سنن النبی (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
۲۴۰px
نویسنده سید محمدحسین طباطبایی
موضوع سنت نبوی
زبان عربی
تعداد جلد ۱
ملحقات محمدهادی فقهی

سنن النبی صلی الله علیه و آله

«سنن النبی صلی الله علیه و آله» تألیف علامه طباطبایی، کتابی است که به بیان آداب و سنن و روش رفتاری رسول خدا (صلی الله علیه و آله) می پردازد. اصل کتاب به زبان عربی است که توسط مترجمین مختلفی به فارسی، انگلیسی و اردو ترجمه شده است.

مؤلف

آیت‌الله سید محمدحسین طباطبایی (۱۲۸۱-۱۳۶۰ش)، فقیه، عارف، فیلسوف و مفسر بزرگ و مشهور دوران معاصر، و نویسنده آثار بزرگی چون تفسیر المیزان و دو کتاب درسی فلسفه با نام بدایة الحکمة و نهایة الحکمة است. علامه پس از تحصیلات مقدماتی به نجف رفت و از سال ۱۳۰۴ تا ۱۳۱۴ش از اساتید بزرگ آنجا همچون سید علی آقا قاضی، شیخ محمدحسین اصفهانى(ره)، آیت‌الله نایینى، سید ابوالحسن اصفهانى و ... بهره گرفت. سپس به زادگاه خویش بازگشت و مدت ده سال در آنجا بود و در سال ۱۳۲۵ به قم رفت. او در آنجا شروع به تدریس دروس تفسیر قرآن و فلسفه نمود که در آن زمان چندان بدان اهمیت داده نمی شد و این کار او موجب رونق این دو در حوزه قم شد. بسیاری از مدرسان بعدی فلسفه در حوزه علمیه قم شاگردان او بودند.

جریان تألیف کتاب

این کتاب در واقع به‌عنوان بخشی و ضمیمه‌ای بر تفسیر المیزان نوشته شده بوده و بعدها علاوه بر درج در آن تفسیر، به عنوان یک کتاب مستقل نیز منتشر شد. علامه طباطبائی خود در این مورد می گوید: «این کتاب از جمله عنایات و الطافی است که خداوند سبحان امکان تالیف آن را به ما داد، بخشی از روایاتی که راویان حدیث در کتابهای خود در مورد آداب و سنت های آقا و سرورمان حضرت رسول خدا صلی الله علیه و آله آورده اند را تا آنجا که زمان اندک و فرصت کوتاه ما اجازه داد، انتخاب نموده ایم».

در ترجمه این کتاب به زبان فارسی که توسط محمدهادی فقهی صورت گرفت، توسط مترجم به هر باب از کتاب روایات دیگری نیز که به موضوع باب مرتبط بود اضافه گردید. تقریظ علامه طباطبایى بر ترجمه این کتاب چنین است: «بسم الله الرحمن الرحیم کتابى که از نظر خوانندگان محترم مى‌گذرد مجموعه‌اى است از روایات سنن که متضمن روش‌هاى عملى حضرت نبى اکرم(ص) بوده و آن اعمالى را که آن حضرت در سیر زندگى به آن‌ها مداومت فرموده و عنایت داشته است ضبط مى‌کند. بخشى از معروف‌ترین این روایات را اینجانب در سال هزار و سیصد و پنجاه قمرى در رساله‌اى به نام سنن النبى گرد آورده بودم. اخیراً دانشمند معظم جناب آقاى آقا شیخ محمدهادى فقهى - دامت برکاته - با تتبعى وسیع و کوششى چند ساله، بقایاى آن‌ها را که در جوامع حدیث و غیر آن‌ها متفرق بودند به‌عنوان ملحقات جمع‌آورى نموده و به اصل ضم و به‌منظور تعمیم فایده، تمام کتاب را با حفظ اصل عربى روایات به فارسى ترجمه نموده و در دسترس مراجعه‌کنندگان قرار داده‌اند؛ جزاه الله عن الإسلام و صادعه خیر الجزاء. محمدحسین طباطبائى».

محتوای کتاب

کتاب «سنن النبی صلی الله علیه و آله»، دارای ۲۱ باب و ملحقات می باشد که به زبان عربی تألیف شده است. ابواب کتاب عبارتند از:

  • باب اول: شمائل پیامبر صلی الله علیه و آله
  • باب دوم: آداب معاشرت پیامبر صلی الله علیه و آله
  • باب سوم: آداب نظافت و احکام زینت پیامبر صلی الله علیه و آله
  • باب چهارم: آداب سفر پیامبر صلی الله علیه و آله
  • باب پنجم: آداب پوشیدنی های پیامبر صلی الله علیه و آله
  • باب ششم: آداب مسکن پیامبر صلی الله علیه و آله
  • باب هفتم: آداب خوابیدن و بستر پیامبر صلی الله علیه و آله
  • باب هشتم: آداب زناشویی و تربیت فرزند پیامبر صلی الله علیه و آله
  • باب نهم: آداب غذاها و آشامیدنی ها و آداب سفر پیامبر صلی الله علیه و آله
  • باب دهم: آداب خلوت ها و مستراح پیامبر صلی الله علیه و آله
  • باب یازدهم: آداب مردگان
  • باب دوازدهم: آداب معالجه و مداوا
  • باب سیزدهم: آداب مسواک زدن
  • باب چهاردهم: آداب وضو گرفتن
  • باب پانزدهم: آداب غسل کردن
  • باب شانزدهم: آداب نماز
  • باب هفدهم: آداب روزه
  • باب هجدم: آداب اعتکاف
  • باب نوزدهم: آداب صدقه
  • باب بیستم: آداب قرائت قرآن کریم
  • باب بیست و یکم: آداب دعا و ذکر تعدادی دعا و اذکار
  • ملحقات آداب جمع، ملحقات متفرقه، ملحقات شمائل پیامبر صلی الله علیه و آله

به گفته علامه طباطبایی: «در این کتاب حرفی از مکروهات به میان نیامده، چرا که روش حق بر آن قرار گرفته که از پیامبر صلی الله علیه و آله هیچ کار مباح و مکروهی سر نزد و ادله عقلی و نقلی هم به این اصل استوار است. ناگفته پیداست که ما در این کتاب به جهت رعایت اختصار، سندهای احادیث را حذف نمودیم و فرقی میان روایات مسنده و مرسله نهادیم و برای سهولت در کار مراجعین نام کتابها و نویسندگان آنها را ذکر کرده تا اهل بحث بتوانند به اصل روایات نقل شده مراجعه نمایند و از خداوند در این راه کمک طلبیدیم».

وضعیت نشر

این کتاب با عناوین دیگر توسط مترجمانی چون محمدهادی فقهی، حسین قهستانی، حسین استادولی و عباس عزیزی و... ترجمه و توسط ناشرانی چون تهذیب، انصاری و کتاب فروشی اسلامیه منتشر شده است. متن این کتاب به همراه ترجمه در سال ۱۳۵۴ به چاپ رسیده است. این کتاب همچنین توسط طاهر رضا جعفر در سال ۲۰۰۷ میلادی به انگلیسی و توسط ولی الحسن رضوی در سال ۱۳۷۶ به زبان اردو ترجمه و به چاپ رسیده است.

منابع

متن کتاب

سنن النبی صلی الله علیه و آله