آیه 30 سوره اعراف
| <<29 | آیه 30 سوره اعراف | 31>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
گروهی را (به طاعت خود) رهنورد هدایت کرد، و گروهی (به پیروی شیطان) گمراهی بر آنان حتمی شد، چون خدا را گذارده و شیطانها را به دوستی اختیار کردند و گمان می‌کنند که به راه راست هدایت یافته‌اند.
در حالی که گروهی را [به خاطر داشتن لیاقت] هدایت کرد، و گروهی [به سبب نداشتن شایستگی] گمراهی بر آنان ثابت و قطعی شد، چون اینان شیاطین را به جای خدا سرپرستان و دوستان خود گرفتند، وگمان می کنند که راه یافتگانند!!
[در حالى كه] گروهى را هدايت نموده، و گروهى گمراهى بر آنان ثابت شده است، زيرا آنان شياطين را به جاى خدا، دوستان [خود] گرفته‌اند و مى‌پندارند كه راه‌يافتگانند.
فرقه‌اى را هدايت كرده و فرقه‌اى گمراهى را در خورند. اينان شيطانها را به جاى خدا به دوستى گرفتند و مى‌پندارند كه هدايت‌يافته‌اند.
جمعی را هدایت کرده؛ و جمعی (که شایستگی نداشته‌اند،) گمراهی بر آنها مسلّم شده است. آنها (کسانی هستند که) شیاطین را به جای خداوند، اولیای خود انتخاب کردند؛ و گمان می‌کنند هدایت یافته‌اند!
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«فَرِیقاً»: گروه. دسته. واژه نخست، مفعولٌ‌به مقدّم فعل (هَدی) است، و واژه دوم مفعول به فعل محذوفی چون (أَضَلَّ) است. «مِن دُونِ اللهِ»: به جای خدا.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
فَرِيقاً هَدى وَ فَرِيقاً حَقَّ عَلَيْهِمُ الضَّلالَةُ إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّياطِينَ أَوْلِياءَ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ «30»
(خداوند) گروهى را هدايت فرمود، و (لى) گروهى، گمراهى بر آنان سزاوار است، زيرا آنان به جاى خداوند، شيطانها را سرپرست خويش گرفته‌اند و مى‌پندارند كه آنان راه يافته‌گانند.
پیام ها
1- هدايت كار خداست، «فَرِيقاً هَدى» ولى گمراهى، به خاطر سوء انتخاب خود ماست. «اتَّخَذُوا الشَّياطِينَ أَوْلِياءَ»
2- تا زمانى كه از خدا نبريده‌ايم، وسوسه‌هاى شيطان با ياد او و توبه قابل جبران است، «مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّيْطانِ تَذَكَّرُوا» «1» ولى بريدن از خدا سبب افتادن در دام شيطان و سلطه‌ى او مى‌شود كه قابل جبران نيست. «حَقَّ عَلَيْهِمُ الضَّلالَةُ إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّياطِينَ أَوْلِياءَ»
3- انسان آزاد است و مى‌تواند ولايت الهى را انتخاب كند يا ولايت شيطان را. «إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّياطِينَ»
4- ديدگاه منحرفان، واقع‌بينانه نيست، بلكه خيال‌پردازانه است. «يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ»
5- انحراف فكرى و جهل مركّب، (گمراه بودن ولى خود را در راه حقّ ديدن،) از بدترين انحرافات است. «يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ» چنانكه در جاى ديگر مى‌خوانيم: «قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمالًا. الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ هُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً» «2»
«1». اعراف، 201.
«2». كهف، 103- 104.
تفسير نور(10جلدى)، ج3، ص: 51
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
فَرِيقاً هَدى وَ فَرِيقاً حَقَّ عَلَيْهِمُ الضَّلالَةُ إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّياطِينَ أَوْلِياءَ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ (30)
فريقا هدى: يك جماعت بنى آدم به سبب اختيار و ايثار هدايت و قبول طريقه مستقيمه صلاح و تقوى و سعادت، هدايت يافته ايمان آوردند، وَ فَرِيقاً حَقَّ عَلَيْهِمُ الضَّلالَةُ: و طايفه ديگر به سوء اختيار اعراض از هدايت و قبول كفر و ضلالت و شقاوت را نموده، گمراه و كافر شدند. يا آنكه گروهى طالب حق و دريافتند، آنها را به راه جنت هدايت مى‌كند؛ و كسانى كه طريق حق نيافتند به سبب اهمال خود يا دانسته و ديده ترك نمودند، گمراه و به جهنم
«1» مجمع البيان، جلد دوّم، صفحه 411.
