عبیدالله بن زیاد: تفاوت بین نسخه‌ها
(←مرگ ابن زیاد: افزودن مطلب) |
جز (←منابع: افزودن منبع) |
||
| سطر ۲۵: | سطر ۲۵: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف. | * جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف. | ||
| − | *دائرة المعارف بزرگ اسلامی | + | *دائرة المعارف بزرگ اسلامی |
| − | * تاریخ | + | * طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج ۷، دار التراث، بیروت، ۱۳۸۷ق. |
| − | + | ||
[[رده:عاملان واقعه کربلا]] | [[رده:عاملان واقعه کربلا]] | ||
[[رده:بنی امیه]] | [[رده:بنی امیه]] | ||
{{الگو:واقعه عاشورا}} | {{الگو:واقعه عاشورا}} | ||
نسخهٔ ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۹:۲۲
والى كوفه در زمان حادثه عاشورا كه شهادت امام حسين علیه السلام و يارانش به دستور او انجام گرفت.
محتویات
نام و نسب
ابن زياد را «ابن مرجانه» هم مى‌گويند، زيرا نام مادرش كنيزى زناكار و مجوسى به نام «مرجانه» بود. در كوفه پس از عاشورا كه اسراى اهل بيت علیهم السلام را وارد دارالاماره كردند، حضرت زینب سلام الله علیها در خطاب به ابن زياد، او را «يابن مرجانه» خواند و اين اشاره به نسبت ناپاك او بود که همیشه مایه رسوایی او بود. نسب پدر ابن زیاد هم نامعلوم بوده است.از این رو پدرش را را «زیاد بن ابیه» یعنی «پسر پدرش» می خواندند.ابوسفیان، زیاد را حاصل زنای خود با سمیه(مرجانه)، مادر زیاد می‌دانست و به همین دلیل معاویه، زیاد را برادر خویش می‌خواند. «زیاد» فردی قسی القلب بود که در سرکوب شورشهایی که علیه بنی امیه در مناطق مختلف اسلامی اتفاق می افتاد بی رحمی زیادی از خود نشان می داد.[۱] ابن زیاد هم کم از پدر خونریزش نداشت و فردی سنگدل و جبار بود[۲] همین ویژگی باعث شده بود بخصوص در جنگ با غیر مسلمانان به پیروزی های زیادی دست پیدا کند [۳]
مناسب حکومتی ابن زیاد
او از سرداران مشهور اموى بود كه در سال 54 هجرى از طرف معاويه به حكومت خراسان منصوب شد. در سال 56 از آنجا معزول و به حكمرانى بصره منصوب گشت. عبیدالله در بصره شورش خوارج را با خشونت فروان سرکوب کرد و بسیاری از آنها را به قتل رساند[۴]پس از مرگ معاويه و روى كار آمدن يزيد، وقتى نهضت مسلم بن عقيل در كوفه آغاز شد، با حفظ سمت، والى كوفه نيز شد
نقش ابن زیاد در شهادت امام حسین علیه السلام
پس از بیعت کوفیان با امام حسین علیه السلام مسلم بن عقیل به نمایندگی از امام وارد کوفه شد. در همین زمان حاکم جدید کوفه ابن زیاد با روی پوشیده وارد شهر شد. مردم به خیال اینکه او حسین(ع) است از او استقبال کردند ولی به زودی دریافتند که عبیدالله بوده است. نخستین اقدام عبیدالله جست و جو برای یافتن نماینده امام حسین(ع)، مسلم بن عقیل بود.[۵] ابن زیاد موفق شد با نیرنگ مسلم را دستگیر و به شهادت برساند [۶] و مردم را تهدید و تطمیع با خود همراه کند [۷] و بسیاری از کوفیان را در لشکری به فرماندهی عمرسعد برای جنگ با امام حسین علیه السلام روانه کند. [۸]
ابن زیاد پس از مرگ یزید
ابن زياد پس از مرگ يزيد، ادعاى خلافت كرد و اهل بصره و كوفه را به بيعت فراخواند ولى كوفيان دعوتگران او را از شهر بيرون كردند، وى سپس از بيم انتقام فرارى شد و مدتى به شام رفت، همزمان با نهضت توابين، ماموريت سركوب توابين را يافت.[۹] در سال 65 هجرى با لشكرى به جنگ سليمان بن صرد رفت و در عين الورده با او درگير شد.
مرگ ابن زیاد
ابن زیاد پس از پیروزی بر توابین مأموریت یافت تا با مختار مقابله کند. مختار که اساساً در پی هلاک ابن زیاد و کسان دیگری بود که در واقعه کربلا دست داشتند، ابراهیم بن مالک اشتر را با سپاه به مقابله ابن زیاد فرستاد. ابراهیم که می‌خواست قبل از ورود ابن زیاد به سرزمین عراق، به وی برسد، در ساحل رود خازر نزدیک روستایی به نام باربیثا در ۵ فرسخی موصل به لشکر شام رسید. در جنگ شدیدی که میان عراقیان و شامیان آغاز شد، ابن زیاد شکست خورد (محرم ۶۷) و همراه با یارانش به قتل رسید. براساس روایتی از ابومخنف، گویا ابراهیم بن اشتر خود در جنگ تن به تن، ابن زیاد را به قتل رسانید.طبری، [۱۰] وى از كسانى است كه در زیارت عاشورا، مورد لعن قرار گرفته است: «لعن الله ابن مرجانة» و «والعن عبيدالله بن زياد وابن مرجانة».
پانویس
- ↑ نک:الاستیعاب، ج ۲، ص۵۲۵.
- ↑ زرکلی، الاعلام، ج۴، ص۱۹۳.
- ↑ نک: زرکلی، الاعلام، ج۴، ص۱۹۳.
- ↑ تاریخ الطبری، ج۷، ص۱۸۵-۱۸۷و ج۷، ص۲۲۸.
- ↑ طبری، تاریخ الطبری، ج۷، ص۲۲۹.
- ↑ طبری، تاریخ الطبری، ج۷، ص۲۲۹-۲۳۱ و ۲۷۰
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ج۱، ص۹۷.
- ↑ سفینة البحار ، ج 1 ، ص 580 .
- ↑ معارف و معاریف ، ج 4 ، ص 1530
- ↑ تاریخ الطبری، ج۸، ص۶۴۳، ۶۴۹، ۶۴۶ و ۷۰۷-۷۱۳.
منابع
- جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
- دائرة المعارف بزرگ اسلامی
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج ۷، دار التراث، بیروت، ۱۳۸۷ق.
 |
|||
| قبل از واقعه | |||
| شرح واقعه |
| ||
| پس از واقعه | |||
| بازتاب واقعه | |||
| وابسته ها | |||
