جامعیت مقاله متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

ماه رمضان

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۲ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۰۶:۴۵ توسط Zamani (بحث | مشارکت‌ها)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
رمضان ۱۴۴۵ در تقویم ایران
شنبه ۵ ۱۲ ۱۹ ۲۶
یک‌شنبه ۶ ۱۳ ۲۰ ۲۷
دوشنبه ۷ ۱۴ ۲۱ ۲۸
سه‌شنبه ۱ ۸ ۱۵ ۲۲ ۲۹
چهارشنبه ۲ ۹ ۱۶ ۲۳ ۱+
پنج‌شنبه ۳ ۱۰ ۱۷ ۲۴
جمعه ۴ ۱۱ ۱۸ ۲۵
دانشنامه تقویم


ماه رمضان نهمین ماه از ماه‌های قمری است. در شریعت اسلام، روزه در این ماه بر کسانی که توانایی بر آن دارند واجب است و این ماه در بین ماه‌های قمری از فضیلت خاص برخوردار است.

واژه شناسی

واژه رمضان از ریشه «رمض» و به معنای شدت تابش آفتاب بر خاک است. گفته می شود علت اين تسميه آنست كه عرب ماه‌ها را با زمانى كه در آن واقع شوند نامگذارى كرده‌ اند و در زمان نامگذاری رمضان گرما شدت داشته است.[۱] در برخی روایات رمضان یکی از اسمهای خداوند دانسته شده است.[۲]

فضیلت ماه رمضان

در بین ماههای قمری ماه رمضان برای مسلمانان از اهمیت بیشتری بر خوردار است. ماه رمضان در روایات اسلامی برترین ماه[۳] و ماه خدا[۴] و ماه میهمانی خدا[۵] دانسته شده است. شب قدر که برترین شب سال است در این ماه قرار دارد[۶] و قرآن کریم در این ماه به صورت دفعی بر رسول خدا صلی الله علیه و آله نازل شده است.[۷] همچنین در این ماه روزه بر مسلمانان واجب شده است.[۸]

برکات ماه رمضان

ماه رمضان ماه رحمت، مغفرت و اجابت دعا است. روزهای این ماه بهترین روزها و شبهایش بهترین شبها و ساعات آن بهترین ساعات است. نفسهای مؤمنان روزه دار در این ماه تسبیح خدا و خواب ایشان عبادت و عملشان مورد قبول خداوند است[۹] و پاداش آن در این ماه بسیار بیشتر از ماههای دیگر است.[۱۰]

اعمال ماه رمضان

روزه در این ماه بر کسانی که توانایی بر آن دارند واجب است.[۱۱] در این ماه سفارش بسیاری به اجتناب از گناهان و محرمات الهی[۱۲] و انجام کارهای نیک[۱۳] شده است. اعمالی که در این ماه اهمیت بیشتری دارند عبارتند از تلاوت قرآن،[۱۴] انفاق،[۱۵] اعتکاف،[۱۶] افطاری دادن به روزه داران،[۱۷] نماز،[۱۸] توبه، استغفار و دعا.[۱۹]

حوادث و رویدادهای مهم ماه رمضان

برخی از حوادث و رویدادهای مهم این ماه عبارتند از:

پانویس

  1. قاموس قرآن، ج4، ص123
  2. الكافي، ج‌7، ص، 390
  3. بحار الانوار، ج93، ص349
  4. الكافي، ج‌7، ص379
  5. امالي شیخ صدوق، ص93
  6. سوره قدر، آیات: 1 تا 4
  7. سوره بقره، آیه 185
  8. سوره بقره، آیه 183
  9. امالی شیخ صدوق، ص93
  10. الكافي، ج‌7، ص381
  11. امام سجّاد عليه السلام :خداوند ، پنج چيز را واجب كرده است و جز نيكو و زيبا، واجب نكرده است : نماز، زكات، حج، روزه و ولايت ما اهل بيت.(بحار الأنوار، ج‌23، ص105 )
  12. امام على عليه السلام: گفتم : اى پيامبر خدا! برترينِ كارها در اين ماه چيست؟ فرمود: «اى ابو الحسن! برترينِ كارها در اين ماه ، پرهيز از حرام هاى خداست».(امالی شیخ صدوق ص95)
  13. پيامبر خدا صلى الله عليه و آله:كسى كه در ماه رمضان ، يكى از كارهاى نيك را انجام دهد ، همچون كسى است كه هفتاد واجب از واجبات خدا را انجام داده است و هر كس در اين ماه ، واجبى از واجبات خدا را انجام دهد، همچون كسى است كه هفتاد واجب از واجبات خداى متعال را در ماه هاى ديگر انجام داده است.(امالی شیخ صدوق ص41)
  14. رسول خدا می فرمایند: پاداش خواندن یک آیه از قرآن در این ماه به اندازه ختم قرآن در ماههای دیگر است.(امالی شیخ صدوق ص95)
  15. امام صادق عليه السلام: هر كس در ماه رمضان صدقه اى بدهد، خداوند هفتاد نوع بلا را از او بر مى گرداند. (ثواب الأعمال و عقاب الأعمال،شیخ صدوق,ص:142)
  16. .پيامبر خدا صلى الله عليه و آله:اعتكاف ده روز ماه رمضان، برابر دو حج و دو عمره است.(من لا يحضره الفقيه، ج‌2، ص: 188)
  17. امام کاظم علیه السلام می فرمایند: افطاری دادن به برادر روزه دارت از روزه گرفتن برای تو بهتر است. (الكافي، ج‌7، ص: 387)
  18. امام صادق عليه السلام می فرمایند: چون ماه رمضان مى آمد، پيامبر خدا بر نمازش مى افزود. من نيز مى افزايم؛ پس شما هم بيفزاييد(تهذيب الأحكام، ج‌3، ص: 60)
  19. امام على عليه السلام:در ماه رمضان ، زياد استغفار و دعا كنيد ؛ امّا دعا ، كه به سبب آن ، بلا از شما دور مى شود ، و امّا استغفار ، كه گناهانتان را محو مى كند.(الكافي، ج‌7، ص: 440)
  20. بر گرفته از کتاب رمضان در تاریخ, لطف الله صافی, از متن دیجیتال کتابخانه دیجیتال موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت

منابع

1. قاموس قرآن‌، قرشى بنايى، على اكبر، تهران‌، دار الكتب الاسلامية، چاپ ششم، ‌1412 ق‌.

2. ثواب الأعمال و عقاب الأعمال‌،محمد بن على ‌ابن بابويه(شیخ صدوق)، قم‌: دار الشريف الرضي للنشر،چاپ دوم‌،1406 ق‌.

3. الكافي، كلينى، محمد بن يعقوب، ‌قم‌: دار الحديث‌،چاپ اول‌،ق 1429.

4. بحار الأنوار، مجلسى، محمد باقر، بيروت‌:دار إحياء التراث العربي،‌چاپ دوم‌، 1403 ق‌.

5. امالي، ابن بابويه، محمد بن على(شیخ صدوق)، ‌تهران‌: كتابچى، ‌چاپ ششم، ‌1376 ش.‌

6. تهذيب الأحكام، طوسى، محمد بن الحسن، ‌تهران‌: دار الكتب الإسلاميه، ‌چاپ چهارم،‌1407 ق.

7. من لا يحضره الفقيه‌، ابن بابويه، محمد بن على‌(شیخ صدوق)، قم‌: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم،‌ چاپ دوم، ‌‌1413 ق‌.

پیوندها

ویژه نامه ماه مبارک رمضان