اولوا العزم: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ایجاد صفحه) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | {{ | + | {{مدخل دائرة المعارف|[[دائرة المعارف قرآن کریم]]}} |
| + | '''کلیدواژه: اولواالعزم، پیامبران، شریعت، حضرت نوح علیه السلام، حضرت ابراهیم علیه السلام، حضرت موسی علیه السلام، حضرت عیسی علیه السلام، پیامبر خاتم''' | ||
| − | + | ==معنای واژه «اولواالعزم»== | |
| − | |||
| − | |||
| − | == معنای واژه «اولواالعزم» == | ||
| − | كلمه «اولوا» به معناى صاحبان و دارندگان<ref> لسان العرب، ج1، ص187، «الل». </ref> و «عزم» به معناى آهنگ و اراده كارى كردن<ref>لسان‌العرب، ج9، ص193؛ القاموس المحيط، ج2، ص1497، «عزم». </ref>، تصميم گرفتن قطعى و به دور از شك و ترديد بر انجام كارى، قاطعيت و جديت داشتن و صبر و استوارى داشتن در قصد انجام كار<ref> | + | كلمه «اولوا» به معناى صاحبان و دارندگان<ref>لسان العرب، ج1، ص187، «الل».</ref> و «عزم» به معناى آهنگ و اراده كارى كردن <ref>لسان‌العرب، ج9، ص193؛ القاموس المحيط، ج2، ص1497، «عزم».</ref>، تصميم گرفتن قطعى و به دور از شك و ترديد بر انجام كارى، قاطعيت و جديت داشتن و صبر و استوارى داشتن در قصد انجام كار<ref>التحقيق، ج8، ص121؛ اقرب الموارد، ج3، ص542، «عزم».</ref> آمده است، بنابراين «اولواالعزم» كسانى هستند كه در تصميم خويش قاطع و در اراده خود استوارند. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | ==«اولواالعزم» در قرآن== | ||
| − | + | واژه تركيبى '''اولواالعزم''' تنها يك بار در [[قرآن كريم]] و در [[آيه]] 35 [[سوره احقاف]] بكار رفته است. در اين آيه خطاب به [[پیامبر|رسول اكرم]] صلى الله عليه و آله آمده است: «فَاصبِر كَما صَبَرَ اولواالعَزمِ مِنَ الرُّسُلِ...» (پس شكيبايى كن، همچنان كه [[پيامبران]] اولواالعزم شكيبايى كرده‌اند...) | |
| − | + | در ذيل آيات ديگرى سخن از «اولواالعزم» به ميان آمده؛ مانند آياتى كه در آنها اين مباحث مطرح شده است: | |
| + | * صاحب [[شريعت]] بودن برخى پيامبران ([[سوره شورى]]/13) | ||
| + | * گرفتن پيمان شديد خداوند از بعضى پيامبران ([[سوره احزاب]]/7) | ||
| + | * وجود برخى حقايق قرآنى در صحف حضرت ابراهیم و حضرت موسی عليهماالسلام ([[سوره اعلی]]/19) | ||
| + | * نازل كردن خدا، تورات، انجيل و كتاب (قرآن) را بر موسى و عيسى و [[پیامبر خاتم]] صلى الله عليه و آله و دادن شريعت به ايشان ([[سوره مائده]]/44ـ48) و... | ||
| − | + | ==«اولواالعزم» چه کسانی اند؟== | |
| + | مراد از «اولواالعزم» برترين پيامبران الهى يعنى [[حضرت نوح]]، [[حضرت ابراهيم]]، [[حضرت موسى]]، [[حضرت عيسى]] و [[پیامبر اعظم]] عليهم السلام اند؛ آنان كه سرور ديگر پيامبران و داراى نقش محورى هستند<ref>تفسیر نورالثقلين، ج5، ص23.</ref> و از احاطه تام به همه مظاهر برخوردارند زيرا از ديدگاه [[عرفان|عرفانى]]، پيامبران به اذن خدا مربى موجودات و مظاهرند و همه آنها در دعوت و هدايت و تصرف در خلق و ساير لوازم نبوت مشترك بوده، امتياز مرتبه ايشان از يكديگر به واسطه احاطه و عدم احاطه بر همه مظاهر است و آنان كه از احاطه به همه مظاهر برخوردارند اولواالعزم ناميده مى‌شوند.<ref>شرح فصوص‌الحكم، ص146.</ref> | ||
| − | + | عزم پيامبران مذكور استوارى آنها در عمل به پيمان شديدى است كه خداوند در عهد نخست از آنان گرفته و از آن با نام «ميثاق غليظ» ياد كرده است: «و اِذ اَخَذنا مِنَ النَّبيّينَ مِيثقَهُم و مِنكَ و مِن نُوح و اِبرهيمَ و موسى و عيسَى ابنِ مَريَمَ واَخَذنا مِنهُم ميثقـًا غَليظا». ([[سوره احزاب]]/ 7) | |
| − | + | اختلاف در كلمه «مِنْ» در تركيب «مِنَ الرُسُلِ» ([[سوره احقاف]]/ 35) موجب شده تا برخى با «بيانيه» گرفتن آن، همه پيامبران الهى را اولواالعزم بدانند، در حالى كه بيشتر مفسران «مِنْ» را ظاهر در «تبعيض» و بيانيه بودن آن را خلاف تحقيق مى‌دانند.<ref>اضواء البيان، ج7، ص266.</ref> | |
| + | آنان تنها برخى از پيامبران را اولواالعزم دانسته، براى اثبات نظر خويش به آياتى استشهاد كرده‌اند؛ از جمله آيه 115 [[سوره طه]] كه خداوند درباره حضرت آدم فرمود: ما در او عزمى نيافتيم: «ولَقَد عَهِدنا اِلى ءادَمَ مِن قَبلُ فَنَسِىَ ولَم نَجِد لَهُ‌عَزما» و نيز آيه 48 [[سوره قلم]] كه در آن رسول خويش را به صبر و شكيبايى فرمان داده و او را از شتاب در درخواست كيفر قوم خود نهى كرده است: «و لاتَكُن كَصاحِبِ الحوت». | ||
==ویژگی پیامبران «اولواالعزم»== | ==ویژگی پیامبران «اولواالعزم»== | ||
| سطر ۴۳: | سطر ۳۳: | ||
اين پيامبران داراى دو ويژگى‌اند: | اين پيامبران داراى دو ويژگى‌اند: | ||
| − | * آوردن شريعت جديد: «شَرَعَ لَكُم مِنَ الدّينِ ما وصّى بِهِ نوحـًا والَّذى اَوحَينا اِلَيكَ و ما وصَّينا بِهِ اِبرهيمَ | + | * آوردن شريعت جديد: «شَرَعَ لَكُم مِنَ الدّينِ ما وصّى بِهِ نوحـًا والَّذى اَوحَينا اِلَيكَ و ما وصَّينا بِهِ اِبرهيمَ و موسى و عيسى اَن اَقيموا الدّينَ ولا تَتَفَرَّقوا...».([[سوره شورى]]/13) |
| − | + | * آوردن كتاب آسمانى مشتمل بر [[احكام]] و قوانين الهى كه برخى آيات به اين مطلب اشاره دارد؛ مانند آيه 19 [[سوره الاعلى]]، كه از كتاب ابراهيم و موسى عليهماالسلام با نام «صُحُف» ياد مى‌كند: «صُحُفِ اِبرهيمَ و موسى» و آيات 44 و 48 [[سوره مائده]] كه به ذكر كتاب هاى آسمانى [[تورات]] موسى و [[انجيل]] عيسى و كتاب (قرآن) رسول گرامى اسلام پرداخته است. | |
| − | * آوردن كتاب آسمانى مشتمل بر [[احكام]] و قوانين الهى كه برخى آيات به اين مطلب اشاره دارد؛ مانند آيه 19 سوره | ||
| − | |||
| − | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | + | ==منابع== | |
| − | + | محمدهادى ذبيح زاده روشن، [http://www.maarefquran.com/Files/viewdmaarefBooks.php?bookId=5 دائرة المعارف قرآن كريم (جلد پنجم)]. | |
| − | |||
| − | |||
نسخهٔ ۱۲ نوامبر ۲۰۱۲، ساعت ۰۷:۳۳
کلیدواژه: اولواالعزم، پیامبران، شریعت، حضرت نوح علیه السلام، حضرت ابراهیم علیه السلام، حضرت موسی علیه السلام، حضرت عیسی علیه السلام، پیامبر خاتم
محتویات
معنای واژه «اولواالعزم»
كلمه «اولوا» به معناى صاحبان و دارندگان[۱] و «عزم» به معناى آهنگ و اراده كارى كردن [۲]، تصميم گرفتن قطعى و به دور از شك و ترديد بر انجام كارى، قاطعيت و جديت داشتن و صبر و استوارى داشتن در قصد انجام كار[۳] آمده است، بنابراين «اولواالعزم» كسانى هستند كه در تصميم خويش قاطع و در اراده خود استوارند.
«اولواالعزم» در قرآن
واژه تركيبى اولواالعزم تنها يك بار در قرآن كريم و در آيه 35 سوره احقاف بكار رفته است. در اين آيه خطاب به رسول اكرم صلى الله عليه و آله آمده است: «فَاصبِر كَما صَبَرَ اولواالعَزمِ مِنَ الرُّسُلِ...» (پس شكيبايى كن، همچنان كه پيامبران اولواالعزم شكيبايى كرده‌اند...)
در ذيل آيات ديگرى سخن از «اولواالعزم» به ميان آمده؛ مانند آياتى كه در آنها اين مباحث مطرح شده است:
- صاحب شريعت بودن برخى پيامبران (سوره شورى/13)
- گرفتن پيمان شديد خداوند از بعضى پيامبران (سوره احزاب/7)
- وجود برخى حقايق قرآنى در صحف حضرت ابراهیم و حضرت موسی عليهماالسلام (سوره اعلی/19)
- نازل كردن خدا، تورات، انجيل و كتاب (قرآن) را بر موسى و عيسى و پیامبر خاتم صلى الله عليه و آله و دادن شريعت به ايشان (سوره مائده/44ـ48) و...
«اولواالعزم» چه کسانی اند؟
مراد از «اولواالعزم» برترين پيامبران الهى يعنى حضرت نوح، حضرت ابراهيم، حضرت موسى، حضرت عيسى و پیامبر اعظم عليهم السلام اند؛ آنان كه سرور ديگر پيامبران و داراى نقش محورى هستند[۴] و از احاطه تام به همه مظاهر برخوردارند زيرا از ديدگاه عرفانى، پيامبران به اذن خدا مربى موجودات و مظاهرند و همه آنها در دعوت و هدايت و تصرف در خلق و ساير لوازم نبوت مشترك بوده، امتياز مرتبه ايشان از يكديگر به واسطه احاطه و عدم احاطه بر همه مظاهر است و آنان كه از احاطه به همه مظاهر برخوردارند اولواالعزم ناميده مى‌شوند.[۵]
عزم پيامبران مذكور استوارى آنها در عمل به پيمان شديدى است كه خداوند در عهد نخست از آنان گرفته و از آن با نام «ميثاق غليظ» ياد كرده است: «و اِذ اَخَذنا مِنَ النَّبيّينَ مِيثقَهُم و مِنكَ و مِن نُوح و اِبرهيمَ و موسى و عيسَى ابنِ مَريَمَ واَخَذنا مِنهُم ميثقـًا غَليظا». (سوره احزاب/ 7)
اختلاف در كلمه «مِنْ» در تركيب «مِنَ الرُسُلِ» (سوره احقاف/ 35) موجب شده تا برخى با «بيانيه» گرفتن آن، همه پيامبران الهى را اولواالعزم بدانند، در حالى كه بيشتر مفسران «مِنْ» را ظاهر در «تبعيض» و بيانيه بودن آن را خلاف تحقيق مى‌دانند.[۶]
آنان تنها برخى از پيامبران را اولواالعزم دانسته، براى اثبات نظر خويش به آياتى استشهاد كرده‌اند؛ از جمله آيه 115 سوره طه كه خداوند درباره حضرت آدم فرمود: ما در او عزمى نيافتيم: «ولَقَد عَهِدنا اِلى ءادَمَ مِن قَبلُ فَنَسِىَ ولَم نَجِد لَهُ‌عَزما» و نيز آيه 48 سوره قلم كه در آن رسول خويش را به صبر و شكيبايى فرمان داده و او را از شتاب در درخواست كيفر قوم خود نهى كرده است: «و لاتَكُن كَصاحِبِ الحوت».
ویژگی پیامبران «اولواالعزم»
اين پيامبران داراى دو ويژگى‌اند:
- آوردن شريعت جديد: «شَرَعَ لَكُم مِنَ الدّينِ ما وصّى بِهِ نوحـًا والَّذى اَوحَينا اِلَيكَ و ما وصَّينا بِهِ اِبرهيمَ و موسى و عيسى اَن اَقيموا الدّينَ ولا تَتَفَرَّقوا...».(سوره شورى/13)
- آوردن كتاب آسمانى مشتمل بر احكام و قوانين الهى كه برخى آيات به اين مطلب اشاره دارد؛ مانند آيه 19 سوره الاعلى، كه از كتاب ابراهيم و موسى عليهماالسلام با نام «صُحُف» ياد مى‌كند: «صُحُفِ اِبرهيمَ و موسى» و آيات 44 و 48 سوره مائده كه به ذكر كتاب هاى آسمانى تورات موسى و انجيل عيسى و كتاب (قرآن) رسول گرامى اسلام پرداخته است.
پانویس
منابع
محمدهادى ذبيح زاده روشن، دائرة المعارف قرآن كريم (جلد پنجم).
