آیه 72 سوره الرحمن
<<71 | آیه 72 سوره الرحمن | 73>> | ||||||||||||||
|
محتویات
ترجمه های فارسی
حورانی در سراپردههای خود (مستور از چشم بیگانگان).
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
- حور: حوراء: زن سفيد بدن، جمع آن حور است.
- مقصورات: نگاه داشته شدگان (محفوظ شدگان) مفرد آن مقصوره است.[۱]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
فِيهِما فاكِهَةٌ وَ نَخْلٌ وَ رُمَّانٌ «68» فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ «69»
در آن دو باغ، ميوه و خرما و انار است. پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را انكار مىكنيد؟
فِيهِنَّ خَيْراتٌ حِسانٌ «70» فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ «71»
در آن باغها، زنانى نيكو سيرت و زيبا صورت است. پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را انكار مىكنيد؟
حُورٌ مَقْصُوراتٌ فِي الْخِيامِ «72» فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ «73»
حوريه هايى كه در خيمهها پرده نشين هستند. پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را انكار مىكنيد؟
لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَ لا جَانٌّ «74» فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ «75»
قبل از بهشتيان، هيچ انسان يا جنّى آنان را لمس نكرده است. پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را انكار مىكنيد؟
تفسير نور(10جلدى)، ج9، ص: 411
مُتَّكِئِينَ عَلى رَفْرَفٍ خُضْرٍ وَ عَبْقَرِيٍّ حِسانٍ «76» فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ «77»
آنان بر بالشهايى تكيه زدهاند كه با پارچههاى سبزرنگ و فرشهاى كمياب آراسته شده است. پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را انكار مىكنيد؟
تَبارَكَ اسْمُ رَبِّكَ ذِي الْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ «78»
خجسته باد نام پروردگارت كه صاحب جلال و اكرام است.
نکته ها
«رَفْرَفٍ» نوعى پارچه سبزرنگ است كه ظاهرى شبيه بوستان سرسبز دارد. «عَبْقَرِيٍّ» در اصل به معناى مكان مخصوص جنّ است كه براى عموم ناشناخته است، سپس به هر چيز كمياب و نادر گفته مىشود و در اينجا مقصود فرشهاى نادر و كمياب است.
در ميان ميوههاى بهشتى، خرما و انار جايگاه ويژهاى دارند و لذا در كنار عنوانِ كلّى «فاكِهَةٌ» كه شامل همه گونه ميوه مىشود، اين دو ميوه جداگانه ذكر شده است.
كاميابىهاى دنيا معمولًا همراه با غفلت و گناه است، ولى در بهشت، هرگز چنين نواقصى راه ندارد و ويژگى همسران بهشتى زيبايى درون و برون در مكانهاى اختصاصى، «خَيْراتٌ حِسانٌ» و پوشش مناسب «حُورٌ مَقْصُوراتٌ فِي الْخِيامِ» است.
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: زنان بهشتى داراى اخلاق نيك و صورت زيبا هستند. «خيرات الاخلاق حسان الوجوه» «1»
«حُورٌ مَقْصُوراتٌ» غير از «خَيْراتٌ حِسانٌ» هستند. جمله «لَمْ يَطْمِثْهُنَّ» براى «حُورٌ مَقْصُوراتٌ» است نه براى «خَيْراتٌ حِسانٌ». زيرا با حوريهها هيچ انسان و جنّى آميزش نكرده است، ولى خيرات حسان، زنان دنيوى هستند. در روايات مىخوانيم: «خَيْراتٌ حِسانٌ» زنان صالحه دنيا هستند كه در قيامت زيباتر از حورالعين مىباشند. «2»
«1». تفسير نورالثقلين.
«2». كافى، ج 8، ص 156.
جلد 9 - صفحه 412
ميان دو دسته باغهايى كه در اين سوره مطرح شده است، تفاوتهايى است، از جمله:
الف) در دو باغ اول، حتّى پوشش داخلى بسترها ابريشم است، «بَطائِنُها مِنْ إِسْتَبْرَقٍ» ولى در باغ دوم، تنها ظاهر پارچهها، زيبا و رنگارنگ است. «رَفْرَفٍ»
ب) در دو باغ متقين، از هر ميوه دو نوع وجود داشت، «فِيهِما مِنْ كُلِّ فاكِهَةٍ زَوْجانِ» ولى در دو باغ مؤمنان عادّى تنها به وجود ميوه اشاره شده است. «فِيهِما فاكِهَةٌ»
ج) در مورد همسرانى كه در دو باغ اول هستند، تعبير «قاصِراتُ الطَّرْفِ»* آمده و در دو باغ دوم «مَقْصُوراتٌ فِي الْخِيامِ».
د) آنچه كه در چهار باغ يكسان است، باكره بودن همسران است. در هر دو مورد آمده است: «لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَ لا جَانٌّ»
در تمام قرآن، عبارت «ذُو الْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ» دو بار آمده، آنهم در همين سوره است.
آغاز سوره با «رحمن» و پايان آن با «اكرام» است، يعنى سرچشمهى آن همه نعمت، رحمت و كرامت خداوند است.
پیام ها
1- گاهى تشويق بايد به وسيله چيزهايى باشد كه براى انسان مأنوس، معروف و مورد علاقه است. «فاكِهَةٌ وَ نَخْلٌ وَ رُمَّانٌ»
2- از افراد و اشياى ويژه بايد جداگانه نام برد. در كنار عنوان ميوه، نام خرما و انار جداگانه آمده است. «وَ نَخْلٌ وَ رُمَّانٌ»
3- زنان بهشتى هم نيكو سيرتند، «خَيْراتٌ» هم نيكو صورت. «حِسانٌ»
4- پرده و پوشش حتّى در بهشت يك ارزش است. «حُورٌ مَقْصُوراتٌ فِي الْخِيامِ»
5- خداوند، سرچشمه همه خيرها و بركتهاست و تبرّك جستن به نام مبارك او شايسته است. «تَبارَكَ اسْمُ رَبِّكَ»
6- تمام نعمتها و زيبائىها و كيفرها و پاداشها، نمودى از ربوبيّت خداوند
جلد 9 - صفحه 413
است. «تَبارَكَ اسْمُ رَبِّكَ»
7- جلال و شكوه خداوند همراه با اكرام و محبّت است. «ذُو الْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ»
«والحمدللّه ربّ العالمين»
جلد 9 - صفحه 415
پانویس
- پرش به بالا ↑ تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی، ج10، ص498
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم