کشف الغمة (کتاب)
« كشف الغمة في معرفة الائمة( ع)»، اثر على بن عيسى إربلى( متولد 692 ق)، است. اين كتاب، به زبان عربى و در باره زندگی‌نامه و فضايل پيامبر اسلام( ص) و اهل بيت آن حضرت( ع) است.
مولف
اثر على بن عيسى إربلى (متولد 692 هجرى).
انگيزه نگارش
فقيه نامدار و عالم برجسته شيعه، على بن عيسى اربلى، انگيزه خود را از نگارش اين كتاب تمسك به ائمه اطهار عليهم السلام و اظهار ارادت به آن خاندان بزرگوار دانسته است.
روش مؤلف
ترتيب كتاب بر طبق اسامى معصومين علیهم السلام است. مصنف ابتدا به احوالات پيامبر صلی الله علیه و آله و زندگى نامه آن حضرت اشاره نموده، پس از آن بقيه معصومين را به ترتيب ذكر مى نمايد. در ضمن اشاره اى هم به حضرت خديجه سلام الله علیها دارد.
وى درباره پيامبر و هر يك از ائمه ابتدا نام و ولادت آنها را ذكر كرده، بعد زندگى نامه آنان را به تفصيل نقل مى كند پس از آن فضائل و معجزات و افتخارات آنان را بيان كرده و ذريه و اولاد و نسب آنها را مى آورد. وصيت نامه ها و جريان شهادت و وفات آن بزرگواران نيز قسمتى از عناوين كتاب را تشكيل داده است.
مؤلف در جاى جاى كتاب خود استدلال هاى فراوان بر حق بودن شيعه و باطل بودن فرقه هاى مختلف ذكر نموده و كتاب از اين حيث داراى متنى استدلالى و قوى است.
ارزش كتاب
ارزش هر كتاب به مسائل متعددى بستگى دارد و با توجه به آن مسائل ارزش اين كتاب را بررسى مى كنيم:
- يكى از راه هاى مهم براى تشخيص ارزش يك اثر، مؤلف آن است. كتاب كشف الغمه توسط عالمى گرانقدر همچون على بن عيسى اربلى تأليف شده كه به اجماع همه علماى شيعه عالمى متبحر، فقيهى نامدار و محققى متتبع بوده است.
- موضوع مورد بحث در يك كتاب هر چه مهمتر و ارزشمندتر باشد ارزش آن كتاب را بيشتر مى كند. با توجه به اين كه در جهان شخصيت هايى بزرگتر و والاتر از معصومين عليهم السلام وجود ندارد و اين كتاب پيرامون فضائل آنها است از حيث محتوا در عالىترين رتبه قرار دارد.
- اين كه مطالب يك كتاب از چه منبعى صادر شده هم در ارزشيابى كتاب بسيار مهم است. منبع مطالب اين كتاب، روايات معصومين عليهم السلام است كه هيچ احتمال خطا در آن راه ندارد. تنها مسئله، راويان احادیث است كه مصنف تمام سعى خود را مبذول داشته تا از اين جهت هم روايات معتبر را نقل نمايد.
- مزيت ديگر، عصر زندگانى مؤلف است كه حدود 4 قرن با زمان معصومين فاصله دارد و اين نكته نيز بر ارزش كتاب افزوده است. با توجه به اين موارد و مواردى ديگر، كتاب حاضر از ارزش و اعتبار خاصى برخوردار است.
ترجمه
كتاب كشف الغمة بسيار مورد توجه قرار گرفته و از اين جهت داراى ترجمه هاى متعددى است از جمله:
- ترجمه اى به نام «محراب القلوب» نوشته على بن فيض إربلى
- ترجمه اى از حسن بن حسين بيهقى
- ترجمه اى به نام «مناقب» نوشته على بن حسن زوارى، صاحب تفسير «ترجمة الخواص»
همچنين كفعمى، صاحب مصباح نيز بر اين كتاب تعليقاتى دارد.
چاپ
بر اين كتاب، جناب آقاى سيد هاشم رسولى محلاتى تعليقه زده و آن را تصحيح نموده است. همچنين مقدمه اى پيرامون شخصيت و زندگى نامه مؤلف و شرح حال كتاب، توسط آيت الله جعفر سبحانى در ابتداى كتاب آمده كه شامل مطالب مفيدى است.
- مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نرم افزار جامع الحادیث 3 [لوح فشرده]، بخش کتابشناسی
پیوندها
