عوالى اللئالى (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
| سطر ۵: | سطر ۵: | ||
ابوجعفر بن علی بن ابراهیم معروف به ابن ابی جمهور احسائی (م 910 ق). | ابوجعفر بن علی بن ابراهیم معروف به ابن ابی جمهور احسائی (م 910 ق). | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==استادان== | ==استادان== | ||
| سطر ۲۵: | سطر ۱۸: | ||
عوالی اللآلی العزیزیه، [[اسرار الحج]]، [[انوار المشهدیه]]، [[بدایه النهایه]]، [[تحفه الحسینیه]]، [[دُرر اللآلی العمادیه]]، [[زاد المسافرین]]، [[الأقطاب الفقهیه]]، [[معین الفکر]]، کتاب [[المقتل]]، [[مناظره بین الغروی والهروی]]. | عوالی اللآلی العزیزیه، [[اسرار الحج]]، [[انوار المشهدیه]]، [[بدایه النهایه]]، [[تحفه الحسینیه]]، [[دُرر اللآلی العمادیه]]، [[زاد المسافرین]]، [[الأقطاب الفقهیه]]، [[معین الفکر]]، کتاب [[المقتل]]، [[مناظره بین الغروی والهروی]]. | ||
| − | == | + | == اعتبار كتاب و مؤلف == |
| + | ابن ابى جمهور احسائى، از جمله علمايى است كه در طول تاريخ بحث‌هاى فراوانى را متوجه خود ساخته است. عده‌اى كتاب او را مردود، ضعيف، مطابق روايات اهل سنت و... دانسته‌اند. گروهى فراتر رفته و علاوه بر كتاب، در اعتبار مصنف هم مناقشه كرده‌اند و مثلا او را غلو كننده، صوفى، ضعيف، متساهل و يا غير دقيق در نقل روايت دانسته‌اند. شيخ اعظم انصارى در كتاب رسائل چنين مى‌فرمايد:« و قد طعن في ذلك التأليف و في مؤلفه المحدث البحراني في مقدمات الحدائق». | ||
| + | در مقابل، بزرگانى چون محدث نورى در مستدرك و سيد نعمت الله جزائرى در شرح خود بر« عوالي اللآلي» و آيت الله مرعشى نجفى در مقدمه كتاب، اشكالات وارده را نقل كرده و جوابهاى مفصلى به آنها داده‌اند. | ||
| + | در اين مقال جاى بسط كلام نيست و طالبين مى‌توانند به منابع فوق مراجعه كنند؛ اما در چند جمله مختصر مى‌توان گفت: | ||
| + | اولا: جواب ايرادها با جوابهاى نقضى و حلى مفصلا داده شده است. | ||
| + | ثانيا: علمايى چون علامه مجلسى، كتاب« عوالي اللآلي» را از مصادر بحار قرار داده و بزرگانى مانند شيخ يوسف بحرانى و قاضى نور اللّه شوشترى و... به آن اعتماد كرده و روايات آن را نقل كرده‌اند. | ||
| + | ثالثا: مسأله اعتبار كتاب و عدم ذكر اسناد روايات نيز با توجه به هماهنگى روايات اين كتاب با كتب معتبر و مسند قابل حل است. | ||
| + | تنها مطلبى كه باقى مى‌ماند، تشخيص روايات صحيحه از غير صحيحه است كه در اين كتاب نيز مانند تمام كتب روايى به عهده محقق و استفاده كننده از كتاب است و در هر كتاب روايى، محقق خبره اين اصل اوّلى را مد نظر دارد كه بايد روايات و اعتبار آنها را از حيث سند و متن بدون چشم پوشى و از هر كتابى كه باشد با دقت بررسى كند. | ||
| + | |||
| + | == ترتيب ابواب == | ||
این کتاب، روایی است و شامل روایات فقهی و غیرفقهی می باشد. مصنف محترم، کتاب را در مدت چهار ماه در [[مشهد]] مقدس تألیف نموده و آن را بدین گونه مرتب کرده است: | این کتاب، روایی است و شامل روایات فقهی و غیرفقهی می باشد. مصنف محترم، کتاب را در مدت چهار ماه در [[مشهد]] مقدس تألیف نموده و آن را بدین گونه مرتب کرده است: | ||
| سطر ۳۷: | سطر ۳۹: | ||
سید نعمت الله جزائری شرح مبسوطی بر این کتاب نگاشته و با عنوان الجواهر الغوالی یا مدینه الحدیث منتشر شده است. | سید نعمت الله جزائری شرح مبسوطی بر این کتاب نگاشته و با عنوان الجواهر الغوالی یا مدینه الحدیث منتشر شده است. | ||
| − | == | + | == نسخه كتاب == |
| − | + | نسخه‌اى از كتاب در نجف اشرف است كه تاريخ آن 899 ذكر شده و در حضور مصنف نوشته شده است. حواشى فراوانى نيز با عنوان«منه مد ظله» در آن به چشم مى‌خورد. اين نسخه از نظر اعتبار در بالاترين درجه ممكن است و نسخه آيت الله بروجردى از روى آن استنساخ شده كه در زمان حيات مؤلف بوده. | |
| + | |||
| + | == چاپ حاضر == | ||
| + | |||
| + | كتاب از روى اين نسخه و بعد از مقابله با نسخه كتابخانه آيت الله مرعشى نجفى آماده شده است. | ||
| + | تحقيق بسيار جامعى از حجة الاسلام حاج آقا مجتبى عراقى همراه آن آمده است. | ||
| + | در مقدمه محقق، عنوان مطالب كتاب ذكر شده و بحث‌هايى در اعتبار كتاب و مؤلف آمده است. | ||
| + | همچنين مقدمه‌اى به قلم آيت الله مرعشى نجفى با عنوان‌رسالة النقود و الردود على الكتاب و مؤلفه در ابتداى كتاب ذكر شده. | ||
| + | محقق محترم، روايات متن را از كتب شيعه و سنى استخراج كرده است. | ||
| + | همچنين حواشى مصنف را از نسخه خطى بعينه به پاورقى انتقال داده است. | ||
| + | علاوه بر آن در جاهايى كه نياز به توضيح احساس شده از شرح سيد نعمت الله جزائرى بر كتاب، مطالب لازم نقل شده است. | ||
| + | اين تحقيق، ارزش كتاب را دو چندان نموده، چرا كه مصنف تمام روايات كتاب را بدون سند ذكر كرده و در تحقيق كتاب، اسناد همه آنها آمده است. | ||
| + | در پايان جلد چهارم، تعداد روايات كتاب را 5058 عدد ذكر كرده و فهرست مصادر تحقيق و فهرست مطالب كتاب را آورده است. | ||
| + | از جمله نكات مثبت در اين چاپ آن است كه جناب آقاى محمد مهدى نجف فهرست تمام روايات كتاب را به ترتيب حروف الفباء با ذكر شماره صفحه روايت مرتب نموده كه دسترسى به روايات را بسيار آسان مى‌كند. اين ترتيب بر اساس اولين كلمه از متن روايت است. | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | محمدرضا ضميري، کتاب شناسي تفصيلي مذاهب اسلامي، ص 378-379. | + | *محمدرضا ضميري، کتاب شناسي تفصيلي مذاهب اسلامي، ص 378-379. |
| − | + | *مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نرم افزار جامع الحادیث 3 [لوح فشرده]، بخش کتابشناسی | |
'''پیوندها''' | '''پیوندها''' | ||
* '''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=38531&scope=Z-ljg0Zl-MvqjV4WCX3pe1avKtsjZfjR&flowLastAction=view&from=search&query=%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%8A%20%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A6%D8%A7%D9%84%D9%8A&field=&collectionPID=0&lang=&count=100&execute=true کتاب عوالي اللئالي]''' | * '''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=38531&scope=Z-ljg0Zl-MvqjV4WCX3pe1avKtsjZfjR&flowLastAction=view&from=search&query=%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%8A%20%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A6%D8%A7%D9%84%D9%8A&field=&collectionPID=0&lang=&count=100&execute=true کتاب عوالي اللئالي]''' | ||
نسخهٔ ۲ نوامبر ۲۰۱۳، ساعت ۰۶:۱۶
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
محتویات
مؤلف
ابوجعفر بن علی بن ابراهیم معروف به ابن ابی جمهور احسائی (م 910 ق).
استادان
شیخ زین الدین علی احسائی (پدر بزرگوارش)، سید شمس الدین محمد موسوی احسائی، شیخ حسن بن عبدالکریم فتال، شیخ علی بن هلال جزائری.
شاگردان
سید محسن رضوی قمی، شیخ ربیعه جزائری سید شرف الدین طالقانی، شیخ محمد صالح غروی حلی، شیخ علی کرکی.
تألیفات
عوالی اللآلی العزیزیه، اسرار الحج، انوار المشهدیه، بدایه النهایه، تحفه الحسینیه، دُرر اللآلی العمادیه، زاد المسافرین، الأقطاب الفقهیه، معین الفکر، کتاب المقتل، مناظره بین الغروی والهروی.
اعتبار كتاب و مؤلف
ابن ابى جمهور احسائى، از جمله علمايى است كه در طول تاريخ بحث‌هاى فراوانى را متوجه خود ساخته است. عده‌اى كتاب او را مردود، ضعيف، مطابق روايات اهل سنت و... دانسته‌اند. گروهى فراتر رفته و علاوه بر كتاب، در اعتبار مصنف هم مناقشه كرده‌اند و مثلا او را غلو كننده، صوفى، ضعيف، متساهل و يا غير دقيق در نقل روايت دانسته‌اند. شيخ اعظم انصارى در كتاب رسائل چنين مى‌فرمايد:« و قد طعن في ذلك التأليف و في مؤلفه المحدث البحراني في مقدمات الحدائق». در مقابل، بزرگانى چون محدث نورى در مستدرك و سيد نعمت الله جزائرى در شرح خود بر« عوالي اللآلي» و آيت الله مرعشى نجفى در مقدمه كتاب، اشكالات وارده را نقل كرده و جوابهاى مفصلى به آنها داده‌اند. در اين مقال جاى بسط كلام نيست و طالبين مى‌توانند به منابع فوق مراجعه كنند؛ اما در چند جمله مختصر مى‌توان گفت: اولا: جواب ايرادها با جوابهاى نقضى و حلى مفصلا داده شده است. ثانيا: علمايى چون علامه مجلسى، كتاب« عوالي اللآلي» را از مصادر بحار قرار داده و بزرگانى مانند شيخ يوسف بحرانى و قاضى نور اللّه شوشترى و... به آن اعتماد كرده و روايات آن را نقل كرده‌اند. ثالثا: مسأله اعتبار كتاب و عدم ذكر اسناد روايات نيز با توجه به هماهنگى روايات اين كتاب با كتب معتبر و مسند قابل حل است. تنها مطلبى كه باقى مى‌ماند، تشخيص روايات صحيحه از غير صحيحه است كه در اين كتاب نيز مانند تمام كتب روايى به عهده محقق و استفاده كننده از كتاب است و در هر كتاب روايى، محقق خبره اين اصل اوّلى را مد نظر دارد كه بايد روايات و اعتبار آنها را از حيث سند و متن بدون چشم پوشى و از هر كتابى كه باشد با دقت بررسى كند.
ترتيب ابواب
این کتاب، روایی است و شامل روایات فقهی و غیرفقهی می باشد. مصنف محترم، کتاب را در مدت چهار ماه در مشهد مقدس تألیف نموده و آن را بدین گونه مرتب کرده است:
- مقدمه که ده فصل دارد و مؤلف به مشیخه مؤلف و علت تألیف کتاب پرداخته است.
- باب اول، که شامل احادیث فقهی است. این احادیث، به ترتیب رایج کتب فقهی از طهارت تا دیات ذکر نشده اند؛ بلکه چون منابع از بزرگانی چون: علامه حلی، شهید و فاضل مقداد به دست مؤلف رسیده اند و به ترتیب ناقل ذکر شده اند.
- باب دوم، شامل احادیثی است که بر طبق ابواب فقهی مرتب شده اند. قسمت اول آن ها مرویات فخرالمحققین است و قسمت دوم، روایات ابن فهد و محقق حلی است. در خاتمه نیز روایات متفرق در موضوعات گوناگون و بعضی کرامات امیرالمؤمنین نقل شده است.
شروح و تعلیقات
سید نعمت الله جزائری شرح مبسوطی بر این کتاب نگاشته و با عنوان الجواهر الغوالی یا مدینه الحدیث منتشر شده است.
نسخه كتاب
نسخه‌اى از كتاب در نجف اشرف است كه تاريخ آن 899 ذكر شده و در حضور مصنف نوشته شده است. حواشى فراوانى نيز با عنوان«منه مد ظله» در آن به چشم مى‌خورد. اين نسخه از نظر اعتبار در بالاترين درجه ممكن است و نسخه آيت الله بروجردى از روى آن استنساخ شده كه در زمان حيات مؤلف بوده.
چاپ حاضر
كتاب از روى اين نسخه و بعد از مقابله با نسخه كتابخانه آيت الله مرعشى نجفى آماده شده است. تحقيق بسيار جامعى از حجة الاسلام حاج آقا مجتبى عراقى همراه آن آمده است. در مقدمه محقق، عنوان مطالب كتاب ذكر شده و بحث‌هايى در اعتبار كتاب و مؤلف آمده است. همچنين مقدمه‌اى به قلم آيت الله مرعشى نجفى با عنوان‌رسالة النقود و الردود على الكتاب و مؤلفه در ابتداى كتاب ذكر شده. محقق محترم، روايات متن را از كتب شيعه و سنى استخراج كرده است. همچنين حواشى مصنف را از نسخه خطى بعينه به پاورقى انتقال داده است. علاوه بر آن در جاهايى كه نياز به توضيح احساس شده از شرح سيد نعمت الله جزائرى بر كتاب، مطالب لازم نقل شده است. اين تحقيق، ارزش كتاب را دو چندان نموده، چرا كه مصنف تمام روايات كتاب را بدون سند ذكر كرده و در تحقيق كتاب، اسناد همه آنها آمده است. در پايان جلد چهارم، تعداد روايات كتاب را 5058 عدد ذكر كرده و فهرست مصادر تحقيق و فهرست مطالب كتاب را آورده است. از جمله نكات مثبت در اين چاپ آن است كه جناب آقاى محمد مهدى نجف فهرست تمام روايات كتاب را به ترتيب حروف الفباء با ذكر شماره صفحه روايت مرتب نموده كه دسترسى به روايات را بسيار آسان مى‌كند. اين ترتيب بر اساس اولين كلمه از متن روايت است.
منابع
- محمدرضا ضميري، کتاب شناسي تفصيلي مذاهب اسلامي، ص 378-379.
- مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نرم افزار جامع الحادیث 3 [لوح فشرده]، بخش کتابشناسی
پیوندها
