he seeks to expel you from your land.’ ‘So what do you advise?’
He intends to turn you out of your land. What counsel do you then give?
Who would expel you from your land. Now what do ye advise?
"His plan is to get you out of your land: then what is it ye counsel?"
معانی کلمات آیه
«تَأْمُرُونَ»: دستور میدهید. اشاره میکنید و رأی میدهید. آیههای و میتواند سخن فرعون باشد و یا این که درباریان متملّق، سخن او را تکرار کرده باشند. ذکر صیغه جمع خطاب به فرعون در آیه برای تعظیم است.
يُرِيدُ أَنْ يُخْرِجَكُمْ مِنْ أَرْضِكُمْ فَما ذا تَأْمُرُونَ «110»
(آنان گفتند: موسى) مىخواهد شما را از سرزمينتان آواره وبيرون كند (و سرزمين شما را اشغال نمايد)، پس (در اين مورد) چه دستور مىدهيد؟
نکته ها
فرعونيان براى انحراف افكار عمومى، به حضرت موسى تهمت زدند، هم از نظر اعتقادى او را ساحر دانستند و هم از نظر اجتماعى و سياسى او را فتنهجو معرّفى كردند.
پیام ها
1- يكى از حربههاى مخالفان، تهمتِ قدرتطلبى به مردان حقّ است. «يُرِيدُ أَنْ يُخْرِجَكُمْ»
2- گاهى دشمنان از احساسات و عواطف مردم مانند وطندوستى، بر ضد مردان خدا سوءاستفاده مىكنند. «يُخْرِجَكُمْ مِنْ أَرْضِكُمْ»
3- كافر همه را به كيش خود پندارد. «يُخْرِجَكُمْ مِنْ أَرْضِكُمْ» چون فرعون دلبسته به مادّيات وزمين بود، فكر مىكرد موسى نيز دلبستهى مال و سرزمين است.
4- طاغوتها در عين استبداد، گاهى ناچار مىشوند در گرفتارىهاى سياسى به مشورت با اطرافيان بپردازند. «فَما ذا تَأْمُرُونَ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
يُرِيدُ أَنْ يُخْرِجَكُمْ مِنْ أَرْضِكُمْ فَما ذا تَأْمُرُونَ (110)
يُرِيدُ أَنْ يُخْرِجَكُمْ مِنْ أَرْضِكُمْ: مىخواهد اين ساحر به سحر خود آنكه خارج كند شما را از ارض شما، يعنى مصر، و حكومت و ولايت را به بنى اسرائيل دهد. فرعون چون اين سخن بشنيد گفت: فَما ذا تَأْمُرُونَ: پس چه مىگوئيد و تدبير اين امر چيست؟ يعنى به چه تدبير اشاره و پيشنهاد مىكنيد تا به آن عمل كنيم؟
پس انداخت عصاى خود را پس آنگاه آن اژدهائى بود آشكار
و بيرون كشيد دستش را پس آنگاه آن نورانى بود براى نگرندگان
گفتند جمعى از قوم فرعون همانا اين هر آينه جادو گريست دانا
ميخواهد كه بيرون كند شما را از زمينتان پس چه دستور ميفرمائيد.
تفسير
پس از آنكه فرعون از حضرت موسى مطالبه معجزه نمود آنحضرت عصائى را كه اوصاف آن در ذيل قصّه حضرت شعيب ذكر شد و بحضرت موسى داده بود در دست داشت و بر زمين افكند ناگهان اژدهاى مهيبى شد كه لب زيرين آن بر زمين بود و لب بالاى آن بالاى كنگره قصر فرعون جاى گرفت كه ارتفاع آن هشتاد ذراع بود و چون چشم فرعون بآن اژدها افتاد و ديد از شكمش آتش بيرون مىآيد و بسمت
جلد 2 صفحه 459
او حركت ميكند خود را ملوّث نمود و امرا فرار كردند و فرياد زد اى موسى بگير او را و آنحضرت گرفت و بصورت اصليّه برگشت و گفتهاند اين عصا را حضرت آدم از بهشت با خود آورده بود و از مواريث انبيا بود تا بحضرت شعيب رسيد و او بداماد خود حضرت موسى داد و چون ثانيا مجلس بصورت اول خود تشكيل گرديد فرعون براى آنكه مبادا معجزه اول سحر باشد طلب معجزه ديگرى نمود ناگاه حضرت موسى دست راست خود را از گريبان چپ بيرون آورد در صورتى كه سفيدى و روشنى داشت كه نور آن بر نور آفتاب غالب شد و همه حضار جمع شدند براى نظاره آن و حضرت گندمگون بود مايل به سبزگى و باز دست بگريبان برد و بيرون آورد بحالت اصلى و موجب مزيد تعجب و حيرت گرديد فرعون خواست تسليم شود قبطيان كه اقوام و امراء دولت او بودند گفتند اين ساحر ماهرى است و ميخواهد ما را بوسيله سحر از مملكت خودمان خارج كند و بنى اسرائيل را كه تاكنون ذليل و زير دست ما بودند بر ما مسلط نمايد پس بايد براى اين پيش آمد چارهجوئى كرد و مجلس شورائى تشكيل گرديد.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
يُرِيدُ أَن يُخرِجَكُم مِن أَرضِكُم فَما ذا تَأمُرُونَ (110)
اراده دارد که شما را از زمين خود بيرون كند پس در مورد او چه صلاح ميدانيد و چه رأي ميدهيد.
(آیه 110)- سپس افزودند: «هدف این مرد این است که شما را از سرزمین و وطنتان بیرون براند» (یُرِیدُ أَنْ یُخْرِجَکُمْ مِنْ أَرْضِکُمْ).
یعنی، او نظری جز استعمار و استثمار و حکومت بر مردم و توسعه طلبی و غصب سرزمین دیگران ندارد و این کارهای خارق العاده و ادعای نبوت همه برای وصول به این هدف است.
و بعد گفتند: «با توجه به این اوضاع و احوال عقیده شما در باره او چیست؟» (فَما ذا تَأْمُرُونَ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید: