کنز الفوائد (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۰ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۵۳ توسط Aghajani (بحث | مشارکت‌ها) (Aghajani صفحهٔ کنز الفوائد را به کنز الفوائد (کتاب) منتقل کرد)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
کنز الفوائد.jpg
نویسنده محمد بن على كراجكى
موضوع فقه شیعه
زبان عربی
تعداد جلد 2
محقق عبدالله‌ نعميه‌

کتاب كنز الفوائد


مولف

نوشته شيخ ابوالفتح، محمد بن على بن عثمان كراجكى طرابلسى. (درگذشت 449 هجرى)

موضوع

مجموعه مباحثى ارزشمند درباره موضوعات گوناگون اسلامى مانند: حديث، فقه، اخلاق، فلسفه، كلام، موعظه، عقايد، تاريخ اسلام و بررسى مذاهب گوناگون.

ارزش كتاب

كتاب كنزالفوائد از زمان نگارش تا حال پيوسته مورد توجه علما و فقهاى شيعه قرار داشته و براى آگاهى از بسيارى از مباحث مهم اسلامى كتابى ارزشمند و قابل توجه است.

اين كتاب گرفته شده از برخى كتاب هايى است كه قبلاً مؤلف نگاشته و برخى ديگر از كتاب هاى دانشمندان اسلامى. مؤلف بر بسيارى از منابع معتبر دسترسى داشته و اين خود بر ارزش كتاب مى افزايد.

ويژگي هاى كتاب

  1. متن كتاب شامل بسيارى از مباحث مهم اسلامى است.
  2. اين كتاب به بررسى عميق مباحث پرداخته و با نقل نظريات ديگران، آنها را نقد كرده و با استدلال و برهان نظر خود را ثابت كرده است.
  3. اين كتاب با بيانى شيرين و رسا بسيارى از مباحث مشكل و مهم فلسفى و عقيدتى را مطرح كرده و به حل آنها پرداخته است.
  4. كنزالفوائد شامل بسيارى از مسائل فلسفى، كلامى، ادبى، فقهى، تاريخى، تفسيرى و موضوعات ديگر مى باشد كه بدون هيچ گونه تعصب بررسى شده است.
  5. اين كتاب در مباحث مختلف به اشاره كوتاه اكتفا نكرده، بلكه در هر مسئله به نقد و بررسى و شرح كامل آن پرداخته است.

عناوين

اين كتاب شامل موضوعات فراوانى است، مانند:

  1. قِدَم و حدوث و ديدگاه سيد مرتضى
  2. حب دنيا
  3. فرق ميان اسم و صفت
  4. فرق ميان صفت ذات و صفت فعل
  5. اشكال بر جبريون
  6. اعجاز قرآن
  7. مسائل فقهى
  8. سخنان اميرمؤمنان على عليه السلام
  9. اصول فقه

و موضوعات متنوع و فراوان ديگر.

سخن بزرگان

علامه، شيخ آقا بزرگ تهرانى درباره اين كتاب مى فرمايد: «ابوالفتح كراجكى كتاب كنزالفوائد را به درخواست پسرعموى خود نگاشته است. اين كتاب شامل روايات اهل بيت عليهم السلام و نكاتى زيبا و كتاب هاى مختصر ديگرى است كه قبلاً نوشته است. فاضل هندى نيز بر اين كتاب فهرستى نگاشته است».

سخن علامه بحرالعلوم

علامه بحرالعلوم درباره اين كتاب مى فرمايد: «كتاب كنزالفوائد بهترين گواه بر فضل و دانش علامه كراجكى و تحقيقات عميق و گسترده ايشان است. علاوه بر آن، نشان دهنده اطلاعات وسيع ايشان درباره مذاهب گوناگون و روايات اهل بيت عليهم السلام مى باشد. اين كتاب با شيوه اى جذاب و الفاظى شيرين، موضوعات مهم اسلامى را مطرح كرده است».

منابع كتاب

مؤلف در اين كتاب از بسيارى از كتاب هاى ديگر خود و كتب ديگران مطلب آورده است، مانند:

  1. الإعلام بحقيقة إسلام أمير المؤمنين عليه السلام
  2. البرهان على طول عمر صاحب الزمان
  3. البيان
  4. التنبيه على حقيقة الملائمة
  5. الرد على الغلاة
  6. الرد على المنجّمين
  7. القول المبين عن وجوب المسح على الرجلين
  8. الكر و الفر
  9. مختصر التذكرة
  10. وجوب الإمامة
  11. تفسير ابوالحسن ديلمى
  12. اصول الفقه شيخ مفيد

چاپ

چاپ استفاده شده در برنامه، چاپى جديد است كه آدرس مطالب كتاب در آن استخراج شده و استاد عبدالله نعمت آن را تصحيح كرده و بر آن مقدمه و حاشيه و تعليقه زده است.

متن کتاب کنز الفوائد

منابع اصول فقه
متون به ترتیب تاریخ وفات مولفین
التذکرة بأصول الفقه

شیخ مفید

(م413ق)

الذریعه

سید مرتضی

(436-335)

عدة الاصول

شیخ طوسی

(460-385)

غنیة النزوع

ابن زهره

(585-510)

تهذیب الوصول

علامه حلی

(726-648)

مبادی الوصول

علامه حلی

(726-648)

القواعد و الفوائد

شهید اول

(786-734)

تمهید القواعد

شهید ثانی

(965-911)

معالم الدین

صاحب معالم

(م1011)

زبدة الاصول

شیخ بهائی

(1030-953)

الوافیه فی الاصول

فاضل تونی

(م 1071)

الفوائد الحائریه

وحید بهبهانی

(م1206)

قوانین الاصول

میرزای قمی

(م1231)

فرائد الاصول

شیخ انصاری

(م1281)

کفایة الاصول

آخوند خراسانی

(م1329)

مفاتیح الاصول

سید محمد مجاهد

(م1342)

فوائد الاصول (نائینی)

میرزا محمدحسین نائینی

(1355-1276)

وقایة الأذهان

محمد رضا نجفی اصفهانی

(م 1362)

اصول الفقه

شيخ محمدرضا مظفر

(م 1383)

منتهی الاصول

سید محمد حسن بجنوردی

(1395-1316)

المعالم الجدیده

سید محمد باقر صدر

(1399-1355)

اصول الاستنباط

سید علی نقی حیدری

(1403-1325)

مناهج الوصول

امام خمینی

(1409-1320)

الاصول العامه

سید محمد تقی حکیم

(1346-)

شروح
شروح معالم الدین ← حاشیه معالم، سلطان العلماء (م 1064) - حاشیه معالم، ملا محمد صالح مازندرانی (م 1081) - هدایة المسترشدین، شیخ محمدتقی اصفهانی (م 1248)
شروح فرائد الاصول ← أوثق الوسائل، میرزا موسی بن جعفر بن احمد تبریزی - بحر الفوائد، میرزا محمد حسن آشتیانی - درر الفوائد فی الحاشیه علی الفرائد، آخوند خراسانی - فوائد الرضویه، آقا رضا همدانی
شروح کفایه ← انوار الهدایه، امام خمینی - حاشیة الکفایه، علامه طباطبائی - الحاشیة علی الکفایه، سید حسین بروجردی - حقائق الاصول، سید محسن حکیم - عنایة الاصول، سید مرتضی حسینی یزدی

منتهی الدرایه، سید محمد جعفر جزائری شوشتری - نهایة الدرایة، آیت الله کمپانی - نهایة النهایة، میرزا علی ایروانی