عبدالله بن جعفر طیار
عبدالله همسر زینب کبرى و داماد امام على علیه السلام و پسر جعفر طیار است. وى، نخستین نوزاد مسلمان در حبشه بود. در ایامى که پدرش جعفر بن ابى طالب به حبشه هجرت کرده بود، در آن کشور به دنیا آمد.
محتویات
عبدالله بن جعفر در زمان پیامبر اکرم
عبدالله در سال هفتم هجرت، پس از غزوۀ خيبر، به همراه خانواده‌اش به مدينه بازگشت و در كودكى با رسول اكرم بيعت نمود[۱] گفته شده كه وى هنگام بيعت با پيامبر هفت ساله و هنگام وفات پيامبر، ده ساله بوده است[۲] که بنابراين روايات، وى در سال اول هجرت به‌دنيا آمده است.
عبدالله بن جعفر، مورد عنایت خاص پیامبر اکرم بود، به ویژه که پدرش سردار بزرگ شهید جبهه اسلام به شمار مى‌آمد.[۳] گفته شده او در کودکی ازگل برای کودکان اسباب بازی می ساخت و آن ها را می‌فروخت. روزی عبدالله مشغول ساختن وسائل بازی کودکان بود که پیامبر صلی الله علیه وآله به وی فرمود: چرااین‌ها را میسازی؟ او پاسخ داد: آن ها را می فروشم و با پولش رطب می خرم و می خورم. پیامبر صلی الله علیه وآله فرمود: بارخدایا! به کاری که عبدالله انجام می دهد، برکت ده! عبدالله می گوید: پس از دعای خیر پیامبر، هرچه را که خریدم یا فروختم، خداوند آن را برایم مبارک گردانید.[۴]
عبدالله بن جعفر و امام علی علیه السلام
بعد از شهادت جعفر بن ابی طالب در جنگ موته، مادرش «اسماء بنت عمیس» به همسرى ابوبکر، و پس از مرگ او به همسرى على بن ابى طالب علیه السلام درآمد. و لذا فرزندان خود از جعفر و ابوبکر را به خانه امیرالمومنین علیه السلام آورد و عبدالله بن جعفر به همراه سایر فرزندان اسماء زیر سایه امیرالمومنین علیه السلام بزرگ شدند. عبدالله بن جعفر مورد علاقه امیرالمومنین بود و ارادتى شایان به امام حسن و امام حسین علیهما السلام داشت. [۵]
در دورۀ خلافت عثمان، هنگام تبعيد ابوذر به ربذه، عبداللّه به تبعيت از على عليه‌السلام، ابوذر را علی رغم منع عثمان تا بيرون مدينه بدرقه كرد[۶] در دوران خلافت على عليه‌السلام، عبداللّه در بيشتر حوادث حضور داشت. وى با على عليه‌السلام بيعت نمود[۷] با وقوع جنگهاى داخلى، عبداللّه به طرفدارى از على عليه‌السلام شركت كرد و در جنگ جمل با امام همراهى كرد[۸] و شايد پس از اين جنگ بود كه همراه حضرت على در كوفه اقامت گزيد. در جنگ صفّين نيز وى در كنار امام بود و بر قبايل قريش و اَسَدو كِنانه رياست داشت[۹]
ازدواج عبدالله با حضرت زینب سلام الله علیها
عبدااله حدود سال 17 هجری از حضرت زینب (س) که در آن وقت تقریباً یازده سال داشت خواستگاری نمود و با ایشان ازدواج نمود.[۱۰] ثمره این ازدواج، سه پسر و یک دختر بود. [۱۱]
عبدالله بن جعفر و واقعه عاشورا
عبدالله جعفر، از جمله کسانى بود که به سیدالشهدا نامه نوشت و از او خواست که از سفر به عراق منصرف شود. گرچه خود در کربلا حضور نداشت، اما دو پسرش عون و محمد را همراه مادرشان حضرت زینب سلام الله علیها به کربلا فرستاد و این دو فرزند، در رکاب سالار شهیدان روز عاشورا به شهادت رسیدند. او از این که نتوانسته بود در واقعه کربلا شرکت کند تأسف مى‌خورد. عبدالله پس از حادثه عاشورا و شهادت حسین بن على علیه السلام، در مدینه به سوگ نشست و مردم براى تسلیت گویى نزد او مى‌آمدند.[۱۲]
بخشندگی عبدالله بن جعفر
وی مردى بسیار سخاوتمند و اهل جود و بخشش بود.[۱۳] داستانهایی از بخشش های شگفت او او در منابع ذکر شده است.[۱۴]
وفات
وى در سن ۹۰ سالگى، در سال ۸۰ هجرى در مدینه درگذشت و در بقیع به خاک سپرده شد.[۱۵] برخى هم درگذشت او را در شام و قبر وى را در «باب الصغیر» دمشق، کنار قبر بلال مى‌دانند.[۱۶]
پانویس
- ↑ ابن‌هشام، السیرةالنبویة، ج 4، ص 11، 24؛ ابن‌عبدالبرّ، الاستیعاب، ج 3، ص 881؛ ابن‌عساكر، تاریخ مدینة دمشق، ج 27، ص 257.
- ↑ ابن‌عساكر، ج 27، ص 257، 261.
- ↑ معارف و معاريف، ج 4، ص 1508.
- ↑ سفینة البحار، ج 2، ص 126.
- ↑ معارف و معاريف، ج 4، ص 1508.
- ↑ يعقوبى، ج 2، ص 172؛مسعودى، ج 3، ص 84.
- ↑ شیخ مفيد، الارشاد، ص 107.
- ↑ مسعودى، مروج الذهب، ج3، ص105.
- ↑ ابن‌عساكر، ج 27، ص 272
- ↑ حبیب محمدزاده، عبدالله و زینب کبری (سلام الله علیها)، سایت پژوهه
- ↑ الکوکب الدری، ج 2، ص 213.
- ↑ معارف و معاريف، ج 4، ص 1508.
- ↑ معارف و معاريف، ج 4، ص 1508.
- ↑ رجوع کنید: زینب عقیله بنی هاشم، سید هاشم رسولی محلاتی، ص20 تا 25
- ↑ درباره او از جمله ر.ك: «شام، سرزمين خاطره‌ها»، مهدى پيشوايى، ص 77، تنقيح المقال، مامقانى، ج 2، ص 173.
- ↑ بحارالانوار، ج 45، ص 54.
منابع
- جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
- ابن‌عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، چاپ علی محمد بجاوی، بیروت ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
- ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، چاپ علی‌شیری، بیروت ۱۴۱۵ق.
- ابن‌هشام، السیرةالنبویة، چاپ مصطفی سقا، ابراهیم ابیاری و عبدالحفیظ شلبی، قاهره ۱۹۳۶م.
