ای فرزندان آدم، چون پیغمبرانی از جنس شما بیایند و آیات مرا بر شما بخوانند، پس هر که تقوا پیشه کرد و به کار شایسته شتافت هیچ ترس و اندوهی بر آنها نخواهد بود.
ای فرزندان آدم! چون پیامبرانی از جنس خودتان به سویتان آیند که آیاتم را بر شما بخوانند [به آنان ایمان آورید و آیاتم را عمل کنید]؛ پس کسانی که [از مخالفت با آنان] بپرهیزند و [مفاسد خود را] اصلاح کنند، نه بیمی بر آنان است و نه اندوهگین شوند.
اى فرزندان آدم، چون پيامبرانى از خودتان براى شما بيايند و آيات مرا بر شما بخوانند، پس هر كس به پرهيزگارى و صلاح گرايد، نه بيمى بر آنان خواهد بود و نه اندوهگين مى شوند.
اى فرزندان آدم، هرگاه پيامبرانى از خود شما بيايند و آيات مرا بر شما بخوانند، كسانى كه پرهيزگارى كنند و به صلاح آيند بيمى بر آنها نيست و خود غمگين نمىشوند.
ای فرزندان آدم! اگر رسولانی از خود شما به سراغتان بیایند که آیات مرا برای شما بازگو کنند، (از آنها پیروی کنید؛) کسانی که پرهیزگاری پیشه کنند و عمل صالح انجام دهند (و در اصلاح خویش و دیگران بکوشند)، نه ترسی بر آنهاست و نه غمناک می شوند.
O Children of Adam! If there come to you apostles from among yourselves, recounting to you My signs, then those who are Godwary and righteous will have no fear, nor will they grieve.
O children of Adam! if there come to you apostles from among you relating to you My communications, then whoever shall guard (against evil) and act aright-- they shall have no fear nor shall they grieve.
O Children of Adam! When messengers of your own come unto you who narrate unto you My revelations, then whosoever refraineth from evil and amendeth - there shall no fear come upon them neither shall they grieve.
O ye Children of Adam! whenever there come to you messengers from amongst you, rehearsing My signs unto you,- those who are righteous and mend (their lives),- on them shall be no fear nor shall they grieve.
معانی کلمات آیه
يقصون: قصص (بر وزن شرف)، سرگذشت و نقل سرگذشت. اسم و مصدر هر دو آمده است. «يقصون»: نقل مى كنند، حكايت مى كنند(مى خوانند).[۱]
اى فرزندان آدم! هرگاه پيامبرانى از خودتان به سوى شما بيايند كه آيات مرا بر شما بازگو كنند (از آنها پيروى كنيد)، پس كسانى كه تقوا و صلاح پيشه كنند، هيچ ترسى بر آنان نيست و آنان اندوهگين نمىشوند.
و كسانى كه آيات مارا تكذيب و از روى استكبار از آن سرپيچى، آنان همدم آتشند و هميشه در آن خواهند بود.
جلد 3 - صفحه 59
نکته ها
«خَوْفٌ» و ترس، مربوط به امور آينده و در مقابل امنيّت و آسايش است؛ امّا «حزن» و اندوه، مربوط به گذشته و آنچه از دست رفته مىباشد و در مقابل سرور و شادمانى است. «1»
پیام ها
1- از سنّتهاى الهى، ارسال رسولان براى بيان وحى الهى است. يَأْتِيَنَّكُمْ ... يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آياتِي
2- از راههاى نفوذ و تأثير سخن، سنخيّت پيامآور با خود مردم است. «مِنْكُمْ»
3- انسان، آزاد و داراى اختيار است و سرنوشتش در گرو گرايش و عمل خود اوست. «فَمَنِ اتَّقى وَ أَصْلَحَ»
4- متّقى، اصلاحگر و داراى فعّاليّت مثبت است، نه گوشهگير. «اتَّقى وَ أَصْلَحَ»
5- تقوا و خودسازى بايد قبل از اصلاح ديگران باشد و اصلاحگران بايد خود متّقى باشند. «اتَّقى وَ أَصْلَحَ»
6- مؤمنان و پيروان واقعى انبيا، آنانند كه اهل تقوا و اصلاح باشند. «يَأْتِيَنَّكُمْ رُسُلٌ ... فَمَنِ اتَّقى وَ أَصْلَحَ» و نفرمود: «فمن آمن بهم»
7- آرامش حقيقى در سايهى تقوا و اصلاح است. «اتَّقى وَ أَصْلَحَ فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ»
8- پيامد تكذيب، تكبّر و سرپيچى از انبيا، عذاب ابدى و دوزخ است. «اسْتَكْبَرُوا ... أَصْحابُ النَّارِ ... فِيها خالِدُونَ»
يا بَنِي آدَمَ إِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ: اى ذريه آدم چون نيايد شما را پيغمبران از جنس و نوع شما يا از قبيله و طايفه شما يا به لسان شما، اين پيغمبران، يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آياتِي: مىخوانند بر شما آيات مرا. يا احكام شريعت را، فَمَنِ اتَّقى وَ أَصْلَحَ: پس هركه بپرهيزد از تكذيب آيات الهى و كفر و شرك و مخالفت اوامر سبحانى و به اصلاح آرد اعمال خود را مطابق سنت حضرت رسالت پناهى به توبه و تدارك، فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ: پس هيچ ترسى نيست بر ايشان، و نه ايشان محزون شوند از فوت چيزى، يعنى آنچه مىترسند ايمن گردند، و آنچه اميد دارند برسند، يا نيست ترسى بر او در دنيا از كشتن و اسيرى اهل و عيال و غارتى اموال، و نيست ايشان
جلد 4 صفحه 60
را همّى و غمّى در عقبى. و به قولى اين هر دو حال وعده منجزه خاصه متقيان است در عقبى و غير از ايشان هيچ كس نيست در آخرت مگر آنكه محزون و خائف مىباشند. بعضى اعلام فرموده: بعد از بلاغ آيات قرآنى، تقسيم فرمود حال امت را به دو نوع: يا متقى و صالح شود، بپرهيز از معاصى و اصلاح عقايد و افعال؛ يا تكذيب نمايد به اعراض و تكبر.
پس از وعده طايفه اول به نداشتن ترس نسبت به احوال آينده، و نداشتن حزن نسبت به اعمال گذشته، احوال طايفه دوم را فرمايد:
اى فرزندان آدم چون بيايد شما را پيغمبرانى از جنس خودتان كه بخوانند بر شما آيتهاى مرا پس كسيكه بپرهيزد و اصلاح خود نمايد پس نباشد بيمى بر ايشان و نه آنها اندوهناك شوند.
تفسير
كلمه اما مركب است از ان شرطيه و ما كه براى تاكيد معنى شرط است و جواب آن فمن اتقى است كه گفتهاند مراد از آن پرهيزكارى در انكار نبوت است و مراد از اصلاح خود اتيان بوظائف عمليّه است از فعل واجبات و ترك محرمات و بنظر حقير تقوى اعم است نسبت باصول و فروع و علت اعمال صالحه و اصلاح حال است در هر صورت هر كس موصوف بصفت تقوى و صلاح شد خوف از عذاب الهى ندارد در دنيا و آخرت چون خداوند عادل است و نيز محزون نمىشود در روز قيامت بلكه مسرور است به نعم نامتناهى ابدى ..
(آیه 35)- دستور دیگری به همه فرزندان آدم! بار دیگر خداوند فرزندان آدم را مخاطب ساخته، میگوید: «ای فرزندان آدم! اگر رسولانی از خودتان (از طرف من) به سوی شما آمدند که آیات مرا به شما عرضه میدارند (از آنها پیروی کنید) زیرا آنها که پرهیزکاری پیشه کنند و در اصلاح خویشتن و دیگران بکوشند نه وحشتی از مجازات الهی خواهند داشت و نه اندوه و غمی» (یا بَنِی آدَمَ إِمَّا یَأْتِیَنَّکُمْ رُسُلٌ مِنْکُمْ یَقُصُّونَ عَلَیْکُمْ آیاتِی فَمَنِ اتَّقی وَ أَصْلَحَ فَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید: