حباب بن منذر: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{خوب}} | {{خوب}} | ||
| − | + | «حَباب بن مُنذر»، از [[صحابی|صحابه]] شجاع [[پیامبر اسلام]] صلی الله علیه و آله و از سخن سرایان بنام [[انصار]] بود. او در دوران [[جاهلیت|جاهلیت]] به صحت رأى و دقت نظر معروف بود، به همین جهت «ذوالرأی» لقب گرفت،<ref>اعلام، زرکلى، ج۲، ص۱۶۷.</ref> و در برخى از [[غزوات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله|غزوات]] پیامبر صلی الله علیه و آله نیز مورد مشورت و نظرخواهى آن حضرت واقع مى‌شد. | |
| − | == | + | ==حضور فعال در میدان جهاد== |
| − | حباب در | + | حباب بن منذر در بیشتر جنگ هاى دوره [[پیامبر اسلام|پیامبر]] صلی الله علیه و آله حضورى فعال و چشمگیر داشت از جمله: |
| − | *''' جنگ بدر''' | + | *''' جنگ بدر:''' حباب در [[غزوه بدر|جنگ بدر]]، پرچمدار قبیله [[خزرج]] بود و فرماندهى آنان را به عهده داشت.<ref>مغازى، ج۱، ص۵۸.</ref> پیش از آن که رسول‌اللَّه صلی الله علیه و آله در محل بدر فرود آید، از یاران خود پیرامون محل جنگ نظرخواهى کرد. حباب گفت: اینجا اردوگاه خوبى نیست، ما را به نزدیکترین آب دشمن برسان... در آنجا چاهى است که آبش شیرین و زیاد و تمام نشدنى است! کنارش حوضى مى‌سازیم و به مقدار لازم آب ذخیره ساخته و بقیه چاهها را کور مى‌کنیم. در این موقع [[جبرئیل]] بر پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شد و گفت: رأى درست همان است که حباب به آن اشاره کرد.<ref>مغازى، ج۱، ص۵۸.</ref> |
| − | + | *''' جنگ احد:''' ابن منذر در [[غزوه احد|جنگ احد]]، مأمور اطلاعاتى پیامبر صلی الله علیه و آله و از جمله محافظان آن حضرت بود. [[پیامبر اسلام|حضرت محمد]] صلی الله علیه و آله حباب را براى برآورد تعداد نیروهاى دشمن فرستاد و از او خواست تا گزارش کار را دور از چشم دیگران به ایشان بدهد. حباب با زیرکى در این مأموریت موفق شد و شمار دشمن را سه هزار نفر تخمین زد.<ref>همان مدرک، ج۱، ص۲۰۷.</ref> نقل شده که در این جنگ وى از جمله افراد معدودى بود که در لحظات حساس تا پاى جان در کنار پیامبر صلی الله علیه و آله ایستاد.<ref>شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحدید، ج۱۵، ص۲۰، در احیاء التراث، بیروت، ۱۳۸۷.</ref> | |
| − | حباب گفت: | + | *'''جنگ بنى‌نضیر:''' «حباب» در [[غزوه بنی نضیر|جنگ بنى نضیر]] همانند بدر، مشاور نظامى پیامبر صلی الله علیه و آله بود. آن حضرت وقتى از یاران خود درباره موقعیت عملیاتى نظر خواست، حباب گفت: نظر من اینست که میان دژهاى [[بنی نضیر|بنى نضیر]] و [[بنی قریظه|بنى قریظه]] نیرو مستقر نماییم و ارتباط خبرى آنها را قطع کنیم. در اینجا نیز رسول خدا صلی الله علیه و آله نظر حباب را به اجرا گذاشت.<ref>طبقات، ج۳، ص۵۶۷.</ref> |
| − | در | + | *'''جنگ بنی‌قریظه:''' سال پنجم هجرى پیامبر صلی الله علیه و آله عزم پیکار با این تیره از [[یهود|یهود]] در [[غزوه بنی قریظه|غزوه بنى قریظه]] را کرد، و حباب از معدود اسب سوارانى بود که در این واقعه در کنار [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله حضور داشت.<ref>مغازى، ج۲، ص۴۹۸.</ref> |
