خالق (اسم الله): تفاوت بین نسخه‌ها
(افزودن محتوا با منبع جدید) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | {{ | + | {{نیازمند ویرایش فنی}} |
| + | خالق به معنای آفريدگار است.خالق از اسما و صفات خداوند به معناى تقسيم كردن آفريده ها و قرار دادن اندازه براى هر قسمى است.<ref>الاسماء والصّفات، بيهقى، ص 25.</ref> و نيز به معناى پديدآورنده از نيستى و هست كننده از عدم<ref>روح الارواح فى شرح اسماء الملك الفتّاح، ص 67.</ref> است. | ||
| − | خالق | + | |
| + | == واژه خالق در لغت == | ||
| + | |||
| + | خلق در اصل بمعنى اندازه گيرى و تقدير است و چون آفريدن توأم با اندازه گيرى است لذا خلق را آفريدن معنى مى كنند. راغب گويد: اصل خلق بمعنى اندازه گيرى درست مى باشد. <ref> التقدير المستقيم </ref> پس خالق بمعنى اندازه گير است و بالمناسبه بمعنى آفريدگار مى باشد .<ref> مجمع البيان و مفردات راغب </ref> | ||
| + | |||
| + | مرحوم طبرسى گفته : اصل خلق به معنى ساختن چيزى است پس از اندازه گيرى آن به نحو دقيق آنچنان كه كم و كاست و نقص و عيبى در آن نباشد ، و اين كار جز به دست تواناى خداوند قادر حكيم صورت نگيرد ، آرى اين اطلاق به نحو مسامحه و تجوّز در غير خداوند ، صحيح و معقول است . | ||
| + | |||
| + | == فرق خالق با صانع و باری == | ||
| + | |||
| + | در كتاب لوامع مقداد آمده كه فرق ميان صانع و خالق و بارى آنست كه صانع كسى است كه چيزى را از عالم نيستى بعالم هستى آورده باشد، و خالق كسى است كه به مقتضاى حكمت اشياء را اندازه گيرى كرده باشد خواه ايجادشان كرده باشد يا نه، و بارى كسى است كه اشياء را بدون نقص و كمبود ايجاد كرده باشد . <ref> بحار:90/105 </ref> | ||
| + | |||
| + | == خالق در قرآن == | ||
اين صفت خداوند در [[سوره انعام]](6)/ 102، [[سوره رعد]](13)/ 16، [[سوره حجر]](15)/ 28، [[سوره فاطر]](35)/ 3، [[سوره ص]](38)/ 71، [[سوره زمر]](39)/ 62، [[سوره غافر]](40)/ 62، [[سوره طور]](52)/ 35، [[سوره واقعه]](56)/ 59 و [[سوره حشر]](59)/ 24 آمده است. | اين صفت خداوند در [[سوره انعام]](6)/ 102، [[سوره رعد]](13)/ 16، [[سوره حجر]](15)/ 28، [[سوره فاطر]](35)/ 3، [[سوره ص]](38)/ 71، [[سوره زمر]](39)/ 62، [[سوره غافر]](40)/ 62، [[سوره طور]](52)/ 35، [[سوره واقعه]](56)/ 59 و [[سوره حشر]](59)/ 24 آمده است. | ||
| + | |||
| + | (هوالله الخالق البارىء المصوّر له الاسماء الحسنى ...) ; او است معبودى كه آفريننده عالم امكان و پديدآورنده جهان و جهانيان است ...<ref> حشر:24 </ref> . (هل من خالق غيرالله يرزقكم من السماء و الارض) ; آيا جز خدا آفريننده اى هست كه شما را از فراز و جوّ هوا و از زمين روزى دهد<ref> فاطر:3 </ref> . (الله خالق كلّ شىء وهو على كلّ شىء وكيل) ; خداوند خود آفريدگار هر چيزى است و او بر همه چيز نگهبان است . <ref> زمر:62 </ref> | ||
| + | |||
| + | از اين آيات و نيز آيه : (الا له الخلق و الامر)استفاده مى شود كه خالقيت منحصر به ذات اقدس خداوندى است و جز او خالقى وجود ندارد ; ولى از آيه (تبارك الله احسن الخالقين) ; فرخنده خداوندى كه بهترين آفريننده است <ref> مؤمنون:14 </ref> . به ظاهر به نظر مى رسد كه به غير از خدا نيز اگر سازنده چيزى باشد مى توان اين واژه اطلاق نمود . | ||
| + | |||
| + | == خالق در روایات == | ||
| + | |||
| + | از سخنان اميرالمؤمنين على (ع) : «عظم الخالق عندك يصغّر المخلوق فى عينك» : اگر به عظمت آفريدگار پى ببرى و خدا را آنچنان كه هست بزرگ بدانى ، مخلوق و آفريده به چشمت حقير و كوچك نمايد <ref> نهج : حكمت 129 </ref> . «لا طاعة لمخلوق فى معصية الخالق» : شايسته نباشد كه با نافرمانى آفريدگار ، آفريده را اطاعت نمود . <ref> نهج : حكمت 165 </ref> | ||
| + | |||
| + | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| سطر ۱۰: | سطر ۳۲: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* فرهنگ قرآن، جلد 12، صفحه 269. | * فرهنگ قرآن، جلد 12، صفحه 269. | ||
| + | *سید مصطفی حسینی دشتی، فرهنگ معارف و معاریف. | ||
[[رده:اسماء و صفات الهی]] | [[رده:اسماء و صفات الهی]] | ||
[[رده:واژگان قرآنی]] | [[رده:واژگان قرآنی]] | ||
نسخهٔ ۲۶ مهٔ ۲۰۱۴، ساعت ۰۴:۲۵
خالق به معنای آفريدگار است.خالق از اسما و صفات خداوند به معناى تقسيم كردن آفريده ها و قرار دادن اندازه براى هر قسمى است.[۱] و نيز به معناى پديدآورنده از نيستى و هست كننده از عدم[۲] است.
محتویات
واژه خالق در لغت
خلق در اصل بمعنى اندازه گيرى و تقدير است و چون آفريدن توأم با اندازه گيرى است لذا خلق را آفريدن معنى مى كنند. راغب گويد: اصل خلق بمعنى اندازه گيرى درست مى باشد. [۳] پس خالق بمعنى اندازه گير است و بالمناسبه بمعنى آفريدگار مى باشد .[۴]
مرحوم طبرسى گفته : اصل خلق به معنى ساختن چيزى است پس از اندازه گيرى آن به نحو دقيق آنچنان كه كم و كاست و نقص و عيبى در آن نباشد ، و اين كار جز به دست تواناى خداوند قادر حكيم صورت نگيرد ، آرى اين اطلاق به نحو مسامحه و تجوّز در غير خداوند ، صحيح و معقول است .
فرق خالق با صانع و باری
در كتاب لوامع مقداد آمده كه فرق ميان صانع و خالق و بارى آنست كه صانع كسى است كه چيزى را از عالم نيستى بعالم هستى آورده باشد، و خالق كسى است كه به مقتضاى حكمت اشياء را اندازه گيرى كرده باشد خواه ايجادشان كرده باشد يا نه، و بارى كسى است كه اشياء را بدون نقص و كمبود ايجاد كرده باشد . [۵]
خالق در قرآن
اين صفت خداوند در سوره انعام(6)/ 102، سوره رعد(13)/ 16، سوره حجر(15)/ 28، سوره فاطر(35)/ 3، سوره ص(38)/ 71، سوره زمر(39)/ 62، سوره غافر(40)/ 62، سوره طور(52)/ 35، سوره واقعه(56)/ 59 و سوره حشر(59)/ 24 آمده است.
(هوالله الخالق البارىء المصوّر له الاسماء الحسنى ...) ; او است معبودى كه آفريننده عالم امكان و پديدآورنده جهان و جهانيان است ...[۶] . (هل من خالق غيرالله يرزقكم من السماء و الارض) ; آيا جز خدا آفريننده اى هست كه شما را از فراز و جوّ هوا و از زمين روزى دهد[۷] . (الله خالق كلّ شىء وهو على كلّ شىء وكيل) ; خداوند خود آفريدگار هر چيزى است و او بر همه چيز نگهبان است . [۸]
از اين آيات و نيز آيه : (الا له الخلق و الامر)استفاده مى شود كه خالقيت منحصر به ذات اقدس خداوندى است و جز او خالقى وجود ندارد ; ولى از آيه (تبارك الله احسن الخالقين) ; فرخنده خداوندى كه بهترين آفريننده است [۹] . به ظاهر به نظر مى رسد كه به غير از خدا نيز اگر سازنده چيزى باشد مى توان اين واژه اطلاق نمود .
خالق در روایات
از سخنان اميرالمؤمنين على (ع) : «عظم الخالق عندك يصغّر المخلوق فى عينك» : اگر به عظمت آفريدگار پى ببرى و خدا را آنچنان كه هست بزرگ بدانى ، مخلوق و آفريده به چشمت حقير و كوچك نمايد [۱۰] . «لا طاعة لمخلوق فى معصية الخالق» : شايسته نباشد كه با نافرمانى آفريدگار ، آفريده را اطاعت نمود . [۱۱]
پانویس
منابع
- فرهنگ قرآن، جلد 12، صفحه 269.
- سید مصطفی حسینی دشتی، فرهنگ معارف و معاریف.
