آیه 139 سوره انعام

از دانشنامه‌ی اسلامی
(تغییرمسیر از آیه ۱۳۹ انعام)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

وَقَالُوا مَا فِي بُطُونِ هَٰذِهِ الْأَنْعَامِ خَالِصَةٌ لِذُكُورِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلَىٰ أَزْوَاجِنَا ۖ وَإِنْ يَكُنْ مَيْتَةً فَهُمْ فِيهِ شُرَكَاءُ ۚ سَيَجْزِيهِمْ وَصْفَهُمْ ۚ إِنَّهُ حَكِيمٌ عَلِيمٌ

مشاهده آیه در سوره


<<138 آیه 139 سوره انعام 140>>
سوره : سوره انعام (6)
جزء : 8
نزول : مکه

ترجمه های فارسی

و گفتند: آنچه در شکم این چهارپایان است مخصوص مردان ماست و بر زنان ما حرام است، و اگر مرده باشد همه (مردان و زنان) در آن شریک باشند. خداوند آنها را به مجازات این گفتار به زودی می‌رساند و خدا درست کردار و داناست.

و گفتند: آنچه در شکم این چهارپایان است [در صورتی که زنده بیرون آید] ویژه مردان ماست، و بر همسرانمان حرام است، و اگر مرده باشد همگی در آن شریکند؛ به زودی خدا آنان را بر این توصیف بی پایه و باطلشان جزا خواهد داد، زیرا خدا حکیم و داناست.

و گفتند: «آنچه در شكم اين دامهاست اختصاص به مردان ما دارد و بر همسران ما حرام شده است، و اگر [آن جنين‌] مرده باشد، همه آنان [از زن و مرد ] در آن شريكند. به زودى [خدا] توصيف آنان را سزا خواهد داد، زيرا او حكيم داناست.

و گفتند: آنچه در شكم اين چارپايان است براى مردان ما حلال و براى زنانمان حرام است، و اگر مردار باشد زن و مرد در آن شريكند. خدا به سبب اين گفتار مجازاتشان خواهد كرد. هر آينه او حكيم و داناست.

و گفتند: «آنچه (از بچّه) در شکم این حیوانات است، مخصوص مردان ماست؛ و بر همسران ما حرام است! امّا اگر مرده باشد [= مرده متولّد شود]، همگی در آن شریکند.» بزودی (خدا) کیفر این توصیف (و احکام دروغین) آنها را می‌دهد؛ او حکیم و داناست.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

And they say, ‘That which is in the bellies of these cattle is exclusively for our males and forbidden to our wives. But if it be still-born, they will all share it.’ Soon He will requite them for their allegations. Indeed, He is all-wise, all-knowing.

And they say: What is in the wombs of these cattle is specially for our males, and forbidden to our wives, and if it be stillborn, then they are all partners in it; He will reward them for their attributing (falsehood to Allah); surely He is Wise, Knowing.

And they say: That which is in the bellies of such cattle is reserved for our males and is forbidden to our wives; but if it be born dead, then they (all) may be partakers thereof. He will reward them for their attribution (of such ordinances unto Him). Lo, He is Wise, Aware.

They say: "What is in the wombs of such and such cattle is specially reserved (for food) for our men, and forbidden to our women; but if it is still-born, then all have share therein. For their (false) attribution (of superstitions to Allah), He will soon punish them: for He is full of wisdom and knowledge.

معانی کلمات آیه

وصفهم: وصف: ذكر چگونگى شىء. منظور از آن، توصيف به حلال و حرام است.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


وَ قالُوا ما فِي بُطُونِ هذِهِ الْأَنْعامِ خالِصَةٌ لِذُكُورِنا وَ مُحَرَّمٌ عَلى‌ أَزْواجِنا وَ إِنْ يَكُنْ مَيْتَةً فَهُمْ فِيهِ شُرَكاءُ سَيَجْزِيهِمْ وَصْفَهُمْ إِنَّهُ حَكِيمٌ عَلِيمٌ «139»

و (از ديگر عقائد خرافى مشركان، اين بود كه مى) گفتند: آنچه در شكم اين چهارپايان (نذر شده براى بت‌ها) است، (اگر زنده به دنيا آيد) مخصوص مردان ماست و بر زنان ما حرام است و اگر مرده به دنيا آيد، پس همه (زن و مرد) در آن شريكند، خداوند به زودى آنان را به سزاى اين گونه توصيف‌هاى باطل كيفر خواهد داد. همانا او حكيمى داناست.

نکته ها

آشنايى با خرافات دوران جاهليّت، انسان را با زحمات رسول خدا براى هدايت آنان آشنا ساخته، روح قدرشناسى را در انسان، زنده و شكوفا مى‌كند.

پیام ها

1- تبعيض بى‌جا ميان زن و مرد، عملى جاهلى و مطرود است. «خالِصَةٌ لِذُكُورِنا وَ مُحَرَّمٌ عَلى‌ أَزْواجِنا»

2- در جاهليّت، تحقير زن تا آن حد بود كه در برخى موارد از حيوان سالم بهره‌اى نداشت و فقط در گوشت حيوان مرده شريك بود. «شُرَكاءُ»

3- جزا و كيفر الهى، بر اساس علم و حكمت اوست. سَيَجْزِيهِمْ‌ ... حَكِيمٌ عَلِيمٌ‌

تفسير نور(10جلدى)، ج‌2، ص: 565

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



وَ قالُوا ما فِي بُطُونِ هذِهِ الْأَنْعامِ خالِصَةٌ لِذُكُورِنا وَ مُحَرَّمٌ عَلى‌ أَزْواجِنا وَ إِنْ يَكُنْ مَيْتَةً فَهُمْ فِيهِ شُرَكاءُ سَيَجْزِيهِمْ وَصْفَهُمْ إِنَّهُ حَكِيمٌ عَلِيمٌ (139)

نوع چهارم از عقايد فاسده آنها را اخبار مى‌فرمايد:

و قالوا ما فى بطون هذه الانعام: و گفتند آنچه در شكمهاى اين چهارپايان بحيره و سائبه است‌ خالِصَةٌ لِذُكُورِنا: حلال است مر مردمان ما را خاصه. و نزد بعضى مراد «ما فِي بُطُونِهِمْ» شير و احشاى آنها است‌ وَ مُحَرَّمٌ عَلى‌ أَزْواجِنا: و حرام كرده شده است بر زنان ما اگر زنده متولد شوند لقوله‌ وَ إِنْ يَكُنْ مَيْتَةً: و اگر باشد مرده يعنى مرده متولد شوند فَهُمْ فِيهِ شُرَكاءُ:

تفسير اثنا عشرى، ج‌3، ص: 386

پس مرد و زن در خوردن آن شريكند سَيَجْزِيهِمْ وَصْفَهُمْ‌: زود باشد پاداش دهد خدا جزاى وصف كردن ايشان را كه افتراست بر خداى تعالى در تحليل و تحريم‌ إِنَّهُ حَكِيمٌ عَلِيمٌ‌: بدرستى كه ذات اقدس الهى حكيم است در آنچه حلال و حرام فرمايد، دانا است به مصالح بندگان در حل و حرمت.

تنبيه- حق تعالى در اين آيه از چهار وجه ذم و عيب كفار فرموده: 1- ذبح آنها به غير اسم خدا. 2- خوردن آن به ادعاى تذكيه جهت افترا بر خداى عزّ و جلّ. 3- تحليل ايشان براى مرد و تحريم زن. 4- تسويه ميته و مزكى نزد آنها.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


وَ قالُوا ما فِي بُطُونِ هذِهِ الْأَنْعامِ خالِصَةٌ لِذُكُورِنا وَ مُحَرَّمٌ عَلى‌ أَزْواجِنا وَ إِنْ يَكُنْ مَيْتَةً فَهُمْ فِيهِ شُرَكاءُ سَيَجْزِيهِمْ وَصْفَهُمْ إِنَّهُ حَكِيمٌ عَلِيمٌ (139)

ترجمه‌

و گفتند آنچه در شكمهاى اين چهارپايان است خالص است براى مردان ما و حرام است بر زنان ما و اگر باشد مردار پس ايشان در آن انبازانند زود باشد جزا دهد توصيف آنها را بدرستيكه او درست كردار دانا است.

تفسير

قمى ره فرموده يكى از رسوم جاهليّت آن بود كه جنين‌هائى را كه از شكم شتر و گاو و گوسفند بيرون ميآوردند اگر زنده بودند بر زنها حرام ميكردند و اگر مرده بودند بر زن و مرد حلال ميدانستند و تأنيث خالصه باعتبار معنى ما است كه جنين‌ها است يا از براى مبالغه است مانند راويه و اين توصيف بحليّت و حرمت از پيش خود بدعت در دين حق است و خداوند بدعت گذاران را بكيفر اعمالشان خواهد رسانيد چون حكمت اقتضا دارد كه حكم بحليّت و حرمت از عالم بصلاح و فساد صادر شود و او خداوند است ..

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


وَ قالُوا ما فِي‌ بُطُون‌ِ هذِه‌ِ الأَنعام‌ِ خالِصَةٌ لِذُكُورِنا وَ مُحَرَّم‌ٌ عَلي‌ أَزواجِنا وَ إِن‌ يَكُن‌ مَيتَةً فَهُم‌ فِيه‌ِ شُرَكاءُ سَيَجزِيهِم‌ وَصفَهُم‌ إِنَّه‌ُ حَكِيم‌ٌ عَلِيم‌ٌ (139)

و گفتند آنچه‌ ‌در‌ شكم‌ ‌اينکه‌ انعام‌ ‌که‌ سهم‌ خداوند و سهم‌ بتها قرار دادند ‌اگر‌ زنده‌ بدنيا آمدند فقط ‌براي‌ رجال‌ حلال‌ ‌است‌ و ‌بر‌ نساء حرام‌ و ‌اگر‌ مرده‌ بدنيا آمدند ‌بر‌ مردان‌ و زنان‌ مساويست‌ و ‌هر‌ دو دسته‌ شريك‌ هستند زود ‌باشد‌ جزاء دهد ‌آن‌ وصفي‌ ‌که‌ ميگويند محققا خداوند حكيم‌ ‌است‌ عليم‌ ‌است‌.

وَ قالُوا ما فِي‌ بُطُون‌ِ هذِه‌ِ الأَنعام‌ِ بعض‌ مفسرين‌ گفتند مراد شير ‌آنها‌ ‌است‌ و بعضي‌ گفتند جنين‌ ‌آنها‌ و بعضي‌ گفتند شير و جنين‌ ‌هر‌ دو لكن‌ ظاهر ‌آيه‌ بقرينه‌ جمله‌ ‌بعد‌ همان‌ جنين‌ ‌است‌ و مراد ‌از‌ ‌هذه‌ الانعام‌ همان‌ انعاميست‌ ‌که‌ ‌در‌ آيات‌ قبل‌ اشاره‌ ‌شده‌ چه‌ انعامي‌ ‌که‌ تعيين‌ كرده‌ بودند نصيب‌ ‌خدا‌ و نصيب‌ بتها و چه‌ انعامي‌ ‌که‌ ركوب‌ ‌بر‌ ‌آنها‌ حرام‌ ‌بود‌ و چه‌ انعامي‌ ‌که‌ ذكر اسم‌ ‌خدا‌ ‌بر‌ ‌او‌ نكرده‌اند حكم‌ ‌خود‌ ‌آن‌ انعام‌ ‌در‌ آيات‌ قبل‌ بيان‌ شد ‌که‌ چه‌ حكمي‌ ‌بر‌ ‌آنها‌ بار ميكنند بگمان‌ ‌خود‌ و افتراء ‌بر‌ ‌خدا‌ مي‌بندند فعلا ‌در‌ ‌اينکه‌ ‌آيه‌ حكم‌ بچه‌هايي‌ ‌که‌ ‌از‌ ‌آنها‌ متولد ميشوند چه‌ افترايي‌ ميزنند ميگويند خالِصَةٌ لِذُكُورِنا فقط ‌بر‌ ذكور حلال‌ ‌است‌ وَ مُحَرَّم‌ٌ عَلي‌ أَزواجِنا ‌يعني‌ ‌علي‌ نسائنا ‌در‌ صورتي‌ ‌که‌ بچه‌هاي‌ ‌آنها‌ زنده‌ بدنيا بيايند

جلد 7 - صفحه 221

و اما ‌اگر‌ مرده‌ بيايند وَ إِن‌ يَكُن‌ مَيتَةً تعبير بياء ‌براي‌ رجوع‌ ضمير يكن‌ بكلمه‌ ‌ما ‌في‌ بطون‌ ‌است‌ فَهُم‌ فِيه‌ِ شُرَكاءُ ذكور و اناث‌ ‌هر‌ دو ‌در‌ حلّية اكل‌ مشترك‌ هستند اختصاص‌ ببعضي‌ دون‌ بعضي‌ ندارد.

سَيَجزِيهِم‌ وَصفَهُم‌ جزاء دو مفعوليست‌ ‌هم‌ مفعول‌ ‌به‌، وصفهم‌ مفعول‌ ‌له‌ ‌است‌ ‌يعني‌ جزاء دادن‌ ‌آنها‌ ‌را‌ ‌براي‌ ‌اينکه‌ توصيف‌ ‌که‌ بدعت‌ و افتراء ‌است‌ داده‌ ميشود

‌کل‌ بدعة ‌في‌ النار

‌يعني‌ اهل‌ البدعة ‌که‌ مبدع‌ ‌باشد‌ بسبب‌ بدعتش‌ ‌در‌ آتش‌ ‌است‌ إِنَّه‌ُ حَكِيم‌ٌ افعالش‌ تابع‌ حكم‌ و مصالح‌ ‌است‌ عليم‌ عالم‌ بجميع‌ خصوصيات‌ ‌است‌ ‌هر‌ ‌که‌ ‌را‌ مستحق‌ عذاب‌ ميداند بقدر استحقاق‌ عذاب‌ ميكند.

برگزیده تفسیر نمونه


(آیه 139)

در این آیه نیز به یکی دیگر از احکام خرافی بت پرستان در مورد گوشت حیوانات اشاره کرده می فرماید: «آنها گفتند: جنینهایی که در شکم این حیوانات است مخصوص مردان ما است، و بر همسران ما حرام است ولی اگر مرده متولد شود، همگی در آن شریکند» (وَ قالُوا ما فِی بُطُونِ هذِهِ الأَنعامِ خالِصَةٌ لِذُکورِنا وَ مُحَرَّمٌ عَلی أَزواجِنا وَ إِن یکن می تَةً فَهُم فِیهِ شُرَکاءُ).

قرآن به دنبال این حکم جاهلی، با این جمله مطلب را تمام کرده و می گوید:

«به زودی خداوند کیفر این گونه توصیفات آنها را می دهد» (سَیجزِیهِم وَصفَهُم).

و در پایان آیه می فرماید: «او حکیم و داناست» (إِنَّهُ حَکیمٌ عَلِیمٌ).

هم از اعمال و گفتار و تهمتهای ناروای آنان باخبر است و هم روی حساب، آنها را مجازات می کند.

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع