استهزاء مينمودند
جلد 3 صفحه 245
اين چنين در ميآوريم آنرا در دلهاى گناهكاران
ايمان نمى‌آورند بآن و بتحقيق گذشت طريقه پيشينيان
و اگر بگشائيم بر آنها درى از آسمان پس تمام روز در آن بالا روند
هر آينه گويند جز اين نيست كه بسته شده چشمهاى ما بلكه مائيم گروهى سحر كرده شدگان.
تفسير
كفّار از روى تكبر و استهزاء خطاب مينمودند به پيغمبر اكرم و مى‌گفتند اى كسيكه بگمان خود كتابيكه موجب تذكّر است بر او نازل شده براستى و درستى تو ديوانه ميباشى كه چنين ادّعائى مينمائى و انتظار دارى كه ما از تو قبول نمائيم اگر راست ميگوئى چرا ملائكه حامل وحى يا غير آنها را نزد ما نمى‌آورى كه تصديق كنند قول تو را و موجب اطمينان ما شود بصدق دعوت تو لذا خداوند بآنها جواب فرموده كه نزول ملائكه بايد از روى حكمت و مصلحت باشد از قبيل آوردن وحى بر پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم يا آوردن عذاب بر قوميكه مستحقّ باشند و صلاح در مهلت دادن بآنها نباشد يا قبض روح كسيكه اجلش رسيده باشد و امثال اينها نه فقط براى اطمينان خاطر كسانيكه نظر در ادلّه معارف دينى ننمايند يا از باب عناد و لجاج منكر شوند و مصلحت در مهلت دادن بآنها باشد تا بتدريج مؤمن و منقاد شوند يا اولاد صلحائى از آنها بعمل آيد يا استحقاقشان كامل گردد براى عذاب در هر حال بعد از نزول ملائكه مهلتى نيست و فعلا صلاح در مهلت دادن بآنها است چنانچه قمّى ره نقل نموده كه فرمود اگر نازل نمائيم ملائكه را مهلت داده نشوند و هلاك شوند و بعضى ما تنزل الملائكه بضم تا و رفع ملائكه قرائت نموده‌اند و بايد خاطر پيغمبر اكرم و اهل ايمان مطمئن باشد كه خداوند قرآنيرا كه كفّار مورد استهزاء قرار دادند تا روز قيامت حفظ خواهد فرمود از تغيير و تبديل و زياده و نقصان و كيد اهل شرك و ابطال و اندراس و هر آفت و خللى تا معجزه باقيه و حجّت بالغه الهيّه باشد بر خلق و كسى نتواند دستبردى در احكام آن بنمايد بهيچ وجه از وجوه و باين جهت كلام بوجوه متعدده مؤكّد شده است و شيع جمع شيعه بمعناى تابع است و بر فرقه اطلاق ميشود چون هر فرقه‌اى تابع پيغمبر يا امامى ميباشند خداوند براى تسليت خاطر پيغمبر خود فرموده بتحقيق فرستاديم پيغمبرانى در فرقه‌هاى پيشينيان و كفّار ايشانرا استهزاء نمودند و اين عمل ناشايسته از آنها اختصاص بآن زمان
جلد 3 صفحه 246
نداشت بلكه در اين زمان هم ما وارد ميكنيم و القاء مينمائيم اين عمل را بقلب آنها تا استحقاقشان براى عقوبت كامل گردد چنانچه بعضى گفته‌اند و بنظر حقير صحيح نيست چون خداوند كسى را وادار بكفر و معصيت نميفرمايد بلكه مراد آنستكه چنانچه در امم سابقه ذكر الهى در دلهاى كفّار جاى گير نميشد و فقط موجب اتمام حجّت بر آنها بود در اين زمان هم ما ذكر را وارد مينمائيم در دلهاى آنها فقط براى اتمام حجّت ولى ايمان نمى‌آورند بآن چنانچه طريقه پيشينيانشان بود و معذب خواهند شد چنانچه آنها معذب شدند و بنابراين ضمير در نسلكه راجع است بذكر كه قرآن است و بنابر معناى اوّل راجع است باستهزاء كه عمل ناشايسته كفّار بوده و اگر خداوند درى از آسمان بر وى كفّار بگشايد كه تمام روز را از آن در بآسمان بالا روند و عجائب صنع الهى را مشاهده نمايند خواهند گفت جز اين نيست كه بسته شده است چشمهاى ما يعنى پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم از ما چشم بندى نموده و ما گروهى هستيم جادو كرده شدگان بدست او لذا اظهار معجزه براى آنها ثمرى ندارد چنانچه ساير معجزات را مشاهده نمودند و از اين قبيل ياوه سرائى‌ها كردند و ايمان نياوردند و تقاضاى معجزه ديگرى نمودند ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
لا يُؤمِنُون‌َ بِهِ وَ قَد خَلَت سُنَّةُ الأَوَّلِين‌َ «13»
اينکه مجرمين ايمان نمياورند برسول خود و حال آنكه بتحقيق گذشت بر آنها طريقه پيشينيان (لا يُؤمِنُون‌َ) مراد مجرمين هستند که كفّار و مشركين زمان حضرت رسالت است که ايمان نياوردند (به) مرجع ضمير رسول است بنا بر آنچه ما احتمال داديم يا قرآن است بنا بر آنچه مفسرين گفتند و مفاد هر دو يكيست، زيرا عدم ايمان برسول عدم ايمان بقرآن است و بالعكس چون قلوب آنها را را قساوت و عناد و عصبيت و تقليد آباء چنان سياه كرده که ابدا تأثير در آنها ندارد (وَ قَد خَلَت) يعني گذشت بر آنها قضاياي سابقين معناي خلا مضي است چنانچه در آيه شريفه وَ إِن مِن أُمَّةٍ إِلّا خَلا فِيها نَذِيرٌ فاطر آيه 22 و قوله تعالي وَ قَد خَلَت‌ِ القُرُون‌ُ مِن قَبلِي احقاف آيه 16 يعني مضت (سُنَّةُ الأَوَّلِين‌َ) که كفار و مشركين ازمنه سابقه نسبت بانبياء سلف که خداوند آنها را بچه عذابهايي هلاك فرمود و مؤمنين بآنها را نجات مرحمت فرمود مثل قوم نوح هود صالح ابراهيم لوط شعيب موسي که مكرر در مكرر در سور قرآنيه شرح آنها تذكر داده و بدانند که سنة الهي تغيير پذير نيست چنانچه ميفرمايد: فَلَن تَجِدَ لِسُنَّت‌ِ اللّه‌ِ تَبدِيلًا وَ لَن تَجِدَ لِسُنَّت‌ِ
جلد 12 - صفحه 16
اللّه‌ِ تَحوِيلًا فاطر آيه 41 و 42 و
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 13)- اما با این همه تبلیغ و تأکید و بیان منطقی و ارائه معجزات باز هم این متعصبان استهزاء کننده «به آن ایمان نمی‌آورند» (لا یُؤْمِنُونَ بِهِ).
ولی این منحصر به آنها نیست «پیش از آنها سنت اقوام اولین نیز چنین بود» (وَ قَدْ خَلَتْ سُنَّةُ الْأَوَّلِینَ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
