امام حسن علیه السلام

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
[[|250px|center]]
مقام امام دوم
نام حسن
القاب مجتبی
کنیه ابو محمد
پدر امام علی علیه السلام
مادر حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها
زادروز 15 رمضان سال سوم هجری قمری
زادگاه مدینه
مدت امامت 10سال
مدت عمر 47 سال
تاریخ شهادت 28 صفر سال 50 هجری قمری
علت شهادت
قاتل جعده دختر اشعث
مدفن مدینه، بقیع




ولادت

علی بن عیسی اربلی می ‌نویسد : « صحیح‌ترین اقوال آن است که امام حسن در نیمه ‌ی رمضان سال سوم هجرت در مدینه طیبه متولد شده است .[۱] » ولی محمد تقی سپهر در ناسخ می ‌نویسد : « آنچه از احادیث مختلف تحقیق کرده و نظر نهایی را اختیار نموده‌ ام ، این است که ولادت امام حسن در روز سه ‌شنبه نیمه ‌ی ماه رمضان سال دوم هجری بوده است . [۲] »

کنیه

خاتون ‌آبادی برای حضرت پانزده لقب نقل کرده است . به ده مورد که اکثر تاریخ‌نویسان بر آنها متفق القول هستند ، اشاره می‌شود : « 1- تقی ؛ 2- طیب ؛ 3- زکی ؛ 4- سید ؛ 5- سبط ؛ 6 – ولی ؛ 7- امین ؛ 8 - مجتبی ؛ 9- حجت ؛ 10- زاهد. » مرحوم علی بن عیسی اربلی می‌گوید : « مشهورترین آنها " تقی " و بهترین آنها " سید " است که خود پیامبر اکرم این لقب را به ایشان داده است . کنیه " ابومحمد " را پیامبر خدا  به آن حضرت  داده است و غیر از این برای حضرت کنیه ‌ی دیگری نقل نشده است[۳] .

امام حسن مجتبي 7 ساله بود كه رسول خدا از دنيا رفت و سي سال نيز تحت تربيت پدر بزرگوارش علي علیه السلام گذراند و در جنگ جمل و جنگ صفین شرکت جست.

آن حضرت در سال چهلم هجري پس از شهادت علي علیه السلام بواسطه وصيت اميرالمؤمنين و درخواست مسلمانان، زمام امور مسلمين را عهده دار شد. مردم با او بيعت كردند و حضرت كارگزاران خود را در بلاد هاي مختلف منصوب كرد و شش ماه به اداره امور مسلمين پرداخت از آن جا كه بنی اميه كينه اي ديرينه با خاندان بنی هاشم داشتند زمانه را مناسب دانستند و از تحولات جاري و عدم ثبات سياسي جامعه استفاده كردند.

معاويه جاسوسي را به شهرها روانه كرد تا زمينه تضعيف حكومت امام حسن را مهيا كند. پس از اطلاع امام حسن علیه السلام از تحريكات معاويه ابتدا به او هشدار دارد، سپس وارد كارزار با معاويه شد.

معاويه قبل از جنگ با حيله و تهديد وارد شد كه نتيجه مكر او مجبوركردن امام به پيشنهاد "صلح" معاويه شد اما با شرايط خاصي كه حضرت تعيين كردند. پيمان صلح در 25 ربیع‌ الاول سال 41 هجري انعقاد يافت.

بعد از صلح از همان آغاز عده اي شروع به خرده گيري از حضرت كردند و معاويه با زير پا نهادن صلح نامه، انديشه كشتن حضرت را در سر پروراند. معاويه پس از چهار مرتبه اجراي نقشه شوم خود توانست در مرتبه آخر توسط "جعده" دختر اشعث همسر امام حسن توسط زهري قوي حضرت را مسموم كند كه بعد از اين زهر حضرت در بستر بيماري شديد افتاد و سرانجام در28 صفر سال 50 هجري در 47 سالگي به شهادت رسيد.

جنازه مطهر حضرت پس از مشايعت عظيم مسلمين و پس از جلوگيري شديد امويان از دفن بدن شريف ايشان در كنار قبر رسول خدا، نهايتا در قبرستان بقيع در مدينه منوره به خاك سپرده شد.

امام حسن مجتبي عليه السلام همانند نامي كه خداوند بر ايشان نهاده بود داراي سيرت و صورت حسن و مثال صفات كامل انساني و اسلامي بودند. فرزندان حضرت را 13 الي 16 از مادران مختلف نوشته اند.


منبع

موسسه تبیان، نرم افزار دایره المعارف چهارده معصوم علیهم السلام

چهارده معصوم علیهم السلام
اسامی

حضرت محمد صلی الله علیه و آلهحضرت فاطمه سلام الله علیها

امام علی علیه السلامامام حسن علیه السلامامام حسین علیه السلامامام سجاد علیه السلامامام باقر علیه السلامامام صادق علیه السلامامام کاظم علیه السلامامام رضا علیه السلامامام جواد علیه السلامامام هادی علیه السلامامام حسن عسکری علیه السلامامام زمان عجل الله تعالی فرجه

مفاهیم وابسته
اهل البیت علیهم السلامعصمتپنج تنعترتساداتاهل الذکراکمال دیناولی الأمر
آیات و احادیث مرتبط
آیه تطهیرآیه امامتآیه اکمالحدیث ثقلینحدیث سفینهحدیث یوم الدارحدیث طیر مشوی
  1. محدث اربلی ، کشف الغمه ، فی معرفه الائمه علیهم السلام ، تبریز ، بنی هاشم ، 1381 ق ، چاپ اول ، ج 1 ، ص450
  2. ابراهیم ، حسینی لیلابی ، آمال الواعظین ، بی جا ، 1383 ، چاپ دوم ، ج 2 ، ص462
  3. هاشم ،رسولی محلاتی ،زندگانی امام حسن مجتبی  ، تهران ،دفتر نشر فرهنگ اسلامی ، 1382 ،چاپ 12 ،ص 9