آیه 240 سوره بقره
<<239 | آیه 240 سوره بقره | 241>> | ||||||||||||||
|
محتویات
ترجمه های فارسی
مردانی که بمیرند و زنانشان زنده مانند باید وصیّت کنند که آنها را تا یکسال نفقه دهند و از خانه شوهر بیرون نکنند، پس اگر زنها خود خارج شوند شما را گناهی نیست از آنچه آنها درباره خود در حدود شرع بگزینند، و خدا توانا و داناست.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
يتوفون: يتوفون- يذرون. (بقره/ 234).
وصية: توصيه و سفارش. وصى در اصل به معنى متصل شدن و متصل كردن است (قاموس قرآن).
حول: سال. (بقره/ 233).[۱]
نزول
محل نزول:
این آیه در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. [۲]
شأن نزول:
از مقاتل بن حيان روايت كنند كه مردى از اهل طائف با زن و فرزندان پسر و دختر و نيز با پدر و مادرش وارد مدينه شده بود به حسب اتفاق در مدينه وفات يافت. جريان كار بازماندگان او به رسول خدا صلى الله عليه و آله برگزار گرديد.
پيامبر دستور فرمود: به پدر و مادر و اولاد او از اموالش بدهند و چيزى از اموال مزبور به زوجه او داده نشد و پيامبر دستور داد از دارائى شوهر آن زن يك سال مخارج او را بپردازند سپس اين آيه بدين منظور نازل گرديد[۳][۴].[۵]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
«240» وَ الَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَ يَذَرُونَ أَزْواجاً وَصِيَّةً لِأَزْواجِهِمْ مَتاعاً إِلَى الْحَوْلِ غَيْرَ إِخْراجٍ فَإِنْ خَرَجْنَ فَلا جُناحَ عَلَيْكُمْ فِي ما فَعَلْنَ فِي أَنْفُسِهِنَّ مِنْ مَعْرُوفٍ وَ اللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
و كسانى از شما كه در آستانه مرگ قرار مىگيرند و همسرانى از خود به جاى مىگذارند، دربارهى همسرانشان اين سفارش است كه تا يك سال، آنها را (با پرداخت هزينه زندگى) بهرهمند سازند و از خانه بيرون نكنند.
ولى اگر آنها خود بيرون رفتند و تصميم شايستهاى دربارهى خودشان گرفتند، بر شما گناهى نيست و خداوند توانا و حكيم است.
نکته ها
برخى مفسّران معتقدند نزول اين آيه، قبل از آيه عدّه «1» و قبل از آيه ارث مىباشد و با نزول آن آيات، اين آيه نسخ شده و يا به عبارتى تاريخِ عمل به آن پايان پذيرفته است. ولى برخى ديگر معتقدند آيات عدّه و ارث، مقدار ضرورى و واجب را مطرح كرده كه زن فلان مقدار حقّ ارث دارد و فلان مدّت نيز واجب است عدّه نگهدارد،
ولى اين آيه را مىتوان در كنار وظيفهى واجب، به صورت يك عمل استحبابى قلمداد كرد.
به اين معنا كه علاوه بر مدّت عدّه، اگر زن به احترام شوهر، خواست تا يك سال در خانه بماند، شوهر هم به احترام زن علاوه بر سهم ارث، مخارج يك سالهى او را از ثلث خود، كه درباره آن حقّ وصيّت دارد، بپردازد. «2»
«1». بقره، 234.
«2». تفسير اطيبالبيان.
جلد 1 - صفحه 375
پیام ها
1- مردان، بخشى از مال خود را براى همسرانشان وصيّت كنند. «وَ الَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ ...
وَصِيَّةً لِأَزْواجِهِمْ»
2- آينده زنان بيوه بايد تأمين شود. «مَتاعاً إِلَى الْحَوْلِ»
3- هرگونه تصميم زن در انتخاب شوهر مجدّد، بايد عاقلانه و مشروع و با احراز مصلحت باشد. «فَعَلْنَ فِي أَنْفُسِهِنَّ مِنْ مَعْرُوفٍ»
4- تشريع احكام الهى، بر اساس حكمت است. «عَزِيزٌ حَكِيمٌ»
پانویس
- پرش به بالا ↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
- پرش به بالا ↑ طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج 1، ص 111.
- پرش به بالا ↑ تفسير اسحق بن راهويه از عامه.
- پرش به بالا ↑ آيه شريفه علاوه از مقدار ارثى كه بايد به زوجه داده شود، يك سال مخارج او را هم با وصيت از طرف شوهر متوفى تأمين نموده است و مخارج مزبور بنا به عقيده اصحاب ما حمل بر استحباب گرديده است.
- پرش به بالا ↑ محمدباقر محقق، نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص 91.
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.