نورالدین محمد ترشیزی
نورالدین محمد ترشیزى (وف 1026-1024 ق)، شاعر و نویسنده متخلص به ظهورى ملقب به ملك الشعرا.
وى در قریه ى جمند از توابع ترشیز بدنیا آمد. جوانیش به كسب ادب و دانش در خراسان گذشت، سپس به یزد رفت و در آنجا به شیوه ى شاعرى مشغول شد و با گروهى از اهل ادب معاشرت نمود در همان دیار با وحشى بافقى آشنایى و مصاحبت یافت. پس از آن چندگاهى به شیراز عزیمت كرد و در آنجا با درویش حسین سالك شیرازى، شاعر و نقاش و مذهب معروف دوستى و ملازمت یافت. سپس قصد هند كرد و وارد دكن شد و در بیجاپور به درگاه عادل شاهیان رسید و ملازمت عادل‌شاه ابراهیم ثانى را یافت و او را مدح گفت. آشنایى ظهورى با ملك قمى هم در همین ناحیه‌ى دكن و ظاهره در بیجاپور حاصل شد و به مواصلت ظهورى با دختر ملك انجامید و از آن پس دو شاعر با یكدیگر بسر بردند و در ایجاد بعضى اثرها با هم همكارى داشتند. ظهورى پس از چندى آهنگ حجاز كرد و در بازگشت به هند در احمدنگر پایتخت نظامشاهیان به خدمت عبدالحریم‌خان خانان رسید. وى در نظم و نثر دست داشت بطورى كه در هند به شهرت رسید.
آثار ترشیزی
از جمله آثار ترشیزی:
- مجموعه منشآت به نامهاى: «دیباچه‌ى نورس» كه مقدمه اى است بر كتاب «نورس خیال» اثر ابراهیم عادل‌شاه
- «گلزار ابراهیم» در ستایش ابراهیم عادل‌شاه
- «خوان خلیل» كه با مشاركت ملك قمى به نام ابراهیم عادل‌شاه تصنیف كرد.
- «پنج رقعه»
- دیوان شعر
- «ساقى‌نامه»، حدود چهار هزار و پانصدبیت كه به نام برهان ثانى نظامشاه سرود.
منابع
- اثرآفرینان، زير نظر: دكتر سيد كمال حاج سيد جوادي و دكتر عبدالحسين نوايي، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1379، ج4، ذیل عنوان "ظهیری ترشیزی، نورالدین".
 | |
| شعرشناسی | * شعر * علم عروض * قافیه * تخلص * دیوان * مصراع * بیت * مقفا * قالب * مطلع * تغزل * بحور شعری |
| قالب‌های شعر | *مثنوی * قصیده * غزل * مسمط * مستزاد * ترجیع‌بند * ترکیب‌بند * قطعه * رباعی |
| سبک‌های شعر فارسی | * سبک خراسانی * سبک عراقی * سبک هندی * سبک بازگشت ادبی * شعر نو |
| شاعران پارسی گو: | همه*قرن 4 * قرن 5 * قرن 6 * قرن 7 * قرن 8 * قرن 9 * قرن 10 * قرن 11 * قرن 12 * قرن 13 * قرن 14 |
