آیه 58 سوره انفال: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{قرآن در قاب|وَإِمَّا تَخَافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِيَانَةً فَانْبِذْ إِلَيْهِم...» ایجاد کرد)
 
(←‏تفسیر آیه)
سطر ۵۹: سطر ۵۹:
  
 
و اگر خوف آن داشتى كه گروهى (در پيمان) خيانت كنند، تو نيز عهدشان را به سوى آنان بيانداز (و آن را لغو كن، يا به آنان اعلام كن كه همانند خودشان عمل‌خواهى كرد.) همانا خداوند خائنان را دوست ندارد.
 
و اگر خوف آن داشتى كه گروهى (در پيمان) خيانت كنند، تو نيز عهدشان را به سوى آنان بيانداز (و آن را لغو كن، يا به آنان اعلام كن كه همانند خودشان عمل‌خواهى كرد.) همانا خداوند خائنان را دوست ندارد.
 +
 +
وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَبَقُوا إِنَّهُمْ لا يُعْجِزُونَ «59»
 +
 +
وآنان كه كفرورزيده‌اند گمان نكنند كه پيش افتاده‌اند (واز قلمرو ما بيرون رفته‌اند،) زيرا آنها نمى‌توانند (ما را) ناتوان كنند.
 +
 +
===نکته ها===
 +
 +
«فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ» از «نَبَذَ»، به معناى افكندن است. مراد از افكندنِ پيمان به طرف دشمن، اين است كه قبلًا به آنان اعلام و سپس پيمان را لغو كنيد تا غافلگير نشوند و شما هم ناجوانمردى نكرده باشيد.
 +
 +
«عَلى‌ سَواءٍ»، يا به معناى مقابله به مثل است، يعنى همان گونه كه آنان در فكر توطئه و پيمان شكنى‌اند، شما هم پيمان را لغو كنيد. يا به معناى رفتار عادلانه با دشمن است. «1»
 +
 +
«1». تفاسير نمونه والميزان.
 +
 +
جلد 3 - صفحه 343
 +
 +
آيه در موردى است كه شواهد وقرائنى بر توطئه و خيانت دشمن وجود دارد، كه براى پيشگيرى بايد در لغو پيمان پيش دستى كرد.
 +
 +
===پیام ها===
 +
 +
1- در مسائل مهم نظامى و اجتماعى، منتظر وقوع خيانت نباشيد، بلكه بايد با احتمال عقلايى نسبت به خيانت نيز اقدام كرد. وَ إِمَّا تَخافَنَ‌ ... خِيانَةً
 +
 +
2- اسلام به قراردادها و معاهدات خود پايبند است و تا احتمال خيانتى نيست، وفا لازم است. وَ إِمَّا تَخافَنَ‌ ... خِيانَةً فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ‌
 +
 +
3- تشخيص شواهد و قرائن خيانت و تصميم بر باطل كردن قراردادها و بى‌اعتبارى تعهّدات، از اختيارات رهبر جامعه اسلامى است. «فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ» (مخاطب شخص پيامبر است، نه امّت اسلامى)
 +
 +
4- پايبندى به معاهدات، تا زمانى است كه احتمال توطئه نباشد، وگرنه اعلام انصراف مى‌شود. «فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ»
 +
 +
5- اگر از خيانت دشمن نگران هستيد، ناجوانمردى نكنيد و لغو پيمان را اعلام كنيد. «فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ»
 +
 +
6- با دشمن هم عدل وانصاف داشته باشيد. «عَلى‌ سَواءٍ»، يعنى بالعدل. «1»
 +
 +
7- لغو قرار داد از روى مقابله به مثل، عادلانه است. «عَلى‌ سَواءٍ»
 +
 +
8- خيانت از هركه باشد حرام و زشت است، چه كافر و چه مسلمان. «إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْخائِنِينَ»
 +
 +
9- جنگ، با كسانى كه سابقه‌ى پيمان داشته‌ايم، خيانت است. فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ‌ ... إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْخائِنِينَ‌
 +
 +
10- از سنّت‌هاى الهى نمى‌توان پيشى گرفت. وَ لا يَحْسَبَنَ‌ ... سَبَقُوا
 +
 +
11- چنان ابتكار عمل را به دست گيريد كه كفار خيال نكنند بر شما پيشى‌
 +
 +
«1». تفسير الميزان.
 +
 +
جلد 3 - صفحه 344
 +
 +
گرفته‌اند. «لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَبَقُوا»
 +
 +
12- كافران، با خيانت به جايى نمى‌رسند. «لا يُعْجِزُونَ»
 
}}
 
}}
  
سطر ۶۸: سطر ۱۱۶:
 
{{نمایش فشرده تفسیر|
 
{{نمایش فشرده تفسیر|
  
 +
وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَبَقُوا إِنَّهُمْ لا يُعْجِزُونَ (59)
 +
 +
«1» بدين معنى كه خداوند سبحان با جمله‌ «إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْخائِنِينَ» بيان مى‌فرمايد كه قبل از شروع جنگ بايد به قوم مخالف اعلام شود كه پيمان ما به سبب خيانت شما باطل شده است و ما آماده محاربه با شما هستيم.
  
−
وَ إِمَّا تَخافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِيانَةً فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ عَلى‌ سَواءٍ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْخائِنِينَ (58)
+
جلد 4 صفحه 366
  
−
وَ إِمَّا تَخافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِيانَةً: و اگر انديشه كنى و دريابى از قومى كه با تو عهد نمودند نقض آن عهد را به علامات و نشانه‌هائى كه بر تو واضح و مبين شود خيانت آنان، فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ‌: پس بينداز به سوى ايشان عهدشان را، يعنى اعلام فرما پيش از قتال به آنكه من نيز عهد شما را باطل نمودم در حالتى كه باشى، عَلى‌ سَواءٍ: بر طريق عدل و اقتصاد، چه اگر اظهار اين معنى نكنى با ايشان، گمان برند كه تو بر عهد خود باقى و با وجود بر اين محاربه نمائى، هر آينه غدر و مكرى باشد كه از تو صادر و به آن متهم شوى و شايسته شأن حضرت تو نباشد، پس سويّه مقتضى آنست كه آنها همان دانند كه تو از ايشان دانى از نقض عهد، إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْخائِنِينَ‌: بدرستى كه خداى تعالى دوست نمى‌دارد خيانت كنندگان را و نمى‌پسندد عمل ايشان را.
+
بعد از امر به قتال كفار، وعده نصرت به اهل اسلام، و ايشان را امر فرمود به مستعد شدن براى قتال به اين وجه:
  
−
نكته: اين آيه تعليل است براى امر به نبذ و نهى از مناجزه قتال كه مدلول عليه است به حال بر طريق استيناف‌ «1». واقدى گفته: اين آيه شريفه در باره بنى قينقاع نازل شد و حضرت رسالت صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بعد از نزول، اعلام ايشان، و بعد با آنها محاربه فرمود.
+
لا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا: و گمان مكن اى پيغمبر آنان را كه كافر شدند، سَبَقُوا: پيشى و سبقت گرفتند امر الهى را و عاجز نمودند قدرت مطلقه ذات احديت را، و فوت نمودند تو را، پس بدرستى كه حق تعالى ظفر يابد بديشان چنانچه وعده فرموده تو را، و غالب گرداند تو را بر ايشان. يا مراد منهزمان «بدر» و يا ناقضين عهدند كه گمان مكن ما عاجز گشتيم از عذاب ايشان. زجاج گفته:
 +
 
 +
خطاب به رسول و مراد غير او است، إِنَّهُمْ لا يُعْجِزُونَ‌: بدرستى كه اين كفار، عاجز نتوانند كرد ما را از عقوبت خود، تا آنكه مبعوث نشوند روز قيامت، بلكه از حيطه قدرت ما خارج نيستند و آنها را روز حشر زنده فرمايد و به كيفر اعمال خواهد رسانيد.
 +
 
 +
نكته: قوله‌ «لا يَحْسَبَنَّ» را حفص و برخى ديگر از قرّاء به غيبت خوانده‌اند «لا يَحْسَبَنَّ» يعنى بايد كه كافران گمان نكنند كه ما از تعذيب ايشان عاجزيم. «1» عبرت: منقول است كافرى منكر بعث و حشر بود. وصيت نمود به اولادان خود كه پس از مرگ جسد او را بسوزانند، و خاكستر آن را دو قسمت نموده، نصفى به باد، و نصفى به دريا ريزند، تا به توهّم او معدوم گردد. چون به وصيت عمل كردند، امر، از مصدر الهى صادر شد به باد و به آب تا ذرات متفرقه او را مجمع، و معذب ساختند.
 +
 
 +
«1» حفص از راويان قرائت «عاصم كوفى» مى‌باشد كه عاصم از قرّاء سبعه است. و بايد دانست قرآنى كه امروز در ميان مردم دائر است، مطابق قرائت عاصم به روايت حفص مى‌باشد. لذا در همين آيه مورد بحث، «لا يَحْسَبَنَّ» خوانده مى‌شود.
 +
 
 +
جلد 4 صفحه 367
  
  
سطر ۸۱: سطر ۱۴۰:
 
===تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)===
 
===تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)===
 
{{نمایش فشرده تفسیر|
 
{{نمایش فشرده تفسیر|
−
فَإِمَّا تَثْقَفَنَّهُمْ فِي الْحَرْبِ فَشَرِّدْ بِهِمْ مَنْ خَلْفَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ (57) وَ إِمَّا تَخافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِيانَةً فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ عَلى‌ سَواءٍ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْخائِنِينَ (58)
+
وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَبَقُوا إِنَّهُمْ لا يُعْجِزُونَ (59) وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّكُمْ وَ آخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ لا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَيْ‌ءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَ أَنْتُمْ لا تُظْلَمُونَ (60)
  
 
ترجمه‌
 
ترجمه‌
  
−
پس اگر دريابى آنها را در جنگ پس پراكنده كن بآنان كسانيرا كه پيرو آنهايند باشد كه آنان پند گيرند
+
و مپندار البته آنانكه كافر شدند پيشى گرفتند بدرستيكه آنها عاجز نمى‌
 +
 
 +
جلد 2 صفحه 545
 +
 
 +
كنند
  
−
و اگر بترسى از گروهى بر خيانتى پس بيفكن بسوى آنها باعتدال همانا خدا دوست ندارد خيانت كارانرا.
+
و آماده سازيد براى آنها آنچه بتوانيد از نيرو و از اسبان بسته شده كه بترسانيد بآن دشمن خدا و دشمن خودتان را و ديگران را از غير آنها كه نميدانيدشان خدا ميداند آنها را و آنچه انفاق كنيد از چيزى در راه خدا ادا كرده ميشود بشما و شما ستم كرده نمى‌شويد.
  
 
تفسير
 
تفسير
  
−
دستورى است از خداوند برسول اكرم در سلوك با كفاريكه نقض عهد نمودند كه اگر دست بيابى و ظفر پيدا كنى بر آنها در جنگ متفرق و مضطرب كن بسبب قتل و نهب و عقوبت آنها كسانيرا كه پيرو آنها هستند در كفر و طغيان و نقض عهد و عصيان تا متنبّه بمفاسد اخلاق خود شوند و از حال آنها عبرت گيرند و پيرامون اين امور نگردند و اگر بسبب ظهور امارات نقض عهد از قوميكه با آنها معاهده نمودى بترسى كه خيانتى نمايند و بر خلاف قرار داد عمل مضرّى انجام دهند بيفكن بسوى آنها عهدشان را بتساوى و اعتدال باين نحو كه قبلا بآنها اعلام نما كه عهد ما ملغى است و بعدا با آنها جنگ كن تا مساوات شده باشد ميان شما و آنها در اطلاع بر الغاء عهد و نگويند مسلمانان با ما غدر نمودند و ميانه روى شده باشد با آنها در عداوت و اگر بى‌خبر بآنها حمله كنى با سابقه عهد امان خارج از حدّ اعتدال در عداوت با آنها رفتار شده و خيانت است چون نقض عهد از آنها بروز ننموده و خدا خيانت كاران را دوست ندارد چه مسلمانان باشند چه كفار.
+
خداوند براى اطمينان خاطر نبىّ مكرّم خود از شرّ كفّاريكه از جنگ فرار نمودند و در اطراف و جوانب انتها ز فرصت براى حمله بر مسلمانان مينمودند ميفرمايد كه گمان منما كه ظفر بر آنها فوت شد از شما و آنها بر امر خدا و وعده نصرت او سبقت گرفتند و از دست رفتند آنها عاجز نمى‌كنند شما را از فتح و ظفر بر خودشان و هر وقت باشد خدا شما را بر آنها مسلط خواهد فرمود ولى شما هم در تهيه وسائل جنگ از قبيل تير و كمان و شمشير و زره و هر چه موجب تقويت و شوكت مسلمانان باشد تا حديكه استطاعت و تمكن داريد كوتاهى ننمائيد مخصوصا اسبان بسته شده براى جهاد در راه خدا را كه تا درجه تهيه‌اش در موقع جنگ مشكل است قبلا آماده نمائيد كه موجب رعب و هراس كفار مكه شود كه دشمن خدا و شمايند و نيز موجب خوف و بيم ساير كفار شود كه شما آنها را نميشناسيد چون نماز مى‌خوانند و روزه ميگيرند و بنفاق زيست ميكنند و پى فرصت ميگردند خدا آنها را ميشناسد كه چه قدر بد جنسند و آنچه از اموال صرف نمائيد در تهيه وسائل جهاد و دفاع از اعداء دين خداوند عوض و جزاى آنرا در دنيا و آخرت بشما بنحو اتمّ خواهد داد و چيزى از آن كم و كاسته نخواهد شد و از اين آيه ميتوان استفاده نمود كه تحصيل نيرو و قواء جنگى در هر عصرى مناسب با اقتضاء زمان بر مسلمانان از اهمّ واجبات است و بهر قيمتى تمام ميشود بايد تهيه نمايند كه حفظ اسلام منوط بآن است و همچنين اعتبارات و شئونى كه موجب عظمت و شوكت اسلام و رعب كفار از مسلمانان است و حفظ اينمعنى مقدم است بر حفظ فروعى كه اساس اسلام توقف بر آن ندارد و اگر بمفاد اين آيه عمل شده بود كار ما به اين جا نميرسيد و بعضى يحسبنّ بياء قرائت نموده‌اند و بنابر اين الّذين كفروا فاعل و سبقوا بتقدير ان ناصبه بجاى دو مفعول قرار گرفته است‌
 
}}
 
}}
 
|-|
 
|-|
سطر ۹۷: سطر ۱۶۰:
 
===اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)===
 
===اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)===
 
{{نمایش فشرده تفسیر|
 
{{نمایش فشرده تفسیر|
−
وَ إِمّا تَخافَن‌َّ مِن‌ قَوم‌ٍ خِيانَةً فَانبِذ إِلَيهِم‌ عَلي‌ سَواءٍ إِن‌َّ اللّه‌َ لا يُحِب‌ُّ الخائِنِين‌َ (58)
+
وَ لا يَحسَبَن‌َّ الَّذِين‌َ كَفَرُوا سَبَقُوا إِنَّهُم‌ لا يُعجِزُون‌َ (59)
 +
 
 +
گمان‌ نكنند كساني‌ ‌که‌ كافر شدند ‌که‌ ‌آنها‌ جلو بيفتند و ‌بر‌ ‌شما‌ ظفر پيدا كنند محققا ‌آنها‌ نميتوانند ‌شما‌ ‌را‌ بي‌چاره‌ و عاجز كنند ‌اينکه‌ ‌آيه‌ ‌براي‌ تقويت‌ قلوب‌ مؤمنين‌ و اطمينان‌ ‌به‌ اينكه‌ ‌در‌ جميع‌ حروب‌ نصرت‌ الهي‌ ‌با‌ ‌شما‌ ‌است‌ و فتح‌ و ظفر
 +
 
 +
جلد 8 - صفحه 150
  
−
و ‌اگر‌ خوف‌ پيدا كردي‌ ‌از‌ ‌آن‌ قومي‌ ‌که‌ ‌با‌ تو معاهده‌ كردند ‌که‌ خيانت‌ كنند و نقض‌ عهد نمايند ‌پس‌ بآنها خبر ده‌ ‌که‌ معاهده‌ ‌ما بهم‌ خورد و ‌هر‌ نحوي‌ ‌که‌ رفتار كردند ‌با‌ ‌آنها‌ رفتار نما ‌که‌ معني‌ عدل‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌هم‌ مطلع‌ باشند و ‌هم‌ خيانت‌ ‌از‌ ‌شما‌ نشده‌ ‌باشد‌ خداوند دست‌ نميدارد خيانت‌ كنندگان‌ ‌را‌.
+
نصيب‌ ‌شما‌ ميشود و ‌لو‌ عده‌ ‌شما‌ كم‌ ‌باشد‌ و اسلحه‌ حرب‌ نداشته‌ باشيد بمقدار كافي‌ سستي‌ ‌در‌ امر جهاد نكنيد فرار ‌از‌ زحف‌ ننمائيد ثابت‌ قدم‌ باشيد.
  
−
إِمّا تَخافَن‌َّ مِن‌ قَوم‌ٍ خِيانَةً خوف‌ حضرت‌ رسالت‌ نه‌ ‌از‌ باب‌ شك‌ و ترديد ‌است‌ بلكه‌ ‌از‌ جهت‌ اينست‌ ‌که‌ اينها بعهد ‌خود‌ وفا نميكنند و ‌در‌ موقعي‌ ‌که‌ بتوانند خيانت‌ ميكنند فَانبِذ إِلَيهِم‌ نبذ انداختن‌ چيزي‌ ‌است‌ ‌يعني‌ دور انداختن‌ ‌يعني‌ معاهده‌ ‌را‌ ‌بر‌ ‌هم‌ بزن‌ و قرارداد ‌را‌ ‌از‌ ‌بين‌ بردار ‌که‌ خيانتي‌ ‌از‌ طرف‌ ‌شما‌ سر نزند ‌اگر‌ تعقيب‌ بآنها كردي‌ ‌علي‌ سواء ‌يعني‌ نگاه‌ كن‌ ‌اگر‌ ‌آنها‌ ‌در‌ مقام‌ دشمني‌ و كمك‌ بمشركين‌ و مقاتله‌ ‌با‌ مسلمين‌ برآمدند ‌با‌ ‌آنها‌ مقاتله‌ كن‌ و ‌اگر‌ ساكت‌ باشند متعرض‌ ‌آنها‌ نباش‌ ‌که‌ بعدالت‌ ‌با‌ ‌آنها‌ رفتار كرده‌ باشي‌ و تعدي‌ نشده‌ ‌باشد‌ ‌که‌ معناي‌ ‌علي‌ سواء ‌است‌ زيرا إِن‌َّ اللّه‌َ لا يُحِب‌ُّ الخائِنِين‌َ و ‌لو‌ ‌با‌ كفار ‌باشد‌ چه‌ رسد خيانت‌ ‌با‌ مسلمين‌ بالاخص‌ ‌با‌ ‌رسول‌ ‌خدا‌ و اوصياء ‌آن‌.
+
وَ لا يَحسَبَن‌َّ الَّذِين‌َ كَفَرُوا كفار بزيادتي‌ عده‌ و عده‌ و حيل‌ و تزاوير توهم‌ ميكنند ‌که‌ ‌بر‌ مؤمنين‌ تفوق‌ پيدا ميكنند و ‌اينکه‌ توهم‌ ‌در‌ ‌هر‌ عصر و زماني‌ ‌حتي‌ زمان‌ حاضر ‌در‌ ‌آنها‌ هست‌ و غافل‌ ‌از‌ اينكه‌ دست‌ الهي‌ بالاي‌ سر مؤمنين‌ ‌است‌ و نصرت‌ الهي‌ شامل‌ حال‌ ‌آنها‌ ‌است‌ و قوه‌ و قدرتي‌ فوق‌ قوه‌ و قدرت‌ الهي‌ نيست‌ سَبَقُوا ‌آنها‌ جلو بيفتند هيهات‌ هيهات‌ إِنَّهُم‌ لا يُعجِزُون‌َ هرگز نميتوانند مؤمنين‌ ‌را‌ بيچاره‌ كنند بالاخص‌ شيعيان‌ ‌در‌ دوره‌ غيبت‌ ‌که‌ امام‌ زمان‌ عجل‌ اللّه‌ ‌تعالي‌ فرجه‌ پشت‌ و پناه‌ ‌آنها‌ ‌است‌.
 
}}
 
}}
 
|-|
 
|-|
سطر ۱۱۰: سطر ۱۷۷:
 
]
 
]
  
−
(آیه 58)- «و اگر آنها (در برابر تو در میدان حاضر نشدند ولی قرائن و نشانه‌هایی از آنها ظاهر شده است که در صدد پیمان شکنی هستند و) بیم آن می‌رود که دست به خیانت بزنند و پیمان خود را بدون اعلام قبلی یک جانبه نقض کنند، تو پیشدستی کن، و به آنها اعلام نما که پیمانشان لغو شده است» (وَ إِمَّا تَخافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِیانَةً فَانْبِذْ إِلَیْهِمْ عَلی سَواءٍ).
+
(آیه 59)- در این آیه روی سخن را به این گروه پیمان شکن کرده به آنها هشدار داده، می‌گوید: «مبادا آنها که راه کفر پیش گرفته‌اند تصور کنند با اعمال خیانت آمیز خود پیروز شده‌اند» و از قلمرو قدرت و کیفر ما بیرون رفته‌اند (وَ لا یَحْسَبَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا سَبَقُوا).
−
 
 
−
مبادا بدون اعلام الغاء پیمانشان به آنها حمله کنی «زیرا خداوند خائنان و کسانی را که در پیمان خویش راه خیانت در پیش می‌گیرند دوست نمی‌دارد» (إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ الْخائِنِینَ).
 
  
−
ج2، ص164
+
«آنها هرگز ما را ناتوان نخواهند کرد» و از محیط قدرت ما بیرون نخواهند رفت (إِنَّهُمْ لا یُعْجِزُونَ).
 
}}
 
}}
 
|-|
 
|-|
سطر ۱۲۲: سطر ۱۸۷:
  
 
==تفسیر های فارسی==
 
==تفسیر های فارسی==
−
==={{ترجمه تفسیر المیزان|سوره=8 |آیه=58}}===
+
==={{ترجمه تفسیر المیزان|سوره=8 |آیه=59}}===
−
==={{تفسیر خسروی|سوره=8 |آیه=58}}===
+
==={{تفسیر خسروی|سوره=8 |آیه=59}}===
−
==={{تفسیر عاملی|سوره=8 |آیه=58}}===
+
==={{تفسیر عاملی|سوره=8 |آیه=59}}===
−
==={{تفسیر جامع|سوره=8 |آیه=58}}===
+
==={{تفسیر جامع|سوره=8 |آیه=59}}===
  
 
==تفسیر های عربی==
 
==تفسیر های عربی==
−
==={{تفسیر المیزان|سوره=8 |آیه=58}}===
+
==={{تفسیر المیزان|سوره=8 |آیه=59}}===
−
==={{تفسیر مجمع البیان|سوره=8 |آیه=58}}===
+
==={{تفسیر مجمع البیان|سوره=8 |آیه=59}}===
−
==={{تفسیر نور الثقلین|سوره=8 |آیه=58}}===
+
==={{تفسیر نور الثقلین|سوره=8 |آیه=59}}===
−
==={{تفسیر الصافی|سوره=8 |آیه=58}}===
+
==={{تفسیر الصافی|سوره=8 |آیه=59}}===
−
==={{تفسیر الکاشف|سوره=8 |آیه=58}}===
+
==={{تفسیر الکاشف|سوره=8 |آیه=59}}===
 
</tabber>
 
</tabber>
  

نسخهٔ ‏۸ مهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۰:۱۵

مشاهده آیه در سوره

وَإِمَّا تَخَافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِيَانَةً فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ عَلَىٰ سَوَاءٍ ۚ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْخَائِنِينَ

مشاهده آیه در سوره


<<57 آیه 58 سوره انفال 59>>
سوره : سوره انفال (8)
جزء : 10
نزول : مدینه

ترجمه های فارسی

و چنانچه از خیانتکاری گروهی (از معاهدین خود) سخت می‌ترسی در این صورت تو نیز با حفظ عدل و درستی، عهد آنها را نقض کن، که خدا خیانتکاران را دوست نمی‌دارد.

و اگر از خیانت و پیمان شکنی گروهی [که با آنان هم پیمانی] بیم داری، پس به آنان خبر ده که [پیمان] به صورتی مساوی [و طرفینی] گسسته است؛ زیرا خدا خائنان را دوست ندارد.

و اگر از گروهى بيم خيانت دارى [پيمانشان را] به سويشان بينداز [تا طرفين‌] به طور يكسان [بدانند كه پيمان گسسته است‌]، زيرا خدا خائنان را دوست نمى‌دارد.

