آیه 5 سوره تحریم

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

عَسَىٰ رَبُّهُ إِنْ طَلَّقَكُنَّ أَنْ يُبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَيْرًا مِنْكُنَّ مُسْلِمَاتٍ مُؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَائِبَاتٍ عَابِدَاتٍ سَائِحَاتٍ ثَيِّبَاتٍ وَأَبْكَارًا

مشاهده آیه در سوره


<<4 آیه 5 سوره تحریم 6>>
سوره : سوره تحریم (66)
جزء : 28
نزول : مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

امید است که اگر پیغمبر شما را طلاق داد خدا زنانی بهتر از شما به جایتان با او همسر کند که همه با مقام تسلیم و ایمان و خضوع اطاعت کنند و اهل توبه و عبادت باشند و رهسپار (طریق معرفت)، چه بکر چه غیر بکر.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

It may be that if he divorces you his Lord will give him, in [your] stead, wives better than you: [such as are] muslim, faithful, obedient, penitent, devout and given to fasting, virgins and non-virgins.

معانی کلمات آیه

  • قانتات: قنوت: دوام طاعت. راغب آن را دوام طاعت با خضوع گفته است، قانتات: زنان مطيع و عبادت كننده.
  • سائحات: سيح جريان و سير در صحاح آمده: «ساح الماء: جرى على وجه الارض- ساح في الارض: ذهب» منظور از آن سفر كننده يا روزه دار و نظير آنست.
  • ثيبات: ثيبه: زن شوهر ديده. آن از ثوب به معنى بر گشتن است، طبرسى فرموده: ثيّب زنى است كه بعد از ازاله بكارت از شوهر برگشته است.
  • ابكار: باكره‏ها (دوشيزگان) راغب گويد بكره در اصل به معنى اول روز است. دوشيزه را باكره گويند چون حالت باكره بودن پيش از ثيّب بودن است.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


عَسى‌ رَبُّهُ إِنْ طَلَّقَكُنَّ أَنْ يُبْدِلَهُ أَزْواجاً خَيْراً مِنْكُنَّ مُسْلِماتٍ مُؤْمِناتٍ قانِتاتٍ تائِباتٍ عابِداتٍ سائِحاتٍ ثَيِّباتٍ وَ أَبْكاراً «5»

اگر پيامبر شما را طلاق دهد، اميد است كه پروردگارش همسرانى بهتر از شما را جانشين سازد. زنانى تسليم، مؤمن، فرمان‌بر، اهل توبه، عبادت‌پيشه، روزه‌گير، شوهر كرده يا دوشيزه.

جلد 10 - صفحه 126

نکته ها

«قنوت»، اطاعت همراه با خضوع است. «سائِحاتٍ» از سياحت به معناى اهل هجرت و روزه است.

با آنكه پيامبر همسران متعدّدى داشت و برخى از آنان نيز اسباب آزار پيامبر را فراهم مى‌آوردند، امّا پيامبر هيچ كدام را طلاق نداده است. لذا طرح موضوع طلاق در اين آيه، به معناى عدم وابستگى پيامبر به هيچ‌كس و هيچ چيز است تا نزديكان پيامبر گمان نكنند حضرت به آنان نياز دارد و يا آنان افراد مهمى هستند، بلكه چه بسا افرادى بهتر و لايق‌تر از آنان وجود دارد كه آرزوى همسرى پيامبر را در سردارند.

اين آيه نيز به گونه‌اى فصاحت و بلاغت و اعجاز قرآن را بيان مى‌دارد، زيرا ايمان، تواضع، توبه، عبادت و روزه در يك نفر جمع مى‌شود، لذا آنها را بدون حرف واو آورد، ولى باكره و بيوه بودن در يك نفر جمع نمى‌شود، لذا ميان اين دو صفت، حرف واو آمده است. «1»

همسر پيامبر بايد با پيامبر سنخيّت داشته باشد. در بيان ويژگى‌ها، سخنى از شكل، قبيله، سرمايه و شهرت نيامده، ولى ايمان و عبادت مطرح شده است، زيرا متناسب با رهبرى الهى، كمالات معنوى است.

ازدواج با بيوه در كنار باكره آمده است تا به پيامبر صلى الله عليه و آله نسبت كاميابى جنسى داده نشود.

پیام ها

1- انسان نياز به همسر دارد و در صورت طلاق، مى‌تواند جايگزين كند. إِنْ طَلَّقَكُنَ‌ ... يُبْدِلَهُ‌

2- مقابله با همسر و عذرخواهى نكردن و پشيمان نشدن، ممكن است زن را تا مرز طلاق و جدايى پيش ببرد. تَظاهَرا ... طَلَّقَكُنَ‌

3- يكى از قوى‌ترين اهرم‌ها در برابر توطئه زنان، تهديد به طلاق است. تَظاهَرا عَلَيْهِ‌ ... طَلَّقَكُنَ‌

«1». تفسير كشّاف.

جلد 10 - صفحه 127

4- تمام زنان پيامبر، بهترين زنان عصر خود نبودند. «خَيْراً مِنْكُنَّ»

5- غرور كاذب افراد را بشكنيد و در برابر پندارهاى باطل بايستيد. «خَيْراً مِنْكُنَّ»

6- ارزش واقعى زن، به كمالات اوست. خَيْراً مِنْكُنَّ مُسْلِماتٍ‌، مُؤْمِناتٍ‌ ...

7- عقيده بر عمل مقدم است. اول اسلام و ايمان، سپس عبادت و روزه. مُسْلِماتٍ مُؤْمِناتٍ‌ ... عابِداتٍ سائِحاتٍ‌

8- ايمان و عبادت زن، مهم‌تر از باكره يا بيوه بودن اوست. مُؤْمِناتٍ‌ ... ثَيِّباتٍ وَ أَبْكاراً

پانویس

  1. پرش به بالا تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی، ج11، ص228-229

منابع