«إِلْ یَاسِینَ»: تلفّظ دیگر إلیاس است. همچون سَیْناء و سِینِینَ که هر دو نام سرزمین معیّنی است. یا إبراهیم و أبراهام، میکال و میکائیل و ... دیگر این که در آیه که می‌فرماید: إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنینَ. ضمیر مفرد به کار رفته است که مرجع آن إِلْ یاسینَ است. از سوی دیگر، در همین سوره، در آیات: سَلامٌ عَلی نُوحٍ () سَلامٌ عَلی إِبْرَاهِیمَ ( سَلامٌ عَلی مُوسی وَ هَارُونَ ( سلام صدر سخن آیه‌ها به همان پیغمبری برمی‌گردد که مذکور است. بنابراین در اینجا هم سلام بر الیاس است و بس نه پیروان الیاس، یعنی الیاسیها. به عبارت دیگر ال یاسین، جمع الیاسی نبوده تا بعد از تخفیف «الیاسین» شده باشد، همان گونه که برخی معتقدند.
سلام و درود بر الياس. ما اين گونه نيكوكاران را پاداش مى‌دهيم. همانا او از بندگان مؤمن ماست.
نکته ها
مراد از «إِلْ‌ياسِينَ» همان «الياس» است كه در چند آيه قبل سخن درباره او بود و اين دو كلمه نام يك فرد است، مانند «سينا» و «سينين» كه نامِ يك سرزمين است. بهترين دليل بر اين مطلب آن است كه اولًا در آيات بعد، ضمير مفرد درباره او به كار مى‌رود: «إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا» و ثانياً تشابه و تكرار اين آيات در مورد پيامبران قبلى يعنى حضرت نوح، ابراهيم، موسى و هارون، نشان مى‌دهد كه مراد از «إِلْ‌ياسِينَ» در «سَلامٌ عَلى إِلْ‌ياسِينَ»، همان «الياس» در «إِنَّ إِلْياسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ» مى‌باشد.
جلد 8 - صفحه 58
رواياتى كه «إِلْ‌ياسِينَ» را «آل ياسين» قرائت كرده و مراد از آن را خاندان پيامبر اسلام دانسته، اكثراً از اهل بيت عليهم السلام نيست و مورد اعتماد نمى‌باشد.
تكرار آيه‌ى «إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ» در اين سوره براى تشويق به همرنگ شدن با انبياست كه از آنان به محسن ياد شده است.
پیام ها
1- سلام كردن به پيامبران و اوليا و بزرگان را از خدا بياموزيم. «سَلامٌ عَلى إِلْ‌ياسِينَ»
2- لطف و عنايت نسبت به نيكوكاران، سنّت خداست و همواره جريان دارد.
«كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ»
3- ملاك دريافت سلام از طرف خداوند، احسان همراه با ايمان و بندگى است.
4- هر كس مانند الياس از مبلّغان دينى باشد، از محسنان و دريافت كنندگان پاداش‌هاى الهى مى‌باشد. إِلْياسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ ... سَلامٌ عَلى إِلْ‌ياسِينَ ... الْمُحْسِنِينَ
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
سَلامٌ عَلى إِلْ‌ياسِينَ (130)
سَلامٌ عَلى إِلْ‌ياسِينَ: سلام و تحيت و مكرمت بر الياس و اتباع او كه به خلوص عقيده تابع او بودند.
تتمه:
در اخبار آل عصمت وارد شده كه آل ياسين ائمه هدى باشند:
1- على بن ابراهيم قمى (رحمه اللّه) ذكر فرموده: خداوند عزّ و جلّ آل محمد عليهم السلام را فرمود: (و تركنا عليه فى الاخرين سلام على ال يس). (يس) حضرت محمد صلّى اللّه عليه و اله، و ال يس ال محمد عليهم السلام‌اند «1».
2- معانى الاخبار- از حضرت صادق از آباء گرام از على عليهم السلام در اين آيه فرمود: يس محمّد صلّى اللّه عليه و آله و نحن ال يس. «2» 3- در جوامع- از ابن عباس: آل يس آل محمد، و (يس) اسمى از اسماء آن حضرت است «3».
4- سدى از ابى مالك كه يكى از روات عامه است نقل نموده كه مراد (يس) حضرت محمد صلّى اللّه عليه و اله، و از آل، اهل بيت او مرادند «4».
5- سفيان ثورى از ابن عباس نقل نموده كه: به لغت سريانى (يس) يا انسان است، و مراد از يا انسان «يا محمد صلّى اللّه عليه و اله» و مراد آل يس، اهل بيت آن حضرت است. «5» 6- وهب بن نافع از طريق اهل سنت از كادح از حضرت صادق عليه السلام، فرمود: از حضرت على عليه السلام سؤال كردند از معنى اين آيه،
«1» تفسير قمى، (چ نجف 1387 ق) ج 2 ص 226.
«2» معانى الاخبار (1379 ق- تهران) ص 122 روايت 2. و نور الثقلين، ج 4، ص 432، ح 102.
«3» جوامع الجامع للطبرسى، (چ 1384- ايران) ص 401.
«4» شواهد التنزيل (چ اول، بيروت) ج 2 ص 112- 111، رقم 796 و 797.
«5» شواهد التنزيل (چ اول، بيروت) ج 2 ص 112- 111، رقم 796 و 797.
جلد 11 - صفحه 155
فرمود: (يس) حضرت محمد، و مائيم آل محمد عليهم السلام. «1»
آيا ميخوانيد بعل را و واميگذاريد بهترين آفرينندگانرا
خداوند كه پروردگار شما و پروردگار پدران پيشينيان
شما است پس تكذيب كردند او را پس همانا آنها احضار شوندگانند
مگر بندگان خدا كه خالص شدگانند
و باقى گذارديم براى او در آيندگان
ذكر خير سلام بر آل ياسين را
همانا ما اينچنين پاداش ميدهيم نيكوكارانرا
همانا او از بندگان ما است كه گروندگانند.
تفسير
حضرت الياس كه گفته‌اند پسر ياسين از اولاد هارون برادر حضرت موسى است يكى از پيغمبران جليل القدر بنى اسرائيل است كه ميگويند مانند حضرت خضر زنده و پاينده است و آندو بعد از تمام مردم ميميرند و يكى موكّل دستگيرى از مسافرين دريا و ديگرى دادرس درماندگان در صحرا است و همه ساله در عرفات با يكديگر ملاقات مينمايند و نقل شده كه بعد از حزقيل كه از انبياء بنى اسرائيل بود آنها از دين حضرت موسى خارج شده و بت‌پرست شدند و در خاك شامات پراكنده گشتند و جمعى از آنها در بعلبك و نواحى آن بودند و بتى بزرگ براى خود ساخته بودند از طلا كه دو چشمش از ياقوت بود و او را بعل ميخواندند و پرستش ميكردند و خداوند حضرت الياس را مأمور بهدايت آنها فرمود؟؟؟ با كمال ملاطفت آنها را دعوت بتقوى و پرهيزكارى از خدا فرمود؟؟؟ نمود بر پرستش و ستايش آن بت و صرف نظر نمودنشان از عبادت و اطاعت خداوندى كه قبول داشتند كه او بهترين خلق‌كنندگان و روزى‌دهندگان است و ميدانستند كه آن خداوندى است كه پروردگار آنها و پدران گذشته آنها است چون پيغمبرزادگان و قائل به عظمت اجداد خودشان و رسالت ايشان از جانب خداى يگانه بودند ولى شيطان آنها را فريب داده بود بنمايشاتى از آن بت و معتقد نموده بود كه خدا در آن حلول نموده و سخن ميگويد مانند گوساله سامرى و بدسائس ديگرى از قبيل آنكه اين مظهر جلال الهى است و بايد عابد در حين عبادت معبود مجسّمى را در نظر داشته باشد تا خضوع از او محقق شود لذا نصايح و مواعظ و انذار آن حضرت در آنها مؤثر نشد و او را تكذيب نمودند مگر عدّه قليلى كه خداوند آنها را توفيق هدايت و ايمان داد و خالص فرمود ايشانرا براى اطاعت خود
جلد 4 صفحه 446
