عبدالحسين غروى تبريزى
«آیتالله عبدالحسین غروى تبريزى» (۱۳۰۹-۱۳۷۷ ش)، فقیه و عالم مجاهد شیعه معاصر، عضو مجلس خبرگان و امام جمعه تبریز بود. این عالم وارسته، در کنار تألیف و تدریس معارف اسلامی و نشر فرهنگ اهل بیت (علیهمالسلام) و تربیت طلاب علوم دینی، در فعالیت هاى مبارزاتى و سیاسى قبل از انقلاب پیشرو بودند.
| نام کامل | عبدالحسین غروى تبريزى |
| زادروز | ۱۳۰۹ شمسی |
| زادگاه | نجف |
| وفات | ۱۳۷۷ شمسی |
| مدفن | قم، قبرستان وادیالسلام |
| اساتید |
میرزا ابوالحسن مشکینی، سید ابوالحسن انگجی، شیخ عبدالکریم حائرى، سید محمد حجت کوهکمری،... |
|
| |
| آثار |
مصلح جهانى یا مهدى موعود، اسلام و شیعه، اخلاق، اصول و فقه،... |
محتویات
ولادت و خاندان
عبدالحسین غروى در سال ۱۳۲۸ ه.ق، در شهر نجف اشرف دیده به جهان گشود. خاندان وی بیش از سیصد سال از بزرگان و علما بودند و در منطقه انزاب -منطقهاى بین تبریز تا سلماس- نام آشنایى داشتند. جدّ بزرگ عبدالحسین غروى سیصد سال پیش امام جمعه خامنه بوده است. پدر ایشان نیز از علماى بزرگ بود، چنان که محمد شریف رازى در «گنجینه دانشمندان» درباره وى مى نویسد: «ایشان پس از تحصیل و فراگیرى علوم حوزوى در تبریز به نجف اشرف مشرف مى شود و در آن جا از محضر بزرگانى همچون مرحوم سید یزدى صاحب عروة الوثقى، مرحوم شریعت اصفهانى و آخوند خراسانى بهره مى برد و مورد لطف و توجه آن بزرگان قرار مى گیرد و اجازات و تقریرات خوبى از آنان داشت».[۱]
تحصیلات و اساتید
عبدالحسین غروى ایام کودکى را در شهر نجف اشرف سپرى کرد و در شش سالگى وارد مدرسه علوى در نجف شد. وی بعد از گرفتن گواهى نامه ششم ابتدائى بود که پا به مدرسه دینى نهاد و چنانچه خود مى گوید: «پدرم از تبریز نوشت خوب است همان روش آباء و اجداد خود را پیشه کنی و به تحصیل علوم دینى بپردازی».[۲]
سفارش پدر بزرگوارش او را مصمم ساخت و تصمیم گرفت در نجف کنار بارگاه ملکوتى حضرت امیرالمومنین علیه السلام دروس حوزوى را آغاز کند. عبدالحسین بعد از تحصیل دروس مقدماتى، «قوانین» را در محضر آقا شیخ حسین اهرى، و مقدارى از «مکاسب» را در محضر مرحوم میرزا ابوالحسن مشکینی خواند و جلد اول «کفایة الاصول» را در محضر آیت الله محمدباقر زنجانى فراگرفت.
هجرت از نجف به تبریز:
آیت الله عبدالحسین غروی پس از سالها تحصیل در نجف، بنا به امر پدرش در سن ۲۲ سالگى عزم سفر به تبریز کرد و راهى ایران شد. وى در این مورد مى گوید: «مشغول تحصیل بودم که مرحوم والد نوشت براى دیدار، چند صباحى به تبریز بیایید».[۳]
عبدالحسین براى دیدار و صله رحم به تبریز مى آید و این در حالی بود که ایران در آستانه تحولات قرار داشت و مرزها به دستور رضاخان بسته مى شود. ایشان دیگر نمى تواند به نجف برگردد و به همین جهت اقامت وى در تبریز طولانى مى شود و سه سال در تبریز از فیوضات آیت الله سید ابوالحسن انگجی بهره مند مى گردد.
سفر به قم:
آقا عبدالحسین در سال ۱۳۵۳ قمرى در سن ۲۵ سالگى وارد شهر مقدس قم شد. جلد دوم «کفایة الاصول» را در محضر آیت الله میرزا محمد همدانى که یکى از مدرسین برجسته آن زمان بود فرامیگیرد و بعد از اتمام سطح، در درس خارج آیت الله شیخ عبدالکریم حائرى و آیت الله سید محمد حجت کوه کمره ای شرکت مى کند. عبدالحسین به مرحوم حائرى ارادت خاصى داشتد و از او به عظمت و بزرگى یاد مى کرد و بقاء حوزه را مرهون زحمات حاج شیخ و عظمت او مى دانست. بعد از ارتحال شیخ عبدالکریم در سنه ۱۳۵۵ ق، حوزه به همت آیات ثلاث از جمله آیت الله سید محمد حجت از گزند حوادث مصون ماند و عبدالحسین سالها در محضر پرفیض این عالم جلیل القدر تلمذ نمود و ارادت زیادى به ایشان داشت. شیخ عبدالحسین بعد از ۱۲ سال تحصیل در سطوح عالیه حوزه علمیه قم به درجه عالیه اجتهاد نائل گشت.
اجازات اجتهاد:
آیت الله غروى اجازه اجتهاد از اساتید معظم خود از جمله آیت الله آقا ضیاءالدین عراقى، آیت الله سید ابوالحسن اصفهانى، آیت الله سید محمد حجت کوهکمرى رضوان الله تعالى علیهم دریافت کرد.[۴]
آثار و تألیفات
از آیت الله شیخ عبدالحسین غروى آثار گوناگونى به اقتضاى زمان به جاى مانده که عبارتند از:
- کتاب اسلام و شیعه؛ به زبان فارسى، مطبوع در تبریز در سال ۱۳۶۳ قمرى.
- کتاب تقریرات درس استادش آیت الله سید محمد حجت کوهکمری.
- اصول و فقه.
- مصلح جهانى یا مهدى موعود عجل الله تعالی فرجه.
- اخلاق.[۵]
فعالیتهای اجتماعی و سیاسی
تدریس و تبلیغ:
آیت الله غروى تبریزی در سال ۱۳۶۳ قمرى در سن ۳۴ سالگى به تبریز مراجعت نمود و در آنجا به وظایف خود از جمله: امامت جماعت، وعظ و تبلیغ و تعلیم و ارشاد و اهتمام به مباحث اخلاقى و تربیتى و علاوه بر این ها به تدریس فقه و اصول پرداخت.
آیتالله غروی در مبارزه با الحاد و القائات و رد شبهات سهم بسزایى داشتند؛ در کتاب «مفاخر آذربایجان» آمده زمانى که احمد کسروى با دین و مذهب به نبرد برخاسته بود، معظمله از جمله کسانى بود که به رد گفته هاى او پرداخت که بعدها به نام کتاب «اسلام و شیعه» به چاپ رسید.[۶]
آیت الله غروى حدود دو دوره در مجلس خبرگان حضور داشتند و تا آخر عمر شریفشان امام جمعه موقت شهر تبریز بودند.
آیتالله غروی و انقلاب اسلامی:
آیت الله غروى در فعالیت هاى مبارزاتى و سیاسى پیشرو بودند؛ در زیر اکثر اعلامیه ها و تلگرافهاى سالهاى حساس انقلاب قبل از سال ۱۳۴۲ ش. و بعد، امضاى آیت الله غروى دیده مى شود و ایشان یا به قلم خود و یا زیر نظر و توجه ایشان متن اعلامیه ها و تلگرافها تنظیم مى شد و نام آیت الله غروى براى همه مبارزین خط مقدم اسلام نامى آشنا بود. ایشان در مبارزات مردم تبریز به همراهى بزرگان دیگر همچون آیت الله قاضى طباطبائى و آیت الله سید محمد انگجى و آیت الله میرزا عبدالله مجتهدى شرکت فعال داشت.[۷]
آیت الله غروى یکى از یاران و همراهان امام خمینی (قدس سره) و پشتیبان نظام و انقلاب اسلامى بود. ایشان همیشه توصیه مى کرد که قدر این نظام و ولایت را بدانید و براى احیاء تمامى ارزشهاى والاى الهى انسان تلاش کنید. او گرامى داشت یاد امام و شهیدان و ایثارگران را از شعائر بزرگ الهى مى دانست و مى فرمود: «من بسیار متأسفم و گلایهمندم از کسانى که امروز نسبت به این عظمتى که براى اسلام و روحانیت پیش آمده بىتفاوتند، آنان که آن روزهاى سخت و طاقت فرسا را دیده اند باید قدر این روزها را بدانند و بر این نعمت بزرگ خدا را شکر کنند. امام خمینى قدس سره با یاران ایثارگر و مجاهدش ما را از ذلت و بدبختى نجات دادند. آیا نباید از چنین پاکانى سپاسگذار باشیم و بر چنین نعمتى شکرگزار؟ با تساهل در حفظ این نعمت کفران نعمت نکنیم».[۸] آیت الله غروى پناهگاه و پشتیبان مردم تبریز بودند و در طول هشت سال دفاع مقدس، تقویت کننده رزمندگان و مخصوصاً لشکر ۳۱ عاشورا بودند و با آن کهولت سن در مراسم هاى سپاه و بسیح و اعزام حضور مى یافتند.
آیت الله غروى همچنین از رهبر معظم انقلاب به عنوان پاسدار دین و فقاهت و سلاله حضرت فاطمه علیهاالسلام یاد مى کرد و مى فرمود: «نجات دهنده اسلام امروز ایشان هستند».[۹] بعد از ارتحال آیت الله محمد علی اراکى، آیت الله غروى از جمله علمایى بودند که در تأیید مرجعیت آیت الله سید علی خامنه اى نامه نوشتند و مسائل اجتهاد و ولایت را مطرح نمودند و لزوم مراجعه امت حزب الله در مسأله تقلید را به ایشان تأکید نمودند. رهبر معظم انقلاب نیز علاقه و ارادت زیادى نسبت به آیت الله غروى داشتند و در همین اواخر سال ۱۳۷۱ که به تبریز تشریف آوردند جهت دیدار به منزل آیت الله غروى رفته بودند.
وفات
مرحوم آیت الله عبدالحسین غروى تبریزی پس از عمرى خدمت و جهاد و مبارزه و سیر و سلوک الى الله و کمک به حوزههاى علمیه و تقویت مساجد و محافل فرهنگى و دینى، در بامداد روز چهارشنبه ۲۰ آذر ۱۳۷۴ شمسى (مطابق با هفتم رجب ۱۴۱۵ قمرى) در سن ۸۷ سالگى در بیمارستان امام خمینى تبریز دار فانى را وداع گفت. پس از مراسم تشییع آن عالم فرزانه، پیکر مطهرش به شهر مقدس قم انتقال یافت و در قبرستان وادىالسلام به خاک سپرده شد.
پانویس
منابع
- ستارگان حرم، جلد ۴، نویسنده: على احمدپور ترکمانى.
آرشیو عکس و تصویر
از راست: شهید سید اسدالله مدنی، محمدتقی فلسفی و عبدالحسين غروى تبريزى در مسجد جامع تبریز
از راست: کاظم دینوری، شهید سید محمدعلی قاضی طباطبایی، عبدالحسين غروى تبريزى و عبدالحمید شربیانی
از راست: سید محمدعلى حسینی انگجى، فخرالدین حجازی و عبدالحسين غروى تبريزى




