آیه 6 سوره نساء
<<5 | آیه 6 سوره نساء | 7>> | ||||||||||||||
|
محتویات
ترجمه های فارسی
یتیمان را آزمایش کنید تا هنگامی که بالغ شده و قدرت بر نکاح پیدا کنند آنگاه اگر آنها را دانا به درک مصالح زندگی خود یافتید اموالشان را به آنها باز دهید، و به اسراف و عجله مال آنها را حیف و میل مکنید بدین اندیشه که مبادا بزرگ شوند (و اموالشان را از شما بگیرند). و هر کس (از اولیاء یتیم) داراست (از تصرف در مال او) خودداری کند، و هر که فقیر است (در مقابل نگهبانی او از مال یتیم) به قدر متعارف ارتزاق کند، پس آنگاه که مالشان را به آنها رد کردید باید بر ردّ مال بر آنها گواه گیرید، و گواهی خدا برای محاسبه خلق کافی است.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
آنستم: يعنى: احساس و مشاهده كرديد. ايناس به معنى احساس، مشاهده و الفت است.
رشد: بلوغ عقلى. كمال. اهل لغت آن را نجات، كمال، هدايت و صلاح گفته اند.
بدار: سرعت و عجله.
يستعفف: عفت به معنى مناعت و خوددارى است . « فليستعفف » يعنى از خوردن مال يتيم خوددارى كند.
حسيب: حسابگر. حساب: شمردن. حاسب و حسيب: شمارنده و حسابگر.[۱]
نزول
محل نزول:
این آیه همچون دیگر آیات سوره نساء در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. [۲]
شأن نزول:
اين آيه درباره ثابت بن رفاعة نازل گرديد كه پدرش رفاعة از دنيا رفت در حالتى كه ثابت طفل بود. عموى وى سرپرست و قيم او قرار گرفت و نزد رسول خدا صلى الله عليه و آله آمد و گفت: يا رسول الله، برادرزاده ام در تحت قيمومت و سرپرستى من است. تكليف من با او چيست؟ و چه وقتى بايد مال او را بدهم؟ سپس اين آيه نازل شد[۳].[۴]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ ابْتَلُوا الْيَتامى حَتَّى إِذا بَلَغُوا النِّكاحَ فَإِنْ آنَسْتُمْ مِنْهُمْ رُشْداً فَادْفَعُوا إِلَيْهِمْ أَمْوالَهُمْ وَ لا تَأْكُلُوها إِسْرافاً وَ بِداراً أَنْ يَكْبَرُوا وَ مَنْ كانَ غَنِيًّا فَلْيَسْتَعْفِفْ وَ مَنْ كانَ فَقِيراً فَلْيَأْكُلْ بِالْمَعْرُوفِ فَإِذا دَفَعْتُمْ إِلَيْهِمْ أَمْوالَهُمْ فَأَشْهِدُوا عَلَيْهِمْ وَ كَفى بِاللَّهِ حَسِيباً «6»
و يتيمان را بيازماييد، تا هنگامى كه به (سنّ بلوغ و ازدواج) برسند، پس اگر در آنان رشد (فكرى) يافتيد، اموالشان را به ايشان برگردانيد و آن را به اسراف و شتاب، از (بيم) اينكه بزرگ شوند (و اموالشان را از شما بگيرند) مصرف نكنيد.
وهر (قيّم وسرپرستى) كه بىنياز است، عفّت به خرج دهد (و از گرفتن
جلد 2 - صفحه 23
حقالزّحمهى امور يتيمان چشم بپوشد) وآن كه نيازمند است، به مقدار متعارف (در برابر نگهدارى از مال يتيم) مىتواند ارتزاق كند. پس هرگاه اموالشان را به آنان ردّ كرديد، (افرادى را) بر آنان گواه وشاهد بگيريد. (اين گواهى براى حفظ حقوق يتيمان است، وگرنه) خدا براى محاسبه كافى است.
نکته ها
امام صادق عليه السلام فرمودند: مراد از «آنَسْتُمْ مِنْهُمْ رُشْداً» اين است كه يتيمان بتوانند مال خود را حفظ كند. «1»
همچنين فرمودند: مراد از «فَلْيَأْكُلْ بِالْمَعْرُوفِ» به مقدارى است كه شكم خود را سير كند. «2»
پیام ها
آييننامهى پرداخت اموال يتميان
1- يتيمان را پيش از بلوغ، از نظر رشد اقتصادى، آزمايش كرده و با كارآموزى و ياددادن روش داد و ستد انان را رشد دهيد. وَ ابْتَلُوا الْيَتامى ...
2- يتيم، زير نظر ولىّ خود، حقّ تصرّف در مال خود را دارد. لازمهى عمل به «وَ ابْتَلُوا»، آن است كه يتيم زير نظر ولىّ خود تصرّف كند، تا آزمايش شود.
3- براى در اختيار داشتن سرمايه، علاوه بر بلوغ جنسى، بلوغ اقتصادى و اجتماعى هم لازم است. «إِذا بَلَغُوا النِّكاحَ فَإِنْ آنَسْتُمْ مِنْهُمْ رُشْداً»
4- در سپردن اموال يتيم به او، حدس و گمان كافى نيست. بايد اطمينان به رشد داشته باشيد. «آنَسْتُمْ مِنْهُمْ رُشْداً»
5- مالكيّت، همواره همراه با جواز تصرّف نيست. يتيم مالك هست، امّا تا رشد نيابد، حقّ تصرّف ندارد. «فَإِنْ آنَسْتُمْ مِنْهُمْ رُشْداً»
6- افراد متمكّن، خدمات اجتماعى را بدون چشمداشت انجام دهند. «مَنْ كانَ غَنِيًّا فَلْيَسْتَعْفِفْ»
«1». من لايحضره الفقيه، ج 4، ص 223.
«2». كافى، ج 5، ص 130.
جلد 2 - صفحه 24
7- در گرفتن حقّالزّحمه، حدّ متعارف را در نظر بگيريد. «فَلْيَأْكُلْ بِالْمَعْرُوفِ»
8- هم اموال يتميان را حفظ كنيد، هم با شاهد گرفتن و جلوگيرى از اختلافات و تهمتهاى آينده، آبروى خود را حفظ كنيد. «فَأَشْهِدُوا عَلَيْهِمْ»
9- گواهى مردم، براى حفظ عزّت دنياست و گواهى خدا براى عزّت آخرت.
«وَ كَفى بِاللَّهِ حَسِيباً»
10- گواه گرفتن در جامعه، نزاع را خاتمه مىدهد، ولى حساب قيامت همچنان پابرجاست. «وَ كَفى بِاللَّهِ حَسِيباً»
پانویس
- پرش به بالا ↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
- پرش به بالا ↑ طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 3، ص 3.
- پرش به بالا ↑ تفاسير روض الجنان و كشف الاسرار.
- پرش به بالا ↑ محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه، ص 182.
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.