آیه 15 سوره صافات

وَقَالُوا إِنْ هَٰذَا إِلَّا سِحْرٌ مُبِينٌ

[37–15] (مشاهده آیه در سوره)

<<14	آیه 15 سوره صافات	16>>
سوره : سوره صافات (37) جزء : 23 نزول : مکه

ترجمه های فارسی

و گویند: این خود پیداست که سحری بیش نیست.

و می گویند: این جز جادویی آشکار نیست.

و مى‌گويند: «اين جز سحرى آشكار نيست.»

و مى‌گويند: اين چيزى جز جادويى آشكار نيست،

و می‌گویند: «این فقط سحری آشکار است!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

and say, ‘This is nothing but plain magic!’

And they say: This is nothing but clear magic:

And they say: Lo! this is mere magic;

And say, "This is nothing but evident sorcery!

معانی کلمات آیه

«إِنْ هذا ...»: (نگا: مائده / انعام / یونس / ، هود / نمل / ، سبأ / ).

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)

---

فَاسْتَفْتِهِمْ أَ هُمْ أَشَدُّ خَلْقاً أَمْ مَنْ خَلَقْنا إِنَّا خَلَقْناهُمْ مِنْ طِينٍ لازِبٍ «11» بَلْ عَجِبْتَ وَ يَسْخَرُونَ «12»

پس از آنان نظر بخواه كه آفرينش آنان سخت‌تر است يا كسانى كه ما (در آسمان‌ها و زمين) آفريديم؟ ما آنان را از گِلى چسبنده آفريديم، بلكه تو (از افكار آنان) تعجب مى‌كنى و آنان (تو را) مسخره مى‌كنند.

وَ إِذا ذُكِّرُوا لا يَذْكُرُونَ «13» وَ إِذا رَأَوْا آيَةً يَسْتَسْخِرُونَ «14» وَ قالُوا إِنْ هذا إِلَّا سِحْرٌ مُبِينٌ «15»

و هرگاه اندرز داده شوند پند نمى‌گيرند. و هرگاه معجزه‌اى بينند، يكديگر را به مسخره كردن دعوت مى‌كنند و مى‌گويند: اين جز جادويى آشكار نيست.

پیام ها

1- مقايسه و سؤال، راهى براى به فكر واداشتن افراد است. «فَاسْتَفْتِهِمْ» (آفرينش انسان كجا و حفاظت از آسمان‌هاى پهناور كجا؟)

2- افراد مغرور و مسخره كننده را با يادآورى منشأ آفرينش خود تعديل كنيد. «طِينٍ لازِبٍ»

3- نصيحت اشرف مربيان براى افراد سنگدل مؤثّر نيست. «ذُكِّرُوا لا يَذْكُرُونَ»

4- فاسد بودن، زمينه‌ى به فساد كشاندن ديگران مى‌شود. «يَسْتَسْخِرُونَ»

5- گاهى دشمن به جاى قبول حقّ و منطق، مسخره مى‌كند. «يَسْتَسْخِرُونَ»

6- گاهى دشمن در تبليغات خود سعى مى‌كند با اصرار و اطمينان سخن بگويد. «إِنْ هذا إِلَّا سِحْرٌ مُبِينٌ»

جلد 8 - صفحه 20

7- مخالفان به اثرگزارى خارق العادّه قرآن اقرار دارند. (مشركان قرآن را سحر مى‌دانستند و سحر به كار خارق العادّه گفته مى‌شود).

8- تمسخر و به بازى گرفتن مقدّسات، مقدّمه كفر و انكار حقايق است. يَسْتَسْخِرُونَ وَ قالُوا ... سِحْرٌ مُبِينٌ‌

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

---

وَ قالُوا إِنْ هذا إِلاَّ سِحْرٌ مُبِينٌ «15»

وَ قالُوا إِنْ هذا: و گويند نيست اينكه ما ديديم و شنيديم، إِلَّا سِحْرٌ مُبِينٌ‌: مگر جادوئى آشكارا.

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

---

فَاسْتَفْتِهِمْ أَ هُمْ أَشَدُّ خَلْقاً أَمْ مَنْ خَلَقْنا إِنَّا خَلَقْناهُمْ مِنْ طِينٍ لازِبٍ «11» بَلْ عَجِبْتَ وَ يَسْخَرُونَ «12» وَ إِذا ذُكِّرُوا لا يَذْكُرُونَ «13» وَ إِذا رَأَوْا آيَةً يَسْتَسْخِرُونَ «14» وَ قالُوا إِنْ هذا إِلاَّ سِحْرٌ مُبِينٌ «15»

أَ إِذا مِتْنا وَ كُنَّا تُراباً وَ عِظاماً أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ «16» أَ وَ آباؤُنَا الْأَوَّلُونَ «17» قُلْ نَعَمْ وَ أَنْتُمْ داخِرُونَ «18» فَإِنَّما هِيَ زَجْرَةٌ واحِدَةٌ فَإِذا هُمْ يَنْظُرُونَ «19» وَ قالُوا يا وَيْلَنا هذا يَوْمُ الدِّينِ «20»

ترجمه‌

پس بپرس از آنها آيا آنها سخت‌ترند در آفرينش يا كسانيرا كه آفريديم غير از آنها همانا ما آفريديم آنها را از گل چسبنده‌

بلكه تعجّب نمودى و مسخره ميكنند

و چون پند داده شوند پند نميگيرند

و چون به بينند نشانه قدرتى را بسخريّه ميگيرند

و گويند نيست اين مگر جادوئى آشكار

آيا چون مرديم و گشتيم خاك و استخوانها آيا همانا ما برانگيخته شدگانيم‌

آيا و پدران پيشينيان ما

بگو بلى با آنكه شما ذليلانيد

پس جز اين نيست كه آن يك صيحه است پس ناگاه آنها مينگرند

و گويند اى واى بر ما اين روز جزا است.

تفسير

خداوند متعال براى اثبات معاد باز باسلوب بديعى پرداخته كه به پيغمبر خود دستور فرموده از منكرين معاد سؤال فرمايد كه آيا خلقت آنها بعد از مردن و خاك شدن سخت‌تر است يا خلقت ملائكه و آسمانها و زمين و موجودات آنها و جعل مشارق و مغارب و شهاب ثاقب كه در آيات سابقه ذكر شد و كلمه من از باب تغليب يا داراى عقل و اراده بودن افلاك است كه گفته‌اند و آنكه خدا مردم‌

جلد 4 صفحه 426

را خلق نموده است بدوا از گل چسبناكى و بعد از مردن و خاك شدن و آمدن باران باز همان گل چسبناك خواهند شد چگونه نمى‌تواند دوباره آنها را خلق نمايد و اى پيغمبر تو تعجّب نمودى از انكار آنها و انصافا جاى تعجّب هم هست و بعضى عجبت بصيغه متكلّم قرائت نموده‌اند و در جوامع آنرا نسبت بامير المؤمنين عليه السّلام داده و بالاتر از انكار آنكه استهزاء هم مينمايند به تعجّب تو يا اقرار اهل ايمان بآن و وقتى استدلال مينمايند براى آنها بوقوع حشر و مفاسد انكار را براى آنان ذكر مينمايند از نهايت بى‌فكرى و بى‌شعورى متذكّر و متنبه نميشوند و چون معجزه دالّه بر صدق تو را مشاهده ميكنند بر استهزاء خود مى‌افزايند و مردم ديگر را هم با خود در مسخره كردن كمك ميگيرند و از فرط عناد و لجاج ميگويند آنچه ما ديديم از او جز سحر و شعبده چيزى نيست پر واضح است و باز بطرز نوى شروع باستهزاء و انكار مينمايند و ميگويند وقتى ما مرديم و خاك شديم و استخوانى از ما بيش در قبر باقى نماند آيا ما مبعوث ميشويم يا پدرانمان كه سالها است مرده‌اند و اثرى از آنها باقى نمانده بلكه ذرّات خاك آنها هم در عالم متفرّق و مضمحلّ شده است و چون آنها دليلى بر ادّعاء موهوم خودشان كه امتناع بعث باشد نداشتند جز استبعاد عادى كه ناشى از عدم تفكّر در عموم قدرت خداوند است و عمده اين بود كه ميخواستند زير بار فرمايش پيغمبر نروند خداوند فرموده بگو بلى آنها و شما با كمال خوارى محشور خواهيد شد معطّلى هم ندارد يك صيحه و بانگ صور اسرافيل براى زنده نمودن شما و پدران شما و راندنتان بصحراى محشر كافى است مانند چوپانى كه يك صيحه بگله گوسفندان بزند و همه را سوق دهد پس در آنهنگام حالت بهتى بآنها دست ميدهد كه باوضاع محشر نظر مينمايند و منتظرند مجازات آنها معيّن شود و با خود ميگويند اى واى بر ما و عقائد ما اين روز همان روز جزا و حسابى است كه انبياء و اولياء از آن خبر ميدادند و نادم و پشيمان ميشوند از انكار و اصرار خودشان بر كفر و نفاق ولى ديگر پشيمانى سودى ندارد.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)

---

وَ قالُوا إِن‌ هذا إِلاّ سِحرٌ مُبِين‌ٌ «15»

و گفتند ‌اينکه‌ كفار و مشركين‌ نيست‌ ‌اينکه‌ مگر سحر آشكار.

وَ قالُوا إِن‌ هذا مشار اليه‌ ‌هذا‌ همان‌ ‌آيه‌ ‌است‌ ‌که‌ فرمود وَ إِذا رَأَوا آيَةً يَستَسخِرُون‌َ ‌يعني‌ ‌هر‌ معجزه‌ ‌که‌ مشاهده‌ ميكردند حمل‌ بسحر ميكردند چنانچه‌ دأب‌ قوم‌ انبياء سلف‌ ‌هم‌ همين‌ بوده‌ ‌که‌ ‌هر‌ چه‌ معجزه‌ ‌از‌ انبياء مشاهده‌ ميكردند حمل‌ بسحر ميكردند و سر ‌اينکه‌ مطلب‌ اينست‌ ‌که‌ چون‌ معجزات‌ انبياء ‌را‌ نميتوانستند مثل‌ ‌او‌ بياورند و عاجز بودند چنانچه‌ تعبير بمعجزه‌ ‌براي‌ اينست‌ ‌که‌ ‌از‌ قدرت‌ بشر خارج‌ ‌است‌ و زير بار ايمان‌ ‌هم‌ نمي‌رفتند ‌براي‌ همان‌ قساوت‌ قلب‌ و سياهي‌ دل‌ و كبر و نخوت‌ و هواي‌ نفس‌ و حب‌ دنيا و جاه‌ و مال‌ ناچار حمل‌ بسحر ميكردند

جلد 15 - صفحه 127

چنانچه‌ ابتداء اعتراض‌ كردند بحضرت‌ رسالت‌ قالُوا لَو لا أُوتِي‌َ مِثل‌َ ما أُوتِي‌َ مُوسي‌ أَ وَ لَم‌ يَكفُرُوا بِما أُوتِي‌َ مُوسي‌ مِن‌ قَبل‌ُ قالُوا سِحران‌ِ تَظاهَرا وَ قالُوا إِنّا بِكُل‌ٍّ كافِرُون‌َ قصص‌ آيه 48 ‌که‌ تمام‌ انبياء ‌را‌ تكذيب‌ كردند و تمام‌ معجزات‌ ‌را‌ حمل‌ ‌به‌ سحر آنهم‌ سحر آشكار.

إِلّا سِحرٌ مُبِين‌ٌ و حال‌ آنكه‌ سحر ‌با‌ معجزه‌ پهلو نزد سحر تمويه‌ ‌است‌ و بزبان‌ فارسي‌ چشم‌ بنديست‌ و حقيقت‌ ندارد بفاصله كمي‌ ‌از‌ ‌بين‌ ميرود لذا سحره‌ بفوريت‌ ‌تا‌ رسوا نشده‌ دستگاه‌ ‌را‌ برميچينند مثل‌ گوساله سامري‌ ‌که‌ مي‌‌-‌ فرمايد وَ لَمّا سُقِطَ فِي‌ أَيدِيهِم‌ وَ رَأَوا أَنَّهُم‌ قَد ضَلُّوا‌-‌ الايه‌ اعراف‌ آيه 148 ولي‌ معجزه‌ حقيقت‌ دارد و ثابت‌ و محقق‌ ‌است‌ مثل‌ عصاي‌ موسي‌ ‌که‌ بلعيد سحر سحره فرعون‌ ‌را‌ و ساير معجزات‌ ‌او‌ و ‌هم‌ چنين‌ زنده‌ كرد عيسي‌ مردگان‌ ‌را‌ و شفاء دادن‌ كورها ‌را‌ و همچنين‌ قرآن‌ مجيد ‌که‌ ‌تا‌ دامنه قيامت‌ باقيست‌ و ساير معجزات‌ انبياء.

برگزیده تفسیر نمونه

---

]

(آیه 15)- «و می‌گویند: این فقط سحر آشکاری است» و نه چیز دیگر! (وَ قالُوا إِنْ هذا إِلَّا سِحْرٌ مُبِینٌ).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

منابع

• تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
• اطیب البیان فی تفسیر القرآن‌، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام‌، 1378 ش‌، چاپ دوم‌
• تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
• تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
• برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
• تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش‌، چاپ پنجم‌