کمال خجندی

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۸ اکتبر ۲۰۱۳، ساعت ۰۵:۵۰ توسط عربصالحی (بحث | مشارکت‌ها) (آثار)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
Icon-encycolopedia.jpg

این صفحه مدخلی از اثر آفرینان است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)


کمال خجندی، کمال ‌الدین مسعود

  • ملیت : ایرانی
  • قرن : 8
  • وفات: ح 808/ 803/ 802 ق

صوفى، عارف و شاعر، متخلص به كمال. معروف به شیخ كمال.

در خجند از بلاد ماوراءالنهر به دنیا آمد. در جوانى به سفر حج رفت و بعد از مراجعت در تبریز سكنى گزید و تحت حمایت سلطان حسین جلایر (784-776 ق) قرار گرفت. وى در علوم ظاهرى و باطنى عصر خود استاد بود و چون در تصوف و شعر و ادب تبحر داشت پیروان و مریدان بسیارى پیدا كرد.

او با شیخ زین‌ الدین خوافى و مولانا محمد شیرین مشهور به مغربى، معاصر و معاشر بود. كمال در پى آشوب‌هاى تبریز، مدت چهار سال به شهر سراى، پایتخت قبچاق رفت و مریدان بسیار در آنجا بدست آورد و با خواجه عبیداللَّه چاچى، عارف مشهور ملاقات و صحبت داشت. وى در 798 ق به تبریز بازگشت و مورد حمایت میرزا میرانشاه فرزند تیمور قرار گرفت و در خانقاهى كه داشت تا آخر عمر زیست. كمال معاصر حافظ شیرازی بود و پیشه‌ ى شاعرى نداشت بلكه شعر را براى بیان احساسات و افكار خود و براى ارشاد و تربیت دیگران به كار مى‌برد.

وى غزل ‌هاى عارفانه را استادانه مى ‌سرود و گذشته از جامى تنها شاعرى است كه حتى المقدور سعى مى ‌كرد غزلیاتش همه در طول یكسان باشند، یعنى از هفتبیت تجاوز نكنند. كمال در سرودن شعر از سبك خواجه حسن دهلوى پیروى مى‌كرد. او در تبریز درگذشت. در مورد زمان فوت او در تذكره‌ ها تاریخ‌هاى متفاوتى از 792 تا 808 ق ذكر شده است.

آثار

از آثارش: دیوان شعر، حدود هشت هزار بیت.

منابع

  • اثرآفرینان، زير نظر: دكتر سيد كمال حاج سيد جوادي و دكتر عبدالحسين نوايي، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1377، ج2، "کمال خجندی، کمال ‌الدین مسعود".
شعر فارسی
Poetry1.jpg
شعرشناسی * شعر * علم عروض * قافیه * تخلص * دیوان * مصراع * بیت * مقفا * قالب * مطلع * تغزل * بحور شعری
قالب‌های شعر *مثنوی * قصیده * غزل * مسمط * مستزاد * ترجیع‌بند * ترکیب‌بند * قطعه * رباعی
سبک‌های شعر فارسی * سبک خراسانی * سبک عراقی * سبک هندی * سبک بازگشت ادبی * شعر نو
شاعران پارسی گو: همه*قرن 4 * قرن 5 * قرن 6 * قرن 7 * قرن 8 * قرن 9 * قرن 10 * قرن 11 * قرن 12 * قرن 13 * قرن 14