آیه 110 سوره اسراء

از دانشنامه‌ی اسلامی
(تغییرمسیر از آیه 110 اسراء)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

قُلِ ادْعُوا اللَّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمَٰنَ ۖ أَيًّا مَا تَدْعُوا فَلَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَىٰ ۚ وَلَا تَجْهَرْ بِصَلَاتِكَ وَلَا تُخَافِتْ بِهَا وَابْتَغِ بَيْنَ ذَٰلِكَ سَبِيلًا

مشاهده آیه در سوره


<<109 آیه 110 سوره اسراء 111>>
سوره : سوره اسراء (17)
جزء : 15
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

بگو که خواه خدا را به اسم اللّه یا به اسم رحمان بخوانید، به هر اسمی بخوانید اسماء نیکو همه مخصوص اوست. و تو در نماز نه صدا را بسیار بلند و نه بسیار آهسته گردان بلکه حدّ وسط را اختیار کن.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Say, ‘Invoke ‘‘Allah’’ or invoke ‘‘the All-beneficent.’’ Whichever [of His Names] you may invoke, to Him belong the Best Names.’ Be neither loud in your prayer, nor murmur it, but follow a middle course between these,

معانی کلمات آیه

لا تجهر: جهر: آشكار شدن و آشكار كردن، خواه به وسيله ديدن باشد يا شنيدن. «الجهر: رفع الصوت». در اقرب الموارد آمده: «جهر الصوت جهرا و جهارا: اعلاه». به نظر مى ‏آيد جهر قولى آشكار كردن معمولى نيست بلكه شبيه به فرياد است.

تخافت: خفت (بر وزن عقل): آهسته سخن گفتن. ظاهرا مراد از «لا تخافت» بسيار آهسته گفتن است كه حتى خود گوينده هم نشنود. [۱]

نزول

«شیخ طوسى» گوید: مشرکین مکه گاهى نام خدا را به کلمه (اللّه) و گاهى به کلمه (رحمن) از رسول خدا صلی الله علیه و آله مى شنیدند و گمان مى بردند پیامبر دو خدا را نام مى برد تا جائى که مى گفتند رحمن اسم مردى است در یمامه، سپس این آیه نازل گردید.

از ابن عباس چنین روایت شده که پیامبر وقتى به نماز مى ایستاد قرائت آن را به صداى بلند می‌خواند. مشرکین مى شنیدند او را شماتت می‌کردند و اذیت می‌نمودند، سپس این قسمت از آیه «وَلا تَجْهَرْ بِصَلاتِک وَلاتُخافِتْ بِها» نازل شد و خداوند طى نزول این آیه پیامبر را به بلند نخواندن نماز دستور فرمود و این موضوع در اوائل اسلام در مکه بوده است. چنانکه سعید بن جبیر هم روایت کرده است، عکرمة و حسن بصرى گویند که رسول خدا صلى الله علیه و آله در مکه نماز را بلند می‌خوانده است، سپس دستور اخفاء آن داده شد[۲].[۳]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


قُلِ ادْعُوا اللَّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمنَ أَيًّا ما تَدْعُوا فَلَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى‌ وَ لا تَجْهَرْ بِصَلاتِكَ وَ لا تُخافِتْ بِها وَ ابْتَغِ بَيْنَ ذلِكَ سَبِيلًا «110»

بگو: نام اللّه را بخوانيد يا نام رحمان را، هر كدام را بخوانيد، پس بهترين نامها از آن اوست. ونمازت را خيلى بلند يا خيلى آهسته نخوان وميان اين دو، راهِ (معتدلى) را انتخاب كن.

نکته ها

در بعضى تفاسير آمده است: پيامبر در مسجدالحرام دعا مى‌خواند و مى‌گفت: «يا الله يا رحمن»، عدّه‌اى پنداشتند كه او دو خدا را مى‌خواند كه يكى «اللّه» است و ديگرى «رحمان». آيه نازل شد و اين شبهه را زدود. «1»

بعضى نام‌ها تنها علامت و نشان است و كارى به تطابق معنا با مسمّى ندارد، مثل شناسايى افراد از طريق صدا، لباس، ماشين، يا شناسايى كشور يا مؤسسه‌اى از راه آرم و نشان. امّا گاهى اسامى تنها آرم نيستند، بلكه محتوا و پيام دارند، مثل نام‌هاى مبارك خدا كه هر يك، گوياى كمالى از ذات اوست.


«1». تفاسير تبيان و فرقان.

جلد 5 - صفحه 133

هرگاه پيامبر بلند نماز مى‌خواند، كفّار با شعر خواندن بلند، مزاحم مى‌شدند و هرگاه آهسته مى‌خواند، اصحاب نمى‌شنيدند. نزول اين آيه، دستور به قرائتى بين بلند و آهسته بود. «1»

در روايات شيعه و سنّى آمده است: خداوند 99 اسم دارد كه هر كه در دعا خداوند را به آنها بخواند، رستگار وپيروز مى‌شود. «2»

پیام ها

1- پيامبر بايد شبهات را برطرف كند. «قُلِ»

2- نام‌هاى خدا، همه به يك حقيقت برمى‌گردد و عين ذات اوست. «أَيًّا ما تَدْعُوا»

3- اسماى حُسنى‌ وبرترين صفات، مخصوص خداوند است. «فَلَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى‌»

4- چون از سويى خدا و كمالاتش بى‌نهايت است، و از سوى ديگر عقل و كلمات انسان محدود، بهترين راه آن است كه خدا را به نام‌هايى بخوانيم كه از خود او و قرآن گرفته‌ايم، وگرنه انسان ممكن است به انحراف افتد واسم‌هاى نامناسب براى خدا بتراشد. «الْأَسْماءُ الْحُسْنى‌»

5- در دعا خواندن، انسان آزاد است كه خدا را به هر يك از نام‌هايش كه مى‌خواهد، بخواند. أَيًّا ما تَدْعُوا ...

6- در همه‌ى نام‌هاى خدا، بهترين معانى و مقدّس‌ترين مفاهيم به كار رفته است. «فَلَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى‌»

7- اسلام، دينى ميانه و معتدل است، حتّى قرائت نمازش بايد با صدايى ميانه باشد. «وَ ابْتَغِ بَيْنَ ذلِكَ سَبِيلًا»

8- اسلام، غير از نيّت و عمل، به شيوه و كيفيّت عمل هم نظر دارد. نماز بايد روى آداب خاصّ خوانده شود. «لا تَجْهَرْ لا تُخافِتْ‌ ابْتَغِ بَيْنَ ذلِكَ»


«1». تفسير ابوالفتوح رازى.

«2». تفاسير طبرى، الميزان و مجمع‌البيان.

تفسير نور(10جلدى)، ج‌5، ص: 134

پانویس

  1. پرش به بالا تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
  2. پرش به بالا ابن مردویه در تفسیر خود و سایرین از علماء عامه از ابن عباس روایت کرده اند که روزى پیامبر اسلام در مکه مشغول خواندن نماز بود و در میان نماز دعا مى کرد و در دعاى خود یا اللّه و یا رحمن مى گفت. مشرکین گفتند: به این صابئى نگاه کنید که ما را از پرستیدن خدایان بازمی‌دارد و خود او دو خدا را صدا می‌زند سپس این آیه نازل گردید و همچنین بخارى در صحیح خود روایت کند که پیامبر هر وقت با اصحاب به نماز مى ایستاد، صوت خود را براى قرائت نماز بلند می‌کرد. مشرکین وقتى که مى شنیدند به خدا و پیامبر دشنام می‌دادند و نیز بخارى در صحیح خود از عائشه و ابن مردویه در تفسیر خود از ابوهریرة نقل نمایند که این آیه درباره دعا نازل شده است، چنان که ابن منیع نیز در مسند خویش از ابن عباس نظیر آن را نقل نموده است.
  3. پرش به بالا محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص 514.

منابع