آیه 103 سوره کهف
<<102 | آیه 103 سوره کهف | 104>> | ||||||||||||||
|
محتویات
ترجمه های فارسی
بگو که آیا میخواهید شما را بر زیانکارترین مردم آگاه سازیم؟
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
اخسرين: خسر: كم شدن، ضرر و زيان. خاسر: زيان ديده. اخسر: زيانديده تر. جمع آن اخسرون است.[۱]
نزول
شأن نزول آیات 103 و 104:
این آیات درباره یهودیان نازل شده و سپس از آنها به طرف خوارج کشانیده شده است[۲].[۳]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمالًا «103»
بگو: آيا شما را خبر دهم كه زيانكارترين مردم كيست؟
الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ هُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً «104»
آنان كه در زندگى دنيا تلاششان گم و نابود مىشود، در حالى كه مىپندارند (همچنان) كار شايسته و نيك انجام مىدهند.
نکته ها
در روايات، اين آيه به منكران ولايت اميرمؤمنان على عليه السلام «1» و كسانى كه در انجام حج، امروز و فردا مىكنند «2» تفسير شده است.
حضرت على عليه السلام فرمود: مصداق آيه، اهل كتابند كه در آغاز برحق بودند، سپس بدعتهايى در دين گذاشتند و گمان مىكردند كه كار نيكى انجام مىدهند. آنگاه فرمود: «و ما اهل النهر منهم ببعيد»، نهروانيان دست كمى از آنان ندارند. «3»
امام حسين عليه السلام در دعاى عرفه مىفرمايد: خدايا خوبىهاى ما بدى است و حقيقتهاى ماادّعايى بيش نيست.
همان گونه كه بهرهمندىها متفاوت و داراى درجاتى است؛ دو برابر، چند برابر، ده برابر:
«ضِعْفٌ، اضعاف، عَشْرُ أَمْثالِها» و گاهى هفت صد برابر، «فِي كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ» «4» و گاهى فوق تصوّر، «فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِيَ لَهُمْ» «5»، ضرر و زيانها نيز داراى مراحل و تفاوتهايى است:
الف: گاهى معاملهى بدى است. «بِئْسَمَا اشْتَرَوْا» «6»
«1». تفسير نورالثقلين.
«2». تفسير ابوالفتوح.
«3». تفسير مجمعالبيان.
«4». بقره، 261.
«5». سجده، 17.
«6». بقره، 90.
جلد 5 - صفحه 232
ب: گاهى سودى ندارد. «فَما رَبِحَتْ تِجارَتُهُمْ» «1»
ج: گاهى خسارت است. «اشْتَرَوُا الضَّلالَةَ بِالْهُدى» «2»*
د: گاهى غرق در زيان است. «لَفِي خُسْرٍ» «3»
ه: گاهى خسارت بزرگ و آشكار است. «خُسْراناً مُبِيناً» «4»
و: گاهى خسارت در تمام ابعاد است. «بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمالًا» «5»
زيانكاران چند گروهند:
الف: گروهى كه كار نيك نمىكنند.
ب: گروهى كه براى دنيا كار مىكنند، نه آخرت.
ج: گروهى كه كار مىكنند و مىدانند كه كارشان صحيح نيست.
د: گروهى كه در زيانند و مىپندارند كه سود مىبرند.
سه گروه اوّل، ممكن است با توبه به فكر اصلاح خود و جبران بيفتند، ولى گروه چهارم چون به فكر چاره نمىافتند، بدترين مردمند. مثل راهبان مسيحى كه خود را از لذّات حلال دنيا محروم مىكنند ومورد انتقاد انبيا نيز هستند، يا مثل زاهدنماهاى رياكار.
كسانى كه اعتقادات صحيحى ندارند و از پندارهاى باطل خود پيروى مىكنند، تنها در يك عمل خسارت نمىكنند، بلكه در همهى برنامهها زيان مىبينند. زيرا معيار ارزش هر كارى انگيزهى درست آن است و قرآن نيز با تعابيرى همچون: أَ حَسِبَ يَحْسَبُونَ، لا يَحْسَبَنَ، أَ فَحَسِبْتُمْ و ... از حسابگرىهاى متّكى به خيال و پندار بىاساس، انتقاد كرده است.
پیام ها
1- پيامبر مأمور بيان سود و زيان واقعى مردم است. قُلْ ... أَعْمالًا
2- شيوهى پرسش و پاسخ، از بهترين روشهاى آموزش و تربيت است. هَلْ ...
3- انسان در معرض غفلت از سود و زيان خويش است. هَلْ نُنَبِّئُكُمْ ...
«1». بقره، 16.
«2». بقره، 175.
«3». عصر، 2.
«4». نساء، 119.
«5». كهف، 103.
جلد 5 - صفحه 233
4- هيچ عملى محو نمىشود، گرچه به نظر گم مىشود. «ضَلَّ سَعْيُهُمْ»
5- تكيه بر خيال نكنيم و واقعگرا باشيم. «يَحْسَبُونَ»
پانویس
- پرش به بالا ↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
- پرش به بالا ↑ تفاسیر على بن ابراهیم و برهان.
- پرش به بالا ↑ محمدباقر محقق، نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص521.
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.