و از پی آن رسولان باز عیسی پسر مریم را فرستادیم که تصدیق به درستی توراتی که پیش او بود داشت و انجیل را نیز به او دادیم که در آن هدایت و روشنی (دلها) است، و تصدیق به درستی تورات که پیش از او بود دارد و راهنمایی خلق و اندرز برای پرهیزکاران عالم است.
و به دنبال پیامبران گذشته، عیسی بن مریم را درآوردیم در حالی که تصدیق کننده تورات پیش از خود بود، و انجیل را که در آن هدایت و نور است به او عطا کردیم و آن هم تصدیق کننده تورات پیش از خود، و برای پرهیزکاران هدایت و موعظه بود.
و عيسى پسر مريم را به دنبال آنان [=پيامبران ديگر] درآورديم، در حالى كه تورات را كه پيش از او بود تصديق داشت، و به او انجيل را عطا كرديم كه در آن، هدايت و نورى است و تصديقكننده توراتِ قبل از آن است، و براى پرهيزگاران رهنمود و اندرزى است.
و از پى آنها عيسى پسر مريم را فرستاديم كه تصديقكننده توراتى بود كه پيش از او فرستاده بوديم و انجيل را كه تصديقكننده تورات پيش از او بود به او داديم كه در آن هدايت و روشنايى بود و براى پرهيزگاران هدايت و موعظهاى.
و بدنبال آنها [= پیامبران پیشین]، عیسی بن مریم را فرستادیم در حالی که کتاب تورات را که پیش از او فرستاده شده بود تصدیق داشت؛ و انجیل را به او دادیم که در آن، هدایت و نور بود؛ و (این کتاب آسمانی نیز) تورات را، که قبل از آن بود، تصدیق میکرد؛ و هدایت و موعظهای برای پرهیزگاران بود.
We followed them with Jesus son of Mary, to confirm that which was before him of the Torah, and We gave him the Evangel containing guidance and light, confirming what was before it of the Torah, and as guidance and advice for the Godwary.
And We sent after them in their footsteps Isa, son of Marium, verifying what was before him of the Taurat and We gave him the Injeel in which was guidance and light, and verifying what was before it of Taurat and a guidance and an admonition for those who guard (against evil).
And We caused Jesus, son of Mary, to follow in their footsteps, confirming that which was (revealed) before him in the Torah, and We bestowed on him the Gospel wherein is guidance and a light, confirming that which was (revealed) before it in the Torah - a guidance and an admonition unto those who ward off (evil).
And in their footsteps We sent Jesus the son of Mary, confirming the Law that had come before him: We sent him the Gospel: therein was guidance and light, and confirmation of the Law that had come before him: a guidance and an admonition to those who fear Allah.
معانی کلمات آیه
قفينا: قفو: در پى آمدن. تقفيه: در پى آوردن. «قفينا» يعنى در پى آنها فرستاديم.
آثارهم: اثر علامتى است كه به صاحب اثر دلالت دارد. مراد از آثار در آيه شريعتهاست.[۱]
و به دنبال آنان (پيامبران پيشين) عيسى پسر مريم را آورديم در حالى كه تورات را كه پيش از او بود تصديق مىكرد و به او انجيل داديم، كه در آن هدايت و نور است و تصديق كنندهى تورات قبل از آن است و براى پرواپيشگان مايهى هدايت و موعظه است.
نکته ها
هم قرآن، هدايت كننده متّقين است، «هُدىً لِلْمُتَّقِينَ» «1» هم انجيل مايهى هدايت و موعظه اهل پرواست. «هُدىً وَ مَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِينَ»
در اين آيه دو بار كلمهى «هُدىً» آمده است، يكبار هدايت براى عموم و يكبار بهره گرفتن از هدايت كه مخصوص متّقين است.
كلمهى «قَفَّيْنا» از «تقفيه»، به معناى چيزى را به دنبال چيزى آوردن است.
ممكن است معناى «مُصَدِّقاً» اين باشد كه خصوصيّات شخصى حضرت عيسى عليه السلام با نشانههايى كه در تورات دربارهى او آمده، منطبق است، پس خود حضرت عيسى و نشانهها، يكديگر را تصديق مىكنند.
