آیه 60 سوره بقره

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

۞ وَإِذِ اسْتَسْقَىٰ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْحَجَرَ ۖ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًا ۖ قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَشْرَبَهُمْ ۖ كُلُوا وَاشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ

مشاهده آیه در سوره


<<59 آیه 60 سوره بقره 61>>
سوره : سوره بقره (2)
جزء : 1
نزول : مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

و (به یاد آرید) وقتی که موسی برای قوم خود طلب آب کرد، به او گفتیم: عصای خود را بر سنگ زن، پس دوازده چشمه آب از آن سنگ جوشید و هر سبطی آبشخور خود را دانست (و گفتیم) از آنچه خدا روزی شما ساخته بخورید و بیاشامید و در زمین به فتنه‌انگیزی و فساد نپردازید.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

And when Moses prayed for water for his people, We said, ‘Strike the rock with your staff.’ Thereat twelve fountains gushed forth from it; every tribe came to know its drinking-place. ‘Eat and drink of Allah’s provision, and do not act wickedly on the earth, causing corruption.’

معانی کلمات آیه

استسقى: سقى به معنى آب دادن، استسقاء به معنى آب خواستن است.

عين: چشمه. معانى ديگرى نيز دارد ولى اينجا چشمه مراد است.

اناس: جمع انس. اناس و اناسى هر دو جمع انس اند. «كل اناس» هر جمعيت.

مشرب: مصدر ميمى، اسم زمان و اسم مكان آيد. آن در آيه اسم مكان است يعنى محل شرب و محل برداشت آب.

و لا تعثوا: عثو و عثى به معنى افساد و مبالغه در فساد و تكبر است (اقرب الموارد).[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


«60» وَ إِذِ اسْتَسْقى‌ مُوسى‌ لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِبْ بِعَصاكَ الْحَجَرَ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَةَ عَيْناً قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُناسٍ مَشْرَبَهُمْ كُلُوا وَ اشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللَّهِ وَ لا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ‌

و (بخاطر بياور) زمانى كه موسى براى قوم خويش طلب آب كرد، به او گفتيم: عصاى خود را به سنگ بزن، ناگاه دوازده چشمه‌ى آب از آن جوشيد، (بطورى كه) هر يك از افراد (طوائف دوازده‌گانه بنى‌اسرائيل) آبشخور خود را شناخت. (گفتيم:) از روزى الهى بخوريد و بياشاميد و در زمين، تبهكارانه فساد نكنيد!

نکته ها

شايد در عدد دوازده، راز و رمزى نهفته است. زيرا عدد ماههاى سال، عدد نقباى بنى‌اسرائيل و تعداد حواريون حضرت عيسى عليه السلام و عدد ائمه‌ى معصومين عليهم السلام، دوازده است.

در آيه، همراه با كلمه‌ى‌ «مُفْسِدِينَ»، «لا تَعْثَوْا» نيز آمده است. «عثوا» به معنى فساد شديد است و شايد در كنار هم قرار گرفتن اين دو كلمه، مى‌خواهد از توجّه و تعمّد و روحيّه‌ى فساد انگيزى نهى كند. چرا كه لغزشِ غير عمد و بدون قصد فتنه‌انگيزى، مورد عفو قرار مى‌گيرد.

پیام ها

1- انبيا، در فكر تأمين نيازهاى مادّى مردم نيز هستند. «إِذِ اسْتَسْقى‌ مُوسى‌ لِقَوْمِهِ»

2- همه چيز، حتّى آبِ خوردن را از خداوند بخواهيم. «اسْتَسْقى‌»

3- قوانين طبيعت، محكوم اراده‌ى خداوند است. «اضْرِبْ ... فَانْفَجَرَتْ»

خداوند هم سبب‌ساز و هم سبب‌سوز است. با يك عصا واز دست يك نفر، يك‌بار آب را مى‌خشكاند و يك‌بار آب را جارى مى‌سازد.

4- دعاى انبيا، مستجاب است. «اسْتَسْقى‌، فَانْفَجَرَتْ»

5- جارى شدن آب با زدن عصا به سنگ، يك معجزه است و پيدايش دوازده‌

جلد 1 - صفحه 125

چشمه براى دوازده قبيله، معجزه‌اى ديگر. «اثْنَتا عَشْرَةَ»

6- توزيع منظّم و عادلانه و حساب شده، مايه‌ى امنيّت و صفا و مانع پيدا شدن اختلاف است. «قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُناسٍ مَشْرَبَهُمْ»

7- بهره‌گيرى از نعمت‌هاى الهى، نبايد زمينه‌ساز فساد باشد. «كُلُوا ... وَ لا تَعْثَوْا»

8- براى جلوگيرى از فساد، از محبّت‌ها و لطف خداوند به انسان بگوييد. «كُلُوا وَ اشْرَبُوا ... وَ لا تَعْثَوْا»

پانویس

  1. پرش به بالا تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع