جامعیت مقاله متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

خروج یمانی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
 
(۱۰ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{الگو:منبع الکترونیکی معتبر|ماخذ=پایگاه}}
+
{{خوب}}
 +
یکی از [[علامات حتمیه ظهور|علایم حتمی ظهور]] و قیام [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|امام زمان]] (عجل الله تعالی فرجه)، خروج یمانی است. یمانی از [[شیعه|شیعیان]] است که از صنعای [[یمن]] خروج خواهد کرد. بر اساس برخی از روایات، خروج یمانی و [[خروج سفیانی|سفیانی]] و خراسانی در یک روز و یک ماه و یکسال خواهد بود.
  
یمانی مردی است به نام حسن یا حسین<ref>شبلنجی؛ نورالابصار، بیروت، بی نا، 1996م، ص 172؛ کاظمی، سید مصطفی؛ بشاره الاسلام، نجف، بی نا، 1382 ق، ص 175.</ref> که از فرزندان زید ابن علی <ref>بشاره الاسلام، همان، ص187.</ref> و از شیعیان امیرالمومنین علیه السلام است.<ref>علامه مجلسى، ملا محمدباقر؛ بحارالأنوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، 1404 هجرى قمرى؛ ج 52؛ ص 275.</ref> و از صنعای یمن خروج کرده.<ref>قزوینی، محمدکاظم؛ الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه، بیروت، بی نا، 1995 م، ص 227؛ يزدي حائري، علي؛ الزام الناصب في إثبات الحجة الغائب، بیروت، اعلمی، 1984، چاپ پنجم، ص 67.</ref> و با سفیانی و خراسانی در یک روز و یک ماه و یکسال قیام می­کند و قیام آنها همچون دانه های گردنبند پشت سر هم و منظم خواهد بود و در هر طرفی بدی و سختی هست و بیچاره کسی که با آنها درافتد و در بین آنها هیچ گروهی راست­تر از یمانی نیست و هنگامی­ که او قیام کند فروختن اسلحه برای مردم و هر مسلمانی ممنوع است. هرگاه یمانی قیام کرد به سوی او برو که پرچم او پرچم هدایت است و نباید مسلمانی با او مقابله کند. پس کسی که چنین کند اهل جهنم است. چرا که او به سوی حق و راه مستقیم دعوت می­کند.<ref>الغيبة، تهران، مكتبة الصدوق، 1397 هجرى قمرى؛ ص361.</ref>
+
==نام و مشخصات یمانی==
برای ظهور و قیام حضرت صاحب الامر پنج علامت حتمی وجود دارد. یکی از علائم حتمی ظهور، طبق روایات ائمه معصومین علیهم السلام خروج یمانی می باشد.<ref>الغيبة، همان، ص 252.</ref>
+
یمانی مردی است به نام حسن یا حسین<ref>شبلنجی؛ نورالابصار، بیروت، بی نا، ۱۹۹۶م، ص ۱۷۲؛ کاظمی، سید مصطفی؛ بشاره الاسلام، نجف، بی نا، ۱۳۸۲ ق، ص ۱۷۵.</ref> که از فرزندان زید بن علی<ref>بشاره الاسلام، همان، ص۱۸۷.</ref> و از [[شیعه|شیعیان]] [[امام علی علیه السلام|امیرالمؤمنین]] علیه السلام است.<ref>علامه مجلسى، ملا محمدباقر؛ بحارالأنوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۴ هجرى قمرى؛ ج ۵۲؛ ص ۲۷۵.</ref> و از صنعای یمن خروج خواهد کرد<ref>قزوینی، محمدکاظم؛ الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه، بیروت، بی نا، ۱۹۹۵ م، ص ۲۲۷؛ یزدی حائری، علی؛ الزام الناصب فی إثبات الحجة الغائب، بیروت، اعلمی، ۱۹۸۴، چاپ پنجم، ص ۶۷.</ref>  
 +
در برخی از روایات از او با عنوان «نصر»<ref> کنز العمّال، ص ۱۱، ح ۳۱۴۴۲ به نقل از ابن عساکر. </ref> و «منصور» یاد شده است.
  
از مطالب ذکر شده در رابطه با یمانی چندین نکته بدست می­آید:
+
در کتاب «فتن» ابن حماد از [[پیامبر اسلام|رسول خدا]] صلی الله علیه وآله نقل است که فرمود: «ای اهل یمن، می گویند که منصور از شماست. سوگند به کسی که جانم در دست اوست، پدرش [[قریش|قریشی]] است و اگر بخواهم که نسب او را تا دورترین جدّش نام ببرم، چنین کنم».<ref> ابن حمّاد، الفتن، ص ۲۳۷  </ref>
 +
این نامها احتمالا برای توصیف یاری او نسبت به [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|امام زمان]] علیه السلام بیان شده است.
 +
==ویژگی‌های قیام یمانی==
 +
در روایات ویژگی های خاصی برای خروج یمانی بیان شده است که عبارتند از:
  
===1: کمک به قیام===
+
'''از نشانه های حتمی ظهور:'''
  
این که گفته شده است که هرگاه یمانی قیام کرد به سوی او برو؛ منظور این نیست که حتما واجب باشد که بسوی او بروی بلکه استحباب را می­رساند و در واقع می­خواهد بفرماید اگر می­خواهی به سوی پرچمی بروی و عزم جنگیدن داری تا قبل از قیام حضرت، پرچم یمانی بهترین پرچم ها است که تو را به سوی حضرت رهنمون است والا می توانی جزو این سپاه نباشی و پس از ظهور، خود را به مکه برسانی و مستقیماً جزو یاران حضرت بقیه الله عجل الله تعالی فرجه الشریف باشی.
+
یکی از «[[علایم حتمی ظهور]]» [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|امام زمان]](عجل الله تعالی فرجه) قیام یمانی است. [[امام صادق علیه السلام|امام صادق]](ع) در بیانی راجع به حتمی بودن علامت قیام یمانی برای ظهور [[امام عصر]](ع) فرمودند: {{متن حدیث|«خَمْسٌ قَبْلَ قِیامِ الْقائِمِ مِنَ الْعَلاماتِ: الصَّیْحَةُ وَالسُّفْیانِیُّ وَالْخَسْفُ بِالْبَیْداءِ وَخُرُوجُ الْیَمانِیّ وَقَتْلُ النَّفْسِ الزَّکِیَّةِ»}}. قبل از قیام قائم(ع) وقوع پنج علامت حتمی است: [[صیحه آسمانی]]، [[خروج سفیانی|سفیانی]]، [[خسف بیداء|فرو رفتن در بیداء]]، خروج یمانی و کشته شدن نفس زکیه».
  
===2: اجمال در روایت و رفع آن===
+
'''همزمانی با خروج سفیانی و خراسانی:'''
  
شاید دلیل اجمال روایت (منع فروش اسلحه در قصه یمانی) این باشد که حضرت به خاطر احتمال سوء استفاده کفار و منافقان از این گفتار آن را به صورت مجمل بیان کرده اند تا مسلمین در وقت و زمان خاص خودش بتوانند با تطبیق شرائط و احوال زمان بر حدیث، منظور امام علیه السلام را درک نمایند.
+
[[امام رضا علیه السلام|امام  رضا]](ع) می فرمایند: «[[خروج سفیانی]]، یمانی و خراسانی در یک سال، یک ماه و یک روز و ترتیب آنها همچون رشته مهره ها پشت سر هم خواهد بود. سختی از هر سو پدید آید، وای بر کسی که با آنها مخالفت و دشمنی کند».<ref> کتاب الغیبـه، نعمانی، ص۱۷۱؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۳۲؛ إعلام الوری، ص۴۲۹</ref>
  
در [[احادیث]] فراوانی وارد شده است که هر کس از شما برای ظهور قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف اسلحه­ای را مهیا کند هر چند یک تیر باشد، امید است همین که این نیت را داشته باشد حق تعالی او را از اصحاب و یاوران حضرتش قرار دهد.<ref>بحارالأنوار، بیروت، همان، ج52؛ ص366.</ref>
+
'''هدایت‌بخش ترین پرچم:'''
  
===3- هدایت شده ترین پرچم در بین پرچمها===
+
امام صادق(ع) می فرمایند: «در میان درفش ها (پرچم ها)، هدایت گرتر از درفش یمانی وجود ندارد، چون درفش حق است و شما را به سوی صاحبتان دعوت می کند ... پس به سوی او بشتابید که درفش او درفش هدایت است. بر هیچ مسلمانی سرپیچی از او جایز نیست و اگر کسی چنین کند، اهل آتش است، زیرا او مردم را به حق دعوت می کند».<ref> بشاره الاسلام، ص ۹۳ به نقل از: کتاب الغیبـه نعمانی.</ref>
  
اگر بخواهیم مقایسه ای بین پرچم یمانی و پرچم سفیانی داشته باشیم مسلم است که پرچم یمانی بهتر است لکن ممکن است روایت گفته باشد بین پرچم های دیگری که در آن زمان در مقابل سفیانی و اعوان و انصارش بلند می­شوند نظیر پرچم خراسانی و... اگر می­خواهید با سفیانی مقابله کنید پرچم یمانی هدایت شده­ترین پرچمها به سوی صاحبتان است و زیر پرچم یمانی بروید.
+
'''رنگ پرچم یمانی:'''
  
ممکن است یمانی خصوصیت خاصی نسبت به فرماندهان دیگر پرچم ها داشته باشد که نسبت به آنها برتری داده شده است. مثل این که مستقیما از خود حضرت دستور بگیرد و یا این که برنامه ریزی­هایی که برای جنگ با سفیانی انجام می­دهد به نحو عالی و ماهرانه­تری باشد و... که به هر حال ائمه معصومین علیهم السلام این امر را بهتر می­دانند که به مسلمانان پرچم یمانی را توصیه می­کنند.
+
در خصوص پرچم نهضت یمانی، از امام صادق(ع) نقل شده است: «یمانی از یمن با پرچم های سفید خروج می کند».<ref>مختصر اثبات الرجعـه، ح ۱۶؛ به نقل از مجله تراثنا، سال ۲، ش ۴، صص ۴۵۴ـ۴۵۵.</ref>
  
 +
'''محل قیام یمانی:'''
 +
 +
واژه «یمانی» به تنهایی علاوه بر دلالت بر انتساب این شخصیت به [[یمن]]، بر آغاز جنبش او از یمن نیز، دلالت می‌کند. لذا همچنان‌که بر اساس متفاهم عرفی قیام خراسانی به معنای قیام شخصی خراسانی از [[ایران]] است، قیام یمانی نیز به معنای قیام مردی یمنی از یمن است. به تعبیر دیگر، اطلاق واژه یمانی به شخصیت مورد نظر صرفاً بیان تابعیت او نیست، بلکه محل قیام او نیز هست. بر این اساس، از تمامی روایاتی که بر قیام یمانی دلالت داشتند، می‌توان به شروع قیام یمانی از یمن نیز پی برد.
 +
از جمله [[امام باقر علیه السلام|امام باقر]] علیه‌السلام در پاسخ این سؤال که قائم، چه زمانی قیام می‌کند، فرمودند: {{متن حدیث|«خروجُ السفیانیِّ من الشامِ والیمانیِّ من الیمن و خسفٌ بالبیداءِ.»}} ... هنگام خروج سفیانی از [[شام]] و خروج یمانی از یمن و فرو رفتن [سپاه سفیانی] در سرزمین [[بیداء]].<ref>شیخ صدوق. کمال‌الدین، ص۳۳۱</ref> آن حضرت در [[حدیث]] دیگری فرموده‌اند:
 +
{{متن حدیث|«... ثم یسیرُ الیهم منصورُ الیمانیُّ من صنعاءَ بجنودِه»}}؛... سپس منصور یمانی همراه سپاهیانش از صنعا (در یمن) به سوی آنها روانه می‎ شود.<ref>این حماد، الفتن، ص ۱۷۴</ref>
 
==پانویس==
 
==پانویس==
 
{{پانویس}}
 
{{پانویس}}
 
 
==منابع==
 
==منابع==
[http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=34301 خروج یمانی، محمدمحسن مردانی، سایت پژوهشکده باقرالعلوم علیه السلام (بخش فرهنگ علوم انسانی و اسلامی)]، تاریخ بازیابی: 15 بهمن 1391.
+
*مجله موعود، بهمن ماه سال ۱۳۸۸، شماره ۱۰۸.
 
+
*کتاب الغیبه، النعمانی.
 +
*بحارالانوار، علامه مجلسی.
 
[[رده:علائم ظهور]]
 
[[رده:علائم ظهور]]
 +
[[رده:علامات حتمیه ظهور]]
 +
[[رده: مقاله های مهم]]
 +
{{سنجش کیفی
 +
|سنجش=شده
 +
|شناسه= خوب
 +
|عنوان بندی مناسب= خوب
 +
|کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب
 +
|رعایت سطح مخاطب عام= خوب
 +
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب
 +
|جامعیت= متوسط
 +
|رعایت اختصار= خوب
 +
|سیر منطقی= خوب
 +
|کیفیت پژوهش= خوب
 +
|رده= دارد
 +
}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۱۱

یکی از علایم حتمی ظهور و قیام امام زمان (عجل الله تعالی فرجه)، خروج یمانی است. یمانی از شیعیان است که از صنعای یمن خروج خواهد کرد. بر اساس برخی از روایات، خروج یمانی و سفیانی و خراسانی در یک روز و یک ماه و یکسال خواهد بود.

نام و مشخصات یمانی

یمانی مردی است به نام حسن یا حسین[۱] که از فرزندان زید بن علی[۲] و از شیعیان امیرالمؤمنین علیه السلام است.[۳] و از صنعای یمن خروج خواهد کرد[۴] در برخی از روایات از او با عنوان «نصر»[۵] و «منصور» یاد شده است.

در کتاب «فتن» ابن حماد از رسول خدا صلی الله علیه وآله نقل است که فرمود: «ای اهل یمن، می گویند که منصور از شماست. سوگند به کسی که جانم در دست اوست، پدرش قریشی است و اگر بخواهم که نسب او را تا دورترین جدّش نام ببرم، چنین کنم».[۶] این نامها احتمالا برای توصیف یاری او نسبت به امام زمان علیه السلام بیان شده است.

ویژگی‌های قیام یمانی

در روایات ویژگی های خاصی برای خروج یمانی بیان شده است که عبارتند از:

از نشانه های حتمی ظهور:

یکی از «علایم حتمی ظهور» امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) قیام یمانی است. امام صادق(ع) در بیانی راجع به حتمی بودن علامت قیام یمانی برای ظهور امام عصر(ع) فرمودند: «خَمْسٌ قَبْلَ قِیامِ الْقائِمِ مِنَ الْعَلاماتِ: الصَّیْحَةُ وَالسُّفْیانِیُّ وَالْخَسْفُ بِالْبَیْداءِ وَخُرُوجُ الْیَمانِیّ وَقَتْلُ النَّفْسِ الزَّکِیَّةِ». قبل از قیام قائم(ع) وقوع پنج علامت حتمی است: صیحه آسمانی، سفیانی، فرو رفتن در بیداء، خروج یمانی و کشته شدن نفس زکیه».

همزمانی با خروج سفیانی و خراسانی:

امام رضا(ع) می فرمایند: «خروج سفیانی، یمانی و خراسانی در یک سال، یک ماه و یک روز و ترتیب آنها همچون رشته مهره ها پشت سر هم خواهد بود. سختی از هر سو پدید آید، وای بر کسی که با آنها مخالفت و دشمنی کند».[۷]

هدایت‌بخش ترین پرچم:

امام صادق(ع) می فرمایند: «در میان درفش ها (پرچم ها)، هدایت گرتر از درفش یمانی وجود ندارد، چون درفش حق است و شما را به سوی صاحبتان دعوت می کند ... پس به سوی او بشتابید که درفش او درفش هدایت است. بر هیچ مسلمانی سرپیچی از او جایز نیست و اگر کسی چنین کند، اهل آتش است، زیرا او مردم را به حق دعوت می کند».[۸]

رنگ پرچم یمانی:

در خصوص پرچم نهضت یمانی، از امام صادق(ع) نقل شده است: «یمانی از یمن با پرچم های سفید خروج می کند».[۹]

محل قیام یمانی:

واژه «یمانی» به تنهایی علاوه بر دلالت بر انتساب این شخصیت به یمن، بر آغاز جنبش او از یمن نیز، دلالت می‌کند. لذا همچنان‌که بر اساس متفاهم عرفی قیام خراسانی به معنای قیام شخصی خراسانی از ایران است، قیام یمانی نیز به معنای قیام مردی یمنی از یمن است. به تعبیر دیگر، اطلاق واژه یمانی به شخصیت مورد نظر صرفاً بیان تابعیت او نیست، بلکه محل قیام او نیز هست. بر این اساس، از تمامی روایاتی که بر قیام یمانی دلالت داشتند، می‌توان به شروع قیام یمانی از یمن نیز پی برد. از جمله امام باقر علیه‌السلام در پاسخ این سؤال که قائم، چه زمانی قیام می‌کند، فرمودند: «خروجُ السفیانیِّ من الشامِ والیمانیِّ من الیمن و خسفٌ بالبیداءِ.» ... هنگام خروج سفیانی از شام و خروج یمانی از یمن و فرو رفتن [سپاه سفیانی] در سرزمین بیداء.[۱۰] آن حضرت در حدیث دیگری فرموده‌اند: «... ثم یسیرُ الیهم منصورُ الیمانیُّ من صنعاءَ بجنودِه»؛... سپس منصور یمانی همراه سپاهیانش از صنعا (در یمن) به سوی آنها روانه می‎ شود.[۱۱]

پانویس

  1. شبلنجی؛ نورالابصار، بیروت، بی نا، ۱۹۹۶م، ص ۱۷۲؛ کاظمی، سید مصطفی؛ بشاره الاسلام، نجف، بی نا، ۱۳۸۲ ق، ص ۱۷۵.
  2. بشاره الاسلام، همان، ص۱۸۷.
  3. علامه مجلسى، ملا محمدباقر؛ بحارالأنوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۴ هجرى قمرى؛ ج ۵۲؛ ص ۲۷۵.
  4. قزوینی، محمدکاظم؛ الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه، بیروت، بی نا، ۱۹۹۵ م، ص ۲۲۷؛ یزدی حائری، علی؛ الزام الناصب فی إثبات الحجة الغائب، بیروت، اعلمی، ۱۹۸۴، چاپ پنجم، ص ۶۷.
  5. کنز العمّال، ص ۱۱، ح ۳۱۴۴۲ به نقل از ابن عساکر.
  6. ابن حمّاد، الفتن، ص ۲۳۷
  7. کتاب الغیبـه، نعمانی، ص۱۷۱؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۳۲؛ إعلام الوری، ص۴۲۹
  8. بشاره الاسلام، ص ۹۳ به نقل از: کتاب الغیبـه نعمانی.
  9. مختصر اثبات الرجعـه، ح ۱۶؛ به نقل از مجله تراثنا، سال ۲، ش ۴، صص ۴۵۴ـ۴۵۵.
  10. شیخ صدوق. کمال‌الدین، ص۳۳۱
  11. این حماد، الفتن، ص ۱۷۴

منابع

  • مجله موعود، بهمن ماه سال ۱۳۸۸، شماره ۱۰۸.
  • کتاب الغیبه، النعمانی.
  • بحارالانوار، علامه مجلسی.