و تصديق پيغمبرش پس حضرت الياس از اقامت در آن بلد ملول شد و اليسع پسر عموى خود را جانشين خويش فرمود و خودش از انظار بامر خدا غائب گرديد و اين بعد از آن بود كه آنها را نفرين فرموده بود و سه سال بقحط و غلا دچار بودند و دست از كيش باطلشان برنداشته بودند و خداوند آنها را فرموده كه در عذاب برزخ و جهنّم حاضر كرده شده و خواهند شد بعد از استثناء بندگان مخلص از ضمير جمع در فكذّبوه نه محضرون تا لازم نيايد دخول ايشان در تكذيب كنندگان و بعدا فرموده و باقى گذارديم براى او در امّت پيغمبر آخر الزّمان ذكر خير سلام بر آل يس را كه بر حسب اخبار عديده از اهل بيت عصمت و طهارت كه در اوّل سوره يس و در سوره احزاب ذيل آيه انّ اللّه و ملائكته يصلّون على النّبى گذشت مراد آل محمد صلّى اللّه عليه و اله ميباشند و در احتجاج از امير المؤمنين عليه السّلام نقل نموده كه خداوند پيغمبر خود را مسمّى باين اسم نمود وقتى كه فرمود يس و القرآن الحكيم انّك لمن المرسلين چون ميدانست مخالفين اسقاط ميكنند سلام بر آل محمد را چنانچه اسقاط نمودند غير آنرا و قمّى ره فرموده پس خداوند عزّ و جل ياد فرمود آل محمد صلى اللّه عليه و اله را و فرمود و تركنا عليه فى الآخرين سلام على آل يس و مراد از آل يس محمد و آل محمد ائمه عليهم السّلامند و در معانى از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه على عليه السّلام فرمود يس محمد و ما آل يس ميباشيم و در جوامع از ابن عباس نقل نموده كه آل يس آل محمد صلى اللّه عليه و اله و يس از اسماء آنحضرت است و جمعى از قرّاء آل يس قرائت نموده‌اند و در مجمع حجّت اين قرائت را نقل نموده كه در مصاحف آل منفصل از ياسين نوشته شده و اين دليل است كه آن آل و تصغيرش اهل است و در صافى فرموده مؤيّد اين قرائت منفصل بودن آن دو است در مصحف امام ايشان كه ظاهرا مراد عثمان است و در نفحات بعد از نقل از بسيارى از مفسّرين اهل سنّت كه گفته‌اند يس اسم مبارك خاتم انبياء است و مراد از آل يس آل پيغمبر ما است و نقل بعضى از روايات مذكوره فرموده بنابراين ارتباط آيه بآيات سابقه مشكل باشد با آنكه بنظر حقير آسان است چون خود ايشان نقل فرموده‌اند كه نام پدر الياس ياسين بوده و بنابراين سلام بر آل يس اگر چه مرادهم آل پيغمبر ما باشد ذكر خيرى است از او و پدرش كه هم نام با پيغمبر خاتم بوده علاوه بر آنكه چون او پيغمبر مرسل و
جلد 4 صفحه 447
زنده است بسيار مناسب است كه خدا او را هم از آل پيغمبر خاتم حساب فرموده باشد چنانچه سلمان كه يكى از اهل ايمان كامل بود از اهل بيت محسوب شد و شايد اشاره باين نكته باشد آيه اخيره كه فرموده انّه من عبادنا المؤمنين يعنى او چون داراى ايمان كامل بود باين مقام رسيد كه از آل محمد صلّى اللّه عليه و اله و سلّم محسوب شد آنچه تاكنون نوشته شد بنا بر قرائت مأثور منصور است كه آل يس باشد ولى بقرائت مشهور كه ال ياسين است امر مشكل است چون يا بايد گفت الياسين لغتى است در الياس مانند سينا و سينين و ميكال و ميكائيل كه ثابت نشده يا بايد گفت الياسين جمع الياس است و اراده