در انجيل متّى، (فصل 5، آيهى 17) آمده است: گمان نكنيد كه آمدهام تا تورات يا صحف انبيا را باطل سازم، بلكه آمدهام تا تمام كنم.
تورات، انجيل و قرآن، هر سه «نور» به حساب آمدهاند؛
خداوند در آيهى 15 اين سوره، فرمود: قرآن نور است. «قَدْ جاءَكُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ»
در آيهى 44 فرمود: تورات، نور است «إِنَّا أَنْزَلْنَا التَّوْراةَ فِيها هُدىً وَ نُورٌ»
«1». بقره، 2.
جلد 2 - صفحه 305
و در اين آيه، انجيل را نور دانسته است. «آتَيْناهُ الْإِنْجِيلَ فِيهِ هُدىً وَ نُورٌ»
پیام ها
1- انبيا و كتابهاى آنان، همه از يك سرچشمه و براى يك هدفند و يكديگر را تصديق مىكنند. «مُصَدِّقاً»
2- گرچه انبيا و كتابهاى آسمانى براى هدايت همهى مردمند؛ ولى تنها اهل پروا و تقوا در پرتو اين نور، هدايت مىشوند. «هُدىً وَ مَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِينَ»
وَ قَفَّيْنا عَلى آثارِهِمْ بِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ: و در قفا و تابع درآورديم بر اثرهاى پيغمبران، عيسى بن مريم را، به اين معنى كه او را بعد از ايشان مبعوث ساختيم. مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْراةِ: در حالتى كه تصديق كننده بود آن چيزى را كه پيش از او فرستاده بوديم از كتاب تورات كه بر موسى عليه السّلام نازل شده بود، تصديق نمود به آن و امر فرمود به احكام آن. وَ آتَيْناهُ الْإِنْجِيلَ: و عطا فرموديم عيسى را انجيل. فِيهِ هُدىً وَ نُورٌ: در حالتى كه در آن انجيل هدايت و راهنمائى بود به توحيد و ساير امور حقه، و روشنى به طريق حق. وَ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْراةِ: و در حالى كه انجيل تصديق كننده و موافق بود در اصول دين آن چيزى را كه پيش از او بود از تورات. وَ هُدىً وَ مَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِينَ: و در حالتى كه دلالت و ارشادى است به حق، و پندى است براى پرهيزكاران از شرك و معاصى.
تنبيه- تخصيص اهل تقوى به هدايت بعد از بيان هدايت مطلقا به جهت اشعار است به آنكه ايشانند كه منتفع شوند به آن نه غير ايشان، اگرچه آن هادى جميع خلقان است، لكن كسى به كتاب الهى متعظ شود كه آن را به سمع قبول استماع، و لين القلب باشد، و الّا قسى القلب و جاحد را نفعى نخواهد بخشيد.
در اسرائيليات حق تعالى فرمايد: يابن آدم استقامت سماواتى فى الهواء بلا عمد باسم من اسمائى و لا تستقيم قلوبكم بالف موعظة من كتابى يا ايّها النّاس كما لا تلين الحجر فى الماء كذلك لا تفيد الموعظة فى قلوب القاسية. اى پسر آدم، استقامت يافته هفت آسمان در هوا بدون ستون، بسبب يك اسم از اسماء من؛ و استقامت پيدا نكند قلوب شما به هزار موعظه از كتاب من. اى گروه مردمان، همچنانكه نرم نشود سنگ در آب، همچنين فايده ندهد موعظه در قلوب سخت.
و در پى در آورديم بجايهاى آنها عيسى پسر مريم را كه تصديق كننده بود آنچه را كه بود پيش از او از تورية و داديم او را انجيل كه در آن هدايت و نور است و تصديق كننده است آنچه را كه بود پيش از آن از تورية و هدايت و پند است براى پرهيزكاران.
