آیه 257 سوره بقره

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۹ ژانویهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۳۹ توسط مهدی موسوی (بحث | مشارکت‌ها) (معانی کلمات آیه)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ ۖ وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ ۗ أُولَٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ


خدا سرپرست و یار کسانی است که ایمان آورده اند؛ آنان را از تاریکی ها [ی جهل، شرک، فسق وفجور] به سوی نورِ [ایمان، اخلاق حسنه و تقوا] بیرون می برد. و کسانی که کافر شدند، سرپرستان آنان طغیان گرانند که آنان را از نور به سوی تاریکی ها بیرون می برند؛ آنان اهل آتش اند و قطعاً در آنجا جاودانه اند.

مشاهده آیه در سوره


<<256 آیه 257 سوره بقره 258>>
سوره : سوره بقره (2)
جزء : 3
نزول : مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

خدا یار اهل ایمان است که آنان را از تاریکیهای جهل بیرون آرد و به عالم نور برد، و آنان که راه کفر گزیدند یار ایشان شیاطین و دیوهایند که آنها را از عالم نور به تاریکیهای گمراهی در افکنند، این گروه اهل دوزخند و در آن همیشه خواهند بود.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Allah is the wali of the faithful: He brings them out of darkness into light. As for the faithless, their awliya are the fake deities, who drive them out of light into darkness. They shall be the inmates of the Fire, and they will remain in it [forever].

معانی کلمات آیه

ولى: سرپرست. دوست و غيره (بقره/ 107) اصل كلمه به معنى نزديكى است.[۱]

نزول

محل نزول:

این آیه در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. [۲]

شأن نزول:[۳]

عبدة بن ابى‌لبابة نقل نمايد: كه ایمان آورندگان در اين آيه كسانى هستند كه قبل از اسلام به عيسى ايمان داشتند. وقتى كه پيامبر اسلام ظهور نمود به او ايمان آوردند و اين آيه درباره آنان نازل گرديد و نيز مجاهد روايت كند كه در زمان عيسى عده اى به او ايمان آورده بودند و عده اى ديگر كافر گرديدند. وقتى كه رسول خدا صلى الله عليه و آله ظهور كرد، كسانى كه به عيسى ايمان آورده بودند به پيامبر كافر شدند و كسانى كه به عيسى ايمان نياورده و كافر شده بودند به پيامبر اسلام ايمان آوردند و خداوند اين آيه را نازل فرمود.[۴]

ابن شهر آشوب از امام باقر عليه‌السلام نقل نمايد كه درباره دشمنان امام على مرتضى عليه‌السلام و پيروان آن‌ها نازل گرديده كه مردم را از نور ولايت امام به طرف ظلمت و تاريكى ولايت دشمنان او سوق داده و بيرون مى برند.[۵]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


«257» اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِياؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُماتِ أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ‌

خداوند دوست و سرپرست مؤمنان است، آنها را از تاريكى‌ها (ى گوناگون) بيرون و به سوى نور مى‌برد. لكن سرپرستان كفّار، طاغوت‌ها هستند كه آنان را از نور به تاريكى‌ها سوق مى‌دهند، آنها اهل آتشند و همانان همواره در آن خواهند بود.

نکته ها

در آيه قبل خوانديم كه او مالك همه چيز است؛ «لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ...» ودر اين آيه مى‌خوانيم: نسبت او به مؤمنان، نسبت خاصّ و ولايى است. «وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا»

گوشه‌اى از سيماى كسانى كه ولايت خدا را پذيرفته‌اند:

  • آنكه ولايت خدا را پذيرفت، كارهايش رنگ خدايى پيدا مى‌كند. «صِبْغَةَ اللَّهِ» «1»
  • براى خود رهبرى الهى برمى‌گزيند. «إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طالُوتَ مَلِكاً» «2»
  • راهش روشن، آينده‌اش معلوم و به كارهايش دلگرم است. «يَهْدِيهِمْ رَبُّهُمْ بِإِيمانِهِمْ» «3»، «إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ» «4»، «لا نُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ» «5»
  • در جنگ‌ها و سختى‌ها به يارى خدا چشم دوخته و از قدرت‌هاى غير خدايى نمى‌هراسد.

«فَزادَهُمْ إِيماناً» «6»

  • از مرگ نمى‌ترسد و كشته شدن در تحت ولايت الهى راسعادت مى‌داند. امام حسين عليه السلام فرمود: «انّى لا ارى الموت الّا السعادة». «7»
  • تنهايى در زندگى براى او تلخ و ناگوار نيست، چون مى‌داند او زير نظر خداوند است. «ان‌

«1». بقره، 138.

«2». بقره، 247.

«3». يونس، 9.

«4». بقره، 156.

«5». يوسف، 56.

«6». بقره، 173.

«7». بحار، ج 44، ص 192.

جلد 1 - صفحه 410

اللَّهَ مَعَنا» «1»

  • از انفاق و خرج كردن مال نگران نيست، چون مال خود را به ولى خود مى‌سپارد. «يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً» «2»
  • تبليغات منفى در او بى اثر است، چون دل به وعده‌هاى حتمى الهى داده است: «وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ» «3»
  • غير از خدا همه چيز در نظر او كوچك است. امام على عليه السلام فرمود: «عظم الخالق فى أنفسهم فصغر مادونه فى أعينهم ...». «4»
  • از قوانين و دستورات متعدّد متحيّر نمى‌شود، چون او تنها قانون خدا را پذيرفته و فقط به آن مى‌انديشد. و اگر صدها راه درآمد برايش باز شود تنها با معيار الهى آن راهى را انتخاب مى‌كند كه خداوند معيّن كرده است. «وَ مَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ» «5»

پیام ها

1- مؤمنان، يك سرپرست دارند كه خداست و كافران سرپرستان متعدّد دارند كه طاغوت‌ها باشند و پذيرش يك سرپرست آسان‌تر است. «6» درباره مؤمنان مى‌فرمايد: «اللَّهُ وَلِيُّ» امّا درباره‌ى كفّار مى‌فرمايد: «أَوْلِياؤُهُمُ الطَّاغُوتُ»

2- آيه قبل فرمود: «قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ» اين آيه نمونه‌اى از رشد و غىّ را بيان مى‌كند كه ولايت خداوند، رشد و ولايت طاغوت انحراف است. «اللَّهُ وَلِيُّ ... أَوْلِياؤُهُمُ الطَّاغُوتُ»

3- راه حقّ يكى است، ولى راههاى انحرافى متعدّد. قرآن درباره راه حقّ كلمه‌ى نور را به كار مى‌برد، ولى از راههاى انحرافى و كج، به ظلمات وتاريكى‌ها تعبير مى‌كند. «النور، الظلمات»

«1». توبه، 40.

«2». بقره، 245.

«3». اعراف، 128.

«4». نهج‌البلاغه، خ 193.

«5». مائده، 44 و 45.

«6». يوسف عليه السلام نيز در دعوت كفّار به همين معنا استدلال كرد: «أَ أَرْبابٌ مُتَفَرِّقُونَ خَيْرٌ أَمِ اللَّهُ الْواحِدُ الْقَهَّارُ» آيا صاحبان متعدّد وپراكنده بهترند يا خداى يگانه وقدرتمند؟! يوسف، 39.

جلد 1 - صفحه 411

4- راه حقّ، نور است و در نور امكان حركت، رشد، اميد و آرامش وجود دارد.

«النُّورِ»

5- مؤمن در بن بست قرار نمى‌گيرد. «يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ»

6- طاغوت‌ها در فضاى كفر وشرك قدرت مانور دارند. «الَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِياؤُهُمُ الطَّاغُوتُ»

7- هر كس تحت ولايت خداوند قرار نگيرد، خواه ناخواه طاغوت‌ها بر او ولايت مى‌يابند. «اللَّهُ وَلِيُّ ... أَوْلِياؤُهُمُ الطَّاغُوتُ»

8- هر ولايتى غير از ولايت الهى، ولايت طاغوتى است. «اللَّهُ وَلِيُّ ... أَوْلِياؤُهُمُ الطَّاغُوتُ»

9- توجّه به عاقبت طاغوت پذيرى، انسان را به حقّ پذيرى سوق مى‌دهد. «أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ»

پانویس

  1. پرش به بالا تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
  2. پرش به بالا طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‌1، ص 111.
  3. پرش به بالا محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص 96.
  4. پرش به بالا تفسير جامع البيان.
  5. پرش به بالا تفسير برهان از خاصه.

منابع