منابع و پی نوشتهای متوسط
رعایت ادبیات دانشنامه ای متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

میرزا جواد تبریزی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(←‏آثار و تألیفات)
 
(۱۸ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
−
==تولد==  
+
{{خوب}}
−
مرحوم فقیه راحل میرزا جواد تبریزی(ره) در سال1305 ش مطابق با 1345 هـ . ق در شهر [[تبریز]] در محله منجم باشی، نزدیک مسجد عربلر چشم به جهان گشود. … وی زندگی خود را در یک خانواده متوسط و متدیّن شروع کرد. پدر ایشـان به حاج علی کُبار معروف بود، و در محـل زندگی و بازار ایشان را به عنوان یک شخـص متدین و متعهد می شناختند. اهل مسجد بود و یک حجره تجارت خشكبار در سرای حاج میرابوالحسن داشت.
+
'''آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی''' (۱۳۰۵ - ۱۳۸۵ ش)، از مراجع تقلید [[شیعه]] و اساتید برجسته حوزه [[قم]] و [[نجف]]، و از شاگردان [[آیت الله بروجردی]] بود. آیت‌الله تبریزی در زمینه‌هاى مختلف علمى از جمله: [[فقه]]، [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]]، [[کلام]]، [[علم رجال|رجال]] و... صاحب تألیفات متعددی بوده که از مهم‌ترین آن‌ها کتاب «[[ارشاد الطالب الی التعلیق علی المکاسب (کتاب)|ارشاد الطالب]]» است.
 +
{{شناسنامه عالم
 +
||نام کامل = جواد رهبر سعادتی
 +
||تصویر= [[پرونده:Tabrizy.jpg|۲۲۰px|center]]
 +
||زادروز = ۱۳۰۵ شمسی
 +
|زادگاه = [[تبریز]]
 +
|وفات = ۱۳۸۵ شمسی
 +
|مدفن = [[قم]]، [[حرم حضرت معصومه علیها السلام|حرم حضرت معصومه]]
 +
|اساتید = [[سید محمد حجت کوه کمری]]، [[آیت الله بروجردی|آیت الله بروجردى]]، [[آیت الله سید ابوالقاسم خویی|سید ابوالقاسم خویی]]،...
 +
|شاگردان = مهدی شب‌زنده‌دار، سید محمدرضا مدرسی یزدی،...
 +
|آثار =  [[ارشاد الطالب الی التعلیق علی المکاسب (کتاب)|ارشاد الطالب الی التعلیق علی المکاسب]]، الدروس فی علم الاصول، نفی السهو عن النبی، الانوار الالهیة فی مسائل العقائدیة،...
 +
}}
 +
==ولادت==  
 +
میرزا جواد تبریزی فرزند حاج علی کُبار در سال ۱۳۰۵ ش (مطابق با ۱۳۴۵ هـ.ق) در شهر [[تبریز]] در محله منجم باشی چشم به جهان گشود.  
  
−
مادر مرحوم میرزا(ره) خانم فاطمه سلطان از بانوان بسیار متـدین ومؤمن بود. در بین بانوان شخصیت این بانو به [[زهد]] و[[تقوی]] معروف بود، مرحوم میرزا (ره) از پـدر و مادری متدیّن و دارای ویژگی معنوی والایی به دنیا آمد، معنویت این خانواده به قدری بود که در منزل خود یک نمازخانه دایر کرده بودند.  
+
==تحصیلات و استادان==
 +
میرزا جواد در تحصیلات مدارس جدید بسیار موفق بود، همیشه از نمرات بالایی برخوردار می شد و مدیر و معلمین به خاطر استعداد سرشار و فوق العاده ایشان نوید آینده ای درخشان را می دادند. او در سال دوم دبیرستان بود که کم کم به خاطر جذابیت و معنویت [[حوزه علمیه|حوزه علمیه]] و آشنائی با گروهی از طلاب فاضل، تصمیم به رها نمودن تحصیلات کلاسیک نمود. از این رو به مدرسه طالبیه [[تبریز]] رفته و با جدّیت درس را شروع می کند.  
  
−
==آغاز تحصیل==
+
ایشان در مدرسه طالبیه تبریز سکونت گزید و با مرحوم [[علامه شیخ محمد تقی جعفری]](ره)هم حجره می گردد و با جدّیت شروع به درس خواندن می نماید. تعهد به حضور در درس از آغاز مرحوم میرزا جواد تبریزی را در طالبیه تبریز شاخص کرده بود، و کم کم استعداد علمی او بروز می کند و توانست دروس سطح را در تبریز به پایان برساند. مقام علمى ایشان از همان جوانى به وضوح مشخص بود و اوقات خود را صرف درس و بحث مى کرد و عاشق کسب علم بود و طلاب سعی می کردند هنگامیکه میرزا جواد تبریزی در طالبیه بود از او استفاده کنند.
−
از همان آغاز مرحوم میرزا(ره)در تحصیلات مدارس جدید بسیار موفق بود، همیشه از نمرات بالایی برخوردار می شد و مدیر و معلمین به خاطر استعداد سرشار و فوق العاده ایشان نوید آینده ای درخشان را می دادند. بعد از پایان دوره متوسطه، در سال دوم دبیرستان بود که مرحوم میرزا(ره)کم کم به خاطر جذابیت و معنویت حوزه علمیه و آشنائی با گروهی از طلاب فاضل، تصمیم به رها نمودن تحصیلات كلاسیك نمود. با توجه به اینکه خانواده مرحوم میرزا(ره)با ترک مدرسه موافق نبودند لذا ایشان دنبال بهانه ای می گشت تا بتواند دبیرستان را رها کرده و به دروس [[حوزه علمیه|حوزه]] مشغول شود، بعد از مدتی مسئولین دبیرستان تصمیم می گیرند که درس موسیقی را جزء درسها قرار دهند، و با برگزاری اولین کلاس موسیقی مرحوم میرزا(ره)فرصت را مغتنم شمرده و با این بهانه که این خلاف شرع است دبیرستان را ترک می کند و حاضر نمی شود دیگر در آن مدرسه ادامه تحصیل دهد، مدیر و معلمان با مراجعه به پدر مرحوم میرزا(ره)از او می خواهند كه فرزند خود را از تصمیم خود منصرف نماید، زیرا او آینده ای درخشان دارد. لکن مرحوم میرزا(ره)مقاومت نموده، سرانجام با پناه بردن به مدرسه طالبیه تبریز و با جدّیت درس را شروع می كند، مدیر دبیرستان تصمیم می گیرد خود را به حجره مرحوم میرزا (ره) برساند و او را قانع به بازگشت به دبیرستان نماید، لذا با مقداری هدایا به حجره مرحوم میرزا(ره)می رود و از او می خواهد كه به دبیرستان برگردد. لکن مرحوم میرزا(ره)می گوید: من با خدا عهد بسته ام که دروس حوزه را شروع کنم و این راه را انتخاب کرده و از تصمیم خود بر نمی گردم. من می خواهم راهی را بروم که نهایتش خدمت به [[دین]] و [[مذهب شیعه|مذهب]] بر حق [[تشیع]] باشد. مرحوم میرزا(ره) در صدد بود ازهر راه ممكن رضایت پدر و مادر را جلب كند، زیرا كه عدم رضایت آنها او را آزار می داد او با عشق و علاقه فراوان می خواست به دین خدمت كند و به خاطر مخالفت والدین آرامش نداشت، و همواره در فكر چاره جوئی بود، و این امر موجب شد كه به [[استخاره]] پناه ببرد و با خدای خود عهد می بندد كه اگر استخاره خوب آمد به درس حوزه ادامه دهد، و به تدریج رضایت والدین را جلب نماید، و اگر استخاره بد آمد آنچه که پدر و مادر به او امر کنند اطاعت نماید.
 