جلد 4 صفحه 50
داخل شوند.
بعد بيان تعليل فرقه ضاله را فرمايد: إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّياطِينَ أَوْلِياءَ مِنْ دُونِ اللَّهِ: بدرستى كه اين جماعت گمراهان فرا گرفتند شياطين را اولياى خود غير از خداى تعالى و پيروى آنها نمودند در باطل و خلاف حق، وَ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ: و گمان مى‌كنند فرقه دوم كه مهتدى هستند، و حال آنكه ممكن نيست به متابعت اهل بطلان و ضلالت و غوايت، به راه حق و هدايت برسند.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
سوره الأعراف «7»: آيات 29 تا 30
قُلْ أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ وَ أَقِيمُوا وُجُوهَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَ ادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ كَما بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ «29» فَرِيقاً هَدى وَ فَرِيقاً حَقَّ عَلَيْهِمُ الضَّلالَةُ إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّياطِينَ أَوْلِياءَ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ (30)
ترجمه
بگو امر كرد پروردگار من بعدالت و راست گردانيد رويهاتان را نزد هر سجده‌گاهى و بخوانيد او را در حاليكه خالص كنندگانيد براى او دين را چنانچه بدوا آفريد شما را عود خواهيد نمود
گروهى را هدايت فرمود و گروهى سزاوار شد بر آنها گمراهى بدرستيكه ايشان گرفتند شيطانها را صاحب اختياران از غير خدا و ميپندارند كه ايشانند هدايت شدگان.
تفسير
قسط عدالت و استقامت و ميانه روى در اخلاق و امور است و اقامه وجوه در هر مسجدى عبارت از راست و معتدل ايستادن در حال نماز با توجه بقبله است چنانچه در تهذيب و عياشى ره از امام صادق (ع) نقل نموده و نيز از آنحضرت روايت شده استكه مراد از هر مسجد ائمه اطهارند و مراد از اخلاص دين براى خدا اخلاص در عبادت است كه غير خدا را شريك در آن ننمايند چون بدو و ختم موجودات باراده او است و ناچار بايد روزى در پيشگاه اقدس او حاضر شوند و بجزاى اعمال خود برسند آنوقت خدا ميفرمايد من بهترين شريكم حق خود را بشريك واگذار ميكنم برويد جزاى اعمال خودتان را از شركائى كه براى من قرار داديد بگيريد و در آنروز دادرسى جز او نيست و امر معاد مشكل‌تر از خلق اول نميباشد و قمى ره از امام باقر (ع) نقل نموده كه خداوند خلق فرمود بندگان را وقتى كه خلق كرد آنها را در حاليكه مؤمن و كافر و سعيد و شقى بودند همچنين عود ميكنند در روز قيامت هدايت شده و گمراه و از پيغمبر (ص) روايت شده است
جلد 2 صفحه 420
كه شقى كسى استكه در شكم مادرش شقى شده و سعيد كسى است كه در شكم مادرش سعيد شده و مراد از هدايت الهى گروهى را توفيق دادن آنها است بايمان و عبادت و سزاوار شدن براى گمراهى بآنستكه قبول هدايت ننمايند و خداوند هم آنها را بحال خودشان واگذارد و كمك نكند چون قابل هدايت نيستند پس مانند آنستكه گمراه كرده باشد آنها را و باين ملاحظه گفته‌اند كلمه فريقا دوم در آيه شريفه منصوب است باضلّ مقدّر كه حقّ عليهم الضّلاله دالّ بر آن است و اضلال بمعنى خذلان است و ممكن است مراد از هدايت و ضلالت حكم الهى بر يكى از آندو باشد در روز قيامت براى دخول در بهشت و جهنم چون اطاعت شياطين را نمودند و خود را در تحت اختيار آنها قرار دادند بسوء اختيارشان و از خدا و اولياء او اعراض نمودند و گمان كردند كه بحق و اصل شدند با آنكه خود را مستحق عذاب ابدى نمودند ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
فَرِيقاً هَدي وَ فَرِيقاً حَقَّ عَلَيهِم‌ُ الضَّلالَةُ إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّياطِينَ أَولِياءَ مِن دُونِ اللّه‌ِ وَ يَحسَبُون‌َ أَنَّهُم مُهتَدُون‌َ (30)
جمعي را خداوند هدايت فرمود و جمعي ثابت و محقق شد بر آنها گمراهي و آنها كساني هستند که گرفتند شياطين را اولياء خود و لازم الاطاعة از غير خدا و گمان ميكنند که آنها هدايت شده‌اند.
بعضي اينکه آيه شريفه را حمل بر اخبار طينت كرده‌اند مثل
السعيد سعيد في بطن امّه و الشقي شقي في بطن امّه
و مثل خبري که طينة مؤمن را از عليين و از فاضل طينة ائمه عليهم السّلام اخذ كردند و طينة كافر را از سجين و غير اينها لكن آيه هيچ دلالتي بر اينکه ندارد و اينکه اخبار علاوه بر اينكه سند ندارد و معارض با اخبار ديگر است که ميفرمايد
کل مولود يولد علي الفطرة و انما ابواه يهودانه و ينصرانه
و موهم جبر است محمول است بنحو اقتضاء و عليّت تامه ندارد و منافي با اختيار نيست و معناي آيه اينست که اولاد آدم دو دسته هستند يك قسمت اهل ايمان و اعمال صالحه که خداوند بلطف و توفيق خود، آنها را هدايت فرمود و آنها هم قبول هدايت باختيار نمودند که مفاد فَرِيقاً هَدي است و يك قسمت كساني هستند که قبول هدايت نكردند و ثابت بر آنها ضلالت و گمراهي شد که جمله وَ فَرِيقاً حَقَّ عَلَيهِم‌ُ الضَّلالَةُ دلالت دارد و سبب ضلالت آنها اينکه شد که إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّياطِينَ أَولِياءَ و عبادت شيطان كردند و اطاعت او نمودند بمساعدت نفس امّاره
جلد 7 - صفحه 306
و حب‌ّ دنيا و هواي نفس از روي اختيار و اعجب از اينکه آنكه در جهل مركب افتادند و خدا را بكلي كنار گذاردند مِن دُونِ اللّه‌ِ و خيال كردند که راه حق و طريق مستقيم همين است وَ يَحسَبُون‌َ أَنَّهُم مُهتَدُون‌َ و البته كساني که در جهل مركب بيفتند و خود را مهتدي بدانند ديگر قابل هدايت نيستند و اعتناء بانبياء و ائمه و علماء نميكنند و پند نميگيرند.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 30)- در این آیه چگونگی عکس العملهای مردم را در برابر این دعوت (دعوت به سوی نیکیها و توحید و معاد) بیان کرده، می‌گوید: «جمعی را هدایت کرده و جمعی (که شایستگی نداشته‌اند) گمراهی بر آنها مسلّم شده است» (فَرِیقاً
ج2، ص40
هَدی وَ فَرِیقاً حَقَّ عَلَیْهِمُ الضَّلالَةُ)
و برای این که کسی تصور نکند بدون جهت خداوند، طایفه‌ای را هدایت می‌کند و جمع دیگری را گمراه، در جمله بعد اضافه می‌کند: «گروه گمراهان همانها بودند که شیاطین را اولیای خود انتخاب کرده بودند، و به جای ولایت پروردگار ولایت شیطان را پذیرفتند» (إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّیاطِینَ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِ اللَّهِ).
و عجب این که با تمام گمراهی و انحراف «چنین می‌پنداشتند که هدایت یافتگان واقعی آنها هستند» (وَ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ).
این حالت مخصوص کسانی است که در طغیان و گناه فرو روند و در این حال درهای هدایت بکلی به روی آنها مسدود خواهد شد، و این همان چیزی است که خودشان برای خویشتن فراهم ساخته‌اند.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
