اتیوپی
«اتیوپی» (حبشه)، کشوری است اسلامی در شرق آفریقا و پایتخت آن آدیس آبابا است. این کشور در صدر اسلام، مأمن تعدادی از یاران پیامبر اکرم(ص) بود، از این رو به آنجا هجرت نمودند. لقمان حکیم و بلال حبشی، از شخصیت‌های تاریخی و برجسته اتیوپی هستند.
موقعیت جغرافیایی
اتیوپی کشوری است کوهستانی که با ۱٬۱۰۴٬۳۰۰ کیلومتر مربع کیلومترمربع مساحت، در منطقه استوایی بین سودان و سومالی قرار دارد. از ارتفاعات آن رودهای مهمی نشأت می گیرد که مهمترین آنها نیل آبی است.
این کشور به دلیل وجود ارتفاعات و قرار گرفتن در ناحیه استوایی، آب و هوایی گرم و مرطوب و پر باران دارد.
حکومت اتیوپی
حکومت اتیوپی تا مارس ۱۹۷۵ م. مشروطه سلطنتی بود و در این سال با قیام نظامیان، به جمهوری سوسیالیستی تبدیل گردید. در دوران چهارده ساله حکومت سوسیالیست ها، مسلمانان دچار مشکلات زیادی شدند و جایگاه حقوقی و اجتماعی آنان ضعیف گردید و حتی به عنوان شهروند درجه دوم به حساب می آمدند و هویت نداشتند.
اتیوپی ۵۵ میلیون نفر جمعیت دارد که نژاد بیشتر آن ها سیاه و سامی است و به زبان امهری و عربی تکلم می کنند. بیش از نیمی از جمعیت آن مسلمان، بقیه غالبا مسیحی و پیرو کلیسای کاتولیک هستند.
جمعیت اتیوپی به طور نابرابر در سطح کشور تقسیم شده است. در استان های مرکزی و غربی جمعیت متراکم است، ولی در وسیع ترین استان کشور یعنی هرارج و باله و شرق کشور (آفارو دنقله) مردم تراکم کمتری دارند. اتیوپی در سیزده نوامبر سال ۱۹۴۵ م. به عضویت سازمان ملل درآمد.
اسلام و مسلمانان در اتیوپی
اتیوپی (حبشه) نخستین پایگاه دین اسلام و مأمن برخی از اصحاب پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) است. پیش از آن که اسلام در جزیرةالعرب بسط یابد، در جریان نخستین هجرت مسلمانان، به حبشه یا اتیوپی وارد شد. زیرا این کشور از نظر جغرافیایی در نزدیکی محل تولد اسلام (حجاز) قرار گرفته و همسایه آن بود. بلال حبشی، موذن پیامبر اکرم (ص) و صحابی معروف آن حضرت، اهل اتیوپی است.
حبشه به علت پذیرایی از مسلمانان مهاجر، از جهاد اسلامی مستثنی شد. نجاشی، نخستین پادشاهی بود که به اسلام گروید و مزار وی اکنون زیارتگاه مسلمانان این کشور است. اسلام در آغاز، میان عشایر ساحل دریای سرخ رایج شد، سپس به سمت شمال و بلندی‌های شرقی گسترش یافت. کمتر از نیمی از جمعیت اتیوپی را مسلمانان تشکیل می‌دهند.
اما در قرون اخیر، مسلمانان اتیوپی، خائنان و همدستان دشمن خوانده می‌شدند، تا جایی که اقدام‌های کیفری ضد عده‌ای از رهبران و جوامع مسلمان اجرا شد. ایتالیایی‌ها، دادگاه‌های شریعت را تاسیس کرده بودند، دادگاه‌های شریعت (اسلامی) در اعلامیه سال ۱۹۶۲ م. در بخش دادگاه‌ها و قانون آیین دادرسی مدنی، قانونی شناخته نشدند.
در سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۰ میلادی. بروز تحولات جدید در آفریقا، جهان اسلام و اتیوپی، اوضاع به تدریج به نفع مسلمانان اتیوپی تغییر یافت. تظاهرات مسلمانان اتیوپی ساکن آدیس آبابا در آوریل ۱۹۷۴ م. که از قبل برنامه ریزی و سازماندهی شده بود، از نخستین و بزرگ‌ترین نشانه های ظهور اعتراض‌های مردمی و درخواست بهبود وضعیت و جبران مظالم گذشته بود.
در ۱۵ سپتامبر ۱۹۷۵ م، هیأتی به سرپرستی حاج محمد ثانی حبیب، امام جماعت مسجد انور به همراه نمایندگان مسلمانان استان‌های گوناگون کشور با سرهنگ امان میکائیل عاندوم رئیس شورای نظامیان (DERG) و وزیر دفاع ملاقات کردند. در این دیدار، امام مسجد انور از طرف مسلمانان اتیوپی حمایت خود را از تحولات جاری اعلام کرد.
در ۲۲ سپتامبر ۱۹۷۵ م. حکومت جدید اعلام کرد که تعطیلات مذهبی و ملی را برای مسیحیان و مسلمانان رعایت خواهد کرد و بر همین اساس برای نخستین بار عید قربان (الاضحی) به صورت تعطیل رسمی در نظر گرفته شد. همچنین سالروز ولادت پیامبر اکرم(ص) برای نخستین بار روز سه شنبه ۲۴ مارس ۱۹۷۵ م. به صورت تعطیل رسمی اعلام شد.
تشکیل مجلس اعلای امور اسلامی، دستاورد مهم و نتیجه مبارزات مسلمانان اتیوپی بوده است. مسلمانان اتیوپی طی دوران حکومت‌های حاکم بر این کشور موقعیت خوبی نداشته و دارای حداقل حقوق اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بودند. با روی کار آمدن دولت منگیستو هایله ماریام، تغییر عمده‌ای در وضعیت رسمی کلیسای ارتدوکس اتیوپی و سایر مذاهب پدید آمد.
با روی کار آمدن حزب PRDEF در سال ۱۹۹۱ م. اجماع قاطعی پدید آمد که دورانی با آزادی‌ها و نتایج به نسبت مهمی برای مسلمانان آغاز شد. یکی از دستاوردها این بود که محدودیت وضع شده برای سفر به مکه مکرمه رفع شد.
در حال حاضر، مجلس اعلای امور اسلامی اتیوپی و آدیس آبابا که در سال ۱۹۹۵ م. تأسیس شدند، مهمترین سازمان‌های اسلامی هستند که مسؤولیت رسیدگی به امور مسلمانان اتیوپی را به عهده دارند. شایان ذکر است در قانون اساسی جدید اتیوپی که در سال ۱۹۹۴ م. به تصویب رسید، بر جدایی مذهب از سیاست تأکید شده است.
منابع
- "اتیوپی"، سایت رحماء.
- "آشنائی مختصر با کشور اتیوپی"، پایگاه رواق الحجاج، بازیابی:۲۷ تیر ۱۳۹۷.
مطالب مرتبط
| آسیا | * ایران * ترکیه * سوریه * عراق * عربستان * فلسطین * یمن * آذربایجان * اردن * ازبکستان * افغانستان * امارات متحده عربی * بحرین * برونئی * بنگلادش * تاجیکستان * عمان * قرقیزستان * قطر * لبنان * مالزی * پاکستان * کویت * مالدیو * قزاقستان * ترکمنستان |
| آفریقا | * تونس * اتیوپی * الجزایر * تانزانیا * ساحل عاج * سنگال * سودان * سومالی * لیبی * مالی * مصر * موریتانی * موزامبیک * نیجر * نیجریه * چاد * کامرون * گابن * گامبیا * گینه * سیرالئون * کومور * جیبوتی * بورکینافاسو * گینه بیسائو * کنگو * جمهوری غنا * جمهوری عربی صحرا * توگو |
| سایر قاره ها | * آلبانی (اروپا) * بوسنی هرزه گوین (اروپا) *سورینام (آمریکا) |