  
−
مرحوم میرزا(ره)شنیده بود که شیخ هدایت غروی(ره)از اشخاصی است که استخاره او مجرّب است و در میان مردم شهر تبریز مشهور بود که مضمون استخاره را شرح می دهد، به نزد مرحوم شیخ هدایت(ره) رفته و استخاره طلب می کند، شیخ هدایت(ره) به محض آنکه استخاره را می گیرد چهره اش برافروخته می شود، مرحوم میرزا(ره)می گوید: یك لحظه با نگاه به چهره شیخ، ترسیدم، ناگهان رو به من كرد و گفت: چکار می خواهی بکنی پسر، می خواهی نبی (پیامبر) بشوی و پا درجای انبیاء بگذاری، من جایگاه تو را در نزد [[ائمه علیهم السلام]] می بینم!!
+
طلاب در طالبیه تبریز روزها حلقه بحثی داشتند که افراد فاضل و معروف مدرسه می نشستند و طلاب گرد آنان حلقه زده و شروع به سؤال و جواب می کردند، مرحوم میرزا جواد تبریزی هم حلقه بحثی داشت که از سایر حلقه های بحث شلوغتر بود و افراد دور بر ایشان را گرفته و شروع به بحث می کردند. تسلط و احاطه علمی مرحوم میرزا جواد تبریزی به قدری بود که طلاب به دور آن حلقه علمی با شوق و ذوق گرد می آمدند.
  
−
(این قضیه استخاره را مرحوم میرزا(ره) تا آخر عمر به اعضاء خانواده خود نقل نکردند و به مناسبتی این قضیـه را به برادر خود حاج کریم رهبر سعادتی نقل کرده وقول گرفته بودند كه در زمان حیاتشان فاش نشود).
+
'''مهاجرت به قم:'''
  
−
بعد از آنکه استخاره را گرفتند، تصمیم می گیرند با جدّیت به درس حوزه ادامه دهند و از طرفی پدر و مادر خود را راضی کنند، که بعدها این رضایت حاصل شد، و پدر و مادر به داشتن چنین فرزندی افتخار می کرده و همیشه دعا گوی او بودند. ایشان در مدرسه طالبیه تبریز سكونت گزید و با مرحوم [[علامه شیخ محمد تقی جعفری]](ره)هم حجره می گردد و با جدّیت شروع به درس خواندن می نماید تعهد به حضور در درس از آغاز مرحوم میرزا(ره)را در طالبیه تبریز شاخص كرده بود، و كم كم استعداد علمی او بروز می كند و توانست دروس سطح را در تبریز به پایان برساند، فاضل محترم آقای حاج میر علی اكبر فردوس (از تجار خیّر و متدیّن تبریز كه از زمانی كه فقیه مقدس،
+
پس از چند سال تحصیل کم کم مرحوم میرزا جواد تبریزی  در سال ۱۳۶۴ هـ.ق در حالی که مرحوم میرزا جواد تبریزی ۱۹ سال بیشتر نداشت، حوزه تبریز را ترک کرده و به [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه قم]] منتقل شد تا مراتب علمی خود را آنجا کامل نماید. او در [[قم]] در درس اصول و فقه آیت الله [[سید محمد حجت کوه کمری]](ره) و آیت الله رضی زنوزی تبریزی(ره) و مرحوم آیت الله خراسانی(ره) تلمذ می کند. همچنین در دروس فقه استاد الفقهاء و المجتهدین [[آیت الله بروجردی]](ره) حاضر می شود و عمده استفاده او از سید بروجردی(ره) بوده است که مورد توجه ایشان قرار می گیرد، و به خاطر تسلط و استعداد علمی ایشان را جزء ممتحنین حوزه قرار می دهد.
  
−
مرحوم میرزا(ره)در طالبیه تبریز مشغول به تحصیل بودند باهم آشنایى داشتند و در طول [[مرجعیت]] مرحوم میرزا(ره)ایشان وكیل و امین مرحوم میرزا(ره)در تبریز بودند،) در جمعى مى فرمودند: وقتى مرحوم میرزا(ره)در طالبیه تبریز حركت مى كرد، به وضوح مشاهده مى شد كه طلاب متوجه او مى شوند و با اشاره به یكدیگر مى گویند: این شخص بسیار فاضل است و در تحصیل بسیار موفق است. طلاب از وجود ایشان در هر فرصتى استفاده مى كردند و مقام علمى ایشان از همان جوانى كه در طالبیه قدم مى زدند، به وضوح مشخص بود و اوقات خود را صرف درس و بحث مى كرد وعاشق كسب علم بود و طلاب سعی می کردند هنگامیکه میرزا(ره)در طالبیه در حال تردد بود از او استفاده کنند و در هر فرصت ممکن از علم سرشار او بهره ببرند.
+
'''هجرت به نجف:'''
  
−
طلاب در طالبیه تبریز روزها حلقه بحثی داشتند که افراد فاضل و معروف مدرسه می نشستند و طلاب گرد آنان حلقه زده و شروع به سؤال و جواب می کردند، مرحوم میرزا(ره)هم حلقه بحثی داشت که از سایر حلقه های بحث شلوغتر بود و افراد دور بر ایشان را گرفته و شروع به بحث می کردند. تسلط و احاطه علمی مرحوم میرزا(ره)به قدری بود که طلاب به دور آن حلقه علمی با شوق و ذوق گرد می آمدند.
+
مرحوم میرزا جواد تبریزی  پس از تحصیل در [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه قم]] و شنیدن آوازه حوزه [[نجف]] در سال ۱۳۷۱ ه.ق راهی آنجا می شود. مرحوم میرزا جواد تبریزی هنگام ورود به نجف در درسهای گوناگونی حضور یافت، لیکن در نهایت پایبند درس مرحوم [[آیت الله خوئی|آیت الله العظمی خوئی]](ره) گردید، و بتدریج از چهره های شاخص درس این استاد بزرگوار گردیده و مورد توجه ویژه ایشان قرار گرفت، و در مورد او می گوید: این شخص آینده بسیار درخشانی دارد؛ و کم کم موجب می شود که سید خوئی(ره) ایشان را به شورای استفتاء خود دعوت کند. ایشان در نجف در درس اساتیدی چون آیات [[سید عبدالهادی شیرازی]] و آیت الله [[سید محسن حکیم]] نیز شرکت کرد.
  
−
مرحوم میرزا(ره)برغم مشکلات مادی با جدیت درس می خواند ایشان نقل کردند: چیزی در حجره برای خوردن نداشتیم من و علامه جعفری(ره) مانده بودیم چه کنیم، بعد از ظهر جمعه تاجری به مدرسه آمد و به ما مبلغی داد جهت [[نماز وحشت]]، توانستیم با آن پول چند روزی را بگذرانیم، خداوند متعال به ما عنایت می کرد و هرگاه با مشکلی برخورد می کردیم تفضلی می فرمود و ایام را پشت سر می گذاشتیم و در هر حال شكر گزار بوده و با گرسنگی و ناداری آشنا شده بودیم، احساس وظیفه و ادای آن موجب می شد توكلمان بیشتر باشد و به آنچه كه خدا مقدر كرده بود می ساختیم.
+
==تدریس و شاگردان==
 +
تعلیم و تدریس از مهمترین خدمات ایشان به شمار مى‌آید. شخصیت بارز علمى ایشان در دقیق بودن در مطالب و عمیق فکرکردن و حسن سلوک با طلاب هر روز گروه بیشترى از افراد علاقمند و بااستعداد را به سوى مجلس درس ایشان مى‌کشاند. کرسی درس مرحوم میرزا جواد تبریزی  در [[قم]] از رونق خاصی برخوردار بود. درس ایشان زبانزد طلاب بود و مسجد نو ـ روبروی شیخان ـ مملو از طلاب می شد، و به قول آیت الله شیخ یحیی انصاری شیرازی(حفظه الله)، درس مرحوم میرزا جواد تبریزی به قدری شیرین و با محتوا بود که هنوز حلاوت آن درس را احساس می کنم و آن گونه درس را بعدها نیافتیم.
  
−
حجت الاسلام والمسلمین ابراهیم رضائیان مى گوید: فقیه راحل مرحوم میرزا(ره)در طالبیه تبریز به فضل و علم معروف بود و افراد فراوان به ایشان علاقه داشتند و از ایشان استفاده مى كردند. و بعضى اوقات حلقه بحث در حیاط مدرسه طالبیه تبریز ایجاد مى شد و طلاّب با هم بحث مى كردند. یكى از حلقه هاى بحث، مربوط به فقیه راحل مرحوم میرزا جواد تبریزى(ره) بود كه ایشان با مرحوم علامه شیخ محمد تقى جعفرى(ره) بحث مى كرد و این بحث چنان پربار بود كه حدود پنجاه الى شصت طلبه دور مرحوم میرزا(ره)حلقه مى زدند، و از وجود ایشان استفاده مى كردند. واقعاً مرحوم میزرا(ره)زحمت كشیده بود و در دوران جوانى از هر نظر مى درخشید، و تمام اوقات خود را به مطالعه و درس مشغول بود، و از بركات آن زحمات خالصانه است كه امروز حوزه علمیه قم داراى فضلایى است كه افتخار حوزه مى باشند، وسكان دار سطوح عالی حوزه هستند، و آثار علمی ایشان كه به قلم مبارك ایشان نگاشته شده است، افتخارى دیگر برای حوزه مى باشد، از این رو طلاب جوان باید از زندگى این فقیه راحل(ره)درس بگیرند، و جهت رسیدن به درجات بالا و كسب مقامات عالیه، ایشان را الگو قرار دهند.
+
مرحوم میرزا جواد تبریزی  هنگام حضور در [[نجف]] نیز مشغول تدریس [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] و [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایه]] در [[مسجد خضراء]] و [[مسجد عمران بن شاهین|مسجد عمران]] شدند و روز به روز بر وسعت حوزه درسشان افزوده می گردد. میرزای تبریزی علاوه بر تدریس و تحقیق در [[حوزه علمیه|حوزه علمیه]] نجف، از امر تبلیغ [[احکام شرعی|احکام]] و مسائل دینی مردم نیز غافل نبود، و در ایام تبلیغی و فرصتهای مناسب به نقاط نیازمند تبلیغ، مسافرت می کرد و به تبلیغ احکام الله می پرداخت.
  
−
==مهاجرت به قم==
+
بعضی از شاگردان مرحوم میرزا جواد تبریزی که خود به درس خارج رسیده بودند، از ایشان می خواهند که به تدریس خارج پرداخته تا بتوانند طلاب از وجود ایشان استفاده کامل نمایند، ایشان درس خارج را در مسجد عمران شروع می نماید، تدریسی که سالها ادامه یافت تا آن که ماموران رژیم بعث [[عراق]] در شب جمعه سال ۱۳۵۴ش، با یورش به حوزه نجف اشرف، فضلاء و طلاب را دستگیر کرده و از جمله مرحوم میرزا جواد تبریزی را در راه بازگشت از [[کربلا|کربلاء]] به نجـف دستگیر و در زندان (خان النصف) که در میان راه کربلاء و نجف ـ قرار داشت زندانی می کنند. رژیم بعث هر طلبه ای را در خیابان و معابر عمومی مشاهده می کرد او را دستگیر و روانه قرارگاههای ارتش می نمود.
−
پس از چند سال تحصیل کم کم مرحوم میرزا(ره)احساس می کند که باید حوزه تبریز را ترک كرده و به حوزه علمیه قم منتقل شود تا مراتب علمی خود را آنجا کامل نماید. در سال 1364 هـ.ق در حالی كه مرحوم میرزا(ره)19 سال بیشتر نداشت. به قم منتقل می شوند و در درس آیت الله سید [[سید محمد حجت کوه کمری]](ره) چهار سال اصول و فقه حاضر می شوند، و درس آیت الله رضی زنوزی تبریزی(ره) چهار سال، اصول و فقه حاضر می شوند و چهار سال، درس فقه در نزد مرحوم [[آخوند خراسانی|آیت الله خراسانی]](ره) تلمذ می کند و در طول سكونت در قم كه نه سال طول كشید در دروس فقه استاد الفقهاء و المجتهدین [[آیت الله بروجردی]](ره) اصول و فقه حاضر می شود که عمده استفاده ایشان از سید بروجردی(ره) بوده است که مورد توجه ایشان قرار می گیرند، و به خاطر تسلط و استعداد علمی ایشان را جزء ممتحنین حوزه قرار می دهد. کرسی درس مرحوم میرزا(ره) در قم از رونق خاصی برخوردار بود. درس ایشان زبانزد طلاب بود و مسجد نو ـ روبروی شیخان ـ مملو از طلاب می شد، و به قول آیت الله شیخ یحیی انصاری شیرازی(حفظه الله)، درس مرحوم میرزا(ره)به قدری شیرین و با محتوا بود که هنوز حلاوت آن درس را احساس می کنم و آن گونه درس را بعدها نیافتیم.
 
  
−
حجت الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رضائیان می گوید: من هم از ایران به نجف رفتم و مدتى در حوزه نجف بودم. بعد یك سفر به ایران داشتم كه به محضر مبارك شیخ آیت الله میرزا هاشم(ره)رسیدم و ایشان تا مرا دید، با شوق و ذوق خاصى از من سؤال كرد: از میرزا جواد(ره)چه خبر، ایشان چه كار مى كند؟ واقعاً میرزا جولان فكر داشت. مرحوم میرزا هاشم(ره)از هیچ كس سؤال نكرد، فقط جویاى حال میرزا(ره) شد، و این خود نشان مى داد كه مرحوم میرزا(ره) كسی نبود كه فراموش شود.
+
بعداز دو روز مرحوم میرزا جواد تبریزی از زندان آزاد می گردد و دولت بعث به او یک هفته وقت می دهد که خاک عراق را ترک کند، روحیه مرحوم میرزا جواد تبریزی بعداز قضیه زندان خان النصف بسیار تغییر کرده بود، و برخورد تحقیر آمیز رژیم بعث سخت بر ایشان اثر گذاشت بود، لذا تصمیم گرفتند به هر نحو ممکن خاک عراق را ترک کند و به سمت ایران حرکت کند.  
  
−
==هجرت به نجف==
+
مرحوم میرزا جواد تبریزی در [[قم]] مستقر می شوند و طلاب کم کم در اطراف مرحوم میرزا جواد تبریزی جمع شدند، حتی بعضی از شاگردان مرحوم میرزا جواد تبریزی از نجف به قم آمدند. مرحوم میرزا جواد تبریزی در آغاز درس خارج خود را در مسجد کوچکی که روبروی مسجد فاطمیه(گذرخان) بود شروع می کنند، و بعداز مدتی درس [[فقه]] به [[مسجد اعظم قم|مسجد اعظم]] منتقل می شود.  
−
مرحوم میرزا(ره)می فرمودند: ما در حوزه قم بودیم و آوازه حوزه نجف را می شنیدیم. خیلی در حسرت نجف می سوختم، ولکن راهی برای [[هجرت]] به آن دیار نمی یافتم، همیشه در این فکر بودم که آیا می شود روزی ما هم موفق شویم حوزه نجف را درک کنیم و در جوار مرقد مطهر [[امیرالمؤمنین]] و [[امام حسین|أبا عبدالله الحسین]](علیهما السلام) ادامه تحصیل دهم، و این آرزو موجب شده بود که توسل فراوان داشته باشم تا آنکه خداوند متعال حاجت من را برآورده کرد، و در یک جلسه علمی که داشتیم خدا عنایت کرد و اسباب مهیا شد و موفق به هجرت به نجف شدم.
 
  
−
خصوصیات آن جلسه به نقل از مرحوم میرزا(ره)اینگونه است، كه ایشان فرمودند: بعضی تجار تبریزی، از تهران یا تبریز به قم می آمدند، و طلاب آذربایجانی را به میهمانی دعوت می كردند، یك روز حاج یعقوب اپكچی(ره)از تجّار متدّین تبریز ساكن در تهران به قم آمده بود و طلاب را دعوت كرد، من هم در آن جمع بودم، در آن جمع عده زیادی از علماء که بعضی از آنان از مراجع بودند، حضور داشتند، آن زمان من هم یک طلبه جوان بودم، در آن جلسه مسأله علمی مطرح شد که در اطراف این موضوع طلاب بحث کردند، که من وارد بحث شده و گفتم جواب مسئله این نیست که می گویید، بلکه جواب این است. نخسـت بعضی طلاب از اینکه من وارد بحث شدم خوششان نیامد، لکن کم کم بعضی از فضلاء جلسه حرف مرا تأیید کردند، و این موجب شد که میزبان توجه خاصی به من کند. خود را به من رساند و گفت اگر آقایان رفتندشما بمان با تو کار دارم. بعد از رفتن کلیه افراد حاج یعقوب(ره) به نزد من آمد و گفت: ماشاءالله مسلط هستی. دوست دارم اگر حاجتی داری برایت برآورده کنم. مرحوم میرزا(ره)گفتند: ما که دنبال حوائج دنیا نمی گشتیم و فقط به درس و بحث مشغول بودیم، به او گفتم سالها است آرزو دارم حوزه نجف را ببینم و در آنجا تحصیل کنم، لکن امکانات و خرجی راه و استقرار در نجف را ندارم، مرحوم میرزا(ره)می گوید: این تاجر به من قول داد کارهایم را انجام دهد، و در مدت سه روز ضمـن تهیه گذرنامه تمام ما یحتاج راه را تهیه کرد. من به عنایت [[اهل بیت]] (علیهم السلام) به [[نجف اشرف]] سفر كردم تا نجف بودم این تاجر متدین گاهی به من عنایت داشت، و حتی بعد از بازگشت از نجف محبتهای فراوانی كرد، و هر چند وقت یك بار به دیدنم می آمد، خدا رحمتش کند ...  
+
تدریس ایشان از هنگام ورود به قم در سال ۱۳۵۵ش تا آذر ۱۳۸۵ش ادامه یافت. مرحوم میرزا جواد تبریزی در سالهای حضور در قم مقید به درس بودند و کمتر درس خود را تعطیل می کردند و حتی ایشان وقتی روزها از درس فقه فارغ می شدند، یک درس فقه دیگر در بیت داشتند که بعدها به خاطر کثرت استفتاءات به جلسه استفتاء تبدیل شد. از جمله شاگردان ایشان، آیت الله مهدی شب‌زنده‌دار و سید محمدرضا مدرسی یزدی می باشند.
  
−
بعداز آنکه مرحوم میرزا(ره) به نجف اشرف می رسد بعد از زیارت مرقد مطهر امیر المؤمنین علی بن ابیطالب(علیه السلام) در مدرسه خلیلی مهمان دوست دیرین خود مرحوم شهید آیت الله میرزاعلی غروی(ره) می گردد، و بعد از چند روز یک حجره ای در مدرسه قوام السلطنه شیرازی كه در پشت مسجد طوسی قرار داشت به دست می آورد، و مشغول تدریس مكاسب و كفایه در مسجد خضراء و مسجد عمران شدند و روز به روز بر وسعت حوزه درسشان افزوده می گردد، تاریخ دقیق هجرت مرحوم میرزا(ره)به نجف اشرف سال 1371 هـ . ق است. حجت الاسلام و المسلمین سید علی مرعشی در خصوص فضل مرحوم میرزا(ره)می گفتند: مرحوم میرزا(ره)از نجف به كربلاء با ماشین چوبی كه آن زمان بود می رفتند و در ماشین جدّ ما [[آیت الله سید محمد مرعشی]](ره) حضور داشت عده ای از طلاب هم بودند در بین راه بعضی عوام مسائلی را از طلاب می پرسند كه سؤال و جواب رد و بدل می شود كه مرحوم میرزا(ره)با اشكال به جواب بعضی مسائل، جواب صحیح را می دهد، سید علی مرعشی می گوید، مرحوم میرزا(ره)مورد توجه جدّ ما قرار می گیرد و آدرس حجره او را گرفته و بعداز چند روز به حجره مرحوم میرزا(ره)رفته و مبلغی را هدیه می كند من هم از كربلاء آمده بودم تعدادی عباء آورده بودم كه یكی را همان آنجا به میرزا(ره) تقدیم كردیم، جدّ ما از تسلط مرحوم میرزا(ره) بسیار مسرور شده بود و لذا میرزا(ره)را مورد عنایت خود قرار داد.
+
==آثار و تألیفات==
 +
آیت‌الله تبریزی در زمینه‌هاى مختلف علمى از جمله: [[فقه]]، [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]]، [[کلام]]، [[علم رجال|رجال]] و... کتاب‌هایى ارزشمند نوشته که به زیور طبع آراسته شده و در حدود ده‌ها کتاب از آثار خطى از ایشان به جاى مانده است که حاکى از نبوغ این [[فقیه]] فقید است. از آن میان مى‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
  
−
یكى از ویژگیهایی مرحوم میرزا(ره)در نجف اشرف، كه تمام فضلاى نجف آن را به كرات مشاهده كردند وبه آن شهادت مى دهند، توسل و ولاء مرحوم میرزا(ره) بود، كه علاوه بر جدّیت در درس، و غرق در مسائل علمی، همواره توسل به درگاه اهل بیت(علیهم السلام) را از یاد نمی برد و در انجام این كار زبانزد بود، فاضل محترم حجت الاسلام والمسلمین محمد علی مظاهری می گوید: توفیق یافتم با تعدادی از دوستان در سال 1384ش به زیارت عتبات مقدسه نجف اشرف سفر نمایم و سعادت یاری كرد خدمت [[آیت الله سیستانی]](دام ظله)رسیدم در آنجا ضمن رساندن سلام مخصوص مرحوم میرزا(ره)به ایشان، در خصوص شخصیت مرحوم میرزا(ره)صحبت شد، آیت الله سیستانی(حفظه الله) فرمودند: میرزای تبریزی از وقتی كه نجف اشرف بود ولای عجیبی داشتند و محب سر سخت اهل بیت (علیهم السلام) بودند.
+
*۱. [[ارشاد الطالب الی التعلیق علی المکاسب (کتاب)|ارشاد الطالب فی شرح المکاسب]]/ ۷ جلد (تعلیقه بر [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] شیخ انصاری)؛
  
−
==حضور در حلقه آیت الله خویی==
+
*۲. تنقیح مبانی [[العروة الوثقی (کتاب)|العروة]] (طهارة)/ ۷ جلد؛
−
مرحوم میرزا(ره)هنگام ورود به نجف در درسهای گوناگونی حضور یافت، لیكن در نهایت پایبند درس مرحوم [[آیت الله خوئی|آیت الله العظمی خوئی]](ره) گردید، و بتدریج از چهره های شاخص درس این استاد بزرگوار و عظیم الشأن گردیده و مورد توجه ویژه ایشان قرار گرفت، معروف است که در آغاز حاضر شدن مرحوم میرزا(ره) در درس آیت الله خوئی(ره)، سید(ره) از مرحوم آیت الله محمد علی توحیدی(ره) سؤال می کند که این شخص کیست. شیخ توحیدی(ره) می گوید: این جواد است. اهل تبریز، سید خوئی(ره) می گوید: این شخص آینده بسیار درخشانی دارد و کم کم موجب می شود که سید خوئی(ره) ایشان را به شورای استفتاء خود دعوت کند، مرحوم میرزا(ره) را می توان یكی از شاگردان برجسته و مبرز مرحوم آیت الله خوئی(ره) دانست كه همیشه مورد عنایت و توجه خاص استاد بود، و دراغلب جلسات علمی خصوصی استادشان نیز شركت می نمود، و دربحثها و درسها با طرح اشكالات و مطرح كردن بحثهای علمی بر هر چه پربار شدن محفل علمی می افزودند.
 
−
استاد علاوه بر تدریس و تحقیق در حوزه علمیه نجف، از امر تبلیغ احكام و مسائل دینی مردم نیز غافل نبود، و در ایام تبلیغی و فرصتهای مناسب به نقاط نیازمند تبلیغ، مسافرت می كرد و به تبلیغ احكام الله می پرداخت...
 
  
−
==تدریس د ردوره خارج فقه==
+
*۳. تنقیح مبانی العروة والمناسک (الحج)؛/ ۳ جلد؛
−
بعد از گذشت مدتی بعضی از شاگردان مرحوم میرزا(ره)که خود به درس خارج رسیده بودند، از ایشان می خواهند که به تدریس خارج پرداخته تا بتوانند طلاب از وجود ایشان استفاده کامل نمایند، ایشان درس خارج را در مسجد عمران شروع می نماید، تدریسی كه سالها ادامه یافت تا آن كه ماموران رژیم بعث عراق درشب جمعه سال 1354ش با یورش به حوزه نجف اشرف فضلاء و طلاب را دستگیر كرده و از جمله مرحوم میرزا(ره)را در راه بازگشت از كربلاء به نجـف دستگیر و در زندان (خان النصف) كه در میان راه كربلاء و نجف ـ قرار داشت زندانی می كنند، دستگیری فضلاء و طلاب نیم ساعت به غروب آفتاب شب جمعه شروع و مرحوم میرزا(ره) شب هنگام دستگیر می شود، رژیم بعث هر طلبه ای را در خیابان و معابر عمومی مشاهده می كرد او را دستگیر و روانه قرارگاههای ارتش می نمود.
 
  
−
==بازگشت به ایران==
+
*۴. اسس القضاء والشهادات؛
−
بعداز دو روز مرحوم میرزا(ره)از زندان آزاد می گردد و به او یك هفته دولت بعث وقت می دهد كه خاك عراق را ترك كند، روحیه مرحوم میرزا(ره)بعداز قضیه زندان خان النصف بسیار تغییر كرده بود، و برخورد تحقیر آمیز رژیم بعث سخت بر ایشان اثر گذاشت بود، لذا تصمیم گرفتند به هر نحو ممكن خاك عراق را ترك كند حجت الاسلام والمسلمین سید علی مرعشی به نقل از پدر بزرگوارشان آیت الله سید جعفر مرعشی(ره) می گوید: آیت الله خوئی(ره)، میرزا(ره)را به نهار دعوت می كند و می گوید: میرزا بمان شاید بتوان كاری كرد، لكن میرزا(ره)می گفت نه من تصمیم گرفته ام بروم و بر رفتن اصرار داشت، مرحوم میرزا(ره)می گفت من استخاره گرفته ام و استخاره بسیار خوب آمده.از این رو میرزا(ره)در فاصله كوتاهی زندگی خود را جمع نموده و به سمت ایران حركت كردند، و هنگامی كه به مرز عراق رسیدند خبر لغو حكم تبعید ایشان رسید، لیكن میرزا(ره)قبول نكردند و به سمت خاك ایران حركت كردند مرحوم میرزا(ره)درقم مستقر می شوند و كم كم خبر حضور مرحوم میرزا(ره)در قم منتشر می شود، و طلاب كم كم در اطراف مرحوم میرزا(ره)جمع شدند، حتی بعضی از شاگردان مرحوم میرزا(ره)از نجف به قم آمدند، مرحوم میرزا(ره)در آغاز درس خارج خود را در مسجد كوچكی كه روبروی مسجد فاطمیه(گذرخان)بود شروع می كنند، لكن بعداز یك هفته به خاطر استقبال طلاب به مسجد عشقعلی منتقل می شود، و بعداز مدتی جای آن مسجد هم كفاف نمی كند به حسینه ارك منتقل می شود، و بعداز مدتی حسینه ارك هم پاسخگوی فضلائی كه در درس فقه شركت می كردند نمی باشد لذا درس فقه به مسجد اعظم منتقل می شود، تدریس ایشان از هنگام ورود به قم درسال 1355ش تا شوال سال 1427ق مطابق با آذر 1385ش ادامه یافت، مرحوم میرزا(ره)در سالهای حضور در قم مقید به درس بودند و كمتر درس خود را تعطیل می كردند و حتی ایشان وقتی روزها از درس فقه فارغ می شدند یك درس فقه دیگر در بیت داشتند كه بعدها به خاطر كثرت استفتاءات به جلسه استفتاء تبدیل شد.
 
  
−
==رحلت==
+
*۵. اسس الحدود والتعزیرات؛
−
میرزا(ره) غیر از چهار سال آخر عمرشان كه در بیماری بسر می بردند به تدریس منظم دروس اصول و فقه اشتغال داشتند، و در طول حضور مرحوم میرزا(ره) در قم حتی در ایام جنگ و بمباران مشاهده نشد كه درس ایشان تعطیل شود.  
 
  
−
== منبع ==
+
*۶. کتاب القصاص؛
−
سایت آیت الله تبریزی http://tabrizi.org
+
 
−
[[رده:علمای قرن چهاردهم]]
+
*۷. کتاب الدیات؛
 +
 
 +
*۸. طبقات الرجال؛ (فعلاً ۴ جلد اسانید [[الکافی]] چاپ شده است.)
 +
 
 +
*۹. الدروس فی علم الاصول؛ (دوره کامل اصول)
 +
[[پرونده:Ashura.jpg|thumb|left|زیارت عاشورا فوق الشبهات - یکی از آثار آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی]]
 +
 
 +
*۱۰. تنقیح مبانى العروة؛ (الصلاة) (در حال چاپ)
 +
 
 +
*۱۱. تنقیح مبانى العروة؛ (کتاب الصوم)
 +
 
 +
*۱۲. تنقیح مبانى العروة؛ (کتاب الزکاة والخمس)
 +
 
 +
*۱۳. صراط النجاة/ ۱۲ جلد؛
 +
 
 +
*۱۴. کتاب ظلمات [[حضرت فاطمه|حضرت فاطمة الزهرا]] علیهاالسلام؛ (در حال چاپ)
 +
 
 +
*۱۵. کتاب [[امام علی علیه السلام|امیرالمومنین علی بن ابی طالب]]؛ (در حال چاپ)
 +
 
