امام باقر علیه السلام
[[|250px|center]] | |
مقام | امام پنجم |
نام | محمد |
القاب | باقرالعلوم |
کنیه | ابو جعفر |
پدر | امام سجاد علیه السلام |
مادر | فاطمه دختر امام حسن علیه السلام |
زادروز | اول رجب سال 57 هجری قمری |
زادگاه | مدینه |
مدت امامت | 19سال |
مدت عمر | 57 سال |
تاریخ شهادت | هفتم ذی الحجه سال 114 هجری |
علت شهادت | |
قاتل | هشام بن عبدالملک |
مدفن | مدینه، بقیع |
محتویات
ولادت
امام باقر(ع) ،پنجمين امام معصوم در یکم رجب سال 57 هجرى قمری در شهر مدينه چشم به جهان گشود [۱].
کنیه
نام آن حضرت «محمد»، کنیه اش «ابو جعفر» و لقبش «باقر العلوم» يعنى «شكافنده ى دانشها»است.
نسب
امام باقر (ع) از دو سو- پدر و مادر- نسبت به پيامبر و حضرت على و زهرا عليهم السلام مى رساند، زيرا پدر او امام زين العابدين(ع) فرزند امام حسين(ع)، و مادر او بانوى گرامى فاطمه «ام عبد الله » دختر امام مجتبى(ع) است. بدین سبب آن حضرت را ابن الخیرتین و علوی بین علویین می نامیدند.
دانش امام باقر عليه السلام نيز همانند ديگر امامان از سر چشمه ى وحى بود،آنان آموزگارى نداشتند و در مكتب بشرى درس نخوانده بودند.
در حدیث معروفی پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به جابر بن عبدالله انصاری فرمود :
إنّكَ ستُدرِكُ رجُلاً مِنّي، اسمُه اسْمِي و شَمائلُهُ شَمائلي يَبْقَرُ العِلْمَ بَقْرا .
تو مردى از [ خاندان] مرا درك خواهى كرد كه نامش نام من، و رفتار و كردارش ، رفتار و كردار من است و دانش را تا ژرفايش مى شكافد. [۲]
«عبد الله بن عطاء مكى »مى گوید:هرگز دانشمندان را نزد كسى چنان حقير و كوچك نيافتم كه نزد امام باقر عليه السلام؛«حكم بن عتيبه »كه در چشم مردمان جايگاه علمى والايى داشت در پيشگاه امام باقر چونان كودكى در برابر آموزگار بود[۳].
شخصيت آسمانى و شكوه علمى امام باقر (ع) چنان خيره كننده بود كه «جابر بن يزيد جعفى »به هنگام روايت از آن گرامى مى گفت:«وصى اوصياء و وارث علوم انبياء محمد بن على بن الحسين مرا چنين روايت كرد...»[۴]
==دانش امام باقر علیه اسلام==
دانش امام باقر عليه السلام نيز همانند ديگر امامان از سر چشمه ى وحى بود،آنان آموزگارى نداشتند و در مكتب بشرى درس نخوانده بودند.
در حدیث معروفی پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به جابر بن عبدالله انصاری فرمود :
إنّكَ ستُدرِكُ رجُلاً مِنّي، اسمُه اسْمِي و شَمائلُهُ شَمائلي يَبْقَرُ العِلْمَ بَقْرا .
تو مردى از [ خاندان] مرا درك خواهى كرد كه نامش نام من، و رفتار و كردارش ، رفتار و كردار من است و دانش را تا ژرفايش مى شكافد. [۵]
«عبد الله بن عطاء مكى »مى گوید:هرگز دانشمندان را نزد كسى چنان حقير و كوچك نيافتم كه نزد امام باقر عليه السلام؛«حكم بن عتيبه »كه در چشم مردمان جايگاه علمى والايى داشت در پيشگاه امام باقر چونان كودكى در برابر آموزگار بود[۶].
شخصيت آسمانى و شكوه علمى امام باقر (ع) چنان خيره كننده بود كه «جابر بن يزيد جعفى »به هنگام روايت از آن گرامى مى گفت:«وصى اوصياء و وارث علوم انبياء محمد بن على بن الحسين مرا چنين روايت كرد...»[۷]
اصحاب و شاگردان امام باقر علیه السلام
در مكتب امام باقر (ع) شاگردانى نمونه و ممتاز پرورش يافتند از جمله:
1-«ابان بن تغلب »: ابان از شخصيتهاى علمى عصر خود بود و در تفسير،حديث،فقه، قرائت و لغت تسلط بسيارى داشت.والايى دانش ابان چنان بود كه امام باقر (ع) به او فرمود در مسجد مدينه بنشين و براى مردم فتوى بده زيرا دوست دارم مردم چون تويى را در ميان شيعيان ما ببينند.[۸]
2-«زراره»: زراره از قرائت و فقه و كلام و شعر و ادب عرب بهره اى گسترده داشت و نشانه هاى فضيلت و ديندارى در او آشكار بود. [۹]
3-«محمد بن مسلم »:فقيه اهل بيت و از ياران راستين امام باقر و امام صادق عليهما السلام بود،او اهل کوفه بود و براى بهره گرفتن از دانش بيكران امام باقر (ع) به مدينه آمد و چهار سال در مدينه ماند.
شهادت
امام باقر العلوم(ع)، هفتم ذيحجه ى سال 114 هجرى قمری در پنجاه و هفت سالگى در زمان ستمگر اموى «هشام بن عبد الملك» مسموم و شهيد شد.
برخی از سخنان امام(ع)
- دروغ خرابى ايمان است.[۱۰]
- مؤمن،ترسو و حريص و بخيل نمى شود.[۱۱]
- همانا خداوند با حيا و بردبار را دوست مى دارد.[۱۲]
- آنكه خشمش را از مردم باز دارد خداوند عذاب قيامت را از او باز دارد.[۱۳]
- آنانكه امر به معروف و نهى از منكر را عيب مى دانند بد مردمانى هستند.[۱۴]
- عالمى كه از علم او استفاده شود بهتر از هفتاد هزار پرستش كننده خداست.
پانویس
- ↑ مصباح المتهجد، شيخ طوسى،ص 557.
- ↑ بحار الأنوار : 46 / 225 / 5 .
- ↑ ارشاد، شيخ مفيد، ص 264.
- ↑ همان، ص 264.
- ↑ بحار الأنوار : 46 / 225 / 5 .
- ↑ ارشاد، شيخ مفيد، ص 264.
- ↑ همان، ص 264.
- ↑ جامع الروات، مجمد بن علی اردبیلی، ج 1، ص9.
- ↑ همان، ص 117.
- ↑ وسائل الشيعه، محمد بن حسن حر عاملی ،ج 2، ص 233.
- ↑ همان، ص 6.
- ↑ همان، ص 455.
- ↑ همان، ص 469.
- ↑ فروع كافى، محمد بن یعقوب کلینی، ص 343.
منابع
- پیشوای پنجم حضرت امام محمد باقر(ع)،(با اندکی تلخیص، گروه نويسندگان،مؤسسه در راه حق.
- مقام پدر و مادر در اسلام، زین العابدین احمدی.
- میزان الحکمه، ج1، عنوان "امامت خاصّه (امام محمّد باقر) در احادیث"
پیوندها
چهارده معصوم علیهم السلام |
↓ اسامی ↓ |
حضرت محمد صلی الله علیه و آله • حضرت فاطمه سلام الله علیها امام علی علیه السلام • امام حسن علیه السلام • امام حسین علیه السلام • امام سجاد علیه السلام • امام باقر علیه السلام • امام صادق علیه السلام • امام کاظم علیه السلام • امام رضا علیه السلام • امام جواد علیه السلام • امام هادی علیه السلام • امام حسن عسکری علیه السلام • امام زمان عجل الله تعالی فرجه |
↓ مفاهیم وابسته ↓ |
اهل البیت علیهم السلام • عصمت • پنج تن • عترت • سادات • اهل الذکر • اکمال دین • اولی الأمر |
↓ آیات و احادیث مرتبط ↓ |
آیه تطهیر • آیه امامت • آیه اکمال • حدیث ثقلین • حدیث سفینه • حدیث یوم الدار • حدیث طیر مشوی |