آیه 63 سوره توبه
| <<62 | آیه 63 سوره توبه | 64>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
آیا ندانسته‌اند که هر کس با خدا و رسولش به عداوت برخیزد آتش دوزخ کیفر دائمی اوست؟ و این به حقیقت ذلت و خواری بزرگ است.
آیا ندانسته اند که هر کس با خدا و رسولش دشمنی و مخالفت کند، مسلماً آتش دوزخ برای اوست که در آن جاودانه است؛ این [همان] رسوایی بزرگ است.
آيا ندانسته‌اند كه هر كس با خدا و پيامبر او درافتد براى او آتش جهنم است كه در آن جاودانه خواهد بود، اين همان رسوايى بزرگ است.
آيا نمى‌دانند كه هر كس كه با خدا و پيامبرش مخالفت مى‌ورزد جاودانه در آتش جهنم خواهد بود و اين رسوايى بزرگى است؟
آیا نمی‌دانند هر کس با خدا و رسولش دشمنی کند، برای او آتش دوزخ است؛ جاودانه در آن می‌ماند؟! این، همان رسوایی بزرگ است!
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«یُحَادِدْ»: دشمنی و مخالفت کند. مراد این است: کسی که با انجام گناه نافرمانی خود را نشان می‌دهد، انگار جبهه‌گیری کرده است و خویشتن را در حدّی یعنی جانبی، و خدا را در حدّی قرار داده است (نگا: مجادله / و و ). «الخِزْیُ»: خواری و رسوائی.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
أَ لَمْ يَعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ يُحادِدِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نارَ جَهَنَّمَ خالِداً فِيها ذلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ «63»
آيا ندانستند كه هركس با خدا و پيامبرش دشمنى كند، كيفرش آتش دوزخ است و پيوسته در آن خواهد بود؟ اين است خوارى و رسوائى بزرگ (كه بهره‌ى مخالفان است).
نکته ها
«يُحادِدِ اللَّهَ»، به معناى دشمنى كردن با خدا و تجاوز كردن از حدود الهى است.
فخررازى، اين واژه را از «حديد» به معناى سرسختى دانسته و گفته است: «محادّة» يا به معنى تجاوز از قانون الهى است يا به معناى آنكه خود را يك طرف و خدا را در سوى ديگر پنداشتن است.
پیام ها
1- مخالفت با رهبر حق، مخالفت با خداست. «مَنْ يُحادِدِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ»
2- حفظ آبرو از طريق سوگند دروغ، نمونه‌ى دشمنى و سرسختى با خداست.
«1». البتّه ممكن است دليل اين كه نفرمود: «يرضوهما» اين باشد كه هيچ كس حتّى پيامبر همتاى خداوند متعال نيست.
جلد 3 - صفحه 454
يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ ... يُحادِدِ اللَّهَ
3- ثمره‌ى سرسختى افراد آگاه در برابر دين خدا، دوزخ ابدى است. أَ لَمْ يَعْلَمُوا ... فَأَنَّ لَهُ نارَ جَهَنَّمَ
4- ياد دوزخ مى‌تواند مانع سرسختى و لجاجت باشد. «فَأَنَّ لَهُ نارَ جَهَنَّمَ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
أَ لَمْ يَعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ يُحادِدِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نارَ جَهَنَّمَ خالِداً فِيها ذلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ (63)
ج5، ص 133
بعد از آن بر وجه تقريع و توبيخ، منافقان را خطاب فرمايد:
أَ لَمْ يَعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ يُحادِدِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ: آيا نمى‌دانيد بتحقيق شأن چنين است كه هر كه مخالفت و ضديت و دشمنى نمايد خدا و رسول او را و تجاوز كند از حدى كه امر فرموده‌اند مكلفين را اينكه تجاوز از آن حدود ننمايند، هلاك مى‌شود بنابر آنكه «من» معطوف بر «انه» و جواب شرط محذوف است تقدير آنكه «من يحادد اللّه و رسوله يهلك فانّ له نار جهنّم». فَأَنَّ لَهُ نارَ جَهَنَّمَ:
پس بدرستى كه سزاوار باشد او را آتش جهنم. خالِداً فِيها: در حالتى كه مخلد و دائم و جاويد باشند در آتش و خلاصى نخواهد بود. ذلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ:
آن خلود در جهنم رسوائى و خوارى و ذلت بزرگى است. در مجمع البحرين- فى الحديث: انّ اللّه جعل لكلّ شى‌ء حدّا و جعل على من تعدّى الحدّ حدّا (اى عذابا) بدرستى كه خدا قرار داده براى هر چيزى حدى و مقرر فرموده براى كسى كه تجاوز كند حد را حدى، يعنى عذابى.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ لِيُرْضُوكُمْ وَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَحَقُّ أَنْ يُرْضُوهُ إِنْ كانُوا مُؤْمِنِينَ (62) أَ لَمْ يَعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ يُحادِدِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نارَ جَهَنَّمَ خالِداً فِيها ذلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ (63)
ترجمه
قسم ميخورند بخدا براى شما تا خوشنود كنند شما را و خدا و پيغمبرش سزاوارترند كه خوشنود كنند آنها او را اگر باشند گروندگان
آيا نميدانند آنكه هر كس تجاوز از حدّ كند در خلاف با خدا و پيغمبرش پس همانا مر او را است آتش جهنم با آنكه جاويد است در آن اين آن فضيحت بزرگ است.
تفسير
قمى ره فرموده نازل شد در باره منافقانيكه قسم ميخوردند براى اهل ايمان كه آنها هم اهل ايمانند براى آنكه خوشنود نمايند ايشانرا از خودشان. و خداوند نظريّه آنها را تخطئه فرموده باين بيان كه اينها منظورشان از اين قسم تحصيل رضاى خلق است ولى تحصيل رضاى خدا كه متّحد با رضاى پيغمبر (ص) است و باين جهت ضمير در يرضوه مفرد آورده شده اولى و احق است براى اهل ايمان واقعى پس اينها كه رضاى خلق را بر رضاى حق ترجيح داده‌اند ايمان حقيقى ندارند و خطا مى‌كنند اگر خدا از بنده‌اش راضى باشد رضايت و نارضايتى خلق اهميّت ندارد و بعكس اگر خدا راضى نباشد رضايت خلق سودى ندارد آيا نميدانند با آنكه بايد بدانند كه معاندت و مخالفت و مجانبت و مضادّه و محادّه با خدا و پيغمبر موجب خلود در آتش جهنم است و آن رسوائى و فضيحت و خوارى و مذلّت بزرگ است كه با رسوائى دنيا قياس نتوان كرد.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
أَ لَم يَعلَمُوا أَنَّهُ مَن يُحادِدِ اللّه‌َ وَ رَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نارَ جَهَنَّمَ خالِداً فِيها ذلِكَ الخِزي‌ُ العَظِيم‌ُ (63)
آيا نميدانند اينكه كسي که از حدود الهي تجاوز كند و از دستور رسول تعدّي كند محققا از براي او است آتش جهنم هميشه در او مخلد است و اينکه عذاب دائمي خواري بزرگيست.
أَ لَم يَعلَمُوا يعني بايد بدانند و چرا نميدانند، البته چنين است أَنَّهُ مَن يُحادِدِ اللّه‌َ از ماده حدّ است و حد بمعني اندازه است و احكام الهيه كلا محدود است و حادّ باب مفاعله بمعني تجاوز از حد است و حكماء گفتند (کل شيئي جاوز عن حدّه انقلب الي ضدّه) و تجاوز از حدود الهيه تخلف از فرامين او است و رسوله از آنچه حضرتش بر حسب فرمان الهي ابلاغ فرموده و معين كرده بايد تجاوز نكرد که اگر تجاوز كرد فانّ له فاء تفريع است که متفرع است بر كسي که تجاوز كند بنحو تحقيق که تخلف‌پذير نيست نار جهنم که اشدّ حرا است و از غضب الهي افروخته شده که امير المؤمنين عليه السّلام در مناجاتش در دعاء كميل ميگويد
(فكيف احتمالي لبلاء الاخرة و جليل وقوع المكاره فيها و هو بلاء تطول
جلد 8 - صفحه 255
مدته و يدوم بقائه و لا يخفف عن اهله لانه لا يکون الا عن غضبك و انتقامك و سخطك و هذا ما لا تقوم له السموات و الارض).
خالِداً فِيها دليل بر عدم ايمان زيرا مؤمن مسلما مخلد در عذاب نيست بلكه در مقام خود گفته‌ايم که اگر با ايمان از دار دنيا رفت آمرزيده ميرود و بر طبق اينکه دعوي حدود چهل حديث در معالم الزلفي نقل كرده بلكه در مجلد سوم كلم الطيب بشارات دوازده گانه براي شيعه بيان شده.
ذلِكَ الخِزي‌ُ العَظِيم‌ُ خزي هوان و ذلت و خواري و خفت است آنهم بدرجه اعلا که مفاد كلمه العظيم است.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 63)- در این آیه این گونه افراد منافق را شدیدا تهدید می‌کند، و می‌گوید: «مگر نمی‌دانند کسی که با خدا و رسولش دشمنی و مخالفت کند برای او آتش دوزخ است که جاودانه در آن می‌ماند» (أَ لَمْ یَعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ یُحادِدِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نارَ جَهَنَّمَ خالِداً فِیها).
سپس برای تأکید اضافه می‌کند: «این رسوایی و ذلّت بزرگی است» (ذلِکَ الْخِزْیُ الْعَظِیمُ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
