آیه 110 سوره کهف

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحَىٰ إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌ وَاحِدٌ ۖ فَمَنْ كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا

مشاهده آیه در سوره


<<109 آیه 110 سوره کهف 110>>
سوره : سوره کهف (18)
جزء : 16
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

بگو: جز این نیست که من مانند شما بشری هستم (دعوی احاطه به جهان‌های نامتناهی و کلیه کلمات الهی نکنم، تنها فرق من با شما این است) که به من وحی می‌رسد که خدای شما خدای یکتاست، پس هر کس به لقای (رحمت) پروردگارش امیدوار است باید نیکوکار شود و هرگز در پرستش خدایش احدی را با او شریک نگرداند.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Say, ‘I am just a human being like you. It has been revealed to me that your God is the One God. So whoever expects to encounter his Lord—let him act righteously, and not associate anyone with the worship of his Lord.’

معانی کلمات آیه

«یَرْجُو»: می‌خواهد. امیدوار است.

نزول

طاووس گوید: مردى به پیامبر گفت: یا رسول الله می‌خواهم خدا را ببینم و نیز مایلم جایگاه خود را در آخرت مشاهده کنم. پیامبر به وى چیزى نگفت تا این که این آیه نازل گردید.[۱]

مجاهد گوید: مردى از مسلمانان جهاد می‌کرد و در عین حال می‌خواست جایگاه خود را در آخرت ببیند، این آیه نازل شد[۲].[۳]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحى‌ إِلَيَّ أَنَّما إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَمَنْ كانَ يَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صالِحاً وَ لا يُشْرِكْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً «110»

بگو: همانا من بشرى همچون شمايم (جز اينكه) به من وحى مى‌شود كه خداى شما خداى يگانه است. پس هر كه به ديدار پروردگارش (در قيامت و به دريافت الطاف او) اميد و ايمان دارد، كارى شايسته انجام دهد. و هيچ كس را در عبادت پروردگارش شريك نسازد.

نکته ها

در اين آيه هم توحيد، «إِلهٌ واحِدٌ» هم نبوّت، «يُوحى‌ إِلَيَّ» و هم معاد، «لِقاءَ رَبِّهِ» هم اميد به رحمت الهى، «يَرْجُوا» هم تلاش در رسيدن به آن، «فَلْيَعْمَلْ» و هم اخلاص در عمل‌ «لا يُشْرِكْ» آمده است. از اين جهت پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: اگر تنها آيه‌ى آخر سوره‌ى كهف بر امّت من نازل مى‌شد، براى آنان كافى بود. «1»

در روايات بسيارى در ذيل اين آيه، از اهميّت اخلاص و خطر ريا و شرك خفىّ، سخن به ميان آمده است. امام رضا عليه السلام مأمون را در حال وضو گرفتن ديد كه غلامش روى دست او آب مى‌ريزد، امام با تلاوت جمله‌ى‌ «وَ لا يُشْرِكْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً» به او فهماند كه در وضو و كارهاى عبادى، كمك گرفتن شرك، و موجب بطلان عمل است. «2»

در حديث آمده است: هر كس هنگام خوابيدن اين آيه را بخواند، هر ساعتى كه بخواهد از خواب بيدار مى‌شود. «3»

پیام ها

1- نبايد خود را بيش از آنچه هستيم معرّفى كنيم، پيامبران خود را بشر مى‌دانستند. «أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ»

2- شرط نبوّت، انسان بودن است تا پيامبر در عمل نيز الگوى ديگر انسان‌ها باشد. «أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ»


«1». تفسير درّالمنثور.

«2». تفسير نورالثقلين.

«3». تفسير نورالثقلين.

جلد 5 - صفحه 237

3- رهبران الهى بايد جلو غُلوّ و مبالغه‌ها را بگيرند. «أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ»

4- براى كار خدايى كردن، حتّى اميد به پاداش الهى كافى است گرچه يقين نباشد. فَمَنْ كانَ يَرْجُوا ... فَلْيَعْمَلْ‌

5- اميد در انسان بايد به صورت يك حالت دائمى و پيوسته باشد، نه لحظه‌اى. «فَمَنْ كانَ يَرْجُوا»

6- اميد بدون عمل، كارساز نيست. «يَرْجُوا فَلْيَعْمَلْ»

7- مرگ براى همه حتمى است، امّا ارزشمندتر آن است كه انسان آرزوى ملاقات با خدا را داشته باشد. «يَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ»

8- شرك، به هر نحوى باشد ممنوع است. «لا يُشْرِكْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً»

9- ارزش كارها در سه جهت است: اصل كار، انجام دهنده‌ى كار ونيّت و هدف آن. در اين آيه هر سه جهت آمده است. «فَمَنْ كانَ يَرْجُوا...، عَمَلًا صالِحاً، وَ لا يُشْرِكْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ»

10- اين آيه، هم توحيد در الوهيّت را بيان مى‌كند، «إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ» هم توحيد در ربوبيّت و عبادت را. «لا يُشْرِكْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً»

جلد 5 - صفحه 241

پانویس

  1. پرش به بالا کتاب الاخلاص از ابن ابى الدنیا و تفسیر ابن ابى حاتم.
  2. پرش به بالا تفسیر ابن ابى حاتم.
  3. پرش به بالا محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص522.

منابع