تفسير
در قفا و بر اثر انبياء بنى اسرائيل و در تعقيب مقصد و مقصود آنها كه همه
جلد 2 صفحه 219
داراى دين حق و پير و احكام تورية بودند خداوند عيسى بن مريم على نبينا و آله و عليه السلام را مبعوث به پيغمبرى فرمود و آنحضرت اگر چه داراى شريعت و كتاب جداگانه بود ولى در عين حال بشخص شخيص و كتاب نفيس خود تصديق مينمود تمام حقايق و احكام تورية را از اصول و فروع زيرا در اصول دين و قسمت مهمّى از فروع اختلافى بين تورية و انجيل نبود و اگر در پاره از فروع اختلاف بود بر حسب اقتضاء و مصلحت وقت بوده كه بيان شده بود تاكنون مصلحت چنان بوده و از اين ببعد چنين است پس خود آنحضرت و كتابش تصديق داشتند كه آنچه در تورية بوده حق و صدق است بعلاوه آنچه در انجيل است كه آنهم حق و صدق است و چنانچه در تورية هدايت و نور بود براى اهل آنزمان در انجيل هم نور و هدايت است براى اهل اين زمان و در تورية هم دلالتى نبود بر آنكه تمام احكام آن ابدى است بلكه دلالت داشت بر آنكه بايد پيغمبرى بيايد كه احكام را بر حسب اقتضاء وقت محدود و مبيّن فرمايد و البته معلوم است كتاب آسمانى چنانچه هادى و راهنماى خلق است بحق و حقيقت كشّاف حقائق و روشن و واضح كننده مشكلات و مبهمات است پس هم هدايت است هم نور بعلاوه موعظه و نصيحت و پند و اندرز است براى اهل تقوى زيرا كسانيكه از خدا نميترسند موعظه الهى در آنها اثر نميكند و بهدايت انبيا مهتدى نميشوند و نصيحت و پند بحال آنها فائده مهمى ندارد و از اينجا معلوم ميشود كه هيچوقت بين انبياء عظام اختلافى نبوده و نيست و هميشه جهال از پيروان آنها باغراض فاسده خودشان ايجاد اختلاف بين آنها مينمودند و بمردم ارائه ميدادند با آنكه ساحت آنها بكلى مبرّى بوده و راضى باعمال كسانيكه خودشان را بآنها بسته بودند نبودند و بهمين منوال است حال علما و روحانيّون حقيقى كه آنها هم ابدا با يكديگر خلاف و تشاجرى ندارند نهايت آنكه اتباع هر يك از آنها كه باغراض فاسده خودشان گرد آنها ميگردند براى استفاده موهوم خودشان تظاهر بخلاف بين آنها مينمايند چنانچه بر ارباب فطانت و درايت مكشوف و مبرهن است.
جان گرگان و سگان از هم جدا است* متحد جانهاى شيران خدا است.
در تعقیب آیات مربوط به تورات، در این آیه اشاره به وضع انجیل کرده، می گوید: «پس از رهبران و پیامبران پیشین، مسیح را مبعوث کردیم، در حالی که (به حقانیت تورات اعتراف داشت و) نشانه های او کاملا با نشانه هایی که تورات داده بود تطبیق می کرد» (وَ قَفَّینا عَلی آثارِهِم بِعِیسَی ابنِ مَریمَ مُصَدِّقاً لِما بَینَ یدَیهِ مِنَ التَّوراةِ).
سپس می گوید: «انجیل را در اختیار او گذاشتیم که در آن هدایت و نور بود» (وَ آتَیناهُ الإِنجِیلَ فِیهِ هُدیً وَ نُورٌ).
اطلاق نور به این دو کتاب در قرآن، ناظر به تورات و انجیل اصلی است.
بار دیگر به عنوان تأکید، روی این مطلب تکیه می کند که «نه تنها عیسی بن مریم، تورات را تصدیق می کرد، بلکه انجیل کتاب آسمانی او نیز گواه صدق تورات بود» (وَ مُصَدِّقاً لِما بَینَ یدَیهِ مِنَ التَّوراةِ).
و در پایان می فرماید: «این کتاب آسمانی مایه هدایت و اندرز پرهیزکاران بود» (وَ هُدیً وَ مَوعِظَةً لِلمُتَّقِینَ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید: