آیه 72 سوره انعام
| <<71 | آیه 72 سوره انعام | 73>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
و نماز به پا دارید و از خدا بترسید و اوست که به سوی او محشور می‌شوید.
و [نیز فرمان یافته ایم] به اینکه نماز را بر پا دارید و از خدا پروا کنید، و اوست که به سویش گردآوری می شوید.
و اينكه نماز برپا داريد و از او بترسيد، و هم اوست كه نزد وى محشور خواهيد گرديد.
و نماز بخوانيد و از او بترسيد. اوست آنكه همگان نزدش محشور مى‌شويد.
و (نیز به ما فرمان داده شده به) اینکه: نماز را برپا دارید! و از او بپرهیزید! و تنها اوست که به سویش محشور خواهید شد.»
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«وَ أَنْ أَقِیمُوا ...»: این جمله عطف بر (أُمِرْنَا لِنُسْلِمَ) است، و تقدیر چنین است: أُمِرْنا ِلاَنْ نُسْلِمَ وَ ِلاَنْ نُقیمَ.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
قُلْ أَ نَدْعُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لا يَنْفَعُنا وَ لا يَضُرُّنا وَ نُرَدُّ عَلى أَعْقابِنا بَعْدَ إِذْ هَدانَا اللَّهُ كَالَّذِي اسْتَهْوَتْهُ الشَّياطِينُ فِي الْأَرْضِ حَيْرانَ لَهُ أَصْحابٌ يَدْعُونَهُ إِلَى الْهُدَى ائْتِنا قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدى وَ أُمِرْنا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعالَمِينَ «71»
بگو: آيا غير خداوند، چيزى را بخوانيم كه سود و زيانى براى ما ندارد و پس از آنكه خداوند هدايتمان كرد، به عقب باز گشته (و كافر) شويم؟ همچون كسى كه شياطين او را در زمين از راه به در برده‌اند و سرگردان مانده است در حالى كه براى او يارانى (دلسوز) است كه او را به هدايت دعوت كرده (و مى‌گويند:) نزد ما بيا (و حقّ را بپذير ولى او گوشش بدهكار نيست). بگو هدايتى كه از سوى خدا باشد هدايت واقعى است و ما مأموريم كه براى خداى جهانيان تسليم باشيم.
وَ أَنْ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ اتَّقُوهُ وَ هُوَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ «72»
و (به ما امر شده كه) نماز برپا داريد و از خداوند پروا كنيد، و اوست آنكه همگان نزدش محشور مى‌شويد.
نکته ها
در آيه‌ى 72، از ميان همه‌ى وظايف به «نماز»، و از ميان همه‌ى عقائد به «معاد» اشاره شده است و اين اهميّت آنها را مى‌رساند.
در يكتاپرستى، آرامش وتمركز است، ولى در شرك وچندتاپرستى، گيجى وتحيّر. «أَ أَرْبابٌ مُتَفَرِّقُونَ خَيْرٌ أَمِ اللَّهُ الْواحِدُ الْقَهَّارُ» «1» آيا چند ارباب گوناگون بهتر است يا يك خداى قهّار؟
خداوند هم يكى است: «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» و هم زود راضى مى‌شود «يا سريع الرّضا»، ولى غير خدا هم زيادند و هم هر كدام توقّعات گوناگونى دارند و زود راضى نمى‌شوند.
«1». يوسف، 39.
جلد 2 - صفحه 489
پیام ها
1- با سؤال وجدان‌ها را تحريك كنيد. «قُلْ أَ نَدْعُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ»
2- شرك، غير منطقى است، چون انگيزه‌ى پرستش، كسب سود يا دفع ضرر است و بت‌ها قادر به هيچ نفع وضرر رساندن نيستند. «لا يَنْفَعُنا وَ لا يَضُرُّنا»
3- از غريزه‌ى منفعت‌خواهى مردم، در راه تبليغ و تربيت آنان استفاده كنيم. «لا يَنْفَعُنا وَ لا يَضُرُّنا»
4- شرك، نوعى عقب‌گرد و ارتجاع اعتقادى است. «نُرَدُّ عَلى أَعْقابِنا»
5- شرك، مايه‌ى سرگردانى و تحيّر است. «حَيْرانَ»
6- در برابر انحرافات، بايد موضع‌گيرى صريح و مكرّر داشت. قُلْ أَ نَدْعُوا ... قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ ...
7- تسليم خدا شدن، مايه‌ى رشد خودماست. «لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعالَمِينَ»
8- نماز، همراه تقوا كارساز است. «أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ اتَّقُوهُ»
9- ايمان به معاد و رستاخيز، عامل پيدايش تقوا در انسان است. «وَ اتَّقُوهُ وَ هُوَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ أَنْ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ اتَّقُوهُ وَ هُوَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ (72)
وَ أَنْ أَقِيمُوا الصَّلاةَ: و مى‌آموزيم بر آنكه اقامه نمائيد نماز را وَ اتَّقُوهُ وَ هُوَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ: و بترسيد از خدا در اهمال طاعت او، و او است ذات مقدسى كه بسوى جزاى او محشور شويد در روز قيامت.
امير المؤمنين عليه السّلام فرمايد: وصيت مى‌كنم شما را اى بندگان خدا بترسيد از خداى تعالى، بدرستى كه تقوى مانند مهار است كه مى‌كشد بنده را به سوى قرب پروردگار. و قوامى است كه به او است مدار. پس تمسك جوئيد به
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 307
استوانهاى تقوى كه آن لزوم عبادت است. و اعتصام ورزيد به حقايق تقوى كه اخلاص در طاعات است. بازگرداند شما را به مواضع پناه راحت و به مكانهاى فراخى عيش و استراحت و به پناهگاههاى امن و منزل‌هاى عزّت در جوار كردگار. «1»
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ أَنْ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ اتَّقُوهُ وَ هُوَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ (72)
ترجمه
و او است كسى كه آفريد آسمانها و زمين را براستى و درستى و روز كه ميگويد باش پس مى‌باشد.
تفسير
خداوند آسمانها و زمين و تمام مخلوقات آنها را بر وفق حكمت و مصلحت با نظام اتمّ اكمل خلق فرموده است پس حق است و باطل و عبث نيست و چون اراده تكوينى او بخلق چيزى تعلّق گيرد فورا موجود ميشود و مراد از روز مطلق وقت است نه زمان خاص بلكه ميتوان گفت فوق زمان است كه دهر يا سرمد باشد.
جلد 2 صفحه 337
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ أَن أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ اتَّقُوهُ وَ هُوَ الَّذِي إِلَيه‌ِ تُحشَرُونَ (72)
و اينكه بپاداريد نماز را و بپرهيزيد از مخالفت خدا و او است آن كسي که حشر و بازگشت شما بسوي او است.
وَ أَن أَقِيمُوا الصَّلاةَ بعضي گفتند عطف است به لنسلم يعني امر شده‌ايم که نسلم و اقيموا يعني امرنا اقيموا الصلاة و اينکه عطف غلط است زيرا اگر چنين باشد بايد چنين گفته شود و لنقيم الصلاة و نتقوه، و بعضي گفتند عطف بمعني است يعني امرنا بالاسلام و باقامه الصلاة و بتقوي اللّه اينکه هم تمام نيست و احتياج بتأويل دارد، و آنچه بنظر ميرسد اينكه عطف بامرنا است زيرا امر به اينكه ما اسلام بياوريم خطاب اسلموا است يعني اگر خداوند بفرمايد اسلموا لرب العالمين صدق ميكند که بگوئيم امرنا لنسلم لرب العالمين چنانچه بفرمايد اقيموا الصلاة صدق ميكند امرنا لنقيم الصلاة و اقامه صلوة تارة باتيان صلوة است چنانچه در اقامه مي‌گويي (قد قامت الصلاة) و تارة بحفظ الصلاة است که مندرس نشود و از بين
جلد 7 - صفحه 113
نرود چنانچه اقامه دين حفظ دين است.
وَ اتَّقُوهُ تقوي تارة باتيان بواجبات است که در تركش عقوبت است و تارة بترك محرمات که در فعلش عقوبت است وَ هُوَ الَّذِي إِلَيه‌ِ تُحشَرُونَ مكرر تفسير شده است.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 72)
در این آیه دنباله دعوت الهی را چنین شرح می دهد که، گذشته از توحید به ما دستور داده شده: «نماز را بر پا دارید و از او بپرهیزید و اوست که به سوی او محشور خواهید شد» (وَ أَن أَقِیمُوا الصَّلاةَ وَ اتَّقُوهُ وَ هُوَ الَّذِی إِلَیهِ تُحشَرُونَ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