| − | *''' | + | *''' جنگ خیبر:''' در [[غزوه خیبر|غزوه خیبر]] گرچه فتح نهایى بدست تواناى [[امام علی علیه السلام|امیرمؤمنان على]] علیه السلام انجام گرفت، ولى نقش حباب را نمى‌توان در فتح قلعه‌هاى بسیارى نادیده گرفت؛ از جمله قلعه صعب بن معاذ به دست او فتح شد و پرچم [[اسلام]] را در آن به اهتزاز آورد.<ref>همان مردک، ج۲، ص ۶۴۹ و ۶۵۹ و ۶۶۲؛ سیره حلبیه، ج۳، ص۳۹.</ref> |
| − | + | *'''جنگ حنین:''' پیامبر اکرم(ص) در سال هشت هجری برای دفع شر قبیله هوازن به سمت [[غزوه حنین|حنین]] رهسپار شد و پرچم خزرجیان را به حباب واگذار نمود.<ref>مغازى، ج۳، ص۸۹۵.</ref> | |
| − | در | + | |
| + | * پیامبر اسلام(ص) پس از حنین به سمت شهر [[طائف]] عزیمت نمود و بار دیگر حباب در سمت مشاور نظامی انجام وظیفه کرد. | ||
| + | * حباب همچنین یکی از همرزمان [[امیرالمومنین]] علیه السلام در [[سریه]] «فلس» بود که به فرماندهی آن حضرت انجام گرفت. | ||
| + | * در سال نهم هجری، پیامبر(ص) به سمت [[غزوه تبوک|تبوک]] لشکر کشید و حباب در این واقعه نیز ملازم رسول خدا(ص) بود و بنا به قولی آن حضرت پرچم [[خزرج|خزرجیان]] را به وی واگذار نمود. | ||
| − | + | ==حباب پس از پیامبر== | |
| − | + | پس از [[رحلت پیامبر اسلام|رحلت رسول گرامی اسلام]](ص)، حباب بن منذر از جمله کسانی بود که در [[واقعه سقیفه بنی ساعده|سقیفه بنی ساعده]] اجتماع کرد. وی با انتقال حکومت به [[مهاجرین|مهاجران]] مخالف بود و بعد از سخنان [[ابوبکر]] و ادعای جانشینی رسول خدا(ص)، به او اعتراض نمود. حباب معتقد بود که در صورت ریاست ابوبکر بر امت اسلام، [[انصار]] نیز باید در حکومت شریک باشند، لذا گفت: «باید از انصار یک امیر و از مهاجرین نیز یک امیر برگزیده شود». حباب بن منذر آن دسته از [[انصار]] را که با ابوبکر [[بیعت]] نمودند مورد سرزنش و انتقاد شدید خود قرار داد. حتی کار به مشاجره و درگیرى لفظى با گردانندگان سقیفه، بخصوص شخص [[عمر بن خطاب|عمر خطاب]] انجامید و مبغوض دستگاه [[خلافت]] شد. | |
| − | + | سرانجام، حباب بن منذر در سال ۲۰ هجرى<ref>اصابه، ج۱، ص۳۰۲؛ کامل، ج۳، ص۷۷.</ref> در دوران خلافت عمر -در حالی که بیش از ۵۰ سال داشت- در [[مدینه]] بدرود حیات گفت. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | در | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
| − | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | * | + | *پژوهشکده تحقیقات اسلامى سپاه، مرورى بر زندگانى فرماندهان اسلام، تهران، مرکز تحقیقات سپاه، چاپ اول، ص ۲۶ تا ۲۸. |
| − | + | *دایرةالمعارف صحابه پیامبر اعظم، ج۴، مقاله «حباب بن منذر». | |
[[رده:اصحاب پیامبر]] | [[رده:اصحاب پیامبر]] | ||
[[رده:اصحاب امام علی علیه السلام]] | [[رده:اصحاب امام علی علیه السلام]] | ||
| + | <references /> | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۱۴
«حَباب بن مُنذر»، از صحابه شجاع پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و از سخن سرایان بنام انصار بود. او در دوران جاهلیت به صحت رأى و دقت نظر معروف بود، به همین جهت «ذوالرأی» لقب گرفت،[۱] و در برخى از غزوات پیامبر صلی الله علیه و آله نیز مورد مشورت و نظرخواهى آن حضرت واقع مى‌شد.
حضور فعال در میدان جهاد
حباب بن منذر در بیشتر جنگ هاى دوره پیامبر صلی الله علیه و آله حضورى فعال و چشمگیر داشت از جمله:
- جنگ بدر: حباب در جنگ بدر، پرچمدار قبیله خزرج بود و فرماندهى آنان را به عهده داشت.[۲] پیش از آن که رسول‌اللَّه صلی الله علیه و آله در محل بدر فرود آید، از یاران خود پیرامون محل جنگ نظرخواهى کرد. حباب گفت: اینجا اردوگاه خوبى نیست، ما را به نزدیکترین آب دشمن برسان... در آنجا چاهى است که آبش شیرین و زیاد و تمام نشدنى است! کنارش حوضى مى‌سازیم و به مقدار لازم آب ذخیره ساخته و بقیه چاهها را کور مى‌کنیم. در این موقع جبرئیل بر پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شد و گفت: رأى درست همان است که حباب به آن اشاره کرد.[۳]
- جنگ احد: ابن منذر در جنگ احد، مأمور اطلاعاتى پیامبر صلی الله علیه و آله و از جمله محافظان آن حضرت بود. حضرت محمد صلی الله علیه و آله حباب را براى برآورد تعداد نیروهاى دشمن فرستاد و از او خواست تا گزارش کار را دور از چشم دیگران به ایشان بدهد. حباب با زیرکى در این مأموریت موفق شد و شمار دشمن را سه هزار نفر تخمین زد.[۴] نقل شده که در این جنگ وى از جمله افراد معدودى بود که در لحظات حساس تا پاى جان در کنار پیامبر صلی الله علیه و آله ایستاد.[۵]
- جنگ بنى‌نضیر: «حباب» در جنگ بنى نضیر همانند بدر، مشاور نظامى پیامبر صلی الله علیه و آله بود. آن حضرت وقتى از یاران خود درباره موقعیت عملیاتى نظر خواست، حباب گفت: نظر من اینست که میان دژهاى بنى نضیر و بنى قریظه نیرو مستقر نماییم و ارتباط خبرى آنها را قطع کنیم. در اینجا نیز رسول خدا صلی الله علیه و آله نظر حباب را به اجرا گذاشت.[۶]
- جنگ بنی‌قریظه: سال پنجم هجرى پیامبر صلی الله علیه و آله عزم پیکار با این تیره از یهود در غزوه بنى قریظه را کرد، و حباب از معدود اسب سوارانى بود که در این واقعه در کنار رسول خدا صلی الله علیه و آله حضور داشت.[۷]
- جنگ خیبر: در غزوه خیبر گرچه فتح نهایى بدست تواناى امیرمؤمنان على علیه السلام انجام گرفت، ولى نقش حباب را نمى‌توان در فتح قلعه‌هاى بسیارى نادیده گرفت؛ از جمله قلعه صعب بن معاذ به دست او فتح شد و پرچم اسلام را در آن به اهتزاز آورد.[۸]
- جنگ حنین: پیامبر اکرم(ص) در سال هشت هجری برای دفع شر قبیله هوازن به سمت حنین رهسپار شد و پرچم خزرجیان را به حباب واگذار نمود.[۹]
- پیامبر اسلام(ص) پس از حنین به سمت شهر طائف عزیمت نمود و بار دیگر حباب در سمت مشاور نظامی انجام وظیفه کرد.
- حباب همچنین یکی از همرزمان امیرالمومنین علیه السلام در سریه «فلس» بود که به فرماندهی آن حضرت انجام گرفت.
- در سال نهم هجری، پیامبر(ص) به سمت تبوک لشکر کشید و حباب در این واقعه نیز ملازم رسول خدا(ص) بود و بنا به قولی آن حضرت پرچم خزرجیان را به وی واگذار نمود.
حباب پس از پیامبر
پس از رحلت رسول گرامی اسلام(ص)، حباب بن منذر از جمله کسانی بود که در سقیفه بنی ساعده اجتماع کرد. وی با انتقال حکومت به مهاجران مخالف بود و بعد از سخنان ابوبکر و ادعای جانشینی رسول خدا(ص)، به او اعتراض نمود. حباب معتقد بود که در صورت ریاست ابوبکر بر امت اسلام، انصار نیز باید در حکومت شریک باشند، لذا گفت: «باید از انصار یک امیر و از مهاجرین نیز یک امیر برگزیده شود». حباب بن منذر آن دسته از انصار را که با ابوبکر بیعت نمودند مورد سرزنش و انتقاد شدید خود قرار داد. حتی کار به مشاجره و درگیرى لفظى با گردانندگان سقیفه، بخصوص شخص عمر خطاب انجامید و مبغوض دستگاه خلافت شد.
سرانجام، حباب بن منذر در سال ۲۰ هجرى[۱۰] در دوران خلافت عمر -در حالی که بیش از ۵۰ سال داشت- در مدینه بدرود حیات گفت.
پانویس
- ↑ اعلام، زرکلى، ج۲، ص۱۶۷.
- ↑ مغازى، ج۱، ص۵۸.
- ↑ مغازى، ج۱، ص۵۸.
- ↑ همان مدرک، ج۱، ص۲۰۷.
- ↑ شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحدید، ج۱۵، ص۲۰، در احیاء التراث، بیروت، ۱۳۸۷.
- ↑ طبقات، ج۳، ص۵۶۷.
- ↑ مغازى، ج۲، ص۴۹۸.
- ↑ همان مردک، ج۲، ص ۶۴۹ و ۶۵۹ و ۶۶۲؛ سیره حلبیه، ج۳، ص۳۹.
- ↑ مغازى، ج۳، ص۸۹۵.
- ↑ اصابه، ج۱، ص۳۰۲؛ کامل، ج۳، ص۷۷.
منابع
- پژوهشکده تحقیقات اسلامى سپاه، مرورى بر زندگانى فرماندهان اسلام، تهران، مرکز تحقیقات سپاه، چاپ اول، ص ۲۶ تا ۲۸.
- دایرةالمعارف صحابه پیامبر اعظم، ج۴، مقاله «حباب بن منذر».
