آیه 10 سوره فصلت
| <<9 | آیه 10 سوره فصلت | 11>> | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
و او روی زمین کوهها برافراشت و انواع برکات (و منابع از معادن و چشمه‌ها و درختان) بسیار در آن قرار داد و قوت و ارزاق اهل زمین را در چهار روز (برای هر شهر و دیاری) مقدّر و معیّن فرمود و روزی طلبان را یکسان در کسب روزی خود گردانید (تا همه روزی خورند).
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«بَارَکَ»: پر خیر و برکت باد. نعمتها و منافع زیادی را پدید آورد. «قَدَّرَ»: مقدّر کرد. اندازه‌گیری و پیش‌بینی نمود. «أَقْوَاتَهَا»: خوراکیها و غذاهای مورد نیاز ساکنان روی زمین، اعمّ از انسانها و حیوانها و گیاهها. «أَرْبَعَةِ أیَّامٍ»: چهار روز. منظور تتمّه چهار روز است. یا به عبارت دیگر، دو روز برای خلق زمین، و دو روز برای ایجاد کوهها و تولید خیرات و تقدیر اقوات. نظیر این تعبیر، در زبان عربی و فارسی نیز وجود دارد. مثلاً اگر گفته شود: از اینجا تا مکّه ده روز طول می‌کشد، و تا مدینه پانزده روز. یعنی پنج روز فاصله مکّه و مدینه است و ده روز فاصله اینجا تا مکّه. تفاسیر معتبر را در این زمینه مطالعه کردم، جز این، رأی دیگری که چنگی به دل بزند و موافق با آیات دیگر قرآن باشد پیدا نکردم. ولی این بنده خدا را عقیده بر این است که: دو روز یا دو دوران مذکور در آیه با دو روز یا دو دوران مذکور در آیه مقارن و همزمانند. چرا که آفرینش آسمانها، آفرینش زمین را نیز در بر دارد. و چهار روز یا دوران مذکور در آیه خاصّ زمین و مکمّل دو دوران قبلی است که روی هم شش دوران می‌شود. «سَوَآءً»: درست در مدّت چهار روز کامل، بدون کم یا زیاد. اقوات و موادّ غذائی درست بدان اندازه است که مورد نیاز است. مصدر و مفعول مطلق فعل محذوف (إِسْتَوَتْ) یا حال (اقوات) است. «السَّآئِلِینَ»: محتاجان و نیازمندان. درخواست‌کنندگان و طالبان. مراد انسان و حیوان و گیاه است. ذکر آن به صورت جمع مذکّر سالم، از راه تغلیب است. «لِلسَّآئِلِینَ»: متعلّق به (قَدَّرَ) یا (سَوَآءً) است.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ جَعَلَ فِيها رَواسِيَ مِنْ فَوْقِها وَ بارَكَ فِيها وَ قَدَّرَ فِيها أَقْواتَها فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَواءً لِلسَّائِلِينَ «10»
و در زمين كوه‌هايى را بر فرازش قرار داد و در آن خير فراوان نهاد، و در چهار روز رزق و روزى اهلِ زمين را مقدّر كرد كه براى تمام نيازمندان كافى است.
ثُمَّ اسْتَوى إِلَى السَّماءِ وَ هِيَ دُخانٌ فَقالَ لَها وَ لِلْأَرْضِ ائْتِيا طَوْعاً أَوْ كَرْهاً قالَتا أَتَيْنا طائِعِينَ «11»
سپس به (آسمان) در حالى كه دود بود توجّه كرد، پس به آن و زمين فرمود: با رغبت يا كراهت بياييد (و شكل بگيريد) گفتند: فرمانبردار آمديم (و شكل گرفتيم).
نکته ها
«رَواسِيَ» جمع «راسية» به معناى كوههاى استوار است. «سَواءً» به معناى برابر است و «سَواءً لِلسَّائِلِينَ» به معناى آن است كه قوت‌ها برابر نيازهاست.
«طوع» به معناى رغبت و «كره» به معناى بى‌رغبتى است.
عبارتِ «اسْتَوى» هرگاه در كنار حرف «على» قرار گيرد، به معناى سلطه و حكومت است، مانند آيه‌ى «الرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى» «1» ولى هرگاه در كنار حرف «إِلَى» قرار گيرد، به معناى توجّه و قصد است مانند همين آيه. «2»
آفرينش، مراحل تكاملى دارد:
اول) خلق شدن. «خَلَقَ الْأَرْضَ»
دوم) استقرار و تثبيت. «جَعَلَ فِيها رَواسِيَ»
سوم) تزريق منافع در زمين. «بارَكَ فِيها»
چهارم) تأمين نيازهاى همگان. «سَواءً لِلسَّائِلِينَ»
«1». طه، 5.
«2». مفردات راغب.
جلد 8 - صفحه 319
زمين و كوهها مايه‌ى بركت هستند. برخى از فوايد و بركات زمين عبارت است از: تأمين مواد غذايى، پيدايش گياهان، تصفيه‌ى آب، دفن مردارها و زباله‌ها، يك دانه گرفتن و چند خوشه دادن، زباله را گرفتن و آب زلال دادن و در كوهها نيز بركاتى است از قبيل انواع معادن، حفظ برف‌ها، تأمين سنگ‌هاى ساختمانى، حفظ لرزش‌هاى زمين و كنترل طوفان‌ها و بادها، علامت و راهنمايى براى مسافران و ....
بعضى «أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ» را اشاره به چهار فصل گرفته و گفته‌اند تغيير فصل‌ها در تأمين روزى موجودات زمين مؤثّرند.
سؤال: اگر روزى براى همه هست، اين همه گرسنه چرا؟
پاسخ: در سوره‌ى ابراهيم آيات 32 تا 34 خداوند مى‌فرمايد: ما باران فرستاديم و ميوه‌ها رويانديم تا رزق شما باشد. كشتى‌ها، نهرها، خورشيد و ماه و شب و روز را مسخر شما كرديم و هر چه خواستيد داديم و اگر نعمت‌هاى الهى را بشماريد نمى‌توانيد حسابش را بكنيد، لكن مديريّت‌هاى ناقص و توزيع‌هاى ناعادلانه و اسراف و تبذيرها و كارهاى ظالمانه، اين بدبختى‌ها را براى شما آورده است و در پايان مى‌فرمايد: «إِنَّ الْإِنْسانَ لَظَلُومٌ كَفَّارٌ»
پیام ها
1- پيدايش كوهها امرى تصادفى نيست، بلكه با برنامه بوده است. «جَعَلَ فِيها رَواسِيَ»
2- تقدير رزق و قرار دادن بركت در زمين از شئون ربوبيّت است. «رَبُّ الْعالَمِينَ- بارَكَ فِيها- قَدَّرَ فِيها»
3- خداوند براى همه‌ى موجوداتى كه در زمين زندگى مى‌كنند بر اساس حكمت و به مقدار لازم، روزى قرار داده است. «قَدَّرَ فِيها أَقْواتَها»
4- تقدير روزى‌ها قبل از آفرينش ما بوده است. «قَدَّرَ فِيها أَقْواتَها فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ»
ما نبوديم و تقاضامان نبود
لطف تو ناگفته‌ى ما مى‌شنود
5- همه‌ى موجودات زمينى براى تأمين نيازهاى خود حقّ برابر و يكسان دارند. «سَواءً لِلسَّائِلِينَ»
جلد 8 - صفحه 320
6- براى رسيدن به روزى، بايد تلاش كرد. (كلمه «لِلسَّائِلِينَ» نشانه‌ى درخواست است و درخواست واقعى همراه تلاش و تكاپو است).
7- آسمانها در آغاز به صورت دود و گاز بوده است. «وَ هِيَ دُخانٌ»
8- در چند آيه‌ى قبل خوانديم كه كفّار به رسول خدا صلى الله عليه و آله مى‌گفتند: دل‌هاى ما در پرده‌هايى از حجاب و گوش‌هاى ما سنگين است ولى اين آيه مى‌فرمايد:
آسمانها و زمين فرمان خدا را مى‌شنوند و خاضعانه اطاعت مى‌كنند. «أَتَيْنا طائِعِينَ»
9- هستى شعور دارد و مخاطب قرار مى‌گيرد. «أَتَيْنا طائِعِينَ»
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