شده از جمع او و اتباعش و اين تكلّف است علاوه بر آنكه در اين صورت بايد معرّف بالف و لام شود و نشده و يا بايد گفت الياسين جمع الياسى است يعنى منسوب بالياس و در اصل الياسيّين بوده و ياء حذف شده مانند اعجمين كه جمع اعجميّين است و بنابراين علاوه بر تكلّف لازم مى‌آيد كه سلام بر منسوبين او باشد نه خود او و اينها همه نتيجه اعراض از آل محمد صلّى اللّه عليه و اله و سلّم است و با وجود همه اينها چون خودشان قبول مظلوميّت فرموده‌اند و اجازه داده‌اند كه بخوانند شيعيان قرآن را چنانچه سايرين خوانده‌اند براى آنكه اختلاف در قرآن روى ندهد جائز است قرائت مشهور اگرچه مخالف با واقع باشد چون قرآن نازل از نزد خداى يگانه يگانه است و اختلاف ندارد.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
سَلامٌ عَلي إِل‌ياسِين‌َ (130)
اينکه آيه شريفه را دو نحوه تفسير كردند نحوه اولي مراد از آل ياسين بستگان و گروندگان بالياس است زيرا بستگان بشخص را نسبت باو ميدهند چه
جلد 15 - صفحه 189
در راه حق و چه در باطل مي‌گويي فرعونيان محمديها موسوي‌ها عيسويها و غير اينها يعني الياسيها گروندگان بالياس و مؤمنين باو. نحوه ثانيه اينكه ياسين اسم مبارك پيغمبر است و آل ياسين ائمه طاهرين صلوات اللّه عليهم اجمعين هستند و بر طبق اينکه معني اخبار متظافره از ائمه طاهره رسيده و (توضيح كلام) اينكه تفسير اول بمناسبت آيات قبل و آيات بعد است که در مورد الياس نازل شده لكن اينکه مستبعد است زيرا معناي سلام چنان چه قبلا بيان شد خاص بمعصومين است چنانچه در آيات قبل فرمود سَلامٌ عَلي نُوحٍ فِي العالَمِين‌َ سَلامٌ عَلي إِبراهِيم‌َ سَلامٌ عَلي مُوسي وَ هارُون‌َ و در هيچ كدام گروندگان بآنها ذكر نشده چون مسلما و لو مؤمن باشند مقام عصمت را ندارند اگر مراد الياس بود مناسب اينکه بود که بفرمايد سلام علي الياس في- العالمين چنانچه در حق نوح فرمود و مناسبت آيات قبل و بعد هم دليل نيست زيرا مسلما قرآن مجيد باين ترتيب سور و آيات نازل نشده که مجموع بين الدّفتين است بلكه در بسيار از موارد تعمدا براي عناد و اغفال جاي آن را تغيير داده‌اند مثل آيه تطهير که در اواسط آيات راجعه بزوجات نبي (ص) ثبت كردند و آيه اليَوم‌َ أَكمَلت‌ُ لَكُم دِينَكُم و آيه يا أَيُّهَا الرَّسُول‌ُ بَلِّغ ما أُنزِل‌َ إِلَيك‌َ مِن رَبِّك‌َ بين آنها تفرقه انداختند و در محل غير مناسب ثبت كردند و غير اينها و اما تنظير بفرعونيان و امثال آنها در آنها ياء نسبت است اگر مراد چنين بود ميفرمود الياسيين نه آل ياسين و آنچه بنظر ميرسد و گمان ميكنيم اينکه آيه شريفه در اواخر سوره قبل از آيه شريفه وَ سَلامٌ عَلَي المُرسَلِين‌َ سَلامٌ عَلي إِل‌ياسِين‌َ و سلام علي المرسلين عطف باو بوده و اخبار در اينکه باره چنانچه اشاره شد بسيار است که نميتوان ري بضعف كرد و اللّه العالم.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 130)- در مرحله دوم می‌افزاید: «سلام بر الیاسین» (سَلامٌ عَلی إِلْ‌یاسِینَ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
