مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

آل زیاد

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۹ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۰۷ توسط مهدی موسوی (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
Icon-encycolopedia.jpg

این صفحه مدخلی از کتاب فرهنگ عاشورا است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)


«آل زیاد» نام خاندانی ناپاک است که در زیارت عاشورا مورد لعن قرار گرفته‌اند. زیاد بن ابیه از طریق آمیزش نامشروع به دنیا آمد و مادرش سمیّه از زنان زناکار صاحب‌ پرچم در مکه بود. پسرش عبیدالله بن زیاد نیز که از کنیز زناکارى به نام مرجانه به دنیا آمده بود، از عاملان اصلی وقوع حادثه کربلا و شهادت امام حسین علیه‌السلام و یارانش بود.

معرفی خاندان زیاد

از جمله گروهى که به اسلام ضربه بسیار زده‌ اند و در زیارت عاشورا مورد لعن قرار گرفته ‌اند، «آل زیاد» هستند (والعَن... آلَ زیاد و آلَ مروان إلى یوم القیامه).

نسل ناپاک‌ «زیاد»، دستشان به‌ خون عترت پیامبر صلی الله علیه وآله آمیخته است. عبیدالله بن زیاد که والى کوفه و بصره بود و امام حسین علیه‌السلام را در کربلا به شهادت رساند، فرزند همین زیاد است. مادر زیاد، سمیه نام داشت و از زنان زناکار صاحب‌ پرچم در مکه بود.

زیاد از طریق آمیزش نامشروع و زنا توسط غلام سمیه به نام‌ «عبید ثقفى‌» به دنیا آمد. زیاد را زیاد بن عبید مى ‌گفتند. از بدعت هاى معاویه، آن بود که برخلاف حکم پیامبر، این زنازاده را به دودمان بنى امیه ملحق ساخت و از آن پس او را «زیاد بن ابى سفیان‌» مى ‌گفتند.[۱] این موضوع که به ‌«مسأله اِستلحاق‌» معروف است، در سال ۴۴ هجرى انجام‌ گرفت و مورد اعتراض بسیارى از بزرگان از جمله سیدالشهداء بود که در نامه‌اش به ‌معاویه، این کار را در ردیف کشتن حجر بن عدى و عمرو بن حمق آورده[۲] و او را نکوهش کرده است. پس از انقراض امویان، مردم زیاد را به اسم مادرش سمیه یا به نام ‌پدرى ناشناخته «زیاد بن ابیه» (زیاد پسر پدرش) مى ‌خواندند.[۳]

امام حسین علیه السلام روز عاشورا در یکى از خطبه‌هایش جمله ‌«ألا و إنّ الدَعى بن ‌الدَعى...» دارد که اشاره به ناپاک زادگى ابن زیاد و پدرش زیاد است که هر دو نسبى ‌پست و آلوده داشتند و عبیدالله هم از کنیز زناکارى به نام مرجانه به دنیا آمده بود و به‌ «ابن ‌مرجانه‌» مشهور بود.

آل زیاد، طبق روایات، دلهایى مسخ شده، دودمانى ننگین و مورد خشم بودند و روز عاشورا را به خاطر کشته شدن امام حسین علیه السلام، مبارک دانسته و به شادمانى روزه ‌مى ‌گرفتند.[۴]

حاکمیت ابن زیاد

حاکمیت‌ یافتن کسى چون ابن زیاد، فاجعه‌ اى بود که عزت و کرامت مسلمین و عرب را نابود کرد. زید بن ارقم وقتى در کوفه شاهد آن بود که ابن زیاد بر لب هاى سر بریده ابا عبدالله علیه السلام مى ‌زند، گریه کنان و با اعتراض برخاست و از مجلس‌ بیرون آمد و مى ‌گفت: اى جماعت عرب! از این پس بَرده شده‌ اید. پسر فاطمه را کشته و پسر مرجانه را به امارت پذیرفته ‌اید... .[۵]

در همان ایام، آل زیاد به عنوان گروهى فاسد و شیطانى به شمار مى‌ رفتند. حتى یکى از شهداى کربلا به نام انس بن ‌حارث کاهلى یا مالک بن انس مالکى در رجزى که در میدان مى ‌خواند، یکى از ابیات آن چنین بود: آل على شیعة الرحمان * آل زیاد شیعة الشیطان.[۶]

«آل زیاد» همچنین نام سلسله‌اى از خلفاست که از نسل زیاد بن ابیه بودند و از سال ۲۰۴ تا ۴۰۹ هجرى بر یمن حکومت کردند. آغاز حکومتشان از زمان هارون الرشید بود و ماموریتشان سرکوبى علویان آن دیار.[۷]

پانویس

  1. الغدیر، ج ۱۰، ص ۲۱۸.
  2. معادن الحکمه، فیض کاشانى، ج ۲، ص ۳۵، بحارالانوار، ج ۴۴، ص ۲۱۲.
  3. الغدیر، ج ۱۰، ص ۲۱۸.
  4. بحارالانوار، ج ۴۵، ص ۹۵.
  5. بحارالانوار، ج ۴۵، ص ۱۱۷.
  6. همان، ص ۲۵.
  7. ر.ک: دائرة المعارف تشیع، ج ۱.

منابع