ثوبان بن بجدد

ابوعبداللَّه ثوبان، مولى و آزاد شده رسول ‌خدا صلى الله علیه و آله و از صحابی آن حضرت است. وى اصالتاً اهل یمن بوده؛ البته برخی او را اهل سِراة (مکانی بین مکه و یمن) و برخی اهل حِمیَر دانسته اند.

ثعبان اسیر و برده شده بود؛ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله او را خرید و آزاد کرد و فرمود: «اگر خواستى به خانواده‌‌ات بپیوند که از آنان هستى و اگر میل داشتى نزد ما بمان و از خاندان ما باش». او ماندن در خدمت پیامبر صلى الله علیه و آله را برگزید و در سفر و حضر با آن حضرت بود تا این که رسول اکرم صلى الله علیه و آله از دنیا رحلت کرد. پس از آن ثوبان به رمله رفت، در آنجا خانه‌اى ساخت و در مصر و حمص نیز خانه‌هایى بنا کرد.

ثوبان محدث بود و از پیامبر اکرم ۱۲۸ حدیث نقل کرده است. جماعتی از تابعین نیز مانند شدّاد بن أوس انصاری، جُبَیْر بن نُفَیْر حَضْرَمی، ابو ادریس خَولانی، ابو سلام أسود حبشی و ابو اسماء رَحْبی، از او روایت کرده اند.

ابونُعَیم اصفهانی (متوفی ۴۳۰ ق) او را از عارفان اهل بصیرت دانسته است. ثوبان در سال ۵۴ هجرى در حمص درگذشت.