آیه 96 سوره آل عمران
| <<95 | آیه 96 سوره آل عمران | 97>> | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
اول خانه‌ای که برای عبادت خلق بنا شد همان خانه (کعبه) است که در بکّه است که در آن برکت و هدایت خلایق است.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
بيت: مسكن، اعم از آنكه از سنگ باشد يا غير آن (اطاق- خيمه) و دار از آن اعم است و شامل همه نوع خانه مى باشد.
بكه: بك در لغت به معنى ازدحام است، زمين كعبه و اطراف آن بواسطه ازدحام مردم بكه ناميده شده (قاموس قرآن) «1».
مبارك: بروك به معنى ثبوت، بركت فائده ثابت و مبارك، چيزى كه در آن فائده ثابت باشد (قاموس قرآن).[۱]
نزول
محل نزول:
اين آيه همچون ديگر آيات سوره آل عمران در مدينه بر پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله نازل گرديده است. [۲]
شأن نزول:
از مجاهد روايت كنند كه يهوديان و مسلمين تفاخر مي‌كردند، يهوديان مى گفتند: بيت‌المقدس افضل و بزرگتر از مكه است زيرا زمين پاك و محل مهاجرت پيامبران بوده است و مسلمين مى گفتند: خانه كعبه افضل و بزرگتر است سپس اين آيه نازل گرديد[۳].[۴]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
«96» إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبارَكاً وَ هُدىً لِلْعالَمِينَ
همانا اوّلين خانه‌اى كه براى (عبادت) مردم مقرّر شد، همان است كه در سرزمين مكّه است كه مايه‌ى بركت و هدايت جهانيان است.
نکته ها
«بَكّة» به معناى محلّ ازدحام و اجتماع مردم است.
يكى از ايرادهاى بنى‌اسرائيل اين بود كه چرا مسلمانان با توجّه به قدمت بيت‌المقدّس كه هزار سال قبل از ميلاد توسط حضرت سليمان ساخته شده است، آن را كنار گذاشته و كعبه را قبله‌ى خود قرار داده‌اند. اين آيه در پاسخ آنان مى‌فرمايد: كعبه از روزگار نخستين، اوّلين خانه‌ى عبادت بوده و قدمت آن نيز بيشتر از هر جاى ديگر است.
امام صادق عليه السلام با توجّه به جمله‌ى «أَوَّلَ بَيْتٍ» فرمودند: «چون مردم مكّه بعد از كعبه اطراف آن جمع شدند، پس حقّ اولويّت با كعبه است؛ لذا براى توسعه‌ى مسجدالحرام مى‌توان خانه‌هاى اطراف كعبه را به نفع حرم خراب كرد». «1»
«دَحوُ الارض» به معنى گسترش زمين از زير خانه‌ى كعبه است. علّامه طباطبايى مى‌گويد: روايات «دَحوُ الارض» بسيار است «2» و هيچ دليل علمى كه مغاير آن باشد، پيدا نشده و با قرآن نيز مخالفتى ندارد. «3»
حضرت على عليه السلام مى‌فرمايد: خداوند تمام مردم را از آدم عليه السلام تا آخرين نفر با همين سنگ‌هاى كعبه آزمايش مى‌كند. «4»
امام باقر عليه السلام فرمود: حضرت آدم و سليمان و نوح عليهم السلام نيز دور همين كعبه، حج انجام داده‌اند. «5»
در قرآن، از كعبه با تعابير متعدّدى ياد شده است، از جمله:
1. كعبه، اوّلين خانه است. «أَوَّلَ بَيْتٍ»
«1». وسائل، ج 13، ص 217.
«2». كافى، ج 4، ص 189.
«3». تفسيرالميزان.
«4». نهج‌البلاغه، خطبه 192.
«5». تفسير برهان، ج 1، ص 300.
جلد 1 - صفحه 568
2. مركز پايدارى و به پاخاستن مردم است. «قِياماً لِلنَّاسِ» «1»
3. خانه‌اى آزاد و بدون مالك است. «بِالْبَيْتِ الْعَتِيقِ» «2»
4. محل تجمّع و خانه أمن مردم است. «مَثابَةً لِلنَّاسِ وَ أَمْناً» «3»
پیام ها
1- كعبه، اوّلين خانه‌اى است كه براى عبادت ونيايش مردم بر روى زمين بنا شده است. «أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ»
2- سابقه تاريخى معابد، يكى از ملاك‌هاى ارزشى آن است. «إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ ...»
3- خير و بركت كعبه، تنها براى مؤمنان يا نژاد خاصّى نيست، بلكه براى همگان است. «وُضِعَ لِلنَّاسِ»
4- مردمى بودن براى كعبه، يك ارزش است. «وُضِعَ لِلنَّاسِ»
5- كعبه، مايه‌ى هدايت تمامى مردم است. «هُدىً لِلْعالَمِينَ»
پانویس
- پرش به بالا ↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
- پرش به بالا ↑ طبرسي، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج 2، ص 693.
- پرش به بالا ↑ تفاسير كشف الاسرار و مجمع البيان و روض الجنان.
- پرش به بالا ↑ محمدباقر محقق، نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شيخ طوسي و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص 135.
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.