 +
*۱۶. [[فدک|فدک]]؛
 +
 
 +
*۱۷. الشعائر الحسینیة؛
 +
 
 +
*۱۸. [[زیارت عاشورا]] فراتر از یک شبهه؛ (در حال چاپ)
 +
 
 +
*۱۹. زیارت عاشورا فوق الشبهات؛
 +
 
 +
*۲۰. نفی السهو عن [[پیامبر اسلام|النبی]] صلى الله علیه و آله؛
 +
 
 +
*۲۱. نصوص الصحیحة على الائمة علیهم السلام؛
 +
 
 +
*۲۲. الانوار الالهیة فی مسائل العقائدیة؛
 +
 
 +
*۲۳. النکات الرجالیة (مخطوط)؛
 +
 
 +
*۲۴. ما استفدت من الروایات فی استنباط الاحکام الشرعیة؛
 +
 
 +
*۲۵. النصایح.
 +
 
 +
==ویژگی‌های اخلاقی==
 +
میرزا جواد تبریزى قدس سره همزمان با طى مدارج علمى، مدارج معنوى و کمالات روحى را پیمودند تا آن‌جا که مصداق واقعى عالم ربانى گشت. از جمله خصائص بارز اخلاقى مرحوم میرزا مى‌توان به این موارد اشاره کرد:
 +
 
 +
*یاد [[الله|خداوند]] متعال: مرحوم میرزا قدس سره هیچ‌گاه از یاد [[الله|خدا]] غافل نبود و تمام اعمالش را با قصد قربت انجام مى‌داد.
 +
*[[زیارت]] و [[توسّل‌‌‌‌‌|توسل]]: مرحوم میرزا قدس سره به زیارت [[ائمه اطهار|ائمه هدى]] علیهم‌السلام اهمیت فراوانى مى داد و هر جا فرصت مى‌یافت و یا امکان برایشان حاصل مى‌شد، شروع به خواندن [[دعا]] و زیارت ائمه علیهم‌السلام مى‌نمودند. توجه خاص به توسل به [[معصوم|معصومین]] علیهم‌السلام باعث گردیده بود که مرحوم میرزا قدس سره به تألیف کتب اعتقادى روى آورند و اهمیت خاصى در ردّ شبهات و دفاع از کیان [[شیعه|تشیع]] و مظلومیت [[اهل بیت]] علیهم‌السلام دهند.
 +
*[[زهد]] و پارسایى: یک ویژگى بسیار مهم در زندگى این بزرگمرد زهد و ساده‌زیستى اوست. مرحوم میرزا قدس سره تمام امکانات را در اختیار داشتند اما با همه این‌ها، زندگى شخصى او در نهایت زهد و پارسایى سپرى مى‌شد.
 +
*[[تواضع]]: مرحوم میرزا قدس سره هیچ‌گاه به مقام اجتماعى و بالا و پائین بودن موقعیت نظر نمى‌کرد، با آنکه خصائص روحى و کمالات معنوى با علم و دانش گسترده از او شخصیتى ممتاز ساخته بود.
 +
*[[شرح صدر|سعه صدر]]، خوش فهمى، حسن سلیقه، داشتن نظم و برنامه تحصیلى، ظرافت طبع، معنویت سخن و پختگى و بى‌نقص بودن آثار علمى، تخلق به [[اخلاق]] الهى، از دیگر خصوصیات این عالم ربانى است.
 +
 
 +
==وفات==
 +
مرحوم میرزا جواد تبریزی، سرانجام در شب ۲۷ [[شوال]] سال ۱۴۲۷ هـ.ق (۱۳۸۵ شمسی) در شهر مقدس [[قم]] دار فانی را وداع گفت و در [[حرم حضرت معصومه علیها السلام|حرم مطهر حضرت معصومه]] (سلام الله علیها) به خاک سپرده شد.
 +
 
 +
در پی درگذشت ایشان، مقام معظم رهبری [[سید علی حسینی خامنه ای|حضرت آیت‌الله خامنه ای]]، در پیام تسلیتی آیت‌الله تبریزی را از برجسته‌ترین اساتید [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه قم]] توصیف نمود که پارسایی و خلق و خوی مردمی‌اش او را شخصیتی محبوب بین جوانان ساخته بود.
 +
 
 +
==پيوندها==
 +
[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=62958&scope=nBIWgj8Xfbr-MHMBkCe7gXRsuLZkgTmh&flowLastAction=view&from=search&query=%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true توضيح المسائل (آیت الله جواد تبريزی)]
 +
 
 +
==منابع==
 +
 
 +
*[http://tabrizi.org/fa/2010/07/19/zendeginame/ سایت آیت‌الله میرزا جواد تبریزی]
 +
*ویکی شیعه
 +
 
 +
==آرشیو عکس و تصویر==
 +
<gallery mode="packed" heights="170">
 +
پرونده:جواد تبریزی.jpg|جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی)
 +
پرونده:طبسی0 (10).JPG|جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی) و [[محمدرضا طبسی|محمدرضا مروجی طبسی]]
 +
پرونده:جواد تبریزی (1).jpg|جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی) در راه پیاده روی کربلا
 +
پرونده:سید علی حسینی سیستانی (17).jpg|جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی) و [[سید علی حسینی سیستانی]]
 +
پرونده:جواد تبریزی (3).jpg|علی فلسفی تنکابنی و جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی)
 +
پرونده:حسین وحید خراسانی (7).jpg|[[حسین وحید خراسانی]] و جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی) در پیاده روی عزاداری فاطمیه
 +
پرونده:جواد تبریزی (2).jpg|جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی) و شهید [[حسن تهرانی مقدم|حسن طهرانی مقدم]]
 +
پرونده:شبیری (100).jpg|alt=آیات شبیری و میرزا جواد و مدرسی یزدی|از راست: عبدالرضا كفائي، جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی)، [[سید موسی شبیری زنجانی|سید موسی شبیری (حسینی) زنجانی]] و سيد عباس مدرسي يزدي
 +
پرونده:جواد تبریزی (4).jpg|درس خارج جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی) در [[مسجد اعظم قم]]
 +
پرونده:جواد تبریزی00.jpg|جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی) در بستر بیماری
 +
پرونده:جواد تبریزی (5).jpg|تشییع پیکر جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی) در [[حرم حضرت معصومه علیها السلام|حرم حضرت معصومه سلام الله علیها]]
 +
پرونده:جواد تبریزی (6).jpg|قبر جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی) در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها
 +
</gallery>
 +
 
 +
[[رده:علمای معاصر|تبریزی، جواد]]
 +
[[رده: فقیهان]]
 +
[[رده: مقاله های مرتبط به دانشنامه]]
 +
[[رده: مراجع تقلید]]
 +
[[رده: مدفونین در حرم حضرت معصومه (س)]]
 +
 
 +
 
 +
 
 +
 
 +
{{سنجش کیفی
 +
|سنجش=شده
 +
|شناسه= خوب
 +
|عنوان بندی مناسب= خوب
 +
|کفایت منابع و پی نوشت ها= متوسط
 +
|رعایت سطح مخاطب عام= خوب
 +
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= متوسط
 +
|جامعیت= خوب
 +
|رعایت اختصار= خوب
 +
|سیر منطقی= خوب
 +
|کیفیت پژوهش= خوب
 +
|رده= دارد
 +
}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۵۳

Confirm3.jpg

آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی (۱۳۰۵ - ۱۳۸۵ ش)، از مراجع تقلید شیعه و اساتید برجسته حوزه قم و نجف، و از شاگردان آیت الله بروجردی بود. آیت‌الله تبریزی در زمینه‌هاى مختلف علمى از جمله: فقه، اصول، کلام، رجال و... صاحب تألیفات متعددی بوده که از مهم‌ترین آن‌ها کتاب «ارشاد الطالب» است.

۲۲۰px
نام کامل جواد رهبر سعادتی
زادروز ۱۳۰۵ شمسی
زادگاه تبریز
وفات ۱۳۸۵ شمسی
مدفن قم، حرم حضرت معصومه

Line.png

اساتید

سید محمد حجت کوه کمری، آیت الله بروجردى، سید ابوالقاسم خویی،...

شاگردان

مهدی شب‌زنده‌دار، سید محمدرضا مدرسی یزدی،...

آثار

ارشاد الطالب الی التعلیق علی المکاسب، الدروس فی علم الاصول، نفی السهو عن النبی، الانوار الالهیة فی مسائل العقائدیة،...

ولادت

میرزا جواد تبریزی فرزند حاج علی کُبار در سال ۱۳۰۵ ش (مطابق با ۱۳۴۵ هـ.ق) در شهر تبریز در محله منجم باشی چشم به جهان گشود.

تحصیلات و استادان

میرزا جواد در تحصیلات مدارس جدید بسیار موفق بود، همیشه از نمرات بالایی برخوردار می شد و مدیر و معلمین به خاطر استعداد سرشار و فوق العاده ایشان نوید آینده ای درخشان را می دادند. او در سال دوم دبیرستان بود که کم کم به خاطر جذابیت و معنویت حوزه علمیه و آشنائی با گروهی از طلاب فاضل، تصمیم به رها نمودن تحصیلات کلاسیک نمود. از این رو به مدرسه طالبیه تبریز رفته و با جدّیت درس را شروع می کند.

ایشان در مدرسه طالبیه تبریز سکونت گزید و با مرحوم علامه شیخ محمد تقی جعفری(ره)هم حجره می گردد و با جدّیت شروع به درس خواندن می نماید. تعهد به حضور در درس از آغاز مرحوم میرزا جواد تبریزی را در طالبیه تبریز شاخص کرده بود، و کم کم استعداد علمی او بروز می کند و توانست دروس سطح را در تبریز به پایان برساند. مقام علمى ایشان از همان جوانى به وضوح مشخص بود و اوقات خود را صرف درس و بحث مى کرد و عاشق کسب علم بود و طلاب سعی می کردند هنگامیکه میرزا جواد تبریزی در طالبیه بود از او استفاده کنند.

طلاب در طالبیه تبریز روزها حلقه بحثی داشتند که افراد فاضل و معروف مدرسه می نشستند و طلاب گرد آنان حلقه زده و شروع به سؤال و جواب می کردند، مرحوم میرزا جواد تبریزی هم حلقه بحثی داشت که از سایر حلقه های بحث شلوغتر بود و افراد دور بر ایشان را گرفته و شروع به بحث می کردند. تسلط و احاطه علمی مرحوم میرزا جواد تبریزی به قدری بود که طلاب به دور آن حلقه علمی با شوق و ذوق گرد می آمدند.

مهاجرت به قم:

پس از چند سال تحصیل کم کم مرحوم میرزا جواد تبریزی در سال ۱۳۶۴ هـ.ق در حالی که مرحوم میرزا جواد تبریزی ۱۹ سال بیشتر نداشت، حوزه تبریز را ترک کرده و به حوزه علمیه قم منتقل شد تا مراتب علمی خود را آنجا کامل نماید. او در قم در درس اصول و فقه آیت الله سید محمد حجت کوه کمری(ره) و آیت الله رضی زنوزی تبریزی(ره) و مرحوم آیت الله خراسانی(ره) تلمذ می کند. همچنین در دروس فقه استاد الفقهاء و المجتهدین آیت الله بروجردی(ره) حاضر می شود و عمده استفاده او از سید بروجردی(ره) بوده است که مورد توجه ایشان قرار می گیرد، و به خاطر تسلط و استعداد علمی ایشان را جزء ممتحنین حوزه قرار می دهد.

هجرت به نجف:

مرحوم میرزا جواد تبریزی پس از تحصیل در حوزه علمیه قم و شنیدن آوازه حوزه نجف در سال ۱۳۷۱ ه.ق راهی آنجا می شود. مرحوم میرزا جواد تبریزی هنگام ورود به نجف در درسهای گوناگونی حضور یافت، لیکن در نهایت پایبند درس مرحوم آیت الله العظمی خوئی(ره) گردید، و بتدریج از چهره های شاخص درس این استاد بزرگوار گردیده و مورد توجه ویژه ایشان قرار گرفت، و در مورد او می گوید: این شخص آینده بسیار درخشانی دارد؛ و کم کم موجب می شود که سید خوئی(ره) ایشان را به شورای استفتاء خود دعوت کند. ایشان در نجف در درس اساتیدی چون آیات سید عبدالهادی شیرازی و آیت الله سید محسن حکیم نیز شرکت کرد.

تدریس و شاگردان

تعلیم و تدریس از مهمترین خدمات ایشان به شمار مى‌آید. شخصیت بارز علمى ایشان در دقیق بودن در مطالب و عمیق فکرکردن و حسن سلوک با طلاب هر روز گروه بیشترى از افراد علاقمند و بااستعداد را به سوى مجلس درس ایشان مى‌کشاند. کرسی درس مرحوم میرزا جواد تبریزی در قم از رونق خاصی برخوردار بود. درس ایشان زبانزد طلاب بود و مسجد نو ـ روبروی شیخان ـ مملو از طلاب می شد، و به قول آیت الله شیخ یحیی انصاری شیرازی(حفظه الله)، درس مرحوم میرزا جواد تبریزی به قدری شیرین و با محتوا بود که هنوز حلاوت آن درس را احساس می کنم و آن گونه درس را بعدها نیافتیم.

مرحوم میرزا جواد تبریزی هنگام حضور در نجف نیز مشغول تدریس مکاسب و کفایه در مسجد خضراء و مسجد عمران شدند و روز به روز بر وسعت حوزه درسشان افزوده می گردد. میرزای تبریزی علاوه بر تدریس و تحقیق در حوزه علمیه نجف، از امر تبلیغ احکام و مسائل دینی مردم نیز غافل نبود، و در ایام تبلیغی و فرصتهای مناسب به نقاط نیازمند تبلیغ، مسافرت می کرد و به تبلیغ احکام الله می پرداخت.

بعضی از شاگردان مرحوم میرزا جواد تبریزی که خود به درس خارج رسیده بودند، از ایشان می خواهند که به تدریس خارج پرداخته تا بتوانند طلاب از وجود ایشان استفاده کامل نمایند، ایشان درس خارج را در مسجد عمران شروع می نماید، تدریسی که سالها ادامه یافت تا آن که ماموران رژیم بعث عراق در شب جمعه سال ۱۳۵۴ش، با یورش به حوزه نجف اشرف، فضلاء و طلاب را دستگیر کرده و از جمله مرحوم میرزا جواد تبریزی را در راه بازگشت از کربلاء به نجـف دستگیر و در زندان (خان النصف) که در میان راه کربلاء و نجف ـ قرار داشت زندانی می کنند. رژیم بعث هر طلبه ای را در خیابان و معابر عمومی مشاهده می کرد او را دستگیر و روانه قرارگاههای ارتش می نمود.

بعداز دو روز مرحوم میرزا جواد تبریزی از زندان آزاد می گردد و دولت بعث به او یک هفته وقت می دهد که خاک عراق را ترک کند، روحیه مرحوم میرزا جواد تبریزی بعداز قضیه زندان خان النصف بسیار تغییر کرده بود، و برخورد تحقیر آمیز رژیم بعث سخت بر ایشان اثر گذاشت بود، لذا تصمیم گرفتند به هر نحو ممکن خاک عراق را ترک کند و به سمت ایران حرکت کند.

مرحوم میرزا جواد تبریزی در قم مستقر می شوند و طلاب کم کم در اطراف مرحوم میرزا جواد تبریزی جمع شدند، حتی بعضی از شاگردان مرحوم میرزا جواد تبریزی از نجف به قم آمدند. مرحوم میرزا جواد تبریزی در آغاز درس خارج خود را در مسجد کوچکی که روبروی مسجد فاطمیه(گذرخان) بود شروع می کنند، و بعداز مدتی درس فقه به مسجد اعظم منتقل می شود.

تدریس ایشان از هنگام ورود به قم در سال ۱۳۵۵ش تا آذر ۱۳۸۵ش ادامه یافت. مرحوم میرزا جواد تبریزی در سالهای حضور در قم مقید به درس بودند و کمتر درس خود را تعطیل می کردند و حتی ایشان وقتی روزها از درس فقه فارغ می شدند، یک درس فقه دیگر در بیت داشتند که بعدها به خاطر کثرت استفتاءات به جلسه استفتاء تبدیل شد. از جمله شاگردان ایشان، آیت الله مهدی شب‌زنده‌دار و سید محمدرضا مدرسی یزدی می باشند.

آثار و تألیفات

آیت‌الله تبریزی در زمینه‌هاى مختلف علمى از جمله: فقه، اصول، کلام، رجال و... کتاب‌هایى ارزشمند نوشته که به زیور طبع آراسته شده و در حدود ده‌ها کتاب از آثار خطى از ایشان به جاى مانده است که حاکى از نبوغ این فقیه فقید است. از آن میان مى‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

  • ۲. تنقیح مبانی العروة (طهارة)/ ۷ جلد؛
  • ۳. تنقیح مبانی العروة والمناسک (الحج)؛/ ۳ جلد؛
  • ۴. اسس القضاء والشهادات؛
  • ۵. اسس الحدود والتعزیرات؛
  • ۶. کتاب القصاص؛
  • ۷. کتاب الدیات؛
  • ۸. طبقات الرجال؛ (فعلاً ۴ جلد اسانید الکافی چاپ شده است.)
  • ۹. الدروس فی علم الاصول؛ (دوره کامل اصول)
زیارت عاشورا فوق الشبهات - یکی از آثار آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی
  • ۱۰. تنقیح مبانى العروة؛ (الصلاة) (در حال چاپ)
  • ۱۱. تنقیح مبانى العروة؛ (کتاب الصوم)
  • ۱۲. تنقیح مبانى العروة؛ (کتاب الزکاة والخمس)
  • ۱۳. صراط النجاة/ ۱۲ جلد؛
  • ۱۷. الشعائر الحسینیة؛
  • ۱۹. زیارت عاشورا فوق الشبهات؛
  • ۲۰. نفی السهو عن النبی صلى الله علیه و آله؛
  • ۲۱. نصوص الصحیحة على الائمة علیهم السلام؛
  • ۲۲. الانوار الالهیة فی مسائل العقائدیة؛
  • ۲۳. النکات الرجالیة (مخطوط)؛
  • ۲۴. ما استفدت من الروایات فی استنباط الاحکام الشرعیة؛
  • ۲۵. النصایح.

ویژگی‌های اخلاقی

میرزا جواد تبریزى قدس سره همزمان با طى مدارج علمى، مدارج معنوى و کمالات روحى را پیمودند تا آن‌جا که مصداق واقعى عالم ربانى گشت. از جمله خصائص بارز اخلاقى مرحوم میرزا مى‌توان به این موارد اشاره کرد:

  • یاد خداوند متعال: مرحوم میرزا قدس سره هیچ‌گاه از یاد خدا غافل نبود و تمام اعمالش را با قصد قربت انجام مى‌داد.
  • زیارت و توسل: مرحوم میرزا قدس سره به زیارت ائمه هدى علیهم‌السلام اهمیت فراوانى مى داد و هر جا فرصت مى‌یافت و یا امکان برایشان حاصل مى‌شد، شروع به خواندن دعا و زیارت ائمه علیهم‌السلام مى‌نمودند. توجه خاص به توسل به معصومین علیهم‌السلام باعث گردیده بود که مرحوم میرزا قدس سره به تألیف کتب اعتقادى روى آورند و اهمیت خاصى در ردّ شبهات و دفاع از کیان تشیع و مظلومیت اهل بیت علیهم‌السلام دهند.
  • زهد و پارسایى: یک ویژگى بسیار مهم در زندگى این بزرگمرد زهد و ساده‌زیستى اوست. مرحوم میرزا قدس سره تمام امکانات را در اختیار داشتند اما با همه این‌ها، زندگى شخصى او در نهایت زهد و پارسایى سپرى مى‌شد.
  • تواضع: مرحوم میرزا قدس سره هیچ‌گاه به مقام اجتماعى و بالا و پائین بودن موقعیت نظر نمى‌کرد، با آنکه خصائص روحى و کمالات معنوى با علم و دانش گسترده از او شخصیتى ممتاز ساخته بود.
  • سعه صدر، خوش فهمى، حسن سلیقه، داشتن نظم و برنامه تحصیلى، ظرافت طبع، معنویت سخن و پختگى و بى‌نقص بودن آثار علمى، تخلق به اخلاق الهى، از دیگر خصوصیات این عالم ربانى است.

وفات

مرحوم میرزا جواد تبریزی، سرانجام در شب ۲۷ شوال سال ۱۴۲۷ هـ.ق (۱۳۸۵ شمسی) در شهر مقدس قم دار فانی را وداع گفت و در حرم مطهر حضرت معصومه (سلام الله علیها) به خاک سپرده شد.

در پی درگذشت ایشان، مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله خامنه ای، در پیام تسلیتی آیت‌الله تبریزی را از برجسته‌ترین اساتید حوزه علمیه قم توصیف نمود که پارسایی و خلق و خوی مردمی‌اش او را شخصیتی محبوب بین جوانان ساخته بود.

پيوندها

توضيح المسائل (آیت الله جواد تبريزی)

منابع

آرشیو عکس و تصویر

  • جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی)

  • جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی) و محمدرضا مروجی طبسی

  • جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی) در راه پیاده روی کربلا

  • جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی) و سید علی حسینی سیستانی

  • علی فلسفی تنکابنی و جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی)

  • حسین وحید خراسانی و جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی) در پیاده روی عزاداری فاطمیه

  • جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی) و شهید حسن طهرانی مقدم

  • آیات شبیری و میرزا جواد و مدرسی یزدی

    از راست: عبدالرضا كفائي، جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی)، سید موسی شبیری (حسینی) زنجانی و سيد عباس مدرسي يزدي

  • درس خارج جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی) در مسجد اعظم قم

  • جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی) در بستر بیماری

  • تشییع پیکر جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی) در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها

  • قبر جواد رهبر سعادتی (میرزا جواد تبریزی) در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها




برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=میرزا_جواد_تبریزی&oldid=141830»
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام تلگرام قرآن و حدیث کانال قرآن و حدیث در ایتا