آیه 120 سوره بقره

از دانشنامه‌ی اسلامی
(تغییرمسیر از آیه 120 بقره)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

وَلَنْ تَرْضَىٰ عَنْكَ الْيَهُودُ وَلَا النَّصَارَىٰ حَتَّىٰ تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ ۗ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَىٰ ۗ وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ بَعْدَ الَّذِي جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ۙ مَا لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ

مشاهده آیه در سوره


<<119 آیه 120 سوره بقره 121>>
سوره : سوره بقره (2)
جزء : 1
نزول : مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

هرگز یهود و نصاری از تو راضی نخواهند شد مگر آنکه پیروی از آیین آنها کنی. بگو: راهی که خدا بنماید به یقین راه حق تنها همان است؛ و البته اگر از میل و خواهش آنها پیروی کنی بعد از آنکه طریق حق را دریافتی، دیگر از سوی خدا یار و یاوری نخواهی داشت.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Never will the Jews be pleased with you, nor the Christians, unless you followed their creed. Say, ‘Indeed it is the guidance of Allah which is [true] guidance.’ And should you follow their desires after the knowledge that has come to you, you will not have against Allah any guardian or helper.

معانی کلمات آیه

ولى: سرپرست. دوست. (بقره/ 107)

ملة: دين و طريقه. اصل آن از «امللت الكتاب» است يعنى نامه را املاء كردم. دين را بدان جهت ملّت گويند كه از طرف خدا املاء شده است. در قرآن به طريقه بت پرستان نيز ملت اطلاق شده است: (اعراف/ 88 و 89) فرق ما بين دين و ملت را در قاموس قرآن ملاحظه كنيد.

اهوائهم: هوى به معنى خواهش نفس است اعم از خواهش مذموم يا ممدوح، جمع آن اهواء است.[۱]

نزول

محل نزول:

این آیه در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. [۲]

شأن نزول:

از ابن عباس روايت كنند: كه يهوديان مدينه و مسيحيان نجران اميدوارى داشتند كه رسول خدا صلى الله عليه و آله به طرف قبله آن‌ها نماز بگذارد وقتى كه قبله از بيت‌المقدس به طرف خانه كعبه برگردانيده شد بر آن‌ها گران آمده و مأيوس گرديدند و ابراز مودتى كه مي‌نمودند، قطع كردند. سپس اين آيه نازل گرديد.[۳]

بعضى از مفسرين چنين گويند: كه يهوديان به رسول خدا صلى الله عليه و آله گفتند: اگر با ما صلح نمائى سرانجام به تو ايمان خواهيم آورد از آنجائى كه پيامبر علاقه شديدى به ايمان آوردن آن‌ها داشت با آنان مدارا و مواسات مي‌فرمود تا اين كه خداوند اين آيه را نازل نمود و به رسول خدا فرمود اگر هر چند با آن‌ها مساعدت كنى و مدارا نمائى از تو راضى نشوند تا اين كه از آئين آن‌ها پيروى نمائى[۴].[۵]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


«120» وَ لَنْ تَرْضى‌ عَنْكَ الْيَهُودُ وَ لَا النَّصارى‌ حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدى‌ وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ بَعْدَ الَّذِي جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ما لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصِيرٍ

(اى پيامبر!) هرگز يهود و نصارى از تو راضى نخواهند شد تا (آنكه تسليم خواسته آنان شوى و) از آئين آنان پيروى كنى. بگو: هدايت تنها هدايت الهى است، و اگر از هوى و هوسهاى آنها پيروى كنى، بعد از آنكه علم (وحى الهى) نزد تو آمد، هيچ سرور و ياورى از ناحيه خداوند براى تو نخواهد بود.

نکته ها

بعد از تغيير قبله، ناراحتى يهود از مسلمانان بيشتر شد و احياناً بعضى از مسلمان‌ها نيز تمايل داشتند قبله همان بيت‌المقدّس باشد تا بتوانند با يهود در الفت ودوستى زندگى كنند، غافل از اينكه رضايت اهل كتاب با حفظ آن حاصل نمى‌شد و انتظار آنان، پيروى از تمام آيين آنها و نه فقط قبله آنان بود.

اين آيه در عين اين‌كه خطاب به پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله است، خطاب به همه مسلمانان در طول تاريخ نيز هست كه هرگز يهود و نصارى از شما راضى نخواهند شد، مگر آنكه تسليم بى‌چون وچراى آنان شويد و از اصول و ارزشهاى الهى كناره بگيريد. ولى شما بايد با قاطعيّت دست رد به سينه‌ى آنها بزنيد و بدانيد تنها راه سعادت، راه وحى است نه پيروى از تمايلات اين و آن.

جلد 1 - صفحه 193

پیام ها

1- دشمن، به كم راضى نيست. فقط با سقوط كامل و محو مكتب و متلاشى شدن اهداف شما راضى مى‌شود. «لَنْ تَرْضى‌ عَنْكَ ...»

2- اگر مسلمانان مشاهده كردند كه كفّار از دين آنان راضى هستند، بايد در ديندارى خود ترديد نمايند. ديندارى كافرپسند، همان كفر است. «لَنْ تَرْضى‌ ... حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ»

3- جز وحى و هدايت الهى، همه راه‌ها انحرافى است. «قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدى‌»

4- مسئوليّت عالم، بيشتر از جاهل است. «بَعْدَ الَّذِي جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ»

5- رابطه با اهل كتاب نبايد به قيمت صرف نظر كردن از اصول باشد. جذب ديگران آرى، ولى عقب نشينى از اصول هرگز. «لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ ...»*

6- پيروى از تمايلات و هوسهاى مردم، منجر به قطع الطاف الهى مى‌شود.

بنابراين يكى را بايد برگزيد: يا لطف خدا، يا هوسهاى مردم. «ما لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصِيرٍ»

پانویس

  1. پرش به بالا تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
  2. پرش به بالا طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‌1، ص 111.
  3. پرش به بالا تفسير روض الجنان از خاصه و تفسير ثعلبى از عامه.
  4. پرش به بالا تفسير روض الجنان.
  5. پرش به بالا محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص 35.

منابع