حسین شفیعی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(حوزه تدریس)
سطر ۱: سطر ۱:
 
عارف عامل حکیم وارسته استاد حسين شفيعى در سال 1302 شمسى  در شهر [[اصفهان]] به دنيا آمد و به سال  1378 چشم از جهان فرو بست و در قطعه نام آوران باغ رضوان اصفهان آرام گرفت.
 
عارف عامل حکیم وارسته استاد حسين شفيعى در سال 1302 شمسى  در شهر [[اصفهان]] به دنيا آمد و به سال  1378 چشم از جهان فرو بست و در قطعه نام آوران باغ رضوان اصفهان آرام گرفت.
 
[[پرونده:Shafia1.jpg|left]]
 
[[پرونده:Shafia1.jpg|left]]
==تحصیلات==
+
==تحصیلات و استادان==
حسين شفيعى معارف متداول اسلامى، از [[صرف]] و [[علم نحو|نحو]] و [[منطق]] و [[فقه]] و [[علم کلام|كلام]] و [[فلسفه]] را نزد علمای بزرگ زمان خود تحصيل كرده و از خرمن هريك خوشه‌ها چيده بود. الفيه ابن مالك و سيوطى و مغنى در صرف و نحو را به خوبى در حافظه داشت و گاهى تدريس مى‌نمود. مطوّل تفتازانى در [[علم معانی|معانى]] و [[علم بیان|بيان]] و كتاب شمسيه و شرح مطالع در حافظه علمى او به خوبى قرار گرفته بود. با دنياى فقه و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] آشنايى كامل داشت و كتابهاى معمول در اين علوم مثل تبصره [[علامه حلی|علامه]]، [[مختصر النافع (کتاب)|مختصرالنافع]] [[محقق حلی|محقق حلّى]]، [[شرح لمعه]] و شرح كبير (رياض) تا [[قوانین الاصول (کتاب)|قوانين]] [[میرزای قمی|ميرزاى قمى]] و [[معالم الدین و ملاذ المجتهدین (کتاب)|معالم‌الاصول]] و [[مکاسب (کتاب)|مكاسب]] [[شیخ مرتضی انصاری|شيخ انصارى]] را در خدمت استادان مبرز فرا گرفته بود و تدریس می کرد.  
+
حسين شفيعى معارف متداول اسلامى، از [[صرف]] و [[علم نحو|نحو]] و [[منطق]] و [[فقه]] و [[علم کلام|كلام]] و [[فلسفه]] را نزد علمای بزرگ زمان خود تحصيل كرده و از خرمن هريك خوشه‌ها چيده بود.  
 +
 
 +
وی مقدمات را نزد آقای شیخ محمد جواد فریدنی آموخت، [[حکمت]] و [[فلسفه]] را نزد حكيم و عارف و [[فقیه|فقيه]] بزرگوار آيت‌اللّه [[حاج آقا رحیم ارباب |حاج آقا رحيم ارباب]] (م، 1396 ق) و متكلم و حكيم معروف [[اصفهان]] مرحوم صدرالدين هاطلى كوپائى (م، 1372 ق) و [[فصوص الحکم ابن عربی (کتاب)|فصوص الحکم]] [[محیی الدین ابن عربی|محی الدین عربی]] را نزد فيلسوف و عارف وارسته مرحوم شيخ اسداللّه ايزدگشسب (م، 1366 ق) و همچنین از اصولى و متكلم بزرگ مرحوم حاج حيدرعلى خان برومند و مخصوصا از حوزه درس پربركت فقيه و عارف وارسته آيت‌اللّه [[ميرزا على آقا شيرازى |حاج ميرزا على‌آقا شيرازى]] اعلى‌اللّه مقامه بهره‌ها برد؛ به ويژه از درس [[نهج البلاغة|نهج‌البلاغه]] آن عالم ربانى بسیار استفاده نمود و مدت پانزده سال پیوسته ملازم آن بزرگوار بود. در سیر و سلوک از مرحوم ذو الریاستین بهره مند گردید. 
 +
 
 +
استاد حسین شفیعی شخصیت خویش را پرورش یافته سه کس می دانست: مرحوم ذو الریاستین، مرحوم آیت الله ارباب و مرحوم حاج میرزا علی آقا شیرازی.
 +
 
 +
سایر اساتید استاد شفیعی عبارتند از: سید نورالدین شیرازی، [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی|آیت الله مرعشی]]، [[آیت الله بروجردی]]، شیخ محمدحسن نجف آبادی، آقا میرزا محمد درچه ای.
 +
 
 +
==آثار و تألیفات==
 +
مرحوم شفیعی مانند استادان خود بیشتر به تألیف کتب انفسی می پرداخت و اکثر اوقات گرانبهای خود را صرف خدمت به خلق و تدریس و تربیت شاگردان می کرد. او معتقد بود کتاب برای [[انسان]] شدن کم نیست، آنچه مسلمانان احتیاج دارند کتاب نیست، عمل کردن به وظایف مورد نیاز آنان است تا دردهای ظاهر و باظن مردم التیام پیدا کند. با این حال به مناسبتهایی مطالبی نگاشته است، از جمله:
 +
 
 +
#بهجة الطالبین، در [[منطق]]
 +
#نور الیقین، در شرح [[خطبه متقین]] از [[نهج البلاغة|نهج البلاغه]]
 +
#تجلی فضیلت، در دو جلد که توسط عالم بزرگ حاج سید ابوالفضل میرلوحی از [[شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید (کتاب)|شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید]] جمع آوری شده و توسط استاد شفیعی ترجمه شده است. موضوع جلد اول این کتاب برگزیده ای از فضایل و مناقب [[امیرالمومنین]] علیه السلام از شرح [[ابن ابی الحدید|ابن ابی الحدید معتزلی]] (م، 655 ق) است و موضوع جلد دوم شرحی از وقایع بعد از رحلت [[پیامبر اسلام|رسول اکرم]] صلی الله علیه و گوشه ای از زندگانی [[امام علی علیه السلام|حضرت علی]] علیه السلام که آن هم برگزیده شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید است.
 +
#دارالجنون عشق، [[دیوان (شعر)|دیوان]] اشعار استاد است که به همراه کتاب نورالیقین پس از وفات ایشان به چاپ رسیده است.
 +
#ترجمه دست نوشته [[حاج آقا رحیم ارباب|آیت الله ارباب]] در مورد «لک وحدانیه العدد». (این مکتوب در کتاب آثار و افکار حکما و عرفای مشهور اصفهان چاپ شده است<ref>همان،صفحات 326-328</ref>).
 +
#[[سخن آشنا]]؛ شرح عرفانی اخلاقی نهج البلاغه، با مقدمه دکتر سید محمدباقر کتابی. این کتاب درس های نهج البلاغه استاد است که توسط شاگردانشان جمع آوری و تدوین شده است.
 +
 
 +
==ویژگی‌های علمی==
 +
استاد حسين شفيعى، الفيه ابن مالك و سيوطى و مغنى در [[صرف]] و [[علم نحو|نحو]] را به خوبى در حافظه داشت و گاهى تدريس مى‌نمود. مطوّل تفتازانى در [[علم معانی|معانى]] و [[علم بیان|بيان]] و كتاب شمسيه و شرح مطالع در حافظه علمى او به خوبى قرار گرفته بود.
 +
 
 +
با دنياى فقه و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] آشنايى كامل داشت و كتابهاى معمول در اين علوم مثل تبصره [[علامه حلی|علامه]]، [[مختصر النافع (کتاب)|مختصرالنافع]] [[محقق حلی|محقق حلّى]]، [[شرح لمعه]] و شرح كبير (رياض) تا [[قوانین الاصول (کتاب)|قوانين]] [[میرزای قمی|ميرزاى قمى]] و [[معالم الدین و ملاذ المجتهدین (کتاب)|معالم‌الاصول]] و [[مکاسب (کتاب)|مكاسب]] [[شیخ مرتضی انصاری|شيخ انصارى]] را در خدمت استادان مبرز فرا گرفته بود و تدریس می کرد.  
  
 
همچنين در علوم عقلى و فلسفى و كلامى مثل كتاب [[تجرید الاعتقاد (کتاب)|تجريد]] و [[شرح منظومه سبزواری (کتاب)|منظومه]] [[حاج ملاهادی سبزواری|حاجى سبزوارى]] و [[اسفار اربعه (کتاب)|اسفار]] [[ملاصدرا]] رنجها برده بود.<ref>کتابی، محمد باقر، مقدمه کتاب سخن آشنا،اصفهان،انتشارات کانون پژوهش،جلد اول،1386،ص21.</ref> با سفر به شهرهای [[قم]] و [[تهران]] از محضر بزرگان علم و استفاده برد، با افراد بسیار مجالست نمود، با نحله های گوناگون فکری آشنا شد و از محضر اوتاد و رجال شریعت و طریقت و مکتب بزرگان [[فلسفه]] و [[عرفان]] بهره ها برد.  
 
همچنين در علوم عقلى و فلسفى و كلامى مثل كتاب [[تجرید الاعتقاد (کتاب)|تجريد]] و [[شرح منظومه سبزواری (کتاب)|منظومه]] [[حاج ملاهادی سبزواری|حاجى سبزوارى]] و [[اسفار اربعه (کتاب)|اسفار]] [[ملاصدرا]] رنجها برده بود.<ref>کتابی، محمد باقر، مقدمه کتاب سخن آشنا،اصفهان،انتشارات کانون پژوهش،جلد اول،1386،ص21.</ref> با سفر به شهرهای [[قم]] و [[تهران]] از محضر بزرگان علم و استفاده برد، با افراد بسیار مجالست نمود، با نحله های گوناگون فکری آشنا شد و از محضر اوتاد و رجال شریعت و طریقت و مکتب بزرگان [[فلسفه]] و [[عرفان]] بهره ها برد.  
  
در اصلاح و [[تهذیب نفس|پرورش نفس]] مجاهدتها کرد و سرانجام نجات و صلاح خویش را در «عشق» یافت.<ref>حسین شفیعی،وب گاه شهرداری اصفهان.</ref>
+
در اصلاح و [[تهذیب نفس|پرورش نفس]] مجاهدتها کرد و سرانجام نجات و صلاح خویش را در «عشق» یافت.<ref>حسین شفیعی،وب گاه شهرداری اصفهان.</ref> گرچه تحصیلات وی در حوزه و نزد اساتید بزرگ آن بود، ولی به تأسی از استاد خود [[حاج آقا رحیم ارباب]] و ایشان نیز به پیروی از استاد خود [[جهانگیر خان قشقایی|جهانگیرخان قشقایی]] لباس روحانیت نپوشید.
گرچه تحصیلات وی در حوزه و نزد اساتید بزرگ آن بود، ولی به تأسی از استاد خود [[حاج آقا رحیم ارباب]] و ایشان نیز به پیروی از استاد خود [[جهانگیر خان قشقایی]] لباس روحانیت نپوشید.
 
  
 
استاد حسين شفيعى با آثار شاعران بزرگ عرفان و ادب فارسى آشنايى كامل داشت؛ [[مثنوی معنوی (کتاب)|مثنوى مولانا]] انيس هميشگى او بود، مطالعه در آثار [[عطار نیشابوری|عطار]]، [[سنائی|سنائى]]، [[سعدی|سعدى]] و مخصوصا [[حافظ شیرازی|حافظ]] سهمى از زندگى روزمره او را اشغال كرده بود.<ref>کتابی، محمد باقر، مقدمه کتاب سخن آشنا.اصفهان،انتشارات کانون پژوهش،جلد اول،1386،ص 23.</ref>  
 
استاد حسين شفيعى با آثار شاعران بزرگ عرفان و ادب فارسى آشنايى كامل داشت؛ [[مثنوی معنوی (کتاب)|مثنوى مولانا]] انيس هميشگى او بود، مطالعه در آثار [[عطار نیشابوری|عطار]]، [[سنائی|سنائى]]، [[سعدی|سعدى]] و مخصوصا [[حافظ شیرازی|حافظ]] سهمى از زندگى روزمره او را اشغال كرده بود.<ref>کتابی، محمد باقر، مقدمه کتاب سخن آشنا.اصفهان،انتشارات کانون پژوهش،جلد اول،1386،ص 23.</ref>  
  
استاد مسلم [[نهج البلاغة|نهج البلاغه]] و حافظ آن بود، با نهج البلاغه مولا [[امیرالمومنین]] علیه السلام زندگی می کرد و پایه اعتقادات و روش زندگی اش را بر اساس آن قرار داده بود.
+
حسین شفیعی استاد مسلم [[نهج البلاغة|نهج البلاغه]] و حافظ آن بود، با نهج البلاغه مولا [[امیرالمومنین]] علیه السلام زندگی می کرد و پایه اعتقادات و روش زندگی اش را بر اساس آن قرار داده بود.
 +
 
 
وی کتابشناس بی نظیری در شناخت کتاب های خطی از نظر نگارش، جلد، سبک و ..... بود.<ref>اعظم رجالی، آثار و افکار حکما و عرفای مشهور اصفهان، چاپ اول، 1383،ص343. </ref>
 
وی کتابشناس بی نظیری در شناخت کتاب های خطی از نظر نگارش، جلد، سبک و ..... بود.<ref>اعظم رجالی، آثار و افکار حکما و عرفای مشهور اصفهان، چاپ اول، 1383،ص343. </ref>
 
از خدمات بزرگ او شناساندن قبور علما و عرفا در شهر [[اصفهان]] بود که با همکاری شهردار وقت، آرامگاه این بزرگان احیا گشته و اینک [[تخت فولاد]] اصفهان که گنجینه عالمان و عارفان برجسته در طول سالیان دراز بوده است، زیارت گاه اهل دل و معنا است.
 
از خدمات بزرگ او شناساندن قبور علما و عرفا در شهر [[اصفهان]] بود که با همکاری شهردار وقت، آرامگاه این بزرگان احیا گشته و اینک [[تخت فولاد]] اصفهان که گنجینه عالمان و عارفان برجسته در طول سالیان دراز بوده است، زیارت گاه اهل دل و معنا است.
  
==استادان==
+
==حوزه تدریس==
استاد شفیعی، مقدمات را نزد آقای شیخ محمد جواد فریدنی آموخت، حکمت و فلسفه را نزد حكيم و عارف وارسته و فقيه و اديب بزرگوار مرحوم آيت‌اللّه [[حاج آقا رحیم ارباب |حاج آقا رحيم ارباب]] (م، 1396 ق) و متكلم و حكيم معروف اصفهان مرحوم صدرالدين هاطلى كوپائى (م، 1372 ق) و [[فصوص الحکم ابن عربی (کتاب)|فصوص الحکم]] [[محیی الدین ابن عربی|محی الدین عربی]] را نزد فيلسوف و عارف وارسته مرحوم شيخ اسداللّه ايزدگشسب (م، 1366 ق) و همچنین از اصولى و متكلم بزرگ مرحوم حاج حيدرعلى خان برومند و مخصوصا از حوزه درس پربركت فقيه بزرگوار و عارف وارسته آيت‌اللّه [[ميرزا على آقا شيرازى |حاج ميرزا على‌آقا شيرازى]] اعلى‌اللّه مقامه بهره‌ها برد؛ به ويژه از درس [[نهج البلاغة|نهج‌البلاغه]] آن عالم ربانى بسیار استفاده نمود و مدت پانزده سال پیوسته ملازم آن بزرگوار بود. در سیر و سلوک از مرحوم ذو الریاستین بهره مند گردید.
+
بیشترین تلاش مرحوم حسین شفیعی در مسیر تربیت شاگردان بود و الحق که در این راه نهایت تلاش خویش را انجام داد. سالهاى طولانى، خانه خود را محل تدريس قرار داده بود، هر روز چندين درس مى‌داد؛ براى خانم ها جدا و براى آقايان هم جدا تدريس مى‌نمود.  
  
وی شخصیت خویش را پرورش یافته سه کس می دانست: مرحوم ذو الریاستین، مرحوم آیت الله ارباب و مرحوم حاج میرزا علی آقا شیرازی.
+
گاهى از كتب [[عرفان]] مثل منازل السائرين، شرح [[فصوص الحکم ابن عربی (کتاب)|فصوص‌الحكم]]، مصباح الانس، شرح [[گلشن راز (کتاب)|گلشن راز]]، تائيه [[ابن فارض]] و امثال اينها تدريس مى‌نمود و زمانى كتب اخلاقى مانند [[مکارم الاخلاق (کتاب)|مكارم‌الاخلاق]]، مشكوة‌الانوار، [[تحف العقول (کتاب)|تحف‌ العقول]]، [[ارشاد القلوب (کتاب)|ارشاد القلوب]]، چهل حديث [[امام خمینی|امام خمينى]] عليه‌الرحمه را بيان مى‌نمود و گاهى [[منطق]] و [[فلسفه]]، مثل [[شرح منظومه سبزواری (کتاب)|منظومه]] حاجى سبزوارى و [[اسفار اربعه (کتاب)|اسفار]] ملاصدرا را حوزه درس خود قرار مى‌داد و زمانى هم به تدريس [[فقه]] مى‌پرداخت. ولى در تدريس و بيان [[نهج البلاغة|نهج‌البلاغه]] حالتى ملكوتى مى‌يافت، بيانات او از دل برمى‌خاست لاجرم بر دلها مى‌نشست.
سایر اساتید استاد شفیعی عبارتند از: سید نورالدین شیرازی، [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی|آیت الله مرعشی]]، [[آیت الله بروجردی]]، شیخ محمدحسن نجف آبادی، آقا میرزا محمد درچه ای.
 
 
 
==آثار و تألیفات==
 
مرحوم شفیعی مانند استادان خود بیشتر به تألیف کتب انفسی می پرداخت و اکثر اوقات گرانبهای خود را صرف خدمت به خلق و تدریس و تربیت شاگردان می کرد. او معتقد بود کتاب برای [[انسان]] شدن کم نیست، آنچه مسلمانان احتیاج دارند کتاب نیست، عمل کردن به وظایف مورد نیاز آنان است تا دردهای ظاهر و باظن مردم التیام پیدا کند. با این حال به مناسبتهایی مطالبی نگاشته است، از جمله:
 
 
 
*بهجة الطالبین، در [[منطق]]
 
*نور الیقین، در شرح [[خطبه متقین]] از [[نهج البلاغة|نهج البلاغه]]
 
*تجلی فضیلت، در دو جلد که توسط عالم بزرگ حاج سید ابوالفضل میرلوحی از [[شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید (کتاب)|شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید]] جمع آوری شده و توسط استاد شفیعی ترجمه شده است. موضوع جلد اول این کتاب برگزیده ای از فضایل و مناقب [[امیرالمومنین]] علیه السلام از شرح [[ابن ابی الحدید|ابن ابی الحدید معتزلی]] (م، 655 ق) است و موضوع جلد دوم شرحی از وقایع بعد از رحلت [[پیامبر اسلام|رسول اکرم]] صلی الله علیه و گوشه ای از زندگانی [[امام علی علیه السلام|حضرت علی]] علیه السلام که آن هم برگزیده شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید است.
 
*دارالجنون عشق، [[دیوان (شعر)|دیوان]] اشعار استاد است که به همراه کتاب نورالیقین پس از وفات ایشان به چاپ رسیده است.
 
*ترجمه دست نوشته [[حاج آقا رحیم ارباب|آیت الله ارباب]] در مورد «لک وحدانیه العدد». (این مکتوب در کتاب آثار و افکار حکما و عرفای مشهور اصفهان چاپ شده است<ref>همان،صفحات 326-328</ref>).
 
*[[سخن آشنا]]؛ شرح عرفانی اخلاقی نهج البلاغه، با مقدمه دکتر سید محمدباقر کتابی. این کتاب درس های نهج البلاغه استاد است که توسط شاگردانشان جمع آوری و تدوین شده است.
 
 
 
==حوزه تدریس==
 
بیشترین تلاش مرحوم شفیعی در مسیر تربیت شاگردان بود و الحق که در این راه نهایت تلاش خویش را انجام داد. سالهاى طولانى خانه خود را محل تدريس قرار داده بود، هر روز چندين درس مى‌داد براى خانم ها جدا و براى آقايان هم جدا تدريس مى‌نمود. گاهى از كتب عرفان مثل منازل‌السائرين، شرح فصوص‌الحكم، مصباح الانس، شرح گلشن راز، تأئيه ابن فارض و امثال اينها تدريس مى‌نمود و زمانى كتب اخلاقى مانند مكارم‌الاخلاق، مشكوة‌الانوار، تحف‌العقول، ارشادالقلوب، چهل حديث امام خمينى عليه‌الرحمه را بيان مى‌نمود و گاهى منطق و فلسفه، مثل منظومه حاجى سبزوارى و اسفار ملاصدرا را حوزه درس خود قرار مى‌داد و زمانى هم به تدريس فقه مى‌پرداخت ولى در تدريس و بيان نهج‌البلاغه حالتى ملكوتى مى‌يافت، بيانات او از دل برمى‌خاست لاجرم بر دلها مى‌نشست.
 
مى‌توان گفت كه او عاشق يافتن علم و فضيلت و تدريس و بخشش آنها به عاشقان دين و دانش راستين بود، معمولا براى مطالب استناد به اشعار مولانا مى‌نمود و خود در هاله‌اى از نور و معنويت قرار مى‌گرفت. گاهى محفل درس او به شرح مثنوى يا غزليات حافظ برگزار مى‌گرديد.
 
مدتی نیز در دوره کارشناسی ارشد فلسفه در دانشگاه اصفهان به تدریس اخلاق، حکمت عملی، و فتوحات مکیه ابن عربی مشغول بود.
 
استاد شفيعى خود در سرودن شعر استاد بود و اشعار نغزى در عرفان و اخلاق به صورت قصيده و غزل دارد كه براى حسن ختام اين مقال يكى از غزليات او را در اين جا مى‌آورم<ref>کتابی، محمد باقر، مقدمه کتاب سخن آشنا،ص23(با اندکی تغییر).</ref>.
 
  
:به دلگشای روی تو لاله زاری نیست / به دلربایی حسن تو گلعذاری نیست
+
مى‌توان گفت كه او عاشقِ يافتن علم و فضيلت و تدريس و بخشش آنها به عاشقان دين و دانش راستين بود، معمولا براى مطالب استناد به اشعار [[مولوی|مولانا]] مى‌نمود و خود در هاله‌اى از نور و معنويت قرار مى‌گرفت. گاهى محفل درس او به شرح [[مثنوی معنوی (کتاب)|مثنوى]] يا غزليات [[حافظ شیرازی|حافظ]] برگزار مى‌گرديد.
:اگر چه خلق سراسر شکار حسن تواند / کمند عشق تو را همچو من شکاری نیست
+
مدتی نیز در دوره کارشناسی ارشد فلسفه در دانشگاه [[اصفهان]] به تدریس [[اخلاق]]، حکمت عملی، و «[[فتوحات مکیه (کتاب)|فتوحات مکیه]]» [[محیی الدین ابن عربی|ابن عربی]] مشغول بود. استاد شفيعى خود در سرودن [[شعر]] استاد بود و اشعار نغزى در [[عرفان]] و اخلاق به صورت [[قصیده|قصيده]] و [[غزل]] دارد.
:ازآن به دور تو گردم که در مسیر حیات/ به جز مطاف وجودت مرا مداری نیست
 
:ز چار سوی جهان جز به گرد شعله شمع/ محیط همت پروانه را کناری نیست
 
:بیا به بزم حریفان مقام و جاهم بین/ مرا که نزد تو مقدار و اعتباری نیست
 
:غنی ز دولت عشقم اگر چه درویشم/ مرا به بود و نبود زمانه کاری نیست
 
:نشان ز خاک شفیعی مجو که می گویند/ شهید گمشده را در جهان مزاری نیست
 
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
سطر ۵۰: سطر ۴۹:
 
==منابع==
 
==منابع==
  
*درس های نهج البلاغه استاد شفیعی،سخن آشنا، شرح عرفانی اخلاقی نهج البلاغه،اصفهان،انتشارات کانون پژوهش،جلد اول،1386.
+
*درس های نهج البلاغه استاد شفیعی، سخن آشنا، اصفهان، انتشارات کانون پژوهش، جلد اول، 1386.
*دکتر اعظم رجالی،آثار و افکار حکما و عرفای مشهور اصفهان،اصفهان، ناشر دانشگاه آزاد خوراسکان، چاپ اول، 1383.
+
*دکتر اعظم رجالی، آثار و افکار حکما و عرفای مشهور اصفهان، دانشگاه آزاد خوراسکان، چاپ اول، 1383.
*حسین شفیعی [http://isfahan.ir/ShowPage.aspx?Page_=article&PageID=219&PageIDF=60&backpage=1&Lang=1&Sub=42، وب گاه شهرداری اصفهان]بازیابی:8دی1396.
+
*حسین شفیعی، [http://isfahan.ir/ShowPage.aspx?Page_=article&PageID=219&PageIDF=60&backpage=1&Lang=1&Sub=42، وب گاه شهرداری اصفهان]، بازیابی: 8 دی 1396.
*حسین شفیعی،دارالجنون عشق به انضمام نور الیقین،انتشارات همشهری، چاپ اول، زمستان 1379.
+
*حسین شفیعی، دارالجنون عشق به انضمام نور الیقین، انتشارات همشهری، چاپ اول، زمستان 1379.
  
 
[[رده:عارفان]]
 
[[رده:عارفان]]
 
[[رده:فیلسوفان]]
 
[[رده:فیلسوفان]]

نسخهٔ ‏۱۱ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۵۱

عارف عامل حکیم وارسته استاد حسين شفيعى در سال 1302 شمسى در شهر اصفهان به دنيا آمد و به سال 1378 چشم از جهان فرو بست و در قطعه نام آوران باغ رضوان اصفهان آرام گرفت.

Shafia1.jpg

تحصیلات و استادان

حسين شفيعى معارف متداول اسلامى، از صرف و نحو و منطق و فقه و كلام و فلسفه را نزد علمای بزرگ زمان خود تحصيل كرده و از خرمن هريك خوشه‌ها چيده بود.

وی مقدمات را نزد آقای شیخ محمد جواد فریدنی آموخت، حکمت و فلسفه را نزد حكيم و عارف و فقيه بزرگوار آيت‌اللّه حاج آقا رحيم ارباب (م، 1396 ق) و متكلم و حكيم معروف اصفهان مرحوم صدرالدين هاطلى كوپائى (م، 1372 ق) و فصوص الحکم محی الدین عربی را نزد فيلسوف و عارف وارسته مرحوم شيخ اسداللّه ايزدگشسب (م، 1366 ق) و همچنین از اصولى و متكلم بزرگ مرحوم حاج حيدرعلى خان برومند و مخصوصا از حوزه درس پربركت فقيه و عارف وارسته آيت‌اللّه حاج ميرزا على‌آقا شيرازى اعلى‌اللّه مقامه بهره‌ها برد؛ به ويژه از درس نهج‌البلاغه آن عالم ربانى بسیار استفاده نمود و مدت پانزده سال پیوسته ملازم آن بزرگوار بود. در سیر و سلوک از مرحوم ذو الریاستین بهره مند گردید.

استاد حسین شفیعی شخصیت خویش را پرورش یافته سه کس می دانست: مرحوم ذو الریاستین، مرحوم آیت الله ارباب و مرحوم حاج میرزا علی آقا شیرازی.

سایر اساتید استاد شفیعی عبارتند از: سید نورالدین شیرازی، آیت الله مرعشی، آیت الله بروجردی، شیخ محمدحسن نجف آبادی، آقا میرزا محمد درچه ای.

آثار و تألیفات

مرحوم شفیعی مانند استادان خود بیشتر به تألیف کتب انفسی می پرداخت و اکثر اوقات گرانبهای خود را صرف خدمت به خلق و تدریس و تربیت شاگردان می کرد. او معتقد بود کتاب برای انسان شدن کم نیست، آنچه مسلمانان احتیاج دارند کتاب نیست، عمل کردن به وظایف مورد نیاز آنان است تا دردهای ظاهر و باظن مردم التیام پیدا کند. با این حال به مناسبتهایی مطالبی نگاشته است، از جمله:

  1. بهجة الطالبین، در منطق
  2. نور الیقین، در شرح خطبه متقین از نهج البلاغه
  3. تجلی فضیلت، در دو جلد که توسط عالم بزرگ حاج سید ابوالفضل میرلوحی از شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید جمع آوری شده و توسط استاد شفیعی ترجمه شده است. موضوع جلد اول این کتاب برگزیده ای از فضایل و مناقب امیرالمومنین علیه السلام از شرح ابن ابی الحدید معتزلی (م، 655 ق) است و موضوع جلد دوم شرحی از وقایع بعد از رحلت رسول اکرم صلی الله علیه و گوشه ای از زندگانی حضرت علی علیه السلام که آن هم برگزیده شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید است.
  4. دارالجنون عشق، دیوان اشعار استاد است که به همراه کتاب نورالیقین پس از وفات ایشان به چاپ رسیده است.
  5. ترجمه دست نوشته آیت الله ارباب در مورد «لک وحدانیه العدد». (این مکتوب در کتاب آثار و افکار حکما و عرفای مشهور اصفهان چاپ شده است[۱]).
  6. سخن آشنا؛ شرح عرفانی اخلاقی نهج البلاغه، با مقدمه دکتر سید محمدباقر کتابی. این کتاب درس های نهج البلاغه استاد است که توسط شاگردانشان جمع آوری و تدوین شده است.

ویژگی‌های علمی

استاد حسين شفيعى، الفيه ابن مالك و سيوطى و مغنى در صرف و نحو را به خوبى در حافظه داشت و گاهى تدريس مى‌نمود. مطوّل تفتازانى در معانى و بيان و كتاب شمسيه و شرح مطالع در حافظه علمى او به خوبى قرار گرفته بود.

با دنياى فقه و اصول آشنايى كامل داشت و كتابهاى معمول در اين علوم مثل تبصره علامه، مختصرالنافع محقق حلّى، شرح لمعه و شرح كبير (رياض) تا قوانين ميرزاى قمى و معالم‌الاصول و مكاسب شيخ انصارى را در خدمت استادان مبرز فرا گرفته بود و تدریس می کرد.

همچنين در علوم عقلى و فلسفى و كلامى مثل كتاب تجريد و منظومه حاجى سبزوارى و اسفار ملاصدرا رنجها برده بود.[۲] با سفر به شهرهای قم و تهران از محضر بزرگان علم و استفاده برد، با افراد بسیار مجالست نمود، با نحله های گوناگون فکری آشنا شد و از محضر اوتاد و رجال شریعت و طریقت و مکتب بزرگان فلسفه و عرفان بهره ها برد.

در اصلاح و پرورش نفس مجاهدتها کرد و سرانجام نجات و صلاح خویش را در «عشق» یافت.[۳] گرچه تحصیلات وی در حوزه و نزد اساتید بزرگ آن بود، ولی به تأسی از استاد خود حاج آقا رحیم ارباب و ایشان نیز به پیروی از استاد خود جهانگیرخان قشقایی لباس روحانیت نپوشید.

استاد حسين شفيعى با آثار شاعران بزرگ عرفان و ادب فارسى آشنايى كامل داشت؛ مثنوى مولانا انيس هميشگى او بود، مطالعه در آثار عطار، سنائى، سعدى و مخصوصا حافظ سهمى از زندگى روزمره او را اشغال كرده بود.[۴]

حسین شفیعی استاد مسلم نهج البلاغه و حافظ آن بود، با نهج البلاغه مولا امیرالمومنین علیه السلام زندگی می کرد و پایه اعتقادات و روش زندگی اش را بر اساس آن قرار داده بود.

وی کتابشناس بی نظیری در شناخت کتاب های خطی از نظر نگارش، جلد، سبک و ..... بود.[۵] از خدمات بزرگ او شناساندن قبور علما و عرفا در شهر اصفهان بود که با همکاری شهردار وقت، آرامگاه این بزرگان احیا گشته و اینک تخت فولاد اصفهان که گنجینه عالمان و عارفان برجسته در طول سالیان دراز بوده است، زیارت گاه اهل دل و معنا است.

حوزه تدریس

بیشترین تلاش مرحوم حسین شفیعی در مسیر تربیت شاگردان بود و الحق که در این راه نهایت تلاش خویش را انجام داد. سالهاى طولانى، خانه خود را محل تدريس قرار داده بود، هر روز چندين درس مى‌داد؛ براى خانم ها جدا و براى آقايان هم جدا تدريس مى‌نمود.

گاهى از كتب عرفان مثل منازل السائرين، شرح فصوص‌الحكم، مصباح الانس، شرح گلشن راز، تائيه ابن فارض و امثال اينها تدريس مى‌نمود و زمانى كتب اخلاقى مانند مكارم‌الاخلاق، مشكوة‌الانوار، تحف‌ العقول، ارشاد القلوب، چهل حديث امام خمينى عليه‌الرحمه را بيان مى‌نمود و گاهى منطق و فلسفه، مثل منظومه حاجى سبزوارى و اسفار ملاصدرا را حوزه درس خود قرار مى‌داد و زمانى هم به تدريس فقه مى‌پرداخت. ولى در تدريس و بيان نهج‌البلاغه حالتى ملكوتى مى‌يافت، بيانات او از دل برمى‌خاست لاجرم بر دلها مى‌نشست.

مى‌توان گفت كه او عاشقِ يافتن علم و فضيلت و تدريس و بخشش آنها به عاشقان دين و دانش راستين بود، معمولا براى مطالب استناد به اشعار مولانا مى‌نمود و خود در هاله‌اى از نور و معنويت قرار مى‌گرفت. گاهى محفل درس او به شرح مثنوى يا غزليات حافظ برگزار مى‌گرديد. مدتی نیز در دوره کارشناسی ارشد فلسفه در دانشگاه اصفهان به تدریس اخلاق، حکمت عملی، و «فتوحات مکیه» ابن عربی مشغول بود. استاد شفيعى خود در سرودن شعر استاد بود و اشعار نغزى در عرفان و اخلاق به صورت قصيده و غزل دارد.

پانویس

  1. همان،صفحات 326-328
  2. کتابی، محمد باقر، مقدمه کتاب سخن آشنا،اصفهان،انتشارات کانون پژوهش،جلد اول،1386،ص21.
  3. حسین شفیعی،وب گاه شهرداری اصفهان.
  4. کتابی، محمد باقر، مقدمه کتاب سخن آشنا.اصفهان،انتشارات کانون پژوهش،جلد اول،1386،ص 23.
  5. اعظم رجالی، آثار و افکار حکما و عرفای مشهور اصفهان، چاپ اول، 1383،ص343.

منابع

  • درس های نهج البلاغه استاد شفیعی، سخن آشنا، اصفهان، انتشارات کانون پژوهش، جلد اول، 1386.
  • دکتر اعظم رجالی، آثار و افکار حکما و عرفای مشهور اصفهان، دانشگاه آزاد خوراسکان، چاپ اول، 1383.
  • حسین شفیعی، وب گاه شهرداری اصفهان، بازیابی: 8 دی 1396.
  • حسین شفیعی، دارالجنون عشق به انضمام نور الیقین، انتشارات همشهری، چاپ اول، زمستان 1379.