اگر مى‌دانى كه گروهى در پيمان خيانت مى‌ورزند، به آنان اعلام كن كه همانند خودشان عمل خواهى كرد. زيرا خدا خائنان را دوست ندارد.

و هرگاه (با ظهور نشانه‌هایی،) از خیانت گروهی بیم داشته باشی (که عهد خود را شکسته، حمله غافلگیرانه کنند)، بطور عادلانه به آنها اعلام کن که پیمانشان لغو شده است؛ زیرا خداوند، خائنان را دوست نمی‌دارد!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

And if you fear treachery from a people, break off [the treaty] with them in a like manner. Indeed Allah does not like the treacherous.

And if you fear treachery on the part of a people, then throw back to them on terms of equality; surely Allah does not love the treacherous.

And if thou fearest treachery from any folk, then throw back to them (their treaty) fairly. Lo! Allah loveth not the treacherous.

If thou fearest treachery from any group, throw back (their covenant) to them, (so as to be) on equal terms: for Allah loveth not the treacherous.

معانی کلمات آیه

«إِمَّا»: این واژه مرکّب از (إِنْ) شرطیّه و (ما) زائده است که برای تأکید بدان افزوده می‌شود. «فَانبِذْ إِلَیْهِمْ»: عهدشان را به سویشان بینداز. یعنی: آنان را بیاگاهان که شما با ایشان دیگر عهد و پیمانی نداری. «عَلَی سَوَآءٍ»: به طور یکسان و همچون ایشان. آشکارا و بی‌پیرایه.

نزول

شأن نزول آیات 57 و 58:

«شیخ طوسی» گویند: این دو آیه نیز با هم درباره بنى‌قریظه نازل گردیده است.

واقدى گوید که آیه 58 درباره طائفه بنى‌قنیقاع نازل شده و به خاطر همین آیه رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم بسوى آنان متوجه گشت.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)

وَ إِمَّا تَخافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِيانَةً فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ عَلى‌ سَواءٍ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْخائِنِينَ «58»

و اگر خوف آن داشتى كه گروهى (در پيمان) خيانت كنند، تو نيز عهدشان را به سوى آنان بيانداز (و آن را لغو كن، يا به آنان اعلام كن كه همانند خودشان عمل‌خواهى كرد.) همانا خداوند خائنان را دوست ندارد.

وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَبَقُوا إِنَّهُمْ لا يُعْجِزُونَ «59»

وآنان كه كفرورزيده‌اند گمان نكنند كه پيش افتاده‌اند (واز قلمرو ما بيرون رفته‌اند،) زيرا آنها نمى‌توانند (ما را) ناتوان كنند.

نکته ها

«فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ» از «نَبَذَ»، به معناى افكندن است. مراد از افكندنِ پيمان به طرف دشمن، اين است كه قبلًا به آنان اعلام و سپس پيمان را لغو كنيد تا غافلگير نشوند و شما هم ناجوانمردى نكرده باشيد.

«عَلى‌ سَواءٍ»، يا به معناى مقابله به مثل است، يعنى همان گونه كه آنان در فكر توطئه و پيمان شكنى‌اند، شما هم پيمان را لغو كنيد. يا به معناى رفتار عادلانه با دشمن است. «1»

«1». تفاسير نمونه والميزان.

جلد 3 - صفحه 343

آيه در موردى است كه شواهد وقرائنى بر توطئه و خيانت دشمن وجود دارد، كه براى پيشگيرى بايد در لغو پيمان پيش دستى كرد.

پیام ها

1- در مسائل مهم نظامى و اجتماعى، منتظر وقوع خيانت نباشيد، بلكه بايد با احتمال عقلايى نسبت به خيانت نيز اقدام كرد. وَ إِمَّا تَخافَنَ‌ ... خِيانَةً

2- اسلام به قراردادها و معاهدات خود پايبند است و تا احتمال خيانتى نيست، وفا لازم است. وَ إِمَّا تَخافَنَ‌ ... خِيانَةً فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ‌

3- تشخيص شواهد و قرائن خيانت و تصميم بر باطل كردن قراردادها و بى‌اعتبارى تعهّدات، از اختيارات رهبر جامعه اسلامى است. «فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ» (مخاطب شخص پيامبر است، نه امّت اسلامى)

4- پايبندى به معاهدات، تا زمانى است كه احتمال توطئه نباشد، وگرنه اعلام انصراف مى‌شود. «فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ»

5- اگر از خيانت دشمن نگران هستيد، ناجوانمردى نكنيد و لغو پيمان را اعلام كنيد. «فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ»

6- با دشمن هم عدل وانصاف داشته باشيد. «عَلى‌ سَواءٍ»، يعنى بالعدل. «1»

7- لغو قرار داد از روى مقابله به مثل، عادلانه است. «عَلى‌ سَواءٍ»

8- خيانت از هركه باشد حرام و زشت است، چه كافر و چه مسلمان. «إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْخائِنِينَ»

9- جنگ، با كسانى كه سابقه‌ى پيمان داشته‌ايم، خيانت است. فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ‌ ... إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْخائِنِينَ‌

10- از سنّت‌هاى الهى نمى‌توان پيشى گرفت. وَ لا يَحْسَبَنَ‌ ... سَبَقُوا

11- چنان ابتكار عمل را به دست گيريد كه كفار خيال نكنند بر شما پيشى‌

«1». تفسير الميزان.

جلد 3 - صفحه 344

گرفته‌اند. «لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَبَقُوا»

12- كافران، با خيانت به جايى نمى‌رسند. «لا يُعْجِزُونَ»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَبَقُوا إِنَّهُمْ لا يُعْجِزُونَ (59)

«1» بدين معنى كه خداوند سبحان با جمله‌ «إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْخائِنِينَ» بيان مى‌فرمايد كه قبل از شروع جنگ بايد به قوم مخالف اعلام شود كه پيمان ما به سبب خيانت شما باطل شده است و ما آماده محاربه با شما هستيم.

جلد 4 صفحه 366

بعد از امر به قتال كفار، وعده نصرت به اهل اسلام، و ايشان را امر فرمود به مستعد شدن براى قتال به اين وجه:

لا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا: و گمان مكن اى پيغمبر آنان را كه كافر شدند، سَبَقُوا: پيشى و سبقت گرفتند امر الهى را و عاجز نمودند قدرت مطلقه ذات احديت را، و فوت نمودند تو را، پس بدرستى كه حق تعالى ظفر يابد بديشان چنانچه وعده فرموده تو را، و غالب گرداند تو را بر ايشان. يا مراد منهزمان «بدر» و يا ناقضين عهدند كه گمان مكن ما عاجز گشتيم از عذاب ايشان. زجاج گفته:

خطاب به رسول و مراد غير او است، إِنَّهُمْ لا يُعْجِزُونَ‌: بدرستى كه اين كفار، عاجز نتوانند كرد ما را از عقوبت خود، تا آنكه مبعوث نشوند روز قيامت، بلكه از حيطه قدرت ما خارج نيستند و آنها را روز حشر زنده فرمايد و به كيفر اعمال خواهد رسانيد.

نكته: قوله‌ «لا يَحْسَبَنَّ» را حفص و برخى ديگر از قرّاء به غيبت خوانده‌اند «لا يَحْسَبَنَّ» يعنى بايد كه كافران گمان نكنند كه ما از تعذيب ايشان عاجزيم. «1» عبرت: منقول است كافرى منكر بعث و حشر بود. وصيت نمود به اولادان خود كه پس از مرگ جسد او را بسوزانند، و خاكستر آن را دو قسمت نموده، نصفى به باد، و نصفى به دريا ريزند، تا به توهّم او معدوم گردد. چون به وصيت عمل كردند، امر، از مصدر الهى صادر شد به باد و به آب تا ذرات متفرقه او را مجمع، و معذب ساختند.

«1» حفص از راويان قرائت «عاصم كوفى» مى‌باشد كه عاصم از قرّاء سبعه است. و بايد دانست قرآنى كه امروز در ميان مردم دائر است، مطابق قرائت عاصم به روايت حفص مى‌باشد. لذا در همين آيه مورد بحث، «لا يَحْسَبَنَّ» خوانده مى‌شود.

جلد 4 صفحه 367


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَبَقُوا إِنَّهُمْ لا يُعْجِزُونَ (59) وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّكُمْ وَ آخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ لا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَيْ‌ءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَ أَنْتُمْ لا تُظْلَمُونَ (60)

ترجمه‌

و مپندار البته آنانكه كافر شدند پيشى گرفتند بدرستيكه آنها عاجز نمى‌

جلد 2 صفحه 545

كنند

و آماده سازيد براى آنها آنچه بتوانيد از نيرو و از اسبان بسته شده كه بترسانيد بآن دشمن خدا و دشمن خودتان را و ديگران را از غير آنها كه نميدانيدشان خدا ميداند آنها را و آنچه انفاق كنيد از چيزى در راه خدا ادا كرده ميشود بشما و شما ستم كرده نمى‌شويد.

تفسير

خداوند براى اطمينان خاطر نبىّ مكرّم خود از شرّ كفّاريكه از جنگ فرار نمودند و در اطراف و جوانب انتها ز فرصت براى حمله بر مسلمانان مينمودند ميفرمايد كه گمان منما كه ظفر بر آنها فوت شد از شما و آنها بر امر خدا و وعده نصرت او سبقت گرفتند و از دست رفتند آنها عاجز نمى‌كنند شما را از فتح و ظفر بر خودشان و هر وقت باشد خدا شما را بر آنها مسلط خواهد فرمود ولى شما هم در تهيه وسائل جنگ از قبيل تير و كمان و شمشير و زره و هر چه موجب تقويت و شوكت مسلمانان باشد تا حديكه استطاعت و تمكن داريد كوتاهى ننمائيد مخصوصا اسبان بسته شده براى جهاد در راه خدا را كه تا درجه تهيه‌اش در موقع جنگ مشكل است قبلا آماده نمائيد كه موجب رعب و هراس كفار مكه شود كه دشمن خدا و شمايند و نيز موجب خوف و بيم ساير كفار شود كه شما آنها را نميشناسيد چون نماز مى‌خوانند و روزه ميگيرند و بنفاق زيست ميكنند و پى فرصت ميگردند خدا آنها را ميشناسد كه چه قدر بد جنسند و آنچه از اموال صرف نمائيد در تهيه وسائل جهاد و دفاع از اعداء دين خداوند عوض و جزاى آنرا در دنيا و آخرت بشما بنحو اتمّ خواهد داد و چيزى از آن كم و كاسته نخواهد شد و از اين آيه ميتوان استفاده نمود كه تحصيل نيرو و قواء جنگى در هر عصرى مناسب با اقتضاء زمان بر مسلمانان از اهمّ واجبات است و بهر قيمتى تمام ميشود بايد تهيه نمايند كه حفظ اسلام منوط بآن است و همچنين اعتبارات و شئونى كه موجب عظمت و شوكت اسلام و رعب كفار از مسلمانان است و حفظ اينمعنى مقدم است بر حفظ فروعى كه اساس اسلام توقف بر آن ندارد و اگر بمفاد اين آيه عمل شده بود كار ما به اين جا نميرسيد و بعضى يحسبنّ بياء قرائت نموده‌اند و بنابر اين الّذين كفروا فاعل و سبقوا بتقدير ان ناصبه بجاى دو مفعول قرار گرفته است‌

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)

وَ لا يَحسَبَن‌َّ الَّذِين‌َ كَفَرُوا سَبَقُوا إِنَّهُم‌ لا يُعجِزُون‌َ (59)

گمان‌ نكنند كساني‌ ‌که‌ كافر شدند ‌که‌ ‌آنها‌ جلو بيفتند و ‌بر‌ ‌شما‌ ظفر پيدا كنند محققا ‌آنها‌ نميتوانند ‌شما‌ ‌را‌ بي‌چاره‌ و عاجز كنند ‌اينکه‌ ‌آيه‌ ‌براي‌ تقويت‌ قلوب‌ مؤمنين‌ و اطمينان‌ ‌به‌ اينكه‌ ‌در‌ جميع‌ حروب‌ نصرت‌ الهي‌ ‌با‌ ‌شما‌ ‌است‌ و فتح‌ و ظفر

جلد 8 - صفحه 150

نصيب‌ ‌شما‌ ميشود و ‌لو‌ عده‌ ‌شما‌ كم‌ ‌باشد‌ و اسلحه‌ حرب‌ نداشته‌ باشيد بمقدار كافي‌ سستي‌ ‌در‌ امر جهاد نكنيد فرار ‌از‌ زحف‌ ننمائيد ثابت‌ قدم‌ باشيد.

وَ لا يَحسَبَن‌َّ الَّذِين‌َ كَفَرُوا كفار بزيادتي‌ عده‌ و عده‌ و حيل‌ و تزاوير توهم‌ ميكنند ‌که‌ ‌بر‌ مؤمنين‌ تفوق‌ پيدا ميكنند و ‌اينکه‌ توهم‌ ‌در‌ ‌هر‌ عصر و زماني‌ ‌حتي‌ زمان‌ حاضر ‌در‌ ‌آنها‌ هست‌ و غافل‌ ‌از‌ اينكه‌ دست‌ الهي‌ بالاي‌ سر مؤمنين‌ ‌است‌ و نصرت‌ الهي‌ شامل‌ حال‌ ‌آنها‌ ‌است‌ و قوه‌ و قدرتي‌ فوق‌ قوه‌ و قدرت‌ الهي‌ نيست‌ سَبَقُوا ‌آنها‌ جلو بيفتند هيهات‌ هيهات‌ إِنَّهُم‌ لا يُعجِزُون‌َ هرگز نميتوانند مؤمنين‌ ‌را‌ بيچاره‌ كنند بالاخص‌ شيعيان‌ ‌در‌ دوره‌ غيبت‌ ‌که‌ امام‌ زمان‌ عجل‌ اللّه‌ ‌تعالي‌ فرجه‌ پشت‌ و پناه‌ ‌آنها‌ ‌است‌.

برگزیده تفسیر نمونه

]

(آیه 59)- در این آیه روی سخن را به این گروه پیمان شکن کرده به آنها هشدار داده، می‌گوید: «مبادا آنها که راه کفر پیش گرفته‌اند تصور کنند با اعمال خیانت آمیز خود پیروز شده‌اند» و از قلمرو قدرت و کیفر ما بیرون رفته‌اند (وَ لا یَحْسَبَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا سَبَقُوا).

«آنها هرگز ما را ناتوان نخواهند کرد» و از محیط قدرت ما بیرون نخواهند رفت (إِنَّهُمْ لا یُعْجِزُونَ).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. ↑ ابوالشیخ از ابن شهاب روایت کرده که جبرئیل به پیامبر وارد شد و گفت: یا رسول الله سلاح را نهادى در حالتى که همیشه در طلب قوم بودى بنابراین بیرون برو که خداوند درباره طایفه بنى‌قریظه به تو اجازه داده است و آیه 59 درباره بنى‌قریظه نازل گردیده است.

منابع

برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=آیه_58_سوره_انفال&oldid=85272»
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام تلگرام قرآن و حدیث کانال قرآن و حدیث در